پولی شدن تونل ها فعلاً مطرح نیست



حمیده امینی‌فرد
خبرنگار


خبر دوباره «پولی شدن تونل‌ها و بزرگراه‌های تهران» در چند روز پیش، واکنش‌های تند و پرحاشیه‌ای علیه این طرح براه انداخته است. واکنش‌هایی که در نهایت شهرداری تهران را وادار کرد تا در اطلاعیه‌ای، به مردم اطمینان خاطر دهد هیچ طرحی برخلاف مصالح عمومی اجرا نمی‌شود. دراین اطلاعیه آمده است؛ «این لایحه هنوز به استحضار و تأیید دکتر حناچی، شهردار تهران نرسیده و صرفاً در مرحله پیشنهاد است.»برمبنای این لایحه قرار است از پنج تونل تهران (نیایش، رسالت، توحید، شهدای غزه، امیرکبیر) و اتوبان صدر هزینه متغیری از 950 تومان تا هزار و 70 تومان دریافت شود. مبلغی که شهروندان باید برای هربار رفت و آمد، آن را به‌عنوان عوارض شهری، تقدیم شهرداری تهران کنند. اگرچه این خبر طی چند روز پیش، سروصداهای زیادی به پا کرده است، اما ماجرای پولی شدن تونل‌ها به حدود سه سال پیش برمی‌گردد. اولین بار این جعفر تشکری‌هاشمی، معاون قالیباف بود که اجرای چنین لایحه‌ای را پیشنهاد داد و حتی تجهیزات مورد نیاز هم در زمان ساخت پل صدر نصب شد! اما همان زمان هم «پذیرش اجتماعی»، اجازه نداد شورای چهارم، برای تصویب آن پیشقدم شود، درحالی‌که موافقان زیادی در شورا، اصرار به تصویب چنین لایحه‌ای داشتند و چمران و دنیامالی، دو عضوی بودند که صراحتاً از اجرای این لایحه دفاع می‌کردند. 
استدلال آنها این بود که مردم باید به اندازه برخورداری از شهر، هزینه آن را پرداخت کنند. حتی مهدی چمران معتقد بود همان‌طور که دولت از آزادراه‌ها، کسب درآمد می‌کند، این حق شهرداری هم هست که از بزرگراه‌ها، پولی عایدش شود! بهای تعیین شده البته در آن دوره در حدود 350 تومان بود! دقیقاً شبیه همین استدلالی که این روزها، محمد علیخانی، یک عضو شورای پنجم با استناد به آن سعی دارد لایحه پولی شدن را توجیه کند. او اگرچه اجرای این طرح را به نفع «هوای پاک» و «روان‌سازی معابر» تفسیر می‌کند، اما با اشاره به درآمد 7 هزار میلیاردی شهرداری از این طرح، شائبه درآمدزایی را تقویت می‌کند. «توزیع عادلانه امکانات»، اما از دیگر مشترکاتی است که از زبان هر دو طیف اعلام می‌شود. آنها معتقدند با این پول می‌توان به توسعه حمل و نقل عمومی کمک کرد و نباید بار سنگین هزینه‌های شهری و بویژه نگهداری تونل‌ها و بزرگراه‌ها، تنها برعهده شهرداری باشد. از طرفی اخذ عوارض می‌تواند تعدیل‌کننده رفتار ترافیکی باشد! با این همه اما باید مسئولانی که اصرار به تصویب چنین لایحه‌ای دارند و اتفاقاً کشورهای دیگر را هم الگو قرار می‌دهند، در برابر چندین سؤال قرار داد. اول اینکه در کدام یک از مسیرهایی که اعلام شده، وسایل حمل و نقل عمومی طبق استانداردها تعبیه شده است؟ دوم اینکه برای سرریز ترافیکی که به مسیرهای جایگزین می‌رود، چه برنامه‌ای دارید؟ آیا درساخت این تونل‌ها و بزرگراه‌ها از عوارض شهروندان استفاده نکرده‌اید، پس چه لزومی دارد که دوباره پول بگیرید؟آیا تاکسی سوارها می‌توانند از موج سنگین هزینه‌های تاکسی در امان باشند! شهروندانی که به ناچار روزانه از چند مسیر تردد می‌کنند، چه وضعیتی خواهند داشت، چگونه می‌توان مطمئن شد که این عوارض، صرف حمل و نقل عمومی خواهد شد!