چهار تافته جدا بافته!

جمع شدن همه شهرداران تهران پس از پيروزي انقلاب و استفاده از تجارب 40 ساله مديريت شهرداري اتفاقي بسيار مهم بود كه ديروز در طبقه هفتم ساختمان خيابان بهشت رخ داد. پيروز حناچي كه عنوان چهاردهمين شهردار تهران پس از انقلاب را يدك مي كشد، ديروز ميزبان اين نشست صميمانه بود و از عزم جدي حناچي براي دگرگوني در شيوه اداره شهر خبر مي داد.
شهردار تهران كه در يك ماه و چند روز گذشته از حضور خود در شهرداري اقدامات خوبي را براي تغيير نگاه به شهرداري انجام داده است، از همه شهرداران بعد از پيروزي انقلاب بي آنكه نگاهي به سليقه و ذايقه سياسي آن‌ها داشته باشد، براي يك هم انديشي دعوت كرد. اين دعوت را نيزهمه به جز چند نفر پذيرفته و ظهر ديروز خود را به محل كار سال هاي دور و نزديك خود رساندند.
توجيه‌هايي براي غيبت
با آنكه در جلسه ديروز بسياري از خبرنگاران چشم به راه چهره‌هاي شاخص‌تري از شهرداران گذشته تهران بودند، اما چهار شهردار يعني «غلامحسين كرباسچي»، «احمد ملك‌مدني»، «محمود احمدي نژاد» و «محمد باقر قاليباف» به بهانه‌هاي مختلف از حضور در اين نشست صميمي و غير سياسي سرباز زدند. اتفاقي كه تا حدودي با توجه به روحيات افراد قابل پيش بيني بود و در حالي كه پيروز حناچي با شعار تهران، شهري براي همه اداره شهر را دنبال مي كند، اما گويي چهره هاي گفته شده خود را جزئي از «همه» نمي دانند!


چنانچه در جلسه ديروز دلايلي براي عدم حضور چهار شهردار اسبق تهران عنوان شد كه بيشتر به بهانه‌جويي براي عدم مشاركت در اداره شهر شبيه بود. آن‌طور كه در جلسه ديروز عنوان شد، غلامحسین کرباسچی شهردار سال‌هاي دهه هفتاد تهران در توجيه عدم حضور خود در جلسه هم‌انديشي گفته كه «دو روز گذشته به من گفتند و چون من امروز کار داشتم، نتوانستم شرکت کنم! تصور می‌کنم این جلسه بیشتر حالت دید و بازدید و تشریفاتی داشت و دستور خاصی نداشته است». اين در حالي بود كه انتظار مي رفت كرباسچي كه حداقل به لحاظ گرايش سياسي هم طيف با مديريت فعلي شهر است، حتي در «جلسه خوش و بش» نيز حضور مي‌يافت و ياري‌گري فكري براي اداره شهر بود، هرچند وي چندي قبل در واكنشي كه نسبت به دوچرخه سواري‌هاي سه شنبه‌هاي بدون خودرو حناچي داشت، به نوعي نشان داد كه علاقه‌اي براي اثرگذاري در ساختن شهري براي همه ندارد!
احمد ملك مدني نيز از ديگر افرادي بود كه انتظار براي حضور او، باتوجه به گرايش اصلاح طلبي در جلسه ديروز مي‌رفت در توجيه غيب خود موضوع بيماري مادر خود را مطرح كرد. «مراسم عقد پسر در مشهد» نيز دليلي از سوي قاليباف شهردار 12 ساله تهران در جلسه ديروز مطرح شد تا پس از حاشيه هايي كه در مراسم عروسي دختر او در چند سال قبل به وجود آمد، اين بار عقد پسر مانع از تشريك مساعي قاليباف براي اداره بهتر پايتخت شد! اينكه مسئولان طولاني‌ترين دوره شهرداري تهران در نشست انتقال تجارب حضور نيافتند و ممكن بود در مقابل پرسش‌هايي از تبعات شيوه‌هاي مديريتي اين دوره طولاني مطرح شود، به نظر بيش از آنكه ارتباط با مراسم عقد وسط هفته داشته باشد، پرهيز از پذيرفتن مسئوليت اتفاقات ناخوشايند آن روزها در حضور سكانداران چهل ساله پايتخت بود.
