پایش ویژه «بو» در هوای پایتخت

چهارشنبه هفته پیش، بویی نامطبوع هوای برخی مناطق تهران را دربرگرفت و موجب آزار و نگرانی شهروندان شد.با وجود گمانه‌زنی‌های متعدد در مورد منشا بو، مدیر کل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست اعلام کرد: سازمان حفاظت محیط زیست طی برنامه‌ای ویژه و فشرده «ترکیبات آلی و گازهای محیطی» را در مناطقی از تهران که شدت بو بالا بود، پایش می‌کند.شینا انصاری در گفت‌وگو با ایسنا افزود: برای تعیین پارامترهای مولد بو باید با استفاده از پمپ‌های مکنده از مناطقی که در آن شدت بو بالاست، نمونه‌برداری و به آزمایشگاه گاز کروماتوگرافی برای تعیین پارامترها منتقل شود.وی تاکید کرد: در مورد بوی نامطبوعی که عصر روز چهارشنبه در برخی مناطق تهران منتشر شد به‌نظر می‌رسد باید در مکان‌های که شدت بو بیشتر بود نمونه‌برداری از هوای محیط با پمپ‌های مکنده صورت گیرد و پس از انتقال به آزمایشگاه، نوع گاز متصاعد شده شناسایی شود بنابراین به منظور جلوگیری از مشکل احتمالی آتی ، دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت زیست با همکاری اداره کل محیط زیست استان تهران طی هفته جاری برنامه فشرده‌ و ویژه‌ای را به منظور پایش ترکیبات آلی فرار و گازهای محیطی، در مناطقی از تهران که بیشترین گزارش شدت بو را داشته‌اند، انجام می‌دهد.مدیر کل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با بیان اینکه این سازمان طی سال‌های گذشته به دلیل فعالیت واحدهای مختلف از قبیل کشتارگاه‌های دام و طیور، واحدهای روغن نباتی، برخی سیستم‌های ناکارآمد تصفیه فاضلاب، واحدهای دپو و دفع زباله و سایر واحدهایی که به نحوی با فعالیت خود تولید بو و ایجاد مزاحمت برای ساکنان همجوار را موجب شده‌اند شکایت‌هایی متعددی دریافت می‌کرد.نمونه شاخص این وضعیت، بوی بد منتشر شده در مسیر فرودگاه بین‌المللی امام خمینی به تهران است.به همین علت سازمان حفاظت محیط زیست به منظور تعیین سهم واحدهای مولد بو در مسیر فرودگاه امام، نسبت به خرید دستگاه سنجش بو اقدام کرد.به گفته انصاری، این دستگاه که به شکل پرتابل است، می‌تواند کمیت بو را در واحد OU ( واحد بو در هر مترمکعب) تعیین کند اما نمی‌تواند پارامترهای تشکیل دهنده بو را مشخص کند.‎وی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان شناسایی منشا بو از طریق دستگاه سنجش بود وجود دارد؟ گفت: بوی نامطبوع روز چهارشنبه در سطح وسیعی منتشر شد و غیرنقطه‌ای (non source) به نظر می‌‌رسید بنابراین دستگاه سنجش بو در این زمینه کاربرد ندارد و برای شناسایی نوع آلاینده باید در مکان‌های با شدت بو نمونه‌برداری از هوای محیط با پمپ‌های مکنده صورت گیرد تا نوع گاز متصاعد شده شناسایی شود.
به گزارش ایسنا، حسین شهبازی - مدیر واحد پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران - روز پنجشنبه گذشته، با اشاره به اینکه هنوز منبع بوی نامطبوع تهران شناسایی نشده است، به ایسنا گفته بود که با توجه با افزایش غلظت آلاینده‌های مختلف تهران از جمله دی‌اکسیدگوگرد در عصر روز چهارشنبه می‌توان نتیجه گرفت که در این روز یک منبع گوگرد دار باعث افزایش شاخص آلاینده‌های تهران شده بود.
منشأ بو فاضلاب مخفی پلاسکو بوده است
در پی انتشار بوی نامطبوع در تهران، مدیر پیمان اجرای پلاسکو به خبرنگار عصر ایران گفت که منشأ بوی نامطبوعی که چند ساعت در تهران پیچید، فاضلاب مخفی پلاسکو بوده که در عمق منفی 21 متر به مدت بیش از 4 دهه پنهان بوده است.مهندس علی رحیمی گفت که این منبع فاضلاب بعد از پر شدن در حدود 40 الی 45 سال گذشته مسدود و به اصطلاح کور شده بود و در این مدت، گازهای آن، محبوس شده بودند.با حفاری انجام شده، ناگهان این منبع سر باز کرد و به مدت 30 الی 45 دقیقه با به شدت فوران کرد.بعد از مسدودسازی این مخزن، فاضلاب پلاسکو به قنات‌های متروکه هدایت شده است.این سخنان وی، با واکنش‌های متعددی مواجه شده است و اکثر مسؤولان آن را تکذیب کردند.به گزارش عصر ایران وی گفت: بعد از فروکش کردن گازها، به حفاری ادامه دادیم و به یک مخزن بزرگ و استثنایی رسیدیم که بسیار عظیم تر از آنی بود که تصور می‌کردیم برای جایی مثل پلاسکو ساخته شود.برآورد ما از ابعاد این انبار فاضلاب این است که بین 400 الی 500 متر مکعب وسعت دارد و گازهای محبوس شده در این انبار در چندین دهه برای انتشار بوی بد در محدوده بزرگی از تهران کفایت می‌کند.ضمن این که دهانه ایجاد شده، حدود 40 سانتی متر در 40 سانتی متر بود و نزدیک به 45 دقیقه، متصاعد شدن گاز به شدت ادامه داشت و بعد از آن نیز با سرعت کمی ادامه یافت تا این که بعد از 2 ساعت کاملاً متوقف شد.


