ایران پیام دوستی به فضا می‌فرستد

برنامه ۱۰ ساله اول کشور که برای سال‌های ۸۵ تا ۹۴ تنظیم شد، تعدادی ماهواره تحقیقاتی در مدار ۲۵۰ کیلومتری کره‌زمین با ماندگاری حداکثر سه ماهه پرتاب و با زمین ارتباط برقرار شد. برنامه ۱۰ ساله دوم هم برای سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ تنظیم شده و قرار است، چرخه فناوری فضایی به خوبی تثبیت شود و اولویت هم ساخت ماهواره‌های عملیاتی و قرارگرفتن در مدار بالای ۵۰۰ کیلومتر از سطح زمین است تا سیگنال پایدار از ماهواره توسط ایستگاه زمینی دریافت شود. یکی از اقدامات دیگر پس از ساخت ماهواره، فراهم آوردن پرتابگر (لانچر) و ایستگاه بومی است.
۲۵ برابر دقیق‌تر از طرح اولیه
با اشاره به همین خودکفایی، وزیر ارتباطات در آخرین پیامش در توئیتر نوشت: «سال ۸۷ بنا بود با همکاری بین‌المللی، ماهواره‌ای بسازند که دقت تصویربرداری ۱۰۰۰ متری داشته باشد که (کشور‌های دیگر) حاضر به همکاری با ایران نشدند و آن برنامه عوض شد و تولید داخلی با دقتی ۲۵ برابر طولانی، ولی ساخته شد. تست ماهواره با موفقیت انجام شد و این فناوری در خدمت کشاورزی، محیط‌زیست و مدیریت آب خواهد بود.»
اواسط دهه ۸۰ که سازمان فضایی ایران تأسیس شده بود، به عنوان کارفرما با سه دانشگاه علم و صنعت، شریف و امیرکبیر ۳ قرارداد ساخت ماهواره منعقد کرد. در این قرارداد‌ها به دانشگاه‌ها گفته شده بود با کمک شریک خارجی ماهواره‌ای بسازند که رزولیشن (دقت تصویر) آن کمتر از ۱۰۰۰متر باشد. پس از چند سال تلاش دانشگاه‌ها برای برقراری ارتباط با طرف‌های خارجی به دلایل تحریم و دیگر دلایل ممکن نشد.


کاملاً آماده‌ایم
در همین زمینه مدیرکل فناوری سازمان فضایی با بیان اینکه دانشگاه وارد مراحل ساخت شدند، متوجه شدیم می‌توانیم این ماهواره‌ها را با رزولیشن بهتری بسازیم، گفت: «اولین خروجی آن ماهواره نوید دانشگاه علم و صنعت بود که مأموریت ۱۰۰۰ متری را به ۴۰۰متری تبدیل کرد و پرتاب شد. این اعتماد به نفس و باور به وجود آمد که می‌توانیم از این بهتر ماهواره بسازیم.» به گفته مجتبی سرادقی «به همین دلیل قرارداد‌های ماهواره‌های دوستی، پیام و پیوست‌های فنی آن‌ها به ۲۰ و ۴۰متر تغییر کرد و سازندگان ماهواره دوستی ادعا کردند که می‌توانند ماهواره را با رزولیشن حدود ۳۰متر تحویل دهند -که ساختند و تحویل دادند- و ماهواره پیام نیز با رزولیشن ۴۰متر ماهواره ساخته شد. بنابراین نتیجه کار تبدیل شد به کاری کاملاً داخلی با مجموع رزولیشن زیر ۵۰ متر.» سرادقی درباره انجام آخرین تست‌های فنی این دو ماهواره تصریح کرد: «تست‌های فنی ماهواره دوستی در سال ۹۵ به اتمام رسید، اما پرتاب آن به تعویق افتاد و اکنون دوباره برای پرتاب آماده شده است و کاملاً آماده‌ایم.»
به دست آوردن توانمندی ساخت ماهواره
تست‌های فنی ماهواره پیام تمام‌شده و این ماهواره تاکنون تست‌های زیادی از جمله تست‌های محیطی و تست‌های عملکردی را پشت‌سر گذاشته است. تست‌های محیطی قبلاً انجام شده بود که بتواند شرایط دمایی و شرایط ارتعاشی را تحمل کند و تست‌های عملکردی در چندروز گذشته انجام و باقی کار‌ها را باید در مراحل بعدی انجام داد. کاربرد اصلی این ماهواره‌ها به دست آوردن توانمندی ساخت ماهواره و اثبات فناوری است. آگاهی از اینکه زیر سیستم‌ها و سیستم‌های اصلی ماهواره‌ها چقدر می‌توانند کار خود را انجام دهند و حتی تقدم این اهداف (فنی) از اهداف دیگری (عملکردی) که برای آن‌ها در نظر گرفته شده، مهم‌تر است. با توجه به اینکه هر ماهواره باید مأموریت عملکردی داشته باشد، مأموریت‌های ثانویه دارند و مأموریت مشترک ثانویه هر دو ماهواره تصویربرداری است. علاوه براین در ماهواره پیام یک مأموریت مخابراتی نیز دیده شده که بتواند یک پیام را ذخیره کند و به سمت زمین بفرستد.
فراتر از مدار ۵۰۰ کیلومتری
همچنین در پیام، یک محموله اندازه‌گیری تشعشعات فضایی نیز قرار داده شده است. بنابراین پیام دارای سه مأموریت و دوستی دارای یک مأموریت تصویربرداری است. ماهواره دوستی ماهواره دانشگاه شریف با ویژگی‌هایی همچون کنترل وضعیت سه محوره، سامانه کنترل حرارت‌نیمه فعال و سلول‌های خورشیدی بومی است. ماهواره «ظفر» هم متعلق به دانشگاه علم و صنعت است که اوایل سال آینده تحویل کارفرما می‌شود. ویژگی‌های منحصر به فرد ماهواره ظفر قابلیت عکسبرداری رنگی با قدرت تفکیک ویژه است. ماهواره «پیام»، ماهواره سنجشی دانشگاه امیرکبیر با دقت ۴۰ متر است که به عنوان اولین ماهواره عملیاتی ایران قرار است، در مدار بالای ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار گیرد. این ماهواره دو سال ماندگاری در مدار زمین خواهد داشت. این درحالی است که تاکنون کشورمان ماهواره‌های تحقیقاتی را در مدار تحقیقاتی زیر ۵۰۰ کیلومتر و با طول عمر یک ماه تا ۴۵ روز ارسال می‌کرده است.


روز گذشته در گزارش «ماهواره‌های بومی در صف پرتاب با سیمرغ» به ویژگی‌های ماهواره بر سیمرغ اشاره شد. اینکه سیمرغ پس از چندین مرحله تقویت اکنون به نیروی پیش‌برنده‌ای به میزان ۱۷۸ تن دست‌یافت که ۱۲۸ تن صحیح است.