روزنامه ابتکار
1397/10/23
«ابتکار» دلایل حضور کمرنگ عکاسان در حراج‌های هنری ایران را بررسی می‌کند عکس در گالری یا حراج؟
فاطمه امینالرعایاوقتی نام «حراج تهران» به گوش‌مان می‌خورد، شاید به یاد تابلوهای نقاشی سهراب سپهری بیفتیم، شاید مجسمه‌های تناولی در ذهن‌مان جان بگیرند، شاید آن را در آینه‌کاری‌های منیر فرمانفرمایان ببینیم اما حتما هستند کسانی که «حراج تهران» را با عکس‌های کیارستمی به یاد بیاورند. «عکس»! بله، اما چرا کمتر شاهد حضور آثار عکاسی در این حراج هستیم؟ آیا عکاسان علاقه ندارند در این رویداد شرکت کنند یا خریداران علاقه چندانی به خرید آن‌ها ندارند؟
دهمین دوره حراج تهران، با ارائه آثار مدرن و پست‌مدرن از هنرمندان جوان و استادان هنرهای تجسمی جمعه (21 دی) برگزار شد. این دوره با فروش 34 میلیاردی به کار خود پایان داد و توانست رکورد تمامی ادوار گذشته این رویداد را جابه‌جا کند. 114 اثر برای حضور در استیج این حراج آماده شده بود اما حسین پاکدل، مجری مراسم در آغاز اعلام کرد که اثر فرامرز از حراج بیرون گذاشته شده است. اما این دوره ویژگی مهمی داشت و آن حضور پررنگ آثار عکاسان بود. در این دوره 5 عکس از عکاسان مختلف در‌مجموع با رقمی معادل 595 میلیون تومان به فروش رسیدند؛ عکسی از عباس کیارستمی به قیمت ۲۶۰ میلیون تومان چکش خورد. تابلوی عکس «فتح خرمشهر» از سعید صادقی ۷۵ میلیون تومان و عکس «نیایش» از جمشید بایرامی ۳۸ میلیون تومان خریداری شد و تابلو عکس چاپ دیجیتال از عطاالله امیدوار ۳۲ میلیون تومان و عکس «سوم خرداد ۶۱- خرمشهر» از محمد فرنود ۷۰ میلیون تومان چکش خوردند. تابلوی «تصویر خیال» اثر بهمن جلالی با تکنیک عکس و آینه نیز ۱۲۰ میلیون تومان به فروش رسید.
اعتماد کنیم
در ده دوره برگزاری حراج تهران، تعداد آثار عکاسی ارائه شده در این حراج نسبت به سایر آثار هنری، خصوصا نقاشی بسیار پایین‌تر بوده است بیشترین استقبال هم از آثار عکاسانی بود که به جز عکاسی در دیگر زمینه‌های هنری نیز صاحب شهرت بودند. اما دوره دهم به جز اثر کیارستمی، 5 اثر دیگر متعلق به عکاسانی بود که بیشتر در حوزه عکاسی شناختهشده هستند. علت این استقبال چیست؟ مسعود زنده‌روح کرمانی، عضو هیئت رئیسه انجمن عکاسان ایران با تایید این نکته که خریداران به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توان روی عکس هم سرمایه‌گذاری کرد، به «ابتکار» می‌گوید: همیشه باید این نگاه وجود داشته باشد که بین عکاسی و دیگر رشته‌های هنری تفاوتی وجود ندارد. شاید وجود مشکلات در عکاسی، تکثیر عکس باشد. در گذشته نگرانی‌هایی وجود داشت درباره اینکه عکسی که در مجموعه‌ای به فروش می‌رسد، بر اساس کدام «ادیشن» (ویرایش) به فروش رسیده و هنرمند چقدر به ادیشن تعهد دارد. اما در امروز باید هم هنرمند اعتماد کند و هم کسی که آن را می‌خرد و در واقع روی اثر سرمایه‌گذاری می‌کند، باید این اعتماد را داشته باشد که ادیشن از لحاظ حقوقی رعایت میشود.
