حرف و حدیث فیلترینگ اینستاگرام تمامی ندارد

گروه فناوری - ماجراهای اینستاگرام همچنان ادامه دارد. بسیاری از دولتمردان و مسوولان با فیلترینگ آن مخالفت می‌کنند، عده‌ای از کارشناسان هم به تحلیل عواقب ناگوار این امر می‌پردازند. آنچه مشخص است اگر شورای‌عالی فضای مجازی و جواد جاویدنیا، معاون دادستان کل کشور در فضای مجازی تصمیم بگیرند این شبکه اجتماعی فیلتر شود هیچ‌یک از این افراد نمی‌توانند کاری کنند. اگرچه جاویدنیا در مصاحبه‌های خود اعلام کرده حکم قضایی فیلترینگ اینستاگرام صادر شده اما رمضانعلی سبحانی‌فر، عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه عنوان کرده هیچ حکمی برای مسدود شدن این شبکه محبوب ایرانیان صادر نشده است. بر اساس آمارهای سال گذشته 24 میلیون ایرانی در اینستاگرام عضو بوده و بسیاری از آنها کسب و کارهایی برای فروش محصولاتی همچون انواع پوشاک، آثار هنری و صنایع‌دستی ایجاد کرده‌اند. با وجود تاییدها و تکذیب‌های مسدود شدن اینستاگرام مشخص نیست این خبرها برای سر کار گذاشتن مردم منتشر می‌شوند یا اینستاگرام نیز قرار است به سرنوشتی مشابه تلگرام دچار شود یا هر دو. بسیاری بر این باور هستند که تلگرام به منظور حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی مسدود شد، به هر روی پیام‌رسان‌های بومی از حمایت‌های دولت پس از فیلترینگ تلگرام خرسند نیستند و درخواست دارند مقامات حمایت‌های خود را از آنها متوقف کنند. نرم‌افزارهایی که به عنوان اینستاگرام ایرانی معرفی شدند نیز اعلام کرده‌اند که خود از این امر باخبر نبودند و خواهان آن نیستند که کاربران با اجبار به شبکه‌های اجتماعی آنها بپیوندند. می‌توان در صنعت خودرو انحصارگرایی داشت. می‌توان بسیاری از صنایع بزرگ را منحصر به چند کارخانه کرد اما در فضای مجازی چنین امری غیر‌ممکن است. این امری است که مقامات قضایی متوجه آن نمی‌شوند. پس از زمزمه‌های فیلترینگ اینستاگرام همواره صدا‌و‌سیما از خطرات این شبکه اجتماعی می‌گوید که به مضحکه مردم تبدیل شده است.
فیلتر اینستاگرام منتفی است
رمضانعلی سبحانی‌فر، عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه با بیان اینکه شورای‌عالی فضای مجازی و کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تنها کانال‌های فیلترینگ هستند، گفت: تاکنون حکمی برای فیلترینگ اینستاگرام صادر نشده است. در روزهای گذشته سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور‌ از صدور حکم قضایی برای فیلترینگ شبکه اجتماعی اینستاگرام خبر داد.
به گزارش خانه ملت‌، عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه با بیان اینکه شورای‌عالی فضای مجازی و کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تنها کانال‌های فیلترینگ هستند، گفت: تاکنون حکمی برای فیلترینگ اینستاگرام صادر نشده است.


رمضانعلی سبحانی‌فر عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه درباره برخی شائبه‌ها مبنی بر فیلتر اینستاگرام، گفت: بحثی درباره فیلتر اینستاگرام مطرح نیست. اگرچه برخی افراد غیرمسوول در این زمینه اظهار نظر کرده‌اند اما این صحبت‌ها دلیلی برای فیلتر این شبکه اجتماعی نیست.
نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین و خوشاب در مجلس شورای اسلامی افزود: فیلتر اینستاگرام از دو کانال انجام می‌‌شود؛ شورای‌عالی فضای مجازی یا کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه. در این دو نهاد نیز تصمیمی برای فیلتر اینستاگرام گرفته نشده است.
وی در پاسخ به اینکه تلگرام با حکم قضایی فیلتر شد آیا ممکن است این اتفاق برای اینستاگرام نیز تکرار شود، بیان کرد: در حال حاضر چنین حکم قضایی مطرح نیست و حکمی برای فیلترینگ اینستاگرام صادر نشده است.
در روزهای گذشته سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور‌ از صدور حکم قضایی برای فیلترینگ شبکه اجتماعی اینستاگرام خبر داد.
«موسسه فیلترینگ» باز کنیم
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان‌ با انتقاد از اظهارات مطرح شده در مورد فیلترینگ اینستاگرام گفت: با این اقدام تصمیم‌گیران فیلترینگ در کشور، تقریبا هیچ ایرانی‌ای نیست که تلفن همراه هوشمند داشته باشد‌ اما روی تلفن همراهش فیلترشکن نصب نکرده باشد و به عبارتی تقریبا تمام کاربران ایرانی فضای مجازی یک فیلتر‌شکن هم دارند.
