روزنامه ابتکار
1397/10/17
محمد چرمشیر در سمینار رادی‌شناسی عنوان کرد اگر رادی نبود نمایشنامه‌نویس نمی‌شدم
سیدحسین رسولیدیروز شاهد صحبت‌های جالبی در نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی در بخش سمینار و مسابقه مقالات رادی‌شناسی بودیم. محمد چرمشیر در سخنرانی خود با عنوان «چگونه رادی بخوانیم؟ (بررسی موردی: نمایشنامه روزنه آبی)» گفت: «شاخص‌ترین کار اکبر رادی نمایشنامه «روزنه آبی» است. اگر نمایشنامه «روزنه آبی» و خود رادی نبودند شاید هیچ‌گاه نمایشنامه‌نویس نمی‌شدم. او معلم بزرگی بود. رادی بدون هیچ توقعی به نسل آینده خود آموخت».
سمینار و مسابقه مقالات رادی‌شناسی از ساعت 10 صبح روز یکشنبه 16 دی‌ماه به مدت 5 ساعت با ارائه دو مقاله برگزیده جشنواره و همچنین سخنرانی محمد چرمشیر، بهروز محمودی بختیاری و رامتین شهبازی در محل تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر تهران برگزار شد. پس از ارائه مقالاتی مانند مقاله «تحلیل گفتمانی سکوت در نمایشنامههای اکبر رادی؛ بررسی موردی: نمایشنامههای از پشت شیشه‌ها و مرگ در پاییز» نوشته محسن صادقی اصفهانی؛ «نقش و تاثیر محیط بر رفتار فردی در آثار اکبر رادی با رویکرد نظریه تنظیم خلوت آلتمن؛ بررسی نمایشنامههای اکبر رادی در دهه ۱۳۵۰» نوشته بهروز قیاسی و «چگونه رادی بخوانیم» به قلم سید حسین رسولی و سروناز آقازمانی و... برای حضار ارائه شد.
رادی معلم بزرگی بود
محمد چرمشیر پس ارائه مقاله‌ها سخنرانی خود را آغاز کرد. این نمایشنامه‌نویس صاحب‌سبک و پر کار درام ایرانی گفت: شاخص‌ترین کار اکبر رادی نمایشنامه «روزنه آبی» است. من این اجرا را ندیدم و شاید اینکه اجرای کاملی از آن روی صحنه نرفت ولی اجرای تله تئاتر آن را از طریق تلویزیون دیدم. در آن زمان نوجوان بودم. به نظرم باید رادی را از لحاظ فرم و تکنیک و به طور خلاصه چگونگی نوشتن آثارش مورد تحلیل قرار بدهیم. کاری که من می‌خواهم امروز اگر بشود بخشی‌اش را از زاویه دید خود مطرح کنم و اگر عمری باشد در روز سه‌شنبه به طور کامل‌تر گفته شود.» او ادامه می‌دهد: «در دهه ۱۳۴۰ نویسندگان جوان ایرانی مانند بهرام بیضایی، اکبر رادی، غلاحسین ساعدی و دیگران به موضوع به خصوصی توجه کردند که نشان از آینده‌نگری آنها دارد. آن زمان شاهد شکل‌گیری طبقه متوسط و آغاز رفاه در ایران بودیم. بنابراین تبلیغات گسترده‌ای حول محور ثبات و مخصوصا خانواده شکل گرفت و روی آن تاکید شد. این نویسندگان جوان علاوه بر اینکه علیه انگاره فروپاشی خانواده نوشتند بلکه پیشگویی و آینده‌نگری هم میکنند. نویسندگانی در غرب مانند آرتور ویلیامز و تنسی ویلیامز هم از «فروپاشی خانواده» می‌نوشتند. با این حساب نویسندگان جوان ایرانی در دهه ۱۳۴۰ درباره «زوال» نوشتند. نمایشنامه «روزنه آبی» هم پیشگویی و آینده‌نگری می‌کند. اینجا زوال به معنای فروپاشی خانواده نیست بلکه یعنی درگیری سنت و تجدد.» چرمشیر تاکید می‌کند که باید روی چگونه نوشتن رادی تامل کنیم. او می‌گوید: «رادی در روانشناسی را برای شخصیت‌هایش بسته است و به اکنونیت آنها توجه کرده است. نمایشنامه «روزنه آبی» به شدت دراماتیک است. چون شخصیت‌ها به هیچ عنوان پیشینه ندارند. ما برخورد اکنون آنها را می‌بینم. من وقتی تله تئاتر آن را دیدم، تحت تاثیر قرار گرفتم و تا امروز هم تحت تاثیرش هستم. اگر این نمایشنامه و رادی نبود شاید هیچ‌گاه نمایشنامه‌نویس نمی‌شدم. او معلم بزرگی بود. رادی بدون هیچ توقعی به نسل آینده خود آموخت.»