رحیمی در پاسخ به این سوال که چرا از دقایق وقوع این واقعه فیلمی تهیه نکردید گفت: به محض این که با خطر انتشار گاز مواجه شدیم، همه پرسنل را به سرعت از محوطه خارج و دور کردیم چون گاز فاضلابی به حدی خطرناک است که گفته می‌شود دم آن بازدم ندارد و مرگبار است. وی در پاسخ به این سوال که چرا کسی از اهالی محل متوجه این موضوع نشده است گفت: محیط کارگاهی مسدود است و از بیرون دید ندارد، گاز متصاعد شده هم صدای آنچنانی نداشت و مثل یک کپسول گاز بوده است.
مدیر پیمان اجرای طرح پلاسکو درباره این که از کجا مطمئن است این حادثه منشأ بوی بد تهران بوده است گفت: اولاً که من خودم شاهد ماجرا بودم و همین الان هم انبار عظیم فاضلاب و بقایای آن موجود است.ثانیاً در همان زمان، در منطقه پلاسکو بوی شدیدی پیچید که در سایر نقاط کمتر بود کما این که وقتی بعد از ماجرا من به سمت میدان فاطمی رفتم، در آن میدان بو بسیار کمتر از چهار راه استانبول بود که محل وقوع حادثه بود و ثالثاً بویی که در میدان فاطمی استشمام کردم همان بویی بود که در محل پلاسکو پیچیده بود.به گفته رحیمی، اگر آن روز در تهران باد مناسبی می‌وزید، گاز به سرعت پراکنده و از بویش کاسته می‌شدولی به علت وارونگی هوا، گاز متصاعد شده، دچار رکود شد و با سرعت کمی ولی ماندگارتر در شهر پخش شد.
رحیمی در پاسخ به این سوال که آیا نهادهای مسؤول موضوع را بررسی کرده‌اند گفت: «بعد از انتشار خبر در عصر ایران از جاهای مختلفی مثل سازمان محیط زیست و شهرداری و ...به اینجا آمده و نمونه‌برداری هم کردند و به ما گفتند که منشأ بو همین جا بوده است ولی نمی‌دانم چرا در اظهار نظرهای رسمی، چیز دیگری می‌گویند.» نکته اینجاست که در روزهای گذشته، همه جاهایی که گفته می‌شد منشأ این بو هستند - از مترو تا پالایشگاه - این موضوع را رد کردند و حالا که یک منبع، آن را پذیرفته، بدون بررسی کافی مردود شمرده می‌شود!اگر منبع بو، واقعاً فاضلاب متروکه و بزرگ پلاسکو بوده باشد، باید گفت که نگرانی برطرف شده است ولی اگر این گزینه نیز رد شود، باید نگران بود چرا که اولاً بویی در شهر پیچیده که منشأ آن هنوز نامعلوم است و ثانیاً این همه مسؤول و نهاد با آن همه بودجه هنوز نتوانسته اند دریابند که در پایتخت چه خبر است؟!به هر روی، نباید با گذر زمان، حادثه مهم انتشار بوی نامطبوع در تهران به فراموشی سپرده شود.این حق مردم است که بدانند منشأ بو چه بوده است؟
نمونه‌برداری از فاضلاب ساختمان پلاسکو آغاز شد
همچنین بازگیر درباره آخرین وضعیت رسیدگی به بوی نامطبوع تهران توضیحاتی داد.محمد حسین بازگیر رئیس محیط زیست شهر تهران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره  آخرین وضعیت انتشار بوی نامطبوع در پایتخت اظهار کرد: سازمان محیط زیست پس از اطلاع از انتشار بو از چاه و انبار فاضلاب ساختمان پلاسکو نمونه برداری را آغاز و به آزمایشگاه ارسال کرد.رئیس محیط زیست شهر تهران با اشاره به اظهارات برخی از مسئولان استان مینی بر احتمال انتشار گاز مرکاپتان در مسیر فرودگاه امام خمینی (ره) در روز چهارشنبه هفته گذشته نیز افزود: شرکت گاز پیش از این  مدعی شده است که هیچگونه نشتی، ترکیدگی و جابه جایی و تزریق مرکاپتان در این مسیر صورت نگرفته است؛ بنابراین انتظار داریم  مسئولان مربوطه این موضوع را به صورت شفاف بررسی و گزارش کاملی را  ارائه دهد.بازگیر گفت: سازمان محیط زیست برای رسیدن به نتیجه نهایی ضمن استقبال از نظرات مردم، تمامی احتمالات را بررسی می‌کند.
آب و فاضلاب، شرکت گاز و محیط زیست هنوز دنبال منشاء بوی نامطبوع تهران هستند
همچنین رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران گفت: اگرچه پیگیری‌های دستگاه‌ها برای یافتن منشاء بوی تهران ادامه دارد، اما هنوز جست‌وجوها‌ به جایی نرسیده است.زهرا صدراعظم نوری در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به انتشار  بوی نامطبوعی‌ که روز چهارشنبه‌ در برخی از نقاط تهران احساس شد، گفت: کمیته ایمنی شورا این موضوع را دنبال می‌کند تا منشأ بو را پیدا کند.رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه هنوز منشاء این بو شناسایی‌ نشده است، اظهار کرد: کمیته‌ای شامل شرکت آب و فاضلاب، شرکت گاز و سازمان محیط زیست در حال بررسی هستند تا منشاء بو مشخص شود.صدراعظم‌ نوری تصریح کرد: اگرچه پیگیری‌های دستگاه‌های ذیربط برای یافتن منشأ بو ادامه دارد اما هنوز این جست‌وجوها‌ به جایی
 نرسیده است.