دلخوری روحانی از اصلاح طلبان

آفتاب یزد- گروه سیاسی: روز پنجشنبه حسن روحانی در مراسم سالگرد ارتحال آیت الله هاشمی که در سالن اجلاس سران برگزار شد، خطاب به حسین مرعشی گفت: شما چرا دیگر از دولت انتقاد می‌کنید؟ این سخن حسن روحانی به باور برخی نشان از عمق دلخوری او از اصلاح طلبان
داشت. زیرا برخی از طیف‌های اصلاح‌طلب طی ماه‌های اخیر به دلیل تغییر رویکرد روحانی و همچنین کاهش سرمایه‌های اجتماعی شان در قبال حمایت از رئیس دولت دوازدهم و در نهایت تشدید مشکلات اقتصادی به شدت انتقاد کردند و این مسئله منجر به رنجش خاطر دولت از جریان اصلاحات شده است. این در حالی است که نجفقلی حبیبی فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است انتقاد از دولت حق همه جریان‌های سیاسی و حتی افکار عمومی است. اما به هر روی امروز تضعیف دولت به هیچ وجه جایز نیست. در شرایط موجود نه تنها اصلاح طلبان بلکه سایر جریان های سیاسی باید به دولت روحانی کمک کنند تا دولت بتواند به وعده هایش عمل کند.

>استراتژی حمایت در دولت یازدهم


اصلاح طلبان در سال 92 به دلیل برخی از مسائل به ویژه سوابق شیخ دیپلمات در مسائل سیاست خارجه و توانایی او در حل مسائل ایران با منطقه و غرب و همچنین موضوعات هسته‌ای در آن دوران بنا به توصیه بزرگان این جریان به ویژه رئیس دولت هفتم و هشتم از محمدرضا عارف کاندیدای خود گذشتند تا حسن روحانی بتواند با رای حداکثری راهی پاستور شود. این جریان در چهار سال نخست دولت روحانی بدون کمترین تردیدی از حسن روحانی و کابینه اش حمایت کرد و از همه توان خود برای کمک به موفقیت دولت حسن روحانی بهره برد. اگرچه رئیس جمهور آن طورکه باید به همه مطالبات انتخاباتی اش در آن دوران عمل نکرد اما با این همه در دولت اول خود خوش درخشید. زیرا او در کارنامه سیاسی خود در دولت یازدهم، توافق هسته‌ای و بهبود نسبی روابط ایران با جوامع بین الملل به ویژه اتحادیه اروپا و حل برخی از مشکلات اقتصادی مانند کاهش تورم را داشت و این موارد خود دلیل مهمی برای دلگرمی و افزایش امید در جامعه ایران و به تبع آن جریان اصلاحات محسوب می شد. به همین دلیل هم اصلاح‌طلبان علیرغم همه انتقاداتی‌که از حسن روحانی به ویژه در انتصابات مربوط به استانداران، فرمانداران و برخی از جابه جایی های دولت و ... داشتند، باز هم از او در انتخابات ریاست جمهوری 96 حمایت کردند؛ حمایتی که به تعبیر برخی از اعضای این جریان بی قید و شرط نبود و هیچ
چک سفید امضایی به‌دولت داده نشد بلکه در ازای آن قرار بود مطالبات جامعه ایران در همه حوزه ها به ویژه مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، بهبود روابط ایران با جامعه جهانی و ادامه راه برجام محقق شود.