دنیای مدرن و راه جدید پیش روی عکاسی
زنده‌روح درباره مشکلات فروش در حراج‌ها بر سر راه عکاسی می‌گوید: عکس‌ها باید روی متریال و موادی چاپ شوند که عمر طولانی داشته باشند. باید از مواد غیرشیمیایی استفاده شود تا عمر عکس بالا رود. امروز این اتفاق رخ داده و تکنولوژی وارد شده است. فروش‌ها در گالری‌هایی که به صورت تخصصی روی آثار عکاسی کار می‌کنند، مثل گالری محسن، در جامعه فروش عکس بی‌‌تاثیر نبوده و توانسته‌اند اعتمادسازی را بیشتر کنند و گرایش بیشتری به سمت خرید عکس برود.
او ادامه می‌دهد: عکس اگر داخل ایران فروش نرود، برای فروش به خارج از کشور فرستاده میشود. فروش عکس در خارج از کشور، اتفاقی مرسوم است. ما باید اعتماد کنیم و به این سمت حرکت کنیم که این امکان در کشور خودمان فراهم شود و عکس هم بتواند وارد چرخه اقتصاد هنر شود و سرمایه‌گذاری‌های هنری صرفا بر شاخه‌های دیگر هنری نباشد. علاوه بر این به هر حال عکاسی دنیای جدیدی را به روی هنرمند باز می‌کند که با دیگر رشته‌های هنری تفاوت دارد و این تفاوت، جذابیت عکاسی است.
این مدرس دانشگاه، درباره این تفاوتها می‌گوید: دنیای هنر مدرن راه جدیدی برای عکاسی باز کرد، هنر مدرنی که بتوانی مفهوم را در عکس به‌وجود آوری. در هنر مدرن، عکس از یک تصویر تک‌بعدی خاص درآمده است. سال‌ها این اتفاق در دنیا و در عکاسی ایران اتفاق افتاده است. بنابراین هنرمندان و نسل جوان از این امکان استفاده می‌کنند و بسیار خوب است که می‌توانند اثری را خلق کنند که می‌تواند با نقاشی، مجسمه، سفال و مدیاهای تجسمی تفاوت داشته باشد. این تفاوتها راه جدیدی هم برای هنرمند و هم برای خریدار گشوده است.
قیمت‌های بالا نگران‌کننده هستند
در تمام دوره‌های «حراج تهران» آثار رکورددار متعلق به شاخه‌های هنری به جز عکاسی بودند، آن‌هم با ارقام میلیاردی. زنده‌روح در پاسخ به این سوال که «آیا در آینده در حوزه عکاسی هم می‌توانیم شاهد چنین رقم‌هایی باشیم؟» می‌گوید: در گالری‌ها و در نمایشگاه‌های فردی عکاسی، ما شاهد فروش آثار با رقم‌های بالاتری به نسبت حراج تهران هستیم. به عنوان مثال در نمایشگاه آقای مهرداد افسری عکس‌هایی با قیمت 300 میلیون تومان خریداری میشود. من با ساختار حراج تهران چندان آشنا نیستم اما بخشی از ساختار فروش آثار هنری اینگونه است که هنرمند برای اثر قیمتی تعیین می‌کند و ساختار دیگر این است که سیستم قیمت بگذارد. وقتی سیستم قیمت‌گذاری می‌کند، به بسیاری از مسائل از جمله فروش توجه می‌کند اما در گالری‌ها، هنرمند قیمت خودش را می‌گذارد، چه فروش برود و چه فروش نرود. برای عکاس، اثر مهم است. این تعامل باید به وجود بیاید. البته خیلی از هنرمندان روی موج سوار نمی‌شوند. اگر یک عکس را مثلا بفروشیم 150 میلیون تومان و از شما خریداری شود، از سال بعد شما نمی‌توانید قیمتی کمتر از این داشته باشید. پایه قیمت تغییر می‌کند. در چنین شرایطی دیگر نمی‌شود در گالری اثر 5-6 میلیونی فروخت. وقتی از یک هنرمندی که فوت کرده یا هنرمند بسیار شناختهشده اثری با قیمت 300 میلیون بخرید، رنج قیمت آثارشان در گالری‌ها هم همین است. ما نمی‌توانیم در حراج عکسی را از هنرمندی بفروشیم 300 میلیون اما چهار ماه در گالری از همین هنرمند اثری بگذاریم با قمیت 15میلیون تومان.
