دلواپسان زمان طلایی را بر باد دادند

مرتضی بهروزی‌فر* - یکی از راه‌های مبارزه با تحریم این است که اقتصادهای دنیا را با اقتصاد کشور خودمان درگیر کنیم و برجام فرصت مناسبی بود برای تقویت ارتباطات بین‌المللی کشور اما در این دوران به دلیل آنکه برخی به دنبال این بودند که دولت معتدل روحانی موفقیتی حاصل نکند، این توافق فقط روی کاغذ به نتیجه رسید که آن هم اگر ورود رهبری نبود به امضا نمى‌رسید.
منتقدان چون امضای برجام را موفقیت دولت مى‌دانستند‌، در آن کارشکنی مى‌کردند در حالی که موفقیت ملت و نظام بود و اگر مساله را جناحی و گروهی نمى‌کردند و از داخل کشور صدای واحدی به گوش جهان مى‌رسید مى‌توانستیم از منافع برجام بهره ببریم. بعد از برجام اروپایی‌ها معتقد بودند برنامه جامع اقدام مشترک‌، بازاری به روی دنیا باز می‌کند که بعد از فروپاشی شوروی سابق در سال ۱۹۹۱ بزرگ‌ترین بازار دنیاست، برآورد می‌شد ۱۰۰۰ میلیارد دلار (‌یک تریلیون دلار) ظرف مدت کوتاهی سرمایه‌گذاری در ایران شود، که اگر این اتفاق می‌افتاد مسلما وضعیت اقتصاد ما خیلی بهتر از الان بود. مطمئنا اگر شرکت‌های بزرگ دنیا شروع به سرمایه‌گذاری در کشور می‌کردند ترامپ به راحتی نمی‌توانست از برجام خارج و وارد فاز تحریم شود اما صدای واحدی از ایران شنیده نشد و نتوانستیم از منافع برجام استفاده کنیم.تجربه نشان داده زمانی که شرکت‌های بین‌المللی سرمایه‌گذاری سنگینی در یک کشور انجام دهند برای حفظ منافع خود تلاش می‌کنند تا مانع اعمال فشار و تحریم‌های خارجی شوند.پس از امضای توافق برجام، دولتمردان که بر این تجربه واقف بودند، تلاش کردند با مذاکره با شرکت‌های بین‌المللی به کشور علاوه بر جذب سرمایه‌گذاری و فناوری پیشرفته، سدی نیز در مقابل فشارهای احتمالی آمریکا ایجاد کنند.به این ترتیب مذاکرات فشرده‌ای با شرکت‌های بین‌المللی در بخش‌های مختلف انجام شد که بسیاری از آنها تا مرز عقد قرارداد نیز پیش رفت.از جمله مهم‌ترین و پرحاشیه‌ترین قراردادهای پس از برجام، قرارداد توسعه فاز 11 پارس‌جنوبی بود که پس از کارشکنی‌های گسترده داخلی در تیرماه 1396 با کنسرسیومی بین‌المللی به رهبری توتال فرانسه به ارزش حدود پنج میلیارد دلار به امضا رسید. در حالی که اگر دلواپسان به بهانه بدعهدی‌های گذشته توتال امضای این قرارداد را به تاخیر نمى‌انداختند‌، براساس برآوردها دو تا 5/2 میلیارد دلار توسط این شرکت در ایران سرمایه‌گذاری می‌شد که زمینه گره زدن منافع این شرکت فرانسوی با حفظ برجام را فراهم می‌کرد.به هر سو بعد از خروج ترامپ از برجام توتال در حالی که تنها حدود 45 میلیون دلار در ایران سرمایه‌گذاری کرده بود ناچار به ترک این پروژه شد و توسعه فاز ١١ پارس جنوبی را به چینی‌ها سپرد. این در حالی است که تکنولوژی‌های صنعت نفت جزو بزرگ‌ترین تکنولوژی‌های در اختیار بشر است که فقط در دسترس شرکت‌های محدودی در دنیا قرار دارد، متاسفانه شرکت‌های چینی اصلا حرفی برای گفتن در این زمینه ندارند، CNPC عملا شرکتی نیست که بخواهد در پروژه‌های خاص ورود کرده باشد، اینها عملا دنبال این هستند که در ایران کار یاد بگیرند.منتقدان زمان طلایی بهره‌برداری از دستاوردهای برجام را با کارشکنی‌های خود بر باد دادند و زمینه فشارهای بیشتر آمریکا علیه ایران را فراهم کردند.
*کارشناس انرژی