«محمود احمدي نژاد» شهردار ـ رييس جمهور سابق اما دليلي رسمي براي علت عدم حضورش در ميان شهرداران بعد از انقلاب تهران را مطرح نكرد، اگرچه با توجه به روحيات او و البته حاشيه‌هاي سياسي اين روزهاي او از حضور در مجامع مختلف مي‌توان حدس زد كه نوعي واهمه از سوي شهردار 30 ماهه تهران كه راهي پاستور شد، براي شركت در جلسه ديروز وجود داشت. به خصوص آنكه نمايندگان رسانه هاي گروهي نيز در طبقه هفتم ساختمان بهشت سوالات زيادي را براي پرسش از شهردارن آماده كرده بوند!
کاش مدیران گذشته که با سرمايه مردم سال‌هاي در اداره شهر تجربه کسب کرده بودند، در زمانی که شهردار مردمی پایتخت به منظور رفع مشکلات تهران و کسب رضایت شهروندان، بدون هر گونه نگاه جناحی و با هدف استفاده از خرد جمعی و تجربیات گذشتگان سعی در حل معضلات پایتخت ایران اسلامی را دارد و دست یاری به سوی شهرداران قبل‌تر از خود دراز کرده است؛ منيت را کنار می‌گذاشتند و دعوتش را اجابت می‌کردند.
غيبت سرپرستان
تاريخ بلديه تهران چه پيش از پيروزي انقلاب و چه پس از آن، علاوه بر حضور شهرداران، دوره‌هايي را نيز با اداره سرپرستان گذرانده است كه هر يك به فراخور مدت حضور تجربياتي مهم در اداره شهر دارند. شهرداري تهران پس از پيروي انقلاب تاكنون هفت سرپرست را به خود ديده كه البته يكي از آن‌ها يعني سيد رضا زواره اي در سال هاي قبل دار فاني را وداع گفته است. اما «محمد حقاني»، «محمد حسين مقيمي»، «علي سعيدلو»، «سميع الله حسيني مكارم»، «مصطفي سليمي» و «حسين بنكدار» شش سرپرستي سال‌هاي قبل شهرداري بودند كه مي‌توانستند در جلسه مشورتي با حناچي حضور داشته باشند. در ميان اسامي شهرداران دعوت شده به جلسه ديروز البته نامي از محمد كاظم سيفيان شهردار سال هاي 61 و 62 تهران نبود كه متوجه شديم وي نيز به ديار باقي شتافته است.
هم انديشي براي اداره يك شهر
«محمد نبی حبیبی»، «مرتضی الویری»، «محمد علی افشانی»، «محمد علی نجفی»، «سید کمال الدین نیک روش»، «غلامحسین دلجو»، «سید مرتضی طباطبایی» و «محمد توسلی» شهرداران بعد از انقلاب تهران بودند كه در جلسه ديروز حضور يافته و بخش‌هايي از تجارب خود براي اداره شهر را در اختيار حناچي گذاشتند. اين جلسه در فضايي صميمانه و غير خبري برگزار شد اما در پايان نشست، برخي اعضا به گفت‌وگو با رسانه‌ها پرداختند. ابتدا «محمد نبی‌حبیبی» شهردار سال ۶۲ تا ۶۶ تهران پس از پایان جلسه درباره اينكه اگر جاي شهردار فعلي تهران بوديد، چگونه شهر را اداره مي‌كرديد، گفت: معتقدم با توجه به حجم ضایعات، توجه به حل مشکلات زیست محیطی باید دراولویت‌های کاری قرار گیرد. وی با بیان اینکه حل مسائل چند بعدی است و نباید تنها به یک بعد آن توجه کرده و از توجه به مابقی ابعاد صرف نظر کنیم و در غیر این صورت مشکلات حل نمی‌شود، گفت: در زمانی که من شهردار تهران بودم ۵۰ محور را با مشورت‌های گوناگون برای تهران مشخص کردیم که ترافیک، توسعه فضای سبز و غیره از جمله این محورها بودند، معتقدم که شهرداری باید همه محورها را به صورت متوازن در دستور کار قرار دهد تا این مسائل حل شود. وی با بیان این که موقعی که من شهردار بودم پروژه مترو متوقف شده بود و در زمان جنگ من شهردار تهران بودم، گفت: در زمانی که من شهردار تهران بودم ۶۰ بار تهران مورد حمله موشکی قرار گرفت که باید علاوه بر انجام امور جاری شهر، فضای زنده و پرنشاطی را هم فراهم می‌کردیم . وی با بیان این که زمانی که من شهردار شدم پنج هزار بخشنامه متفاوت و بعضا متضاد هم وجود داشت که