او می‌افزاید: هرچه رقم بالاتر می‌رود، سطح هنرمند تغییر می‌کند و هنرمند دیگر در سطحی پایین‌تر نمی‌تواند فعالیت کند. به همین دلیل است که بسیاری از هنرمندان عکاس وارد حراج تهران نمی‌شوند یا اگر وارد شوند، رقم معمولی آثار خودشان را روی عکس می‌گذارند. مثلا در یکی از دوره‌های حراج، اثری از آقای مهدی مقیم‌نژاد با قیمت 12 میلیون به فروش رسید. این عکاس وقتی در گالری هم اثری را برای فروش به نمایش می‌گذارد، در همین رده قیمت‌گذاری می‌کند. باید تناسبی بین فروش در گالری و فروش در حراج باشد. رقم بالا دست هنرمند را در فروشش در گالری‌ها می‌بندد. امروز عکاسان تمایل دارند در گالری‌ها حضور داشته باشند تا حراج و در رده معمولی فعالیت کنند با وجود آنکه می‌دانند قیمت بعضی آثارشان بیشتر است. بسیاری از هنرمندان عکاس حواس‌شان را به این نکته جمع می‌کنند اما برخی هم نمی‌دانند که این قیمت‌های بالا بعدها برای‌شان دردسرآفرین خواهد شد. هنرمند باید تکلیفش را مشخص کند، یا در حراج شرکت می‌کند یا در گالری. به همین دلیل گاهی قیمت‌های بالا من را نگران می‌کند که بعدا چه باید بکنم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) راه حل کنترل نوسانات ارزی (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» دلایل حضور کمرنگ عکاسان در حراج‌های هنری ایران را بررسی می‌کند
عکس در گالری یا حراج؟
جهانبخش محبی نیا
بلاتکلیفی بودجه در پیچ‌وخم توسعه
«ابتکار» از انفعال کنش‌گران در عرصه سیاست ایران گزارش می‌دهد
سکوت؛ پیامد بن‌بست گفتمانی
«ابتکار» موضوع نشست ضد ایرانی آمریکا، اسرائیل و اعراب در لهستان را بررسی می‌کند
ایران در دومین دیدار خود در جام ملت‌های آسیا، ویتنام را با 2 گل شکست داد
صعود ایران به یک هشتم نهایی با دبل آزمون
«ابتکار» نقاط منفی و مثبت جشنواره فیلم فجر را بررسی می‌کند
اوج در دهه 60؛ سقوط بزرگ از دهه 80!
توان اهدای عضو در ایران ۴ برابر آمار فعلی است
پس از مرگ، زندگی ببخشیم
اهرم مالیات، مسکن را به حرکت درمی‌آورد
احتکار خانه‌های خالی
رهبر انقلاب در پیام به نشست اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا:
در جهاد بی‌نیاز کردن کامل کشور
ساخت و ساز غیرقانونی در حریم سازه‌های شوشتر با قدرت و نفوذ سیاسی میراث دوستان را نگران کرد
دادستان تهران خبر داد
شکایت شش هزار نفر در پرونده سکه ثامن و طلافروشی
بحث‌های داغ پیرامون بودجه 98 و ضرورت‌های ملی