>پایان ماه عسل در دولت دوم
بنابراین، هدف ادامه راه دولت یازدهم و موفقیت حسن روحانی در دولت کنونی و انزوای تندروها در کشور بود به همین دلیل، اصلاح طلبان باز هم با همان رویکرد سلبی انتخابات مجلس دهم یعنی مشارکت برای انزوای تندروها، و همچنین ضرورت ادامه حمایت از دولت حسن روحانی، جامعه به ویژه بدنه اجتماعی این جریان را برای آمدن به پای صندوق‌های رای ترغیب ساختند. اصلاح‌طلبان با شعار «حمایت از روحانی تا 1400» در قبال تحقق وعده‌ها از شیخ دیپلمات حمایت کردند و او در نهایت برای دومین بار وارد پاستور شد. در حالی که اصلاح‌طلبان و بدنه اجتماعی این جریان از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری 96 مسرور بودند، چیدمان دولت در کابینه و نادیده گرفتن توصیه‌های اصلاح طلبان و به ویژه جهانگیری به عنوان نماینده این جریان در دولت، همه معادلات اصلاحات را برهم ریخت و این خود پایان ماه عسل اصلاحات و 24 میلیون رای دهنده به روحانی را رقم زد. در واقع همین جا بود که ناامیدی ها و انتقادات و سرخوردگی‌ها نسبت به دولت دوازدهم کلید خورد. انتقاداتی که به ویژه در پی تشدید نارضایتی‌ها از مشکلات اقتصادی طی ماه‌های گذشته، وارد شیب تندتری شد.

>نتیجه معکوس محاسبات اصلاح طلبان
اصلاح طلبان تنها با ناامیدی و رنجش خاطر بدنه اجتماعی شان نسبت به خود روبرو نبودند بلکه این جریان به پای دولتی قمار کرده بود که قرار بود به دلیل نگاه و رویکرد خوشبینانه اصلاحات همه امید مردم ایران باشد و افکار عمومی شاهد تحقق مطالبات بحق خود در تمامی حوزه‌ها باشد اما این در حالی بود که معادلات و محاسبات
اصلاح طلبان در همان بدو ورود، نتیجه‌ای عکس داد و اصلاحات را از همان ابتدا نسبت به دولت روحانی سرخورده ساخت. زیرا حسن روحانی مسیری جداگانه از
وعده های انتخاباتی خود به مردم در پیش گرفت و به جای قدرشناسی در برابر 24 میلیون رای و فداکاری اسحاق جهانگیری و عمل به وعده هایش، رویکردی محافظه کارانه در پیش گرفت.
او به تعبیر برخی با 180 درجه تغییر رویکرد، برای حفظ دولت حتی به اصولگرایان خاص نیز در مواردی نزدیک شد تا از ضربه های مهلک آن ها در امان بماند. اما در مقابل ترجیح داد که از اصلاح طلبان و مطالبات بحق 24 میلیون رای دهنده فاصله بگیرد. حسن روحانی‌که
قرار بود کاستی‌ها و اشتباهات دولت اول خود را در دولت دوم جبران‌کند و چهره های جوان، مدیران
تحول‌گرا و وزیر زن برای کابینه جدید خود به مجلس معرفی کند و از حضور و توان اقلیت ها هم در دولت بهره ببرد، تنها به معرفی آذری جهرمی 37 ساله بسنده کرد و این خود آغاز ناامیدی ها از دولتش را به دنبال داشت. اما این مهم تنها دلیل ناامیدی افکار عمومی از رئیس جمهور نبود بلکه همزمان با تشدید مشکلات اقتصادی، گرانی ارز و دلار و بی برنامگی دولت از آغاز سال 97
فزونی یافت تا آنجا که دلسردی و ناامیدی افکار عمومی از حسن روحانی در اظهارات و واکنش های افکار عمومی در فضای مجازی و کوی و بازار نسبت به او ملموس بود. بنابراین، وضعیت مذکور بیش از هر چیز برای اصلاح طلبانی که از آبروی خود برای حمایت از روحانی و کشاندن مردم به پای صندوق‌ها هزینه کرده بودند، بسیار گران بود.
به ویژه پس از اعترافات اسحاق جهانگیری درباره وضعیت و حدود اختیاراتش در دولت، اصلاح طلبان بیش از پیش دریافتند که حمایت از همه برنامه‌های روحانی برای آنها نه تنها که نتیجه ای در بر نداشت بلکه حتی هزینه ساز هم بوده است. چراکه حمایت از شیخ دیپلمات، دلسردی مردم از صندوق های رای و کاهش سرمایه‌های اجتماعی این جریان را در پی داشت. به همین دلیل این هزینه های بدون سود اصلاح‌طلبان، و کاهش سرمایه‌های اجتماعی این جریان سبب‌گردید انتقادات از سوی اصلاح طلبان نسبت به روحانی طی ماه های اخیر وارد فضای تندتری شود.

