اینستاگرام هم درآستانه فیلترینگ!

آرمان- راضیه فراهانی: شایعه فیلتر اینستاگرام جدی شد. پس از فیلتر شدن وایبر، ویچت و تلگرام روز گذشته خبری درباره فیلتر اینستاگرام در آینده‌ای نه چندان دور به گوش رسید. اینستاگرام که یکی از حلقه‌های رابط شبکه‌های اجتماعی است، در اکتبر ۲۰۱۰ راه‌اندازی و توانست خود را در میان مردم جای دهد. اینستاگرام در حال تبدیل شدن به سرنوشت تلگرام، توئیتر و فیسبوک است که به تدریج از دسترس خارج شدند. در آن زمان هم ‌چون امروز قرار نبود فیلترینگ تا همیشه ادامه یابد، اما با ادامه آن به راحتی حق شهروندان در استفاده آزاد از فضای مجازی نادیده گرفته شد. حقی که هم‌اکنون در بند هشتم منشور حقوق شهروندی با عنوان «حق دسترسی به فضای مجازی» به رسمیت شناخته شده‌ است. برای مثال در ماده ۳۳ این منشور آمده است:‌ «حق شهروندان است که آزادانه و بدون تبعیض از امکان دسترسی و برقراری ارتباط و کسب اطلاعات و دانش در فضای مجازی بهره‌مند شوند. این حق از جمله شامل احترام به تنوع فرهنگی، زبانی، سنت‌ها و باورهای مذهبی و مراعات موازین اخلاقی در فضای مجازی است. ایجاد هرگونه محدودیت بدون مستند قانونی صریح ممنوع است.» از ابتدایی‌ترین اخبار درباره فیلتر اینستاگرام می‌توان به سخنان معاون دادستانی کل کشور در تاریخ 13تیر سال جاری اشاره کرد که مطرح کرده بود فیلتر اینستاگرام در دستور کار این دادستانی قرار گرفته است. محمد مصدق درباره علت این موضوع مطرح کرده بود که «عده‌ای به عنوان سلبریتی در فضای مجازی فعالیت می‌کنند و به بهانه کمک به افراد بی‌بضاعت اقدام به جمع‌آوری پول می‌کنند که منجر به کلاهبرداری‌های متعددی شده است؛ بنابراین دادستانی کل کشور به عنوان مدعی‌العموم به این موضوع ورود کرده است.» در ماده ۳۴ این بخش از منشور تاکید شده است: «حق شهروندان است که از مزایای دولت الکترونیک و تجارت الکترونیک، فرصت‌های آموزشی و توانمندسازی کاربران به صورت غیر تبعیض‌آمیز برخوردار شوند.»
فیلتر اینستاگرام؟
سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور خبر از صدور حکم قضائی برای فیلتر اینستاگرام داد. جاویدنیا با اشاره به این که طبق مصوبات شورای عالی فضای مجازی، ترافیک اینستاگرام از یک سطح نباید بالاتر می‌رفت گفت: براساس مصوبات این شورا باید دولت، برای فعالیت این شبکه در کشور مجوز صادر می‌کرد که این کار هم انجام نشده است. دبیر کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه در ادامه افزود: «اینستاگرام یک بار فیلتر شد و دولت گذشته وعده داد که با کمک فیلترینگ هوشمند می‌تواند این فضا را کنترل کند، اما متاسفانه در این زمینه هم هزینه‌های بالایی صورت گرفت ولی به نتیجه‌ای نرسیدیم. هم اکنون دستور قضائی برای فیلتر این سرویس داریم و نظر اکثریت شورای عالی فضای مجازی نیز مبنی بر فیلتر شدن این سرویس است.» او در ادامه افزود: ‌«طبق مصوبات شورای عالی فضای مجازی ترافیک اینستاگرام از یک سطح بالاتر نباید می‌رفت که متاسفانه رفت و از طرفی براساس مصوبات این شورا باید دولت برای فعالیت این شبکه در کشور مجوز صادر می‌کرد که این کار هم انجام نشده است.»
واکنش وزیر ارتباطات


وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه جلسه هیات دولت درباره احتمال فیلترینگ اینستاگرام اظهار داشت: من متن صحبت‌های معاون دادستان را نخواندم و در دولت از تیتر اخبار متوجه این موضوع شدم. فرض بر این که حرف‌های معاون دادستان درست و او اختیار قانونی برای فیلترینگ اینستاگرام دارد، این سؤال پیش می‌آید بعد از این قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ آقایان این را برای مردم روشن کنند و دو قطبی فیلترینگ یا مخالفت با فیلترینگ را درست نکنند. محمدجواد آذری‌جهرمی ادامه داد: برای مردم بگویند از فردای فیلترینگ اینستاگرام در کشور در زندگی مردم، حاکمیت و کاهش جرائم چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در این زمینه باید جمع‌بندی عقلایی شود.
سخن پایانی
بی‌تردید دنیای امروز، دنیای سرعت و ارتباطات است، به اذعان بسیاری از کارشناسان برای کاهش فساد در کشور باید ارتباطات افزایش پیدا کند و جامعه از اخبار مطلع شود. رئیس‌جمهور هم چندی پیش با هشتگ‌های جریان آزاد اطلاعات و شفافیت نوشت: ‌«دنیای امروز، دنیای سرعت و ارتباطات است، اگر می‌خواهیم در کشور فساد از بین برود، راه آن اطلاع داشتن مردم و جوانان از امور است، چراکه بدون اطلاع مردم، شفافیت و حضور جوانان و تنها با دادگاه و نیروی امنیتی نمی‌توانیم با فساد مقابله کنیم. مردم اجبار نمی‌پذیرند؛ با محدود کردن و فشار به نسل جوان به جایی نخواهیم رسید.»