آغاز افول دلار در تجارت جهانی نفت

رئیس بانک مرکزی انگلیس گفت یوان، دلار را به عنوان ارز غالب جهانی به چالش کشیده است.به گزارش راشا تودی، مارک کارنی گفت شاید روزی فرا برسد که یوان چین جایگاه دلار را به عنوان اصلی‌ترین ارز جهانی تصاحب کند. کارنی در جریان نشست پرسش و پاسخ آنلاین بانک مرکزی انگلیس گفت: فکر می‌کنم بلاخره روزی فرا خواهد رسید که ارزی به غیر از دلار در ذخایر ارزی ما پیدا شود.کارنی گفت در کشورهای توسعه یافته، ارزش دارایی‌های مالی به فعالیتهای اقتصادی گره خورده است و این باعث شده است تا نظام مالی جهان پشت درهای اقتصاد جهانی گیر بیافتد. با تغییر نظم جهانی، عدم ارتباط بین دارایی‌های مالی و واقعی کمتر خواهد شد و در این فرایند احتمالا ارزهای دیگری به غیر از دلار ظهور خواهند کرد. در آینده‌ای نزدیک فکر می‌کنم این ارز احتمالا یوان چین خواهد بود.به گزارش ایسنا به نقل از راشاتودی،یوان از سال ۲۰۱۶ میلادی به عنوان پنجمین ارز جهانی در کنار دلار آمریکا، یورو، پوند انگلیس و ین ژاپن پذیرفته شد. این تصمیم باعث شد تا بانک‌های مرکزی جهان یوان را وارد ذخایر ارزی خارجی خود کنند. با این حال به گفته سوئیفت، سهم یوان از جریانات نقدی جهان تا پایان فوریه سال گذشته کمتر از ۲ درصد بوده است. دلار با سهم ۴۰ درصدی، محبوب‌ترین ارز در تراکنش‌های نقدی جهانی محسوب می‌شود.کارنی در بخش دیگری از سخنانش گفت که دوره گذار از دلار به ارزی دیگر سریع نخواهد بود چرا که اقتصاد آمریکا در اواسط قرن نوزده با پشت سر گذاشتن انگلیس به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل شد اما دلار تا سال ۱۹۲۰ نتوانست جای پوند را به عنوان ارز غالب جهانی بگیرد. 
عمده معاملات نفتی با یوان چین
وبگاه تحلیلی آسیا رویو در گزارشی با اشاره به حرکت بازارها و بورس‌های بین المللی به سوی ارزهای جایگزین دلار، نوشت: معاملات عمده از جمله خرید و فروش نفت با ارزهای جایگزین از جمله یوان چین انجام می‌شود که این امر نشان دهنده آغاز افول دلار در تجارت جهانی نفت است.به گزارش وبگاه تحلیلی مسائل اقتصادی و انرژی جهان (آسیا رویو)، افزایش یکجانبه گرایی ایالات متحده موجب نگرانی درمورد استفاده از دلار برای تجارت نفت در میان دولت‌های مختلفی شده است. از این رو پیش بینی می‌شود که انحصار دلار به عنوان وسیله ای در تجارت جهانی نفت خام، به طور فزآینده ای رو به افول و از سوی ارزهای دیگر به چالش کشیده خواهد شد.چین، که هم اکنون در جنگ تجاری با آمریکا به سر می‌برد، تجارت نفتی با یوآن را گسترش داده و از قدرت پول خود برای اطمینان و ثبات بازارهای یوان پایه استفاده می‌کند. در همین حال، روسیه و اتحادیه اروپا نیز به دنبال کاهش وابستگی خود به دلار برای پرداخت‌ها در مراودات مربوط به نفت هستند.از این منظر ‹تاکشی کومون› و ‹یاشو چو› دو تحلیل گر تارنمای تخصصی آسیا رویو از خطرات ناشی از وابستگی زیاد به دلار متعاقب تحریم‌های جدید دولت ایالات متحده علیه سایر کشورها سخن می‌گویند و به زغم این دو، برجستگی این واقعیت در آینده بیشتر روشن می‌شود. برقراری معاملات نفتی مبتنی بر یوآن در بورس بین المللی انرژی شانگهای، حضور ارز چین در بازارهای نفت خام را تقویت کرده است. از این رو حجم معاملات روزانه یوآن در بورس بین المللی انرژی شانگهای به سرعت در حال افزایش و معاملات در 6 ماه گذشته دو برابر شده است. چین در سال 2017 از ایالات متحده به عنوان بزرگترین وارد کننده نفت در جهان پیشی گرفته و واردات خود را به میزان هشت درصد افزایش داده است. یک مرکز تحقیقاتی وابسته به ‹سینوپک›(Sinopec) پیش بینی کرده است که ظرفیت پالایشگاه‌های این کشور در سال 2019 نیز به میزان هشت درصد افزایش خواهد یافت.