>دل آزردگی روحانی از انتقادهای گزنده
این روزها فشارهای بسیاری روی حسن روحانی وجود دارد. او از یک سو ناگزیر باید شاهد استعفای برخی از وزرای خود و خط و نشان کشیدن مجلسی ها جهت استیضاح برخی از اعضای کابینه اش باشد و از سویی انتقادات تند و تیز و البته بحق بعضی از طیف های اصلاح طلب را نسبت به خود تاب آورد. از این رو به نظر می رسد که شیخ دیپلمات نسبت به وضعیت موجود بسیار
دل آزرده است، به نحوی که در مراسم ارتحال مرحوم آیت الله هاشمی در سالن اجلاس این دلخوری را
نشان داد. بر این اساس، عصر روز پنجشنبه یک روزنامه‌نگار طی توئیتری نوشت: «رئیس جمهور روحانی امروز وقتی در سالن اجلاس از خودرو خود پیاده شد و داخل لابی آمد به محض دیدن آقای مرعشی به شوخی گفت که شما چرا منتقد دولت شدی آقای مرعشی؟» از این رو به نظر می‌رسد که روحانی از نوک تیز انتقادات حامیان اصلاح‌طلبش نسبت به خود بسیار گلایه‌‌مند است، به نحوی که این دلخوری و گلایه را در رفتارش هم نشان می دهد.

>گلایه‌ های توام با طعنه به منتقدان
رئیس جمهور تنها به گلایه‌اش از مرعشی بسنده نکرد؛ او در نطق خود در مراسم دومین سالگرد درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی با لحن کنایه آمیزی گفت: «شلاق بر آبروی هاشمی هم نتوانست او را به زانو دربیاورد. اعتدال یکی دیگر از یادگاری‌های هاشمی است. او همیشه از افراط و تفریط دوری می‌کرد. او اعتدال را به ما آموخت. او فوق جناح‌ها بود و به جناحی تعلق نداشت؛ البته فراجناحی بودن سخت است. در روز پیروزی همه به این فرد تبریک می‌گویند و در روز شکست از او فاصله می‌گیرند. او با همه جناح‌ها خوب بود، اما از افراطیون فاصله می‌گرفت. معتدلیون هر دو جناح هاشمی را قبول داشتند، اما حساب افراطیون جدا بود. تشکیل کابینه برای فرد فراجناحی سخت است.»

>زیاده روی اصلاح طلبان در انتقادات !
اگرچه انتقادات اصلاحات در موارد بسیاری نسبت به حسن روحانی و دولتش و همچنین هزینه های بدون سودشان بحق است اما به نظر می رسد که طی ماه‌های اخیر انتقادات نسبت به دولت بسیار زیاد بوده و در مواردی هم وارد فضای تندی شده است تا آنجا که صدای دولتی ها را در آورده و در نهایت، خاطر حسن روحانی را مکدر ساخته است. از این رو با توجه به اینکه اصلاح طلبان یک سال اخیر نتیجه چندان مطلوبی از حمایت خود نسبت به روحانی دریافت نکردند این پرسش به میان
می آید که آیا این جریان علیرغم همه سرخوردگی هایشان نسبت به دولت و حتی افزایش انتقاد بدنه اجتماعی شان نسبت به خود، بازهم در انتقاد به حسن روحانی زیاده روی کردند؟ در این صورت چه استراتژی باید نسبت به دولت او در پیش گرفت؟در ادامه این مهم را با کارشناسان مورد بررسی قرار دادیم.