محمدمهدی تندگویان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه فیلترینگ در کشور‌ بارها در مورد شبکه‌های اجتماعی از جمله توئیتر تا تلگرام اعمال شده و در حال حاضر نیز به اینستاگرام رسیده است، افزود: در مورد فضای مجازی هم «شورای فضای مجازی» و هم نهادهای نظارتی مثل پلیس فتا و‌... تشکیل شده است. سوال اساسی ما این است که اگر این همه نهاد برای کنترل داریم، می‌توانیم با افرادی که ممکن است در فضای مجازی مرتکب تخلف شوند برخورد کنیم و قوانین هم به قدر کافی وجود دارد، پس چرا باید یک بستر را فیلتر کنیم؟
وی با اشاره به اینکه در شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام و توئیتر و... ممکن است تنها تعدادی از افراد استفاده‌های غیر‌مجاز و غیراخلاقی کنند، اظهار کرد: این همه قانون و شورا در کشور مشغول فعالیت هستند و می‌توانند با متخلفان برخورد کنند، پس چرا باید یک بستر را فیلتر کنیم؟ این یک سوال اساسی است که چرا این اتفاق در حال رخ دادن است و این نهادها چه مسوولیتی دارند؟ اگر کاری نمی‌کنند، این نهادها را جمع کنیم و به جای آنها یک موسسه فیلترینگ باز کنیم و هر اتفاقی که افتاد به سرعت شبکه‌های مجازی را فیلتر کنیم.
معاون امور جوانان با بیان اینکه این دست اقدامات به مثابه راه‌حل نیست، تصریح کرد: این همه قانون در کشور مصوب شده و شورا و نهاد درست کردیم تا با متخلفان در جامعه برخورد شود، نه اینکه تر و خشک را با هم بسوزانیم.
تندگویان ادامه داد: اینستاگرام، توئیتر و فیس‌بوک و ... در عرض یکی دو ماه شکل نگرفته‌اند و طی سال‌ها تشکیل شده‌اند. سوال ما این است که در کشور و در طول همه این سال‌ها چقدر برای آموزش و فرهنگ‌سازی در مورد به کارگیری درست از آنها وقت گذاشته‌ایم؟ این کار یعنی بستری را که طی چندین سال شکل گرفته و به مرور هم رشد و تکامل یافته و تعداد کاربرانش افزوده شده و به چندین میلیون نفر در فضایی مانند اینستاگرام رسیده را یکباره فیلتر کنیم. می‌توانستیم تمام این مدت را صرف آگاهی، اطلاع‌رسانی، استفاده درست و ساماندهی مناسب و... از هر فضایی استفاده کنیم.
وی اظهار کرد: می‌توانیم از بسترهای مناسبی که در فضای مجازی توسط کشورهای دیگر درست شده، خیلی خوب استفاده کنیم، اما چون آموزش نمی‌دهیم و به موقع با متخلفان برخورد نمی‌کنیم، حالا که این فضا فراگیر شده و اعضای زیادی پیدا کرده است، آن را فیلتر می‌کنیم. آسیب‌های اجتماعی این کار خیلی بیشتر از پیشگیری و ساماندهی آنهاست.
تندگویان افزود: با فیلترینگ فقط تعداد کاربران استفاده از فیلتر‌شکن را افزایش می‌دهیم. افرادی بودند که از تلگرام در جهت کسب‌و‌کار استفاده می‌کردند که آنها الان هم در حال استفاده از تلگرام هستند اما با فیلترشکن به این فضا وارد می‌شوند؛ بعضی هم بخشی از کارشان را به شبکه اینستاگرام منتقل کردند. بحث ما استفاده‌کنندگان درست از این فضاست اما با اظهارات اخیر در مورد فیلتر این فضا، آنها باز هم مجبور به استفاده از فیلترشکن می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه این روش نه روش درستی است، نه مدیریت دارد و نه کار حساب شده‌ای است، تصریح کرد: اتفاقی که افتاده این است که تقریبا هیچ ایرانی نیست که تلفن همراه هوشمند داشته باشد، اما روی تلفن همراهش فیلتر‌شکن نصب نکرده باشد. این کاری است که تصمیم‌گیران فیلترینگ انجام داده‌اند. این افراد تنها کاری که کرده‌اند این است که تقریبا تمام کاربران ایرانی فضای مجازی یک فیلتر‌شکن هم دارند. آسیب این کار خیلی بیشتر از وقتی است که این فیلتر‌شکن‌ها نبود و از این فضا استفاده می‌شد.
