روزنامه آفتاب یزد
1397/10/22
خبر سفید و خبر خاکستری در مورد نفت
نفت، نوعی خوشبختی است که از شانس زیاد در آن غرق شدهایم. این طلا ثروتی است برای تمام کسانی که در کشور متولد شدهاند، همین ثروت افسانه ای اگر درست خورده نشود تبدیل به آفتی سیاه میشود که همه زندگی مان را در خود میسوزاند. ما نفت را از زمین بیرون میکشیم، آن را به کسانی که ندارند میفروشیم تا با پولش چراغ صنعتمان را روشن کنیم با این حال این درآمد هنگفت را خرج چیزهای بیمورد میکنیم، یعنی چه!؟ یعنی مثلا به جای ذخیرهکردنش، حقوق کارمندان خود را با این درآمدها پرداخت میکنیم. خوب چه اتفاقی میافتد؟ برای پرداخت پول کارمندان مجبور میشویم دلار را به ریال تبدیل کنیم، و این باعث افزایش بیش از حد نقدینگی میشود و این افزایش نقدینگی وقتی متورم شده، دولت را مجبور میکند که برای خالی کردن باد تورم، سوزن واردات کالای مصرفی را تیز کند تا بتواند با قیمت کمتر، این کالاها را تامین کند و جلوی تورم را بگیرد. اینجاست که شرکتهای چینی، بازار گرسنه و تشنه ما را کشف میکنند و از درو دیوار بر سرمان فرود میآیند. برای واردات ارزان و گسترده، نهتنها باید نرخ ارز را ثابت نگه داریم بلکه مجبور میشویم ارز دولتی را تا دلار آخر از خزانه بیرون بکشیم و خرج کنیم.واردات گسترده با ارز ارزان قیمت، منجر به ورود کالای ارزان شده و اینجاست که فیتیله تولید صنعت داخلی پایین کشیده میشود و بازار دچار رکود میگردد. با این حال واردات کالاهای مصرفی ارزان قیمت نه تنها تورم را کاهش نمیدهد بلکه اقتصاد را به دو شقه قابل تجارت و غیر قابل تجارت تبدیل میکند. قیمت کالاهای مصرفی با واردات کالاهای ارزان، پایین نگه داشته میشود اما تورم به کالاهای غیرقابل تجارت و مبادله ناپذیر مثل زمین و مسکن منتقل میشود.انگیزه تولید و فعالیتهای مولد کاهشیافته و سرمایهها به سمت سفته بازی حرکت میکند. در این شرایط تولید از دست رفته و تورم در کشور نهادینه میشود و به هر شکلی که درآمد نفتی کاهش یابد، خواه با کاهش فروش یا با کاهش قیمت نفت، دلار مثل یک فنر فشرده شده رها میشود و قیمتش افزایش مییابد و تورم را بالا میکشد.این مسئله همچنین قیمت نسبی کالاهای وارداتی را نیز پائین میآورد، درحالیکه قیمتهای صادراتی برای مصرفکنندگان خارجی بالا میرود و انتقال منابع تولیدی و تقاضای داخلی از بخش تولیدی به بخش غیر قابل تجارت را تشدید میکند. چرا که منابعی چون سرمایه و کار برای برآورده ساختن افزایش تقاضای داخلی به بخش تولید کالاهای غیرقابل تجارت (مبادله نشدنی) داخلی و همچنین به بخش نفتی به سوی رونق، انتقال مییابد. هر دوی این انتقالات میزان تولید را دربخش صادرات سنتی که اکنون دچار وقفه شده کاهش میدهند و منجر به فرایندی میگردد که در اقتصاد کشور های صنعتی، به "صنعت زدائی" مرسوم شدهاست و کل این فرایند با عنوان «تاثیر انتقال منابع» شناخته می شود. در واقع با ارزان شدن قیمت نفت، موجودی حساب ذخیره ارزی نیز به صفر خواهد رسید و آن گاه دیگر امکان تعدیل نوسان درآمدهای نفتی وجود نخواهد داشت. کارشناسان معتقدند که نباید درآمدهای آتی خود را بر پایه قیمتهای متغیر بازارهای جهانی محاسبه کنند و همواره باید درصد قابل قبولی خطا را در پیش بینیهای آتی قیمتها لحاظ کنند. در شرایطی که درآمدهای نفتی کشورهای صادرکننده نفت با شوک مثبت رو به رو میشود هزینه ردن کامل آن در یکسال در میان مدت آثار معکوسی از خود به جای میگذارد و در قالب بیماری هلندی به فعال سازی مکانیسمهای معیوب اقتصاد منجر میشود.خبر سفید این است که در صورت بهبود شرایط اقتصادی کشور، تجارت خارجی، بهبود وضعیت پروژه های عمرانی و فعالیت های پیمانکاری و جذابیت یافتن سرمایهگذاری در بخش صنعت و خدمات، کوچ سرمایه ها از مسکن به این بازار ها صورت خواهد گرفت که سبب افزایش رکود بخش مسکن در کوتاه مدت و میان مدت مخصوصا در بخش عرضه خواهد شد.و اما خبر خاکستری: باخارج شدن آمریکا از برجام و شوک ناشی از گسترش تحریمها و محدودیتهای فراوان ایجاد شده برای کسب و کارها، بسیاری از فعالان اقتصادی از حوزه صنعت، پیمانکاری، تجارت و مانند آن را واداشت تا به سمت تعریف پروژه های ساخت و ساز، به عنوان بخشی از اقتصاد که کمتر در معرض مشکلات مستقیم ناشی از تحریم ها قرار خواهد گرفت رهسپار شوند. در نتیجه ولع ساخت و ساز بیش از نیاز مصرف کننده، فرزند نامشروعی است که از دل این گونه اقتصادها بیرون می زند. پیامد عدم آرامش سیاسی و اقتصادی و بازگشت تحریمها، فرو ریختن رونق نسبی تولید و تجارت و افزایش جدی فعالیتهای سفته بازی و افزایش تقاضا و بالا رفتن بیش از حد قیمتها در بازار مسکن بود و با در رفتن فنر دلار و سکه این قضیه چنان شدت گرفت که کمترین پیامدش، چاق شدن یک مشت دلال و آب شدن مال و دارایی بسیاری از مردم و کشیده شدن تورم روی کالاهای اساسی خانوار بود. شاید قرار است سهم ما از بازارهای آزاد توسعه یافته، قصههایی از عجایب دنیای تجاری بدون مرز باشد!
پربازدیدترینهای روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهوارهای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: اینبار با بمبافکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر میدهیم / سردار حاجیزاده: صد در صد میزنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگطلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
تداوم حمایت از روحانی
بجنگ و بسوزان سرباز پارسی!
ایرانیان چون دماوند با شکوه
شایستگیِ سخن انسانی
خبر سفید و خبر خاکستری در مورد نفت
فضای مجازی هووی صدا و سیما است؟
کسانی که امروز همهاشمی را تخریب میکنند به فکر درمان خود باشند
دست در جیب مردم برای جبران کسری بودجه؟
«پایتخت ۶» ساخته میشود
پراید گران شد، لکسوس ارزان!
اعتراضات سودان؛ موج دوم بهار عربی یا جنبشی ولنگار؟
قطر یک میلیارد دلار برای بازسازی عراق اختصاص میدهد
زنگنه و ظریف در تعقیب پامپئو !
آقای گل؛ گل کاشت
دلخوری روحانی از اصلاح طلبان
کشوری که اقتصاد آن هجدهم دنیا است نمیتواند با دنیا بجنگد