>ضرورت انتقاد سازنده نه تخریبی
نجفقلی حبیبی فعال سیاسی اصلاح طلب و رئیس اسبق دانشگاه علامه طباطبایی درباره دلخوری رئیس جمهور از اصلاح طلبان و همچنین زیاده روی این جریان در انتقاد به روحانی به آفتاب یزد گفت: رئیس جمهور خود بارها از انتقادها به خود استقبال کرد. چراکه انتقادات مشفقانه به نفع دولت است و می تواند سازنده باشد. او افزود: انتقادات تند و تیزی که از سوی افراد صورت می گیرد را نباید به حساب یک طیف نوشت. اما به هر روی جریان های سیاسی حق اظهار نظر و بحث درباره اقدامات
دولت را دارند به ویژه اصلاح طلبان که به نظر حق بیشتری نیز در انتقاد به دولت دارند. حبیبی ادامه داد: امروز تضعیف دولت به هیچ وجه جایز نیست. در شرایط موجود نه تنها اصلاح طلبان بلکه سایر جریان های سیاسی باید به دولت روحانی کمک کنند تا دولت بتواند به وعده هایش عمل کند. این فعال سیاسی اصلاح طلب اظهار کرد: به ویژه بخش اقتصادی دولت باید به انتقادات توجه کند. حبیبی در پایان گفت: انتقاد از دولت حق همه جریان‌های سیاسی و حتی افکار عمومی است اما این انتقادها باید همراه با ارائه یک راه حل مطلوب و نشان دادن ضعف ها به طور منطقی و علمی باشد تا دولت بتواند برخی از کاستی ها و اشتباهات را جبران کند.

>ادامه همان رویکرد حمایتی اما منتقدانه
حسین کاشفی فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره دلخوری رئیس جمهور از اصلاح طلبان و همچنین زیاده روی این جریان در انتقاد به روحانی به آفتاب یزد گفت: دولت باید انتقادات را مثبت تلقی ‌کند. به ویژه اصلاح طلبان که با همه ظرفیت و توان خود از حسن روحانی در دو انتخابات اخیر حمایت به عمل آوردند و از آبرو و حیثیت خود برای پیروزی او هزینه کردند، روحانی نباید از انتقاد این جریان دلخور باشد بلکه باید حتی استقبال کند. او افزود: امروز اصلاح طلبان در برابر این سوال افکار عمومی قرار دارند که چرا اصلاحات از دولتی حمایت کرد که طی یک سال و نیم اخیر دستاورد چندان مطلوبی نداشته است. این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد:
اصلاح طلبان در شرایطی که کشور با مشکلات اقتصادی و سیاست خارجه و همچنین حضور تندروها در داخل و افراطی گری در منطقه روبرو بود، از حسن روحانی حمایت کردند. امروز هم رویکرد حمایتی اما منتقدانه گذشته خود را نسبت به روحانی تغییر ندادند و همچنان بدون هیچ چشمداشتی از حسن روحانی حمایت
می کنند. اما در مقابل انتظار دارند همانطور که روحانی در انتخابات اخیر وعده اش را داد، مطالبات جامعه محقق شود. او اضافه کرد: روحانی خود
می دانست که در قبال حمایت اصلاح طلبان و 24 میلیون رای باید نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشد. امروز همچنان اصلاح طلبان معتقدند که تصمیم درستی اتخاذ کردند. زیرا در آن شرایط
چاره ای جز انتخاب روحانی نبود. این فعال سیاسی اصلاح طلب اذعان کرد: دولت باید منصفانه این حق را برای اصلاح طلبان قائل باشد. زیرا
اصلاح طلبان به خاطر حمایت شان از روحانی باید پاسخگوی افکار عمومی باشند. کاشفی در پایان گفت: در مجموع انتقادات باید نسبت به دولت سازنده باشد و روحانی هم باید تحمل انتقادات حامیانش نسبت به خودش را داشته باشد و در نهایت انتقادات سازنده و درست را هم بپذیرد. چرا که اصلاح طلبان ناگزیر هزینه های بسیاری را برای حمایت از روحانی متحمل شدند.