روزنامه ابتکار
1397/10/17
محمدرضا ستاری رقابت برای فتح صلح در سوریه
از میان تمامی تحولاتی که در طول یک سال گذشته در عرصه میدانی سوریه جریان داشته، دو فرآیند در طول ماه‌های اخیر باعث شده تا روند بحران این کشور حالتی متفاوت‌تر از گذشته به خود بگیرد. نخستین مسئله، پیروزی‌های چشمگیر ارتش سوریه و باز‌پس‌گیری حدود 70 درصد خاک کشور از دست مخالفان بود.هر چند این امر در مورد استان ادلب به عنوان آخرین پایگاه شورشیان و مخالفان همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد اما این مسئله با پیوند خوردن به موضوع بازگشایی سفارتخانه کشورهای عربی و زمزمه‌های بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، حکایت از پذیرفته شدن بشار اسد در آینده سیاسی سوریه دارد. در همین رابطه، پس از بازگشایی رسمی سفارت‌های امارات و بحرین در دمشق، خبرها حاکی از آن است که عربستان سعودی نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین مخالفان اسد قصد دارد، سومین کشور عربی باشد که سفارت خود را در دمشق بازگشایی می‌کند. همزمان با این اتفاق و در حالی که چند روز گذشته احتمال بازگشت برخی از دیپلمات‌های اروپایی به سوریه مطرح شده بود، گفته میشود انگلیسی‌ها نیز قصد دارند تا یک سال آینده مقدمات بازگشت خود به سوریه را عملیاتی کنند.
اهمیت این اقدامات در حالی پررنگ‌تر میشود که موضوع بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را نیز به آن اضافه کنیم.
طی هفته‌های اخیر و با سفر عمر البشیر به دمشق و دیداری که با بشار اسد داشت، گمانه‌زنی‌ها از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب پس از 8 سال مطرح شد به طوری که در تازه‌ترین اخبار منتشر شده رایزنی‌هایی میان تونس و مصر برای پذیرفته شدن سوریه در اجلاس اسفند ماه اتحادیه عرب صورت گرفته است.
این امر به عقیده بسیاری از ناظران، نوار پیروزی‌های اسد را در سال 2018 تکمیل کرده و خبر از احیای بین‌المللی مجدد او دارد چرا که اکنون با شروع فرآیندهای سیاسی و نزدیک شدن به مدیریت نهایی بحران در سوریه، رقابت بر سر نزدیکی به اسد برای مهار رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی آرایش جدیدی به تحولات میدانی بحران در سوریه داده است.
از سوی دیگر بحث خروج نیروهای آمریکایی از سوریه نیز هر چند در ابتدای امر حکایت از توافق میان واشنگتن و آنکارا درخصوص شمال سوریه و شرق فرات دارد، اما در لایه‌های زیرین آن می‌تواند یک برگ برنده جدید برای دمشق در جهت حفظ تمامیت ارضی سوریه باشد. هر چند روز گذشته جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ در سرزمین‌های اشغالی اعلام کرد که خروج آمریکا از سوریه مشروط به تضمین ترکیه در عدم حمله به کردها است، اما در این میان کردها به عنوان یکی از منسجم‌ترین گروه‌های داخلی سوریه پس از خروج نیروهای آمریکایی خود را در میانه تهدید آنکارا از شمال و دمشق از جنوب می‌بینند. همین مسئله ممکن است آنها را ناچارا به سمت دمشق متمایل کند، کما اینکه طی روزهای اخیر نیز چنین بحث‌هایی مطرح شده است.
در همین راستا و با متمایل شدن احتمالی کردها به سمت دولت اسد و هم‌زمانی آن با خروج نیروهای آمریکایی و مذاکرات برای کمیته تدوین قانون اساسی، از دو ایده فدرالیسم و حکومت مرکزی برای آینده سوریه، ایده فدرالیسم که مد نظر کردها قرار دارد به میزان زیادی تحت‌الشعاع قرار گرفته و به سمت یک ساختار متمرکز حرکت می‌کند؛ امری که به میزان زیادی خواسته‌های اسد و متحدان او را برای مدیریت بحران و آینده سیاسی سوریه تامین خواهد کرد.
به همین دلیل پذیرش مجدد اسد توسط سرسخت‌ترین مخالفانش با عطف به متمایل شدن تحولات میدانی سوریه به سمت بازی‌های خرد، سبب شده تا کشورهایی نظیر امارات و عربستان و حتی برخی از کشورهای اروپایی هدف محوری خود را در آینده سیاسی این کشور نه رقابت برای سرنگونی اسد، بلکه برای فاصله گرفتن دمشق از تهران و مسکو قرار دهند. همین امر دورنمای یک سوریه جدید را به نمایش می‌گذارد، به طوری که هر چند نمی‌توان انتظار بازگشت مجدد اسد به جایگاه پیش از آغاز بحران و قبضه کردن تمامی ساختارها را در این آینده سوریه داشت، اما دورنمای آن نشانه درک دمشق از معادلات کنونی و بهره‌برداری از گرایش‌های به وجود آمده در منطقه است.
به همین دلیل به نظر می‌رسد تمامی این تحولات که در طول هفته‌های اخیر با شتاب بیشتری به نفع دمشق رقم می‌خورد باعث شده تا تمامی بازیگران اکنون برای مواجهه با یک سوریه جدید از نوع رقابتی‌تر و اقتصادی‌تر آماده شوند چرا که این کشور در حال حاضر از مرحله جنگ جهانی کوچک با آغوش باز کشورهای عربی مواجه شده و همین موضوع سبب میشود تا بازیگران مختلف در عرصه میدانی این کشور اکنون در شرایط جدید به دنبال فتح صلح باشند؛ حتی آنهایی که تاکنون در زمین سوریه به عنوان بازندگان جنگ محسوب می‌شدند.
سایر اخبار این روزنامه
محمدرضا ستاری
رقابت برای فتح صلح در سوریه
ملاک و مبنای سوابق تحصیلی برای پذیرش دانشگاهی بدون کنکور اعلام شد
#خداحافظ_کنکور منهای 15 درصد!
نشست معاون ترامپ با رهبران دموکرات کنگره بار دیگر بدون نتیجه پایان یافت
دولت تعطیل!
شوک اول به جام ملت‌های آسیا
مدافع عنوان قهرمانی در اولین گام شکست خورد
«ابتکار» از عوامل و زمینه‌های رشد قارچ‌گونه قشری تازه در کشور گزارش می‌دهد
شبه طبقه ناقص‌الخلقه
«ابتکار» از تعدد امضا برای استیضاح وزرا و پس گرفتن بی‌ضابطه امضا گزارش می‌دهد
حل مشکلات با استیضاح وزرا!
در گفت‌و‌گو با عضو هیئت علمی دانشگاه علامه مطرح شد:
بودجه 98، تلاش برای حفظ شرایط موجود
محمد چرمشیر در سمینار رادی‌شناسی عنوان کرد
اگر رادی نبود نمایشنامه‌نویس نمی‌شدم
محسنی اژه‌ای:
بخشی شکایت کند پیگیری می‌کنیم
حذف ۴ صفر از پول ملى، اقدامى راهگشا یا عملیاتى روانى؟!
آیا جریان‌ساز دیگری چون لطفی متولد خواهد شد؟ کیوان ساکت پاسخ می‌دهد
شاید که آینده از آنِ ما
