روزنامه قانون
1397/10/20
جنبش جلیقه زردها و چالش جمهوری
درشنبه گذشته جنبش جلیقه زردهادرفرانسه که درهفته های اخیر ازقدرتش کاسته شده بود، رنگ وبوی «فتنه» به خود گرفت.این واژه را پس از وزیر کشور فرانسه این بار معاون وی در خصوص وقایع روز شنبه این هفته درپاریس ودرحاشیه تجمع جلیقه زردها استفاده کرده است. پس از پایان گردهمایی‌های خانوادگی برای جشن سال نو، فعالان این جنبش دوباره حضور خود در بزرگراه‌ها و میدان های بین راهی شدت بخشیده اند. برخی جلیقه زردها حتی در همان چادرهای خود جشن های سال نو را برگزار کردند.پرده هشتم این جنبش که به شنبه ها محدود نیست و میان پرده‌های آن در روزهای میان هفته نیزجریان دارد، روز مهمی برای این جنبش بود که می خواست نشان دهد جنبش جلیقه زردها تمام نشده است.به این ترتیب تعداد تظاهرکنندگان در کل فرانسه طبق آماررسمی پلیس این کشور به پنجاه هزارنفر رسید، در حالی که شنبه گذشته این تعداد به حدود ۳۲ هزار نفر ریزش کرده بود. بازداشت اریک دروئه، یکی از سردسته های جلیقه زردها در هفته گذشته رامی‌توان یکی از دلايل بالا گرفتن مجدد این جنبش دانست که با نزدیک شدن به سال نوي میلادی از فعالان آن کاسته شده بود. احضار فعالان این جنبش به دلیل برنامه ریزی و برگزاری تظاهرات غیر قانونی مورد انتقاد مردم فرانسه قرار گرفته است که این امر را به عنوان عملی پلیسی سیاسی معرفی می کنند، چرا که حق تظاهرات در قانون اساسی فرانسه به رسمیت شناخته می شود و نیروهای پلیس برای تامین امنیت همیشه در حاشیه تظاهرات های مختلف و جنبش های اجتماعی حضور دارند. بازداشت اریک دروئه را شاید می توان خطای استراتژیک دولت فرانسه تلقی کرد، به نحوی که به جنبشی که تاکنون رهبر نمادینی نداشته است وهرازگاهی حتی برخی تصمیمات میان فعالان این جنبش باعث جدایی واختلافات میان آن ها می شد، ماهیتی مطالبه گرانه تر داد. این بازداشت می‌تواند از دروئه، رهبر جنبشی بسازد که علاوه بر مطالبات اجتماعی کم کم مطالبات سیاسی آن نیز پررنگ می شوند.دلیل دیگر اهمیت پرده هشتم این جنبش حمله فیزیکی به ساختمان نهادهای سیاسی فرانسه بود. در این روز دفتر وزارتخانه ارتباط با پارلمان و سخنگوی دولت فرانسه، بنژامن گریوو با ماشین ساختمانی موردحمله قرار گرفت وتظاهرکنندگان باتخریب در این ساختمان وارد حیاط آن شده وماشین های پارک شده را مورد تخریب قراردادند.این حمله برای حکومت فرانسه بسیارغیرقابل قبول بود و لحن دولتمردان فرانسه را شدیدتر کرد. سخنگوی دولت فرانسه که مجبور به پناه بردن به کاخ نخست‌وزیری شده بود، پس از این حادثه این‌گونه اظهار داشت:«من مورد حمله قرار نگرفتم، این جمهوری بود، این خانه فرانسه، نهادها و دموکراسی بودند [که مورد حمله قرار گرفت]». از سوی دیگر ساختمان پارلمان فرانسه با حضور نیروهای پلیس از گزند خشم جلیقه‌زردها در امان ماند. دفاتر برخی نمایندگان پارلمان اما مورد حمله قرارگرفتند ودربرخی شهرهای دیگر فرانسه نیز تجمعاتی در برابر ساختمان فرمانداری ها انجام شد که منجر به شلیک گاز اشک آور از سوی نیروهای پلیس شد.تويیت شنبه شب ريیس‌جمهور فرانسه در خصوص این وقایع نیز به تهدید«جمهوری» از سوی جلیقه‌زردها مربوط می شود:«خشونتی شدید برای حمله به جمهوری».دولت فرانسه شاید با این تغییر گفتمان سعی در درخواست کمک از احزاب سیاسی فرانسه دارد که به جز بخش‌های افراطی آن ها همگی حول مفاهیم دموکراسی و جمهوری گرد آمده اند. هرچند این احزاب نیز قدرت خود را پس از انتخاب مکرون از دست داده اند و میان این سیاستمداران نیز افراد زیادی به طرفداری از جلیقه زردها پرداخته اند. نظرات مختلف در خصوص جلیقه زردها به درون کابینه مکرون نیزنفوذ کرده است. منیرمحجوبی، وزیرمشاور درحوزه صنعت دیجیتال ازاعضای کابینه است که معتقد است این جنبش می‌تواند شانسی برای فرانسه باشد.وی معتقد است که اکثریت جلیقه زردها نه خشن هستند، نه فتنه گر، نه غیراکولوژیست،نه نژادپرست،نه یهودی‌ستیز». این انتقادات از سوی طرفداران داخلی مکرون را باید تهدیدی برای از دست رفتن وجاهت قانونی رویکرد وی تلقی کرد که می تواند بیش از پیش به بدنه جامعه میان رای دهندگان به وی نیز سرایت کند.