این نویسنده پرکار و صاحب سبک ایرانی ادامه می‌دهد که: «چگونه رادی بخوانیم برای من اینگونه است: باید به بزرگان و سنت‌ها باز گردیم. نمایشنامه امروز ایران بی‌الگو شده است. اگر مانند «روزنه آبی» و «لبخند با شکوه آقای گیل» بنویسیم هیچ اشکالی ندارد. گاهی فکر میکنند اگر مانند این نمایشنامه‌ها بنویسند انگار که تکرار میکنند. رادی به ما آموخت که درباره چه و چگونه بنویسیم. آن جوان‌ها از پیشینیان خود الگو گرفتند و سپس از آنها عبور کردند. رادی از جوانی‌اش پخته بود. او در دهه ۱۳۴۰ و با فهم گذشته، توانست چیزی تازه و نو احیا کند. رادی برای من الگو است. او به نمایشنامههای بزرگ فکر می‌کرد نه نمایشنامههای کوچک. او داستان‌های ساده‌ای دارد ولی روابط پیچیده‌ای در دل نمایشنامه‌هایش خلق کرد. رادی فرم‌های گوناگونی برای نوشتن دارد. زنان در نمایشنامههای رادی با پرداخت ویژه همراه هستند.» چرمشیر در ادامه حرف‌هایش روی دغدغه نویسندگان هم تاکید می‌کند و می‌گوید: «رادی دغدغه‌های زمان و موضوعات روز خودش را پرداخت کرد. رادی یکی از بزرگ‌ترین و بزرگ‌ترین و بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویسان ایران است. اینکه پای او به واسطه جشنواره رادی و توجه نسل جدید و جوانان به اکنون باز شده است، باعث تبریک است. من به خانواده او هم تبریک می‌گویم».
جای خالی ترجمه آثار رادی به زبان‌های دیگر
در ادامه بهروز محمودی بختیاری سخنرانی خود را با عنوان «ترجمه متون نمایشی فارسی به انگلیسی و جای خالی اکبر رادی (بررسی موردی: ترجمه نمایشنامه پلکان)» آغاز کرد. او اشاره کرد که یکی از مشکلات ما برای دیده شدن نمایشنامه و ادبیات ایرانی عدم توجه به ترجمه متون به زبان‌های دیگر است و عجیب آنکه کمترین توجهی به آثار اکبر رادی در حوزه ترجمه شده است. رامتین شهبازی دیگر سخنران این نشست بود. او با عنوان «زندگی و امر قهرمانی در نمایشنامههای اکبر رادی (بررسی موردی: نمایشنامه آمیز قلمدون)» سخنرانی کرد. شهبازی تاکید کرد که دو کتاب «فلسفه ملال» به نویسندگی لارس اسوندسن و ترجمه افشین خاکباز و «زیبایی‌شناسی امر روزمره» به نویسندگی یوریکو سایتو و ترجمه کاوه بهبهانی برای نوشتن درباره نظریه زندگی روزمره بسیار مهم هستند. از سوی دیگر او به مقاله بسیار مهم «زندگی قهرمانی و زندگی روزمره» به نویسندگی میک فدرستون و ترجمه هاله لاجوردی اشاره کرد که برای نوشتن رساله او تبدیل به چارچوب نظری شده است.
نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی با دبیری بهزاد صدیقی و توسط بنیاد اکبر رادی از 14 تا 22 دی سال جاری در مجموعه ایرانشهر، خانه هنرمندان، نگارخانه آریا، مرکز هنر پژوهی نقش جهان و تئاتر شهر تهران برگزار میشود.
سایر اخبار این روزنامه
محمدرضا ستاری
رقابت برای فتح صلح در سوریه
ملاک و مبنای سوابق تحصیلی برای پذیرش دانشگاهی بدون کنکور اعلام شد
#خداحافظ_کنکور منهای 15 درصد!
نشست معاون ترامپ با رهبران دموکرات کنگره بار دیگر بدون نتیجه پایان یافت
دولت تعطیل!
شوک اول به جام ملت‌های آسیا
مدافع عنوان قهرمانی در اولین گام شکست خورد
«ابتکار» از عوامل و زمینه‌های رشد قارچ‌گونه قشری تازه در کشور گزارش می‌دهد
شبه طبقه ناقص‌الخلقه
«ابتکار» از تعدد امضا برای استیضاح وزرا و پس گرفتن بی‌ضابطه امضا گزارش می‌دهد
حل مشکلات با استیضاح وزرا!
در گفت‌و‌گو با عضو هیئت علمی دانشگاه علامه مطرح شد:
بودجه 98، تلاش برای حفظ شرایط موجود
محمد چرمشیر در سمینار رادی‌شناسی عنوان کرد
اگر رادی نبود نمایشنامه‌نویس نمی‌شدم
محسنی اژه‌ای:
بخشی شکایت کند پیگیری می‌کنیم
حذف ۴ صفر از پول ملى، اقدامى راهگشا یا عملیاتى روانى؟!
آیا جریان‌ساز دیگری چون لطفی متولد خواهد شد؟ کیوان ساکت پاسخ می‌دهد
شاید که آینده از آنِ ما
