دوگانگی سیاست‌های حمایتی تولید و اشتغال دولت با هزینه‌های جاری در بودجه 98

«جهان صنعت» - باز هم همچون سال‌های گذشته متاسفانه لایحه بودجه سال آینده نگران‌کننده بوده و از قد و قواره قابل قبولی برخوردار نیست و درست عین بودجه سال ۹۷ بسیار ناپخته تنظیم شده است. در حالی که از مهم‌ترین بندهای بودجه سال آینده، «سیاست‌های حمایتی دولت از تولید و اشتغال» بوده که در این زمینه دولت برای بودجه عمرانی در سال 1398 رشد 13 درصدی در نظر گرفته است. اما متاسفانه شاهد این واقعیت هستیم که نه تنها هزینه‌های جاری دولت در بودجه پیشنهادی سال 98 دوباره گسترش یافته بلکه عدم تحقق درآمدها و کسری بودجه را هم صد در‌صد در سال آینده شاهد خواهیم بود. بر همین اساس با وجود چنین بودجه‌ای که «خام، احساسی و رفاقتی» تنظیم شده، مشکلات زیادی ظهور خواهد کرد!! واقعیت امر این است که سخنان دولتمردان و تعریف و تمجیدی که از دولت و عملکرد خودشان می‌کنند با واقعیت جامعه امروز ما و همچنین با بودجه‌ای که برای سال 98 تنظیم شده به طور فاحشی در تضاد است و کشوری که بودجه آن کسری پی‌در‌پی و مستمر دارد هرگز نمی‌تواند به رشد بالای اقتصادی دست پیدا کند. پس باید بی‌پرده و صریح عرض کنم که متاسفانه با چنین بودجه‌ای که برای سال 98 تنظیم شده دیگر از رشد اقتصادی و تورم تک‌رقمی که دائما رییس‌جمهور به آن افتخار می‌کرد خبری نخواهد بود و مردم باید همچنان ناظر و شاهد رکود، بیکاری، گرانی، بی‌پولی، رشد نقدینگی، افزایش فاصله طبقاتی و.‌.‌. ده‌ها مورد دیگر باشند و با آرامش و رفاه خداحافظی کنند چراکه طبق اعلام آخرین آمار از جمعیت بیکار کشور و با روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور افزایش 6/0 درصدی این شاخص، نسبت به فصل مشابه سال گذشته، این لشکر بدون کار با ۵۶ هزار و ۳۷۴ نفر افزایش به سه میلیون و ۱۵۹ هزار نفر رسیده است!
هرچند حمایت از معیشت عمومی و عدالت اجتماعی، حمایت از تولید و اشتغال، دو ویژگی خاص در تدوین لایحه بودجه 1398 است. اشتغال و معیشت همچون پارسال از ویژگی بارز تدوین لایحه بودجه بوده که برای رسیدن به این مهم، سیاست‌هایی برای تنظیم لایحه سال 1398 در نظر گرفته شده است. ثبات اقتصاد کلان و بهبود فضای کسب‌و‌کار، اشتغالزایی و کنترل نرخ بیکاری و تامین عدالت اجتماعی و بهبود توزیع عادلانه درآمدها، از مهم‌ترین سیاست‌های تنظیم بودجه آینده است.
جای لشکر بیکاران در بودجه 98
بررسی روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور، افزایش 6/0 درصدی این شاخص نسبت به فصل مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد و جمعیت بیکار کشور با ۵۶ هزار و ۳۷۴ نفر افزایش به سه میلیون و ۱۵۹ هزار نفر رسیده است. روندی که دولت در پیش گرفته قطعا کشور را با بحران مواجه و اقتصاد را نابسامان‌تر و سایه تورم سنگین را بر سر مردم بیشتر از گذشته حاکم خواهد کرد. این در حالی است که مطابق آمارها، بیش از سه میلیون بیکار در کشور وجود دارد و سالانه ۸۰۰ هزار نفر نیروی متقاضی کار جدید به این آمار افزوده و وارد بازار کار می‌شوند که بر این اساس فراهم کردن فرصت‌های شغلی مناسب برای جوانان جویای کار و تحصیلکردگان دانشگاهی امری ضروری به شمار می‌رود. دولت در برنامه ششم توسعه، مکلف شده نرخ بیکاری را تا چشم‌انداز ۱۴۰۰ به 6/8 درصد کاهش دهد. در حال حاضر دولت با اجرای طرح اشتغال روستایی و عشایری و طرح ساماندهی فارغ‌التحصیلان بیکار به عنوان دو هدف‌گذاری مهم در حوزه اشتغال، به سمت مقابله با بیکاری گام برداشته است.


تازه‌ترین نتایج طرح آمارگیری نیروی کار نشان می‌دهد نرخ مشارکت اقتصادی در پاییز امسال با 6/0 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل به 5/40 درصد و نرخ بیکاری به 7/11 درصد رسید. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران از نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار در پاییز سال ۱۳۹۷، بررسی نرخ بیکاری افراد ١٠ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که 7/11 درصد از جمعیت فعال کشور (شاغل و بیکار) بیکار بوده‌اند.