هرچندبسیاری ازفعالان این جنبش آن راصرفا اجتماعی می‌دانندو معتقدند اعمال سیاسی در آن جای ندارد،اماحضورنیروهای راست وچپ افراطی درتجمعات وتظاهرات‌های این جنبش و نیز حمایت رهبران این دو سوی صحنه سیاسی فرانسه از آنان چاشنی سیاست را به آن افزوده است؛ چنانكه شعارهایی که در تظاهرات های جلیقه زردها سر داده میشود اکنون کاملا بار سیاسی دارند. درخواست استعفای مکرون، برگزاری همه‌پرسی و سخن از انقلاب در فرانسه و جمهوری ششم از مواردی هستند که از سوی جلیقه زردها مطرح می شوند. در این میان شعار برقراری جمهوری ششم خصوصااز شعارهای جنبش چپ افراطی به رهبری ژان لوک ملانشون، رهبر حزب فرانسه نامطیع (France Insoumise) است که در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه هم آن را مطرح کرده بود. بالا گرفتن این مطالبات و نزدیک شدن به انتخابات پارلمانی اروپا در ماه مي ۲۰۱۹ که حزب راست افراطی مارین لوپن در نظر‌سنجی ها پیشتاز آن است، زنگ خطری برای فرانسه است.به اين ترتیب جلیقه زردها به اصلاحات پیشنهادی مکرون که حدود ۱۰میلیارددلاربرای دولت وی خرج برداشت، نه تنها روی خوشی نشان نداده اند بلکه این جنبش کم کم رنگ سیاسی بیشتری به خود گرفته است و بازداشت ها و احضارهای اخیر فعالان جلیقه‌زرد می تواند به افزایش محبوبیت بیش از پیش این جنبش و معرفی کاندیداهای آن برای انتخابات های پیش رو باشد. به این ترتیب پایه های حکومت جوان ترین ريیس‌جمهوری پنجم فرانسه اینک بیش از همیشه با لرزه هایی مواجه شده است که هدف‌شان تضعیف و حتی ازمیان بردن میراث شارل دوگل است.مکرون حال بایدمیان محدودکردن وبازداشت فعالان جنبش جلیقه زردهاوتوجه بیشتروعملی به خواسته های اساسی آن ها نظیر افزایش قدرت خرید( که در پی اصلاحات پیشنهادی وی تنها متوجه بخشی کمی ازجامعه فرانسه شد) انتخابی مهم انجام دهد.به هر روی انتخاب مکرون آینده سیاسی وی و نظام سیاسی فرانسه را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد، وی که با شعار ضد سیستم و با از میان بردن نظم راست وچپ به عنوان نیرویی سوم به قدرت رسیده است، حال باید کم کم در کنار خطر قدرت گیری احزاب افراطی راست وچپ که جمهوری پنجم را مورد تهدید قرار می دهند، شاهدپیدایش وقدرت گرفتن احزابی باشد که جلیقه‌زردهای کنونی نماینده آن‌ها هستند، احزابی که عوام فریب (populist) نیستندولی مردمی (popular) هستند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
