رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از بلامانع بودن پروژه انتقال آب از دریای شمال ایران به سمنان خبر داده

سیراب کردن سمنان از خزر!
زهرا داستانی
مدتی است که اظهارات ضد و نقیضی درباره بود و نبود «بحران آب» در ایران از زبان مسئولان شنیده می‌شود. اظهاراتی که با سخنان کارشناسان آب و محیط‌زیست در تضاد است. رئیس جمهوری اولین کسی بود که باب این اظهار نظرهای متناقض را باز کرد. «ما مشکل آب نداریم»؛ این جمله حسن روحانی در جلسه هیئت دولت بود. حل کمبود آب از نظر رئیس جمهوری اما با راه‌حل انتقال آب همراه بود، انتقال آب از دریای خزر و خلیج فارس به فلات مرکزی. دو پروژه‌ای که علی‌رغم تصویبش از یک دهه پیش با وجود منتقدان زیاد از جمله سازمان حفاظت محیط‌زیست به سرانجامی نرسیده و مدتی هم مسکوت مانده بود. با این حال اما باب سخن گفتن‌ها از این طرح با اظهارات رئیس جمهوری و قول‌هایی که به مردم سمنان برای تامین آب داده دوباره باز شده است. آذرماه امسال مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان سمنان از توجیه‌پذیر شدن طرح‌های انتقال آب بین حوزه‌ای آب در استان از جمله انتقال آب خزر به دنبال تدوین و نهایی شدن سند توسعه آب استان سمنان خبر داد و روز گذشته نیز عیسی کلانتری در اظهار نظری از بلامانع بودن این طرح سخن گفته است. این در حالی است که این پروژه انتقال آب از دریای خزر به سمنان هنوز ارزیابی زیست محیطی ندارد و حتی وزارت نیرو به عنوان متولی پروژه اطلاعاتی برای ارزیابی زیست محیطی در اختیار محیط زیست نگذاشته است.
طرح انتقال آب خزر به سمنان در کارگروه بررسی تامین آب استان سمنان در سال ۱۳۸۴ به تصویب رسید و در پی آن، مصوبه هیئت دولت در سال ۱۳۸۹ به وزارت نیرو، ابلاغ شد و سرانجام این طرح در سال ۱۳۹۱، به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به‌عنوان مجری ابلاغ شد. اما این طرح که با هدف نمک‌زدایی و تصفیه ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریای خزر در سال و انتقال آن به شهرهای فلات مرکزی در استان سمنان، برای مصرف شرب و صنعت طراحی شد، طی این سال‌ها با محدودیت عدم اخذ مجوز از سوی سازمان محیط زیست روبرو شد که همین مسئله نیز اجرای این طرح را به تاخیر انداخت.


تا اینکه اخیرا رئیس جمهوری در سفر استانی خود به استان سمنان اعلام کرد که از نظر دولت مشکلات انتقال آب از شمال ایران به استان سمنان برطرف شده و کارهای مطالعاتی مربوطه نیز انجام شده است و اگر سرمایه‌داری بخواهد برای انتقال آب از شمال به مرکزیت کشور از جمله سمنان اقدام کند، دولت این آمادگی را دارد تا امکانات لازم را در اختیار او قرار دهد.
به دنبال این اظهار نظرها، ایرج حیدریان، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان سمنان از انتقال آب خزر به سمنان توجیه‌پذیر شدن و از سرگیری این پروژه خبر داد و گفت: «تدوین و نهایی شدن سند توسعه آب استان سمنان عاملی شد که طرح‌های انتقال بین حوزه‌ای آب در استان، از جمله انتقال آب دریای خزر توجیه پذیری داشته باشد.»
در حالی‌ که کارشناسان معتقدند چه انتقال آب بین حوضه‌ای و چه از دریای خزر به داخل سرزمین صدمات جبران ناپذیری را به محیط‌زیست وارد می‌کند و حتی اگر راه‌حلی برای برطرف کردن مشکل کم‌آبی باشد، آیندگان متضرر خواهند شد، علاوه بر این به نظر می‌آید، موضوع انتقال آب به ویژه از دریای خزر بیشتر یک وعده سیاسی است تا یک اقدام محیط‌زیستی، اما عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست در گفت‌وگوی اخیر خود با ایلنا انتقال آب خزر به سمنان را بلامانع دانسته است، هرچند به گفته او هنوز ارزیابی‌های زیست محیطی این انتقال آب انجام نشده است. او گفته: «درخصوص انتقال آب معتقدم هیچ موردی به تنهایی نباید بررسی شود بلکه اینها مجموعه‌ای است که باید با هم بررسی شود. انتقال آب بدون توجه به مسائل کارشناسی هم خوب و هم بد است و عدم انتقال آن نیز هم خوب و هم بد است. ما نمی‌توانیم صرفا با یک تفکر استاتیک بسته با مسائل برخورد کنیم و همانطور که گفتم همه این مسائل باید با هم دیده شود. البته هنوز از سوی وزارت نیرو که مسئولیت بررسی پروژه انتقال آب از دریای خزر را دارد، اطلاعاتی جهت ارزیابی زیست‌محیطی برای ما ارسال نشده است.»
