تایید پنهان‌کاری مصلحتی

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: به دنبال سرمقاله روز دوشنبه آفتاب یزد در خصوص واقعی نبودن رقم تورم، توضیحات یک مقام بانک مرکزی در خصوص ضرورت پنهان کاری عدد و رقم‌های مرتبط با بخش تورم تا حد زیادی جنبه بیشتری از موضوع را آشکار کرد.
روز گذشته اعلام شد بانک مرکزی به منظور بررسی‌های تخصصی و کارشناسی دو جانبه با مرکز آمار در خصوص به حداقل رساندن اختلافات آماری، نرخ تورم را بررسی و منتشر خواهد کرد اما فعلا تا اطلاع ثانوی این نرخ اعلام رسمی نخواهد شد.
مدیر اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی با بیان اینکه بانک مرکزی و مرکز آمارایران دو نهاد اصلی تولید کننده آمار در کشور هستند، گفت: آمارهای تولید شده توسط این دو نهاد طیف گسترده ای از موضوعات و متغیرها را پوشش می‌دهد و در مواردی هم آمارهای مشترکی تولید می‌شود که به عنوان مثال می‌توان به نرخ تورم شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی اشاره کرد.
محمود چلویان با اشاره به تفاوت نتایج نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار تاکید کرد: در برخی از مقاطع زمانی بین نتایج نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار اختلاف محسوسی رخ می‌دهد و در بررسی‌های انجام شده عمده دلایل این امر مربوط به تفاوت سال پایه، دوره‌های احصاء هزینه‌های خانوارها، تناسب نظام جمع آوری داده‌ها به منظور کاهش خطای غیر نمونه گیری و عوامل دیگر بوده است.


این مقام مسئول بانک مرکزی در خصوص دلیل عدم انتشار نرخ تورم آذرماه توسط بانک مرکزی گفت: اخیرا‍ً نیز بین نتایج شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی و مرکز آمار تفاوت‌هایی رخ داده است که ممکن است برای عموم باعث سردرگمی و سوء تفاهم شود، به همین دلیل و باتوجه به اینکه مرکز آمار ایران نرخ تورم را قبل از بانک مرکزی منتشر می‌کند، تصمیم گرفته شده تا نتایج شاخص تورم بانک مرکزی فعلا منتشر نشود تا با انجام بررسی‌های تخصصی و کارشناسی دوجانبه در خصوص اختلافات آمارها، این اختلافات به حداقل ممکن کاهش یابد.
وی افزود: لازم به ذکر است بانک مرکزی کماکان به فرایند تولید آمارهای خود و انتشار دیگر شاخص‌های اقتصادی نظیر شاخص بهای تولیدکننده ادامه خواهد داد.

>کارشناسان چه نظری دارند؟
افزایش محسوس قیمت اقلام مصرفی مسئله‌ای است که اقتصاددانها آن را از طریق افزایش قیمت ارز بررسی کرده و بر این اساس آمارهای ارائه شده توسط نهادهای رسمی را متناسب با افزایش قیمت‌ها نمی‌داند. بر همین اساس افزایش قیمت ارز درماه‌های آغازین سال جاری باعث شد تا بسیاری از اقلام مصرفی و واسطه‌ای رشدی جهشی را تجربه کنند. از این زاویه یک اقتصاددان با تطبیق افزایش قیمت ارز و قیمت کالاها در بازارهای مختلف، به بررسی آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار درباره نرخ تورم پرداخته است.
عبدالله مشکانی با اشاره به تازه‌ترین آمار منتشر شده توسط مرکز آمار از نرخ تورم (۱۸.۰درصد)
در این‌باره به اقتصاد آنلاین اظهار کرد: کالاهای وارداتی به کشور عموما در سه دسته کلی جا می‌گیرند. یا کالاهایی هستند که با ارز آزاد وارد شده‌اند یا کالاهای وارداتی با ارز نیمایی و یا کالاهای وارداتی با دلار ۴۲۰۰ تومانی هستند. با این اوصاف کالاهای وارد شده با ارز بازار آزاد حدود ۲۰۰ درصد، کالاهای وارداتی با ارز سامانه نیما ۱۰۰ درصد و کالاهای وارد شده با دلار دولتی هم ۲۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. حال اینکه مرکز آمار بر چه اساسی نرخ تورم را محاسبه می‌کند که تورم ۱۸ درصد می‌شود، معلوم نیست.
این اقتصاددان با بیان اینکه در حال حاضر ارزان‌ترین کالاهایی که با ارز دولتی وارد می‌شوند نسبت به سال گذشته حداقل ۲۰ درصد دچار افزایش قیمت شده‌اند، گفت: بیشتر کالاهای وارداتی در حال حاضر با ارز نیمایی وارد شده‌اند که بر این اساس هم افزایش قیمت‌ها بسیار بیشتر بوده و تورم هم احتمالا بسیار بیشتر از اینها باید باشد.
مشکانی در ادامه همچنین به برخی آمارهای ارائه شده توسط بانک جهانی در مورد ایران نیز اشاره کرد و گفت که آمارهایی که اینگونه سازمان‌های بین‌المللی ارائه می‌کنند در داخل کشور تولید می‌شود و بنابراین نتایجی هم که منتشر می‌کنند بر اساس همان آمارهای داخلی است.
مرکز آمار نرخ تورم دوازده ماه منتهی به آذر ماه ١٣٩٧ را ١٨,٠ درصد اعلام کرد که این عدد نسبت به تورم اعلام شده توسط همین سازمان در ماه گذشته (١۵.۶ درصد) ٢.۴ واحد درصد افزایش داشته است.