در حال حاضر برای تعیین قیمت نفت خام، سرمایه گذاران به دلیل شفافیت به بازارهای اوراق بهادار اروپایی تمایل دارند. با این وجود، به دنبال تغییرات ساختاری در بازار فعلی نفت چین و جذب سرمایه گذاران از خارج از کشور، پکن فرصت جایگزنی در چنین موضوعی را دارد.چین به طور پیوسته تجارت یوآن را با کشورهای تولید کننده نفت که با ایالات متحده آمریکا نیز اصطکاک دارند، افزایش داده است. در ماه مه (اردیبهشت)، دونالد ترامپ مجددا تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال و از دیگر کشورها خواست که واردات نفت ایران را به صفر برسانند. اما چین نه تنها از این رویکرد آمریکا پیروی ندارد، بلکه قصد دارد که واردات نفت از ایران را به صورت منظم و همچون گذشته ادامه دهد.بنابر گزارش اینا به نقل از وبگاه تحلیلی مسائل اقتصادی و انرژی جهان، تاکوئی ناگومی‌اقتصاددان ارشد شرکت ملی نفت، گاز و فلزات ژاپن در این باره به آسیا رویو گفت: چین به عنوان بزرگترین وارد کننده نفت ایران، احتمالا واردات خود را بطور منظم ادامه خواهد داد و با ارز خود یعنی یوان پرداخت‌ها را انجام می‌دهد. وی پیش بینی کرد که اگر استفاده از یوان برای معاملات افزایش یابد، تقاضا برای این ارز چینی به عنوان وسیله ای در محافظت از نوسانات قیمت‌ها نیز افزایش می‌یابد.روسیه نیز تلاش‌هایی برای کاهش وابستگی خود به نفت دلار را انجام داده است و از این رو بخشی از صادرات نفت خود به چین را با یوان دریافت می‌کند. ایالات متحده تحریم‌های اقتصادی را علیه گروه‌های نفتی روسیه از جمله ‹Rosneft› تحمیل کرده است و معاملات با دلار برای آنها دشوار خواهد بود.تلاش دیگر، رهایی روسیه از استیلای دلار، مربوط به سیاست روسیه در قبال کشورای آسیای مرکزی موصوف به ‹اتحادیه اقتصادی اورآسیا› است. این اتحادیه اقتصادی منطقه ای شامل قزاقستان و دیگر کشورهای عضو سابق اتحاد جماهیر شوروی است و از این طریق روسیه قصد دارد که بازارهای انرژی مشترک را ایجاد کند و در خلال آن، ارز خود را گسترش دهد. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه، در نشست اتحادیه اروپا در ماه دسامبر(دی)، گفت: ما برنامه‌های گسترده ای برای شکل گیری بازارهای مشترک گاز، نفت و فرآورده‌های نفتی داریم. این برنامه‌ها نشان می‌دهد که استفاده از ارز روسیه (روبل) برای پرداخت‌ها به کشورهای عضو موثر و کارآمد خواهد بود.اتحادیه اروپا نیز از خطرات وابستگی سنگین به نفت دلارپایه آگاه است. کمیسیون اروپا اعلام کرد که قصد دارد در اواخر ماه دسامبر(دی ماه) قیمت مرجع در مراودات نفت را یورو اعلام کند.رویکرد تقابلی ترامپ در اقتصاد و سیاست موجب شده است بازیگران بزرگی همچون اتحادیه اروپا، چین و روسیه به فکر ارز جایگزین و دریچه‌های روشنی همچون جایگزنی ارز به نفع خود و کشورهای همپیمان خود باشند.