کلانتری گرچه معتقد است که کشاورزی با مصرف بیش از اندازه آب، کشور را با بحران روبه‌رو کرده بنابراین باید مصرف آب توسط بخش کشاورزی به حداقل برسد اما معتقد است که استان‌های شمالی هنوز به اندازه‌ای آب تجدیدپذیر دارند که بتوان روی آن برای حل مشکل آب در مرکز ایران حساب کرد. او گفته است: «معتقدم مجرد و تنها نگاه کردن به مسئله انتقال آب اشتباه و غلط است، اگرچه نباید بیش از ۴۰ درصد از منابع آبی‌مان را استفاده کنیم، اما در حوضه شمال کشور یعنی استان‌های گیلان و مازندران کمتر از ۳۰ درصد از آب‌های تجدید‌پذیر استفاده می‌شود. یعنی ما در آنجا هنوز می‌توانیم از آب‌های تجدید‌پذیر استفاده کنیم، اما در استان‌‌های خراسان رضوی ۱۳۲ درصد از منابع آب مصرف می‌شود. همچنین استان کرمان ۱۱۰ درصد، استان فارس ۱۰۵ درصد و استان سیستان و بلوچستان بیش از ۱۳۰ درصد از منابع آب‌ استفاده می‌کنند، این‌ آب‌ها از منابع آب‌های زیرزمینی است که با توجه به استفاده از تکنولوژی جدید در حفاری‌ها انجام می‌شود. قطعا از نظر زیست‌محیطی مصرف آب در کشور غلط است چراکه نیاز ما براساس استانداردهای مجامع بین‌المللی در‌خصوص مصرف آب تعیین شده است و ما باید حداکثر ۴۰ درصد از منابع آب را آن هم با ریسک مدیریت، استفاده کنیم، در حالی هم اکنون بیش از ۱۰۰ درصد منابع آبی را استفاده می‌کنیم.» او مصرف آب دریای خزر را برای مصارف شرب و صنعت اما با حذف کشاورزی بلامانع دانسته و گفته: «معتقدم ما هم باید از آب سواحل استفاده کنیم، اما نه برای استفاده در بخش کشاورزی. انتقال آب از دریا به داخل سرزمین برای برطرف کردن نیاز آبی مصرف‌کنندگان صنعتی و آب شرب و بهداشت مردم در صورت نیاز و با رعایت ضوابط زیست‌محیطی از نظر من بلامانع است. متاسفانه طرفداران محیط‌زیست و مخالفان انتقال آب بدون بررسی و بسیار راحت در فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی جوسازی می‌کنند.»
او در پاسخ به مخالفان انتقال آب خزر به سمنان نیز گفته: «حکومت جمهوری اسلامی و آقای رئیس‌جمهوری به عنوان متولی دولت موظف است، نیاز آب شرب و صنعت کشور را به هر وسیله ممکن تامین کنند، البته راه‌های دیگری هم وجود دارد، اما در صورتی که در منطقه آب داشته باشیم، اگر آبی وجود داشته باشد، اولویت با همان است، اما در حال حاضر آبی وجود ندارد برخی از استان‌‌ها مانند یزد و سمنان آبی ندارند، حتی برای کشاورزی و آب‌های کشاورزی‌شان هم خشک شده است. مخالفان انتقال آب می‌خواهند به ۵۰۰ الی ۶۰۰ هزار نفر از جمعیت این مناطق آبی داده نشود و این جمعیت به تهران مهاجرت کنند. در حال حاضر نیز طرح‌هایی برای انتقال بیش از ۲ هزار کیلومتر آب از دریای عمان به خراسان رضوی و مشهد در دست بررسی است. انتقال و شیرین کردن آب از این طریق مترمکعبی ۷۰ هزار تومان تمام می‌شود و هیچ‌کس هم مخالفتی با این موضوع ندارد.»
سایر اخبار این روزنامه
عباس عراقچی یک هفته پس از مذاکره با نمایندگان طالبان در ایران به کابل رفت کلید صلح افغانستان در تهران جهانبخش محبی نیا موجودی خزانه به‌مثابه تمامیت ارضی گزارش تحلیلی «ابتکار» از آثار سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر بیشتر راه‌ها به ژانر درام اجتماعی منتهی می‌شود دوران سختی را پیش‌رو داریم اما این یک اتفاق تازه نیست تبدیل تهدیدها به فرصت ترامپ در جمع خبرنگاران لازم باشد ماه‌ها و سال‌ها دولت را تعطیل می‌کنم «ابتکار» از کارنامه وزرای اصلاح‌طلب کابینه روحانی گزارش می‌دهد دست بسته اصلاح‌طلبان در دولت در سالگرد حادثه غرق شدن نفتکش ایرانی، «ابتکار» نگاهی تحلیلی به نتایج بررسی این سانحه می‌اندازد «ابتکار» از مصوبه جدید مجمع تشخیص در اولین جلسه ریاست آیت‌الله آملی لاریجانی گزارش می‌دهد رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از بلامانع بودن پروژه انتقال آب از دریای شمال ایران به سمنان خبر داده دادستان تهران خبر داد پرونده سکه ثامن؛ ۲۵۰ میلیارد بدهی، صدمیلیارد موجودی نگرشی بر سازوکارهای حاکمیت شرکتی در راستای مدیریت بهینه شرکت‌ها