>نرخ تورم مصرف کننده 10 ماه است
که اعلام نشده !
بررسی‌ها نشان می‌دهد بانک مرکزی هنوز نرخ تورم مصرف کننده در ماه گذشته را اعلام نکرده است؛ امری که یک اقتصاددان معتقد است عدم انتشار آمارهای بانک مرکزی به لحاظ دقت بیشتری که دارد می‌تواند باعث اشتباه در تصمیم‌گیری فعالان اقتصادی شود.
با اینکه ۱۰ روز از نخستین ماه زمستان می‌گذرد اما بانک مرکزی هنوز آمارهای اقتصادی ماه گذشته را اعلام نکرده است. این در حالی است که سایت بانک مرکزی در روز پنجشنبه (ششم دی) برای لحظاتی نرخ تورم را روی خروجی خود قرار داد اما پس از مدت زمان کوتاهی آن را حذف کرد. این آمار که برای دقایق اندکی منتشر شد نشان می‌داد که تورم ۱۲ ماهه منتهی به آذرماه ۲۴ درصد و تورم نقطه به نقطه در این ماه به بالای ۴۲ درصد رسیده است.
بانک مرکزی در ماه‌های گذشته و در اوج فشارهای تورمی معمولا آمارهایی را از شاخص‌های قیمتی ارائه می‌کرد که نسبت به مرکز آمار اعداد درشت‌تری را نشان می‌داد، امری که یک اقتصاددان علت آن را در گسترده‌تر بودن جامعه آماری مورد بررسی توسط بانک مرکزی و در نتیجه دقیق‌تر بودن این آمارها ارزیابی می‌کند.
قدرت الله امام‌وردی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اهمیت آمارهای اقتصادی در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های اقتصادی اظهار کرد: زمانی که آمار دقیق و صحیح وجود نداشته باشد نمی‌توانیم راه به جایی ببریم و در مسیر شفافی حرکت کنیم. این مسئله مخصوصا درباره آمارهای بانک مرکزی که به صورت دقیق‌تری وضعیت عمومی اقتصاد را نشان می‌دهد، بیشتر هم صدق می‌کند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر افزایش احتمال تصمیم‌گیری اشتباه در صورت نبود آمارهای اقتصادی به تفاوت نرخ آمارهای اعلام شده توسط بانک مرکزی و مرکز آمار هم اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی در جمع آوری آمارهای اقتصادی از نمونه آماری گسترده‌تر و بزرگتری استفاده می‌کند و همین هم باعث می‌شود آمارهای این نهاد دقیق‌تر باشد. همچنین تعداد شاخص‌هایی هم که این نهاد از شهرها و روستاهای مختلف مورد استفاده
قرار می‌دهد، بیشتر است.
خاطرنشان می‌شود پیش از این یک اقتصاددان افزایش محسوس قیمت اقلام مصرفی را ناشی از افزایش قیمت ارز بررسی کرده و بر آن اساس، آمارهای ارائه شده توسط برخی نهادهای رسمی را متناسب با این افزایش قیمت‌ها ارزیابی نکرد.