نمی‌دانستیم اینستاگرام ایرانی هستیم
مدتی قبل با اوج گرفتن احتمال فیلترینگ اینستاگرام، زمزمه‌های جایگزین شدن نمونه‌های داخلی اینستاگرام مطرح شد. این موضوع اولین بار توسط رییس مرکز ملی فضای مجازی ابوالحسن فیروز‌آبادی عنوان شد. او خبر داده بود که نمونه داخلی اینستاگرام ساخته شده است. در روزهای بعد اما چند رسانه اصولگرا نام چند اپلیکیشن‌ را نیز در کنار گفته‌های فیروزآبادی قرار دادند و از جیک‌وپیک و لنزور هم نام برده شد. این در حالی‌ است که مدیران این مجموعه‌ها در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها اعلام کرده‌اند از اینکه قرار است جایگزین اینستاگرام باشند، بی‌اطلاع‌ هستند؛ موضوعی که پیش‌تر مجموعه هورسا نیز به عنوان یکی دیگر از سرویس‌های بومی مشابه اینستاگرام، به آن تاکید کرده بود.
هادی نعمتی توسعه‌دهنده شبکه اجتماعی جیک‌ و پیک به دیجیاتو گفت که این شرکت چون مجوز دریافت و راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی را از مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال دریافت کرده بود، در لیست شبکه‌های اجتماعی قرار داشت و هیچ هماهنگی برای معرفی شدن آن به عنوان جایگزین اینستاگرام نشده ‌بود. نعمتی جایگزین شدن این سرویس با اینستاگرام را غیرممکن می‌داند و در مورد نحوه شکل‌گیری این اپلیکیشن گفت: نمونه‌های داخلی آماده‌ است و ما هم قصد داریم تا نسخه‌ای جدید از اپلیکیشن‌مان را در روزهای آینده ارائه کنیم که قطعا بسیاری از نواقص را از بین خواهد برد ولی برای داشتن جایگزین اینستاگرام نیاز به بودجه و هزینه گزافی‌ است که از توان شرکت ما خارج است. جیک و پیک در واقع نمونه‌ای از یک محصولی بود که ما روی پلتفرم بزرگتری به نام «وصل آپ» قرار دادیم. در واقع برای توسعه وصل آپ محصولاتی راه‌اندازی کردیم تا زیرساخت خود را با آن تست کنیم. جیک و پیک یکی از آنها بود که بعد از آنکه طراحی شد و زیرساخت شبکه اجتماعی روی آن تست شد، تا سایرین بتوانند از زیرساخت ما استفاده کنند و کسب‌و‌کار خود را راه‌اندازی کنند. بعد از اینکه این اتفاق افتاد ما جیک و پیک را در کافه بازار گذاشتیم تا یوزرها به آن وارد شوند و ما بتوانیم زیرساخت خود را تست کنیم.
نعمتی در مورد برنامه‌های آتی این شرکت برای اپلیکیشن جیک و پیک توضیح می‌دهد که این آپ بر زیرساخت کلاود پیاده شده و درصورت افزایش تعداد کاربران قابلیت خدمات‌رسانی به آنها را دارد، با این حال شرکت وصل هیچگونه تبلیغی برای آپ خود انجام نداده و قصد ندارد محصول خود را به عنوان جایگزین اینستاگرام معرفی کند. موضوع دیگری که نعمتی به آن اشاره می‌کند، هدف از طراحی این اپ بوده است که بتواند در حوزه فین‌تک فعالیت کنند؛ او به مشکلات و روند طولانی خرید و فروش در اینستاگرام اشاره می‌کند که در اپ جیک و پیک مورد توجه قرار گرفته‌ تا رفع شود و در حقیقت یک برنامه کاربردی برای کسب‌وکارهای اینستاگرامی شود.
به گفته نعمتی، جیک و پیک یک شبکه اجتماعی است و تاکنون هیچ درخواستی برای دریافت وام یا حمایت‌های دولتی ارسال نکرده‌ است. او می‌گوید دولت برای حمایت از پیام‌رسان‌ها شرایط دریافت وام پنج میلیارد تومانی را فراهم کرده بود اما جیک‌ و پیک یک شبکه اجتماعی‌ است و نه پیام‌رسان و برای همین هم تمایلی به دریافت این وام نداشت؛ او تاکید می‌کند که آنها چنین درخواستی مطرح نکرده بودند و وامی هم به آنها تعلق نگرفته است.
نعمتی معتقد است که رشد کردن و فراگیر شدن یک اپلیکیشن درصورتی اتفاق می‌افتد که مردم خودشان آن را انتخاب کنند و فیلترینگ را راهی منطقی برای توسعه مدل‌های بومی هیچ اپلیکیشنی نمی‌داند. او گفت: اگر قرار باشد یک سامانه فراگیر شود نباید از راه فیلترینگ سایر اپ‌ها این کار را کرد؛ چراکه این امر یک ضد تبلیغ است و مردم تصور می‌کنند فیلترینگ به درخواست ما انجام شده و در نتیجه آنها تمایلی به دریافت و استفاده از آپ را خواهند داشت و چه بسا از فیلترشکن استفاده خواهند کرد و به کار کردن با همان برنامه قبلی مسدود شده ادامه خواهند داد یعنی همان اتفاقی که برای پیام‌رسان‌ها افتاد. با اجبار نمی‌توان مردم را به استفاده از شبکه‌های اجتماعی ایرانی سوق داد، این اتفاق باید از طریق فرهنگ‌سازی انجام شود.