روزنامه خراسان
1397/10/17
الزامات و پیامدهای حذف صفرهای دست و پاگیر
هفته گذشته بود که با رونمایی از ایران چک های جدید، روزنامه خراسان، نخستین گمانه را درباره حذف چهار صفر از پول ملی مطرح کرد و در خبری با تیتر «چک پول های جدید، گام اول کاهش صفرهای پول ملی» نوشت: «بانک مرکزی از اسکناس ایران چک جدید 50 هزار تومانی (500 هزار ریالی) رونمایی کرد. در این اسکناس جدید، بر خلاف ایران چک های آبی رنگ کنونی، رقم 50 هم به صورت جداگانه در قسمت پایین و سمت راست درج شده و هم در عدد 500000، با رنگ دیگر چاپ شده است. با این حساب، شاید بانک مرکزی به دنبال زمینه چینی برای حذف چهار صفر از پول ملی است!»اما این گمانه با خبر روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی، به قطعیت پیوست و همتی خبر داد که لایحه حذف چهار صفر از پول ملی تقدیم هیئت دولت شده است. پیش از این در سال های 1390 و 1395 نیزبحث حذف 4 صفر از پول ملی مطرح شد اما سال 90، با فرا رسیدن تحریم ها، جهش نرخ ارز و بروز مشکلات اقتصادی و تورمی، این اقدام به حاشیه رفت. سال 1395 نیز با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری سال 1396 و پس از آن باز هم جهش نرخ ارز و آثار تورمی آن، این اقدام مجدد در محاق فرو رفت. تردیدی نیست که وضعیت فعلی پول ملی نیازمند اصلاح است. ریال به عنوان واحد رسمی پول ملی، هیچ جایگاهی در ادبیات عمومی و محاسبات مردم ندارد. حتی مسئولان نیز که پیشتر از ریال در اعلام اعداد و ارقام استفاده می کردند، مجبورند یک صفر کم کنند و عدد را به تومان بگویند. مردم نیز برای خوانش اعداد و ارقام کلان اقتصادی به ریال و حتی تومان دچار مشکل هستند. به عنوان مثال رقم کل بودجه کشور در لایحه بودجه 98، شامل بودجه عمومی و شرکت های دولتی، 17,032,332,270,000,000 است. قطعا بسیاری از شما خوانندگان، در خوانش این عدد بسیار بزرگ دچار مشکل می شوید. حتی افراد اقتصاد خوانده و ریاضی دان هم که با اعداد بسیار بزرگ سر وکار دارند هم باید به سختی این رقم را بخوانند. رقمی که معادل نوشتاری آن را چندگونه می توان نوشت: «17 هزار هزار میلیارد ریال - 17 میلیون میلیارد ریال - هزار و 700 هزار میلیارد تومان»جالب این که در لایحه بودجه و در آمارهای بانک مرکزی که ارقام کلانی مثل رقم بودجه، تولید ناخالص داخلی و میزان نقدینگی می آید، گزارشگران مجبور می شوند همان آمار را با حذف چندین صفر اعلام کنند. تردیدی نیست که اجرای این طرح نیازمند تدارک مقدمات است؛ مقدماتی از جمله چاپ اسکناس های جدید، فرصت به مردم برای آشنا شدن و عادت کردن به شکل و شمایل پول جدید. به این ترتیب اجرای این اصلاح در پول ملی نیازمند زمان است و در اجرای آن باید حداکثر فرصت برای همراهی مردم در نظر گرفته شود.حذف 4 صفر از پول ملی اگرچه در شرایط اقتصادی همانند شرایط تورمی و رکودی بر قدرت خرید مردم تاثیر نمی گذارد اما این مسئله به طور غیر مستقیم و ضمن همراه شدن سایر شرایط می تواند فوایدی برای مردم و اقتصاد کلان داشته باشد . بدیهی است علاوه بر ساده سازی اعداد برای مردم ،کاهش تاثیرات مخرب روانی مقایسه پول ملی با ارزهای معتبر جهانی ،کاهش هزینه های حسابداری ،ثبت ، حمل ونقل اسکناس و...از جمله فوایداین اقدام است . از منظر اقتصاد کلان نیز دو ملاحظه جدی درباره اجرای این طرح وجود دارد. معضل احتمالی حذف صفرها چالش رُند شدن است. حتی این دیدگاه از سوی برخی مطرح می شود که با حذف چهار صفر، اعداد خرد به سمت بالا رُند می شود و در نتیجه، سطح عمومی قیمت ها افزایش می یابد، اما مواجهه با این چالش راهکار دارد. با فرض حذف چهار صفر در شرایط کنونی، پرداختی های زیر هزار تومان یا شامل مانده زیر هزار تومان مثلا کرایه تاکسی 4500 تومانی به مشکل می خورد. برای رفع این معضل احتمالی، می توان واحد پول خرد در نظر گرفت، چنان که واحد پول خرد دلار، سنت است و خرید کالایی به ارزش 1.25 دلار شامل یک دلار و 25 سنت می شود (هر 100 سنت شامل یک دلار می شود). علاوه بر این با توجه به گسترش پرداخت های الکترونیک و کارت خوان ها، تعریف اعشار برای این پرداخت ها مشکل را حل می کند.ملاحظه دیگر، نگرانی از نیاز مجدد به حذف صفر در سال های آینده است. اگر نرخ تورم در سال های آینده افزایش یابد، پس از مدتی باز هم صفرهای پول ملی اضافه و نیاز به حذف صفر ایجاد می شود. طبیعتا با فرض بدبینانه تورم 25 درصدی در هر سال طی چند سال آینده، سطح عمومی قیمت ها طی هر 10 سال 10برابر می شود و شاید نیاز به حذف یک صفر ایجاد شود ولی با توجه به معضلاتی که صفرهای دست و پاگیر فعلی دارد، نباید در حذف صفرها تردید به خود راه دهیم.در هر صورت اکنون در مقدمه حذف صفرها قرار داریم و لایحه مذکور توسط بانک مرکزی به دولت ارائه شده است. فرایند تصویب این لایحه در دولت، ارسال آن به مجلس، بررسی و تصویب نهایی در مجلس، بین یک تا دو سال زمان می برد و نباید تصور شود این اقدام ناگهانی خواهد بود، بنابراین باید برای این تغییر گریز ناپذیر که دیر و زود باید انجام شود، آماده بود ولی نگران نشد، چرا که فرصت کافی برای انطباق با این تصمیم وجود خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
«پاک سازی اسکناس ها از ۴ صفر» روی میز دولت
کشف حجاب رضاخانی و خانه نشینی بانوان ایرانی
گپی با مشاور سازمان بهزیستی که زمانی تحت پوشش بهزیستی بوده
مچ اداراتی را که کالای ایرانی نمی خرند، بگیرید
یک سوم ذخایر نفتی ایران برداشت شده است
کاوشی در نیایش های شاهنامه در گفت وگو با دکتر علیرضا قیامتی
الزامات و پیامدهای حذف صفرهای دست و پاگیر
احتمالا فاز جدیدی در پرونده احمد عراقچی باز می شود
شفاف سازی حداقلی
پهلوانی از جنس حماسه
آیا «کی روش» به موفقیت امیدوار است؟
سهم ۵ درصدی جاده های خراسان رضوی از بودجه های راه سازی
طالبان: داعش را در افغانستان دفن می کنیم
ناگفته های تکاوران از سانچی