یکی از عوامل سواستفاده بود گفت: زمانی که من شهردار تهران بودم میانگین صدور پروانه ساختمانی ۱۸ ماه بود و با تلاش‌هايی که انجام دادیم آن را به ۶ ماه کاهش دادیم. پس از حبيبي، مرتضی الویری ، عضو فعلي شوراي شهر و شهردار سال هاي 78 تا 80 تهران نیز با بیان این که ۱۷ سال پیش من آن طرف میز بودم وحالا این طرف میز و در کمیسیون بودجه فعالیت می‌کنم، گفت: ما حرف‌های کلی‌مان را درباره اداره شهر در برنامه سوم شهرداری در نظر گرفتيم که از هفته آینده در دستور کار شورا قرار می‌گیرد. وی با بیان این که سه اولویت توسعه حمل ونقل، کاهش ترافیک وآلودگی‌ها باید در دستور کار هر شهرداری قرار بگیرد گفت: البته این سه اولویت کاملا به یکدیگر مربوط هستند یعنی وقتی حمل ونقل عمومی توسعه یابد خود به خود کاهش آلودگی را شاهد هسیتم و این در حالی است که ۷۰ درصد آلودگی‌ها متعلق به خودروهاست که اگر حمل ونقل عمومی توسعه یابد این نیز حل و فصل شود. وی با بیان این که من شهرداری را با ۷۰۰ میلیارد تومان بودجه و ۲۵ هزار نفر نیروی کار تحویل دادم و حالا بودجه شهرداری به ۱۷ هزار میلیارد رسیده و تعدادی نیروی انسانی به ۶۸ هزار نفر رسیده است، گفت: زمانی که من شهردار بودم تنها یک خط مترو از صادقیه به امام خمینی فعال بود، اما الان درصدد هستیم که خط ۶ و ۷ مترو را فعال کنیم که اتفافی مبارک است.« محمدعلی افشانی» آخرين شهردار تهران پيش از حناچي نيز كه شش ماه را در اداره شهر گذراند، به بيان نظرات خود پرداخت و با بیان این که حناچی از همکاران ما بود و طبیعتا نقطه نظرات من برای اداره شهر را می داند گفت: مهم‌ترین معضل تهران آلودگی هوا و ترافیک است که این اولویت‌ها به دلیل این که مطالبه مردم هستند باید در دستور کار همه شهرداران قرار گیرد. وی با بیان اینکه یکی دیگر از اولویت‌ها ساماندهی خانه‌های مسکونی در بافت فرسوده است، گفت: بسیاری از خانه‌ها تاب‌آوری و مقاومت لازم را ندارد و به همین دلیل می‌بایست محلات آن‌ها توسعه یافته و خانه‌هایشان نوسازی شود چرا اگر زلزله بالای پنج ریشتر در تهران رخ دهد بسیاری ازخانه‌ها آسیب می‌بینید.
شرايط سخت اداره تهران
پيروز حناچي شهردار تهران نيز در باره آنچه در جلسه هم‌انديشي ديروز گذشت، با بيان اينكه «ما درحال حاضر شرایط سختی داریم» گفت: البته در نشست هم انديشي، وقتی دوستان ما شرایط ابتدای دهه ۶۰ را بیان کردند دیدیم که بعضی از آن شرایط از وضعیت فعلی هم سخت‌تر بوده است. در آن زمان در اداره امور شهر سرمایه های قوی انسانی داشتیم و این می‌تواند مهم‌ترین تفاوت وضعیت فعلی با آن زمان باشد. ما باید برای اداره بهتر امور شهر هزینه های خود را کاهش و تاثیر گذاری خود را افزایش دهیم. کارهای بزرگی مانند کنترل ترافیک و آلودگی را بدون همراهی مردم نمی توانیم انجام دهیم و تاثیر جدی بر جا بگذاریم. شهردار تهران افزود: در جلسه هم انديشي در خدمت شهرداران بعد از انقلاب تهران بودیم و هرکدام از این عزیزان چه در آغاز انقلاب و چه پس از آن تجربیات زیادی داشتند. در این جلسه آخرین اطلاعات مربوط به شهر رد و بدل شد و هر کدام از این عزیزان در بیان تجربیات خود به نکاتی اشاره کرد. برنامه هایی که شهرداری تهران برای حمل و نقل عمومی و کاهش آلودگی دارد مورد بحث قرار گرفت. این جلسه بیش از آنکه یک جلسه اجرایی باشد جلسه مشورتی بود که در آن شهرداران گذشته نسبت به آمارهای شهر تهران به روز شدند و هم ما با تجریباتی که هر کدام از عزیزان در دوره فعالیت خود با آن درگیر بودند، آشنا شدیم.