در حالی که نرخ مشارکت مردان در پاییز سال گذشته ۶۴ درصد و نرخ مشارکت زنان 6/15 درصد بوده. این نرخ در پاییز امسال به 4/64 درصد در مردان و به 4/16 درصد در زنان افزایش یافته و از رشد مشارکت زنان و مردان حکایت دارد. بررسی نسبت اشتغال جمعیت ۱۰ساله و بیشتر نیز بیانگر آن است که 7/35 درصد از جمعیت در سن کار (۱۰ ساله و بیشتر) شاغل بوده‌اند. این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است.
جمعیت شاغلان ١٠ ساله و بیشتر در این فصل، ۲۳ میلیون و ۹۳۷ هزار و ۳۰۰ نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل، ۶۲۳ هزار و ۸۷۹ نفر افزایش داشته است. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله نیز در پاییز امسال 1/31 درصد بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 1/1 درصد کاهش یافته است.
همچنین نرخ بیکاری جوانان ١۵ تا ٢٩ ساله حاکی از آن است که 5/27 درصد از فعالان این گروه سنی در پاییز ١٣٩٧ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد که این نرخ نسبت به فصل مشابه گذشته، با تغییر جزئی به 1/0 درصد افزایش یافته است.
نرخ بیکاری در جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در پاییز امسال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی 3/18 درصد بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییری نکرده است. البته این نرخ در پاییز ۹۷، برای مردان 4/13 درصد و برای زنان 9/27 درصد بوده که نشان‌دهنده افزایش بیکاری در گروه فارغ‌التحصیلان زن است.
عمق فاجعه تورم در معیشت مردم
عضو هیات مدیره کانون عالی شورای اسلامی کار کشور گفت: کارگری که یک میلیون و 200 هزار تومان دستمزد دارد چگونه باید افزایش 200 درصدی قیمت‌ها را تحمل کند؟
علی اصلانی با بیان اینکه وضعیت کارگران در سراسر کشور خوب نیست، گفت: الان میان خط فقر و دستمزد کارگران فاصله حدودا 53 درصدی ایجاد شده و تا زمانی که این فاصله از بین نرود شرایط کارگران در همین وضع باقی خواهد ماند.
اصلانی خاطرنشان کرد: حدود 13 میلیون کارگر در کشور وجود دارد که با احتساب افراد تحت پوشش آنان، جمعیت جامعه کارگری به 53 میلیون نفر می‌رسد، قدرت خرید این جامعه در اوضاع فعلی کاهش زیادی داشته و اگر دولت حقوق کارگران را افزایش ندهد اوضاع این جامعه خوب نخواهد شد.
این فعال کارگری ادامه داد: می‌توان گفت تولیدکننده و فروشنده از تورمی که ایجاد شده ضرر نکرده‌اند اما کارگری که حقوقش در این شرایط بیشتر نشده آسیب دیده است.
با این وجود کارفرمایان زیر بار افزایش حقوق نمی‌روند. بحث ما این است‌ حالا که دولت عنوان می‌کند اوضاع درآمدی خوبی داشته، کارگران را به صورت ویژه ببیند تا فاصله‌ای که بین دستمزد کارگر و خط فقر و تورم ایجاد شده از این بیشتر نشود.
اصلانی ضمن ابراز نگرانی از وخیم شدن اوضاع کارگران در کشور به ایسنا گفت‌: کارگری که چند ماه حقوق نگرفته کجا باید داد بزند؟ کارگر از کجا باید بیاورد گوشت 70 هزار تومانی بخرد؟ ما از دولت انتظار داشتیم در بودجه 98 این مسائل را ببیند.
وی در ادامه اوضاع سازمان تامین اجتماعی را هم نامساعد عنوان و اعلام کرد: ما در استان البرز 134 هزار بازنشسته داریم که سر ماه باید از تامین اجتماعی حقوق بگیرند، از طرف دیگر فقط 350 هزار نفر شاغل هستند که به این سازمان ماهانه پرداخت دارند. این نسبت ورودی و خروجی با بیمه‌های بیکاری که هر ماه به تعداد آن اضافه می‌شود چندان خوب نیست.
این فعال کارگری به وضعیت نگران‌کننده درمانی جامعه کارگری هم اشاره و اعلام کرد: متاسفانه تامین اجتماعی به بهانه قاچاق دارو و سوءاستفاده از دفترچه‌های بیمه، 27 قلم دارویی مثل شربت سینه، قرص سرماخوردگی، سردرد و . . . را از لیست بیمه حذف کرده است و این داروها باید به صورت آزاد تهیه شود، در این شرایط وضعیت درمانی کارگران واویلا شده است.
اصلانی افزود: یک کارگر چقدر می‌تواند این شرایط را ببیند و حرف نزند؟ ما احساس می‌کنیم جامعه کارگری در کشور
صاحب ندارد.
این فعال کارگری خاطرنشان کرد: به جرات می‌توانم بگویم که حقوق یک میلیون و 200 هزار تومانی کارگر ظرف 10 روز خرج می‌شود، دود رکود، تورم و... همه در چشم کارگر است و زندگی کارگران در این شرایط عذاب‌آور شده است.