خیرین آبخیزداری پشت سد قانون

بردبار- آبخیزداری یکی از اقدامات پرخیر و برکت و ماندگار برای حفظ و بقای طبیعت است و اهمیت آن درحدی است که برخی از خیرین برای انجام طرح های آن حاضر شده اند از 100 میلیون تا سه میلیارد تومان در برخی از استان های کشور از جیب خودشان هزینه کنند. هر چند متاسفانه مانع قانونی عجیبی بر سر راه این خیرین وجود دارد. مانعی که عملا به پس زدن کمک های بسیاری از خیرین حوضه آبخیزداری منجر می‌شود کمک هایی که حتی فقط یکی از آن ها می تواند از مهاجرت اهالی یک روستا به شهر و ده ها و هزاران عواقب ناخوشایند آن جلوگیری کند. اوایل امسال با اذن مقام معظم رهبری 200 میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی برای انجام پروژه های مرتبط با آن درسراسر کشور درنظر گرفته شد که جزئیات نحوه کار و هزینه کرد این منابع و مانع قانونی عجیب بر سر راه جذب کمک های خیرین حوضه آبخیزداری را در گفت وگو با هوشنگ جزی، مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور به بحث و بررسی گذاشتیم که جزئیات آن را می خوانید.
امسال شاهد بودیم که با اذن مقام معظم رهبری 200 میلیون دلار برای آبخیزداری اختصاص داده شد. چرا این موضوع این قدر اهمیت دارد که شاهد ورود و دستور ایشان بودیم؟
-خاک مهم ترین عنصری است که به دست آوردن آن قرن ها طول می کشد، رهبری هم اشاره کردند که خاک از آب مهم تر است، چون آب را می توانیم وارد کنیم ولی خاک را نمی‌توانیم وارد کنیم.موضوع حفاظت از آن در حوضه های آبخیز کشور مدنظر هم مقام معظم رهبری و هم سیاست گذاران و برنامه ریزان کشور است. آن چیزی که می تواند کمک کند خاک در کل حوضه های آبخیز حفاظت شود، کار آبخیزداری و آبخوانداری است. نکته دوم خسارتی است که به مردم وارد می شود چرا که سیل خسارت زیادی ایجاد می کند و جان هموطنان مان در سیل های اخیر به خطر افتاده است، کنترل سیل با عملیات آبخیزداری و آبخوانداری است. بنابراین مطالبات مردمی و بخش های دولتی برای انجام کار آبخیزداری زیاد است. از طرف دیگر به دلیل خشکسالی ها کار آبخیزداری می‌تواند به نفوذ بیشتر آب و غنی شدن بیشتر چشمه ها و قنوات کمک کند که مردم آثارش را دیده اند، ما روستاهایی داریم که به خاطر کار آبخیزداری دارای آب آشامیدنی شده اند درحالی که قبلا با تانکر به آن ها آب می داده اند.
خب با توجه به اختصاص منابع از محل صندوق توسعه ملی بفرمایید چه اقداماتی انجام داده اید؟


-ما از تیرماه که ابلاغیه صندوق قطعی شد و هیئت دولت ابلاغ کرد کارمان را شروع کردیم.در استان ها گفتیم که حوضه هایی که حساس هستند و با شاخص هایی مثل خشکسالی، فرسایش ، سیل، رسوب، آب دار شدن قنوات و ...  اهمیت زیادی دارند، به ما بگویید، که استان ها پاسخ را برای ما فرستادند که در کدام حوضه ها چه عملیاتی انجام گیرد، 649 حوضه آبخیز شناسایی شد که 349 شهرستان را دربر می گیرد و بالای 900 پیمانکار هم مشغول کار شده اند.
ظاهرا خیرین و سازمان های مردم نهاد نیز پای کار آمده اند؟
-بله، خیرین سابقه داری در برخی از استان ها مثل فارس و هرمزگان آمده اند و بازهم کمک می‌کنند، ما امسال بحث مشارکت مردم در حوضه های آبخیز را جدی گرفتیم، خیلی از حوضه ها به مردم گفته اند که اگر کار را به خود ما واگذار کنید می توانیم مساحت بیشتری را اجرا کنیم.
اگر نمونه هایی از فعالیت خیرین را در ذهن دارید بفرمایید؟
-در استان هرمزگان در میناب و در استان فارس کارهای خوبی از خیرین داریم ، مثلا ما خیری داریم در استان هرمزگان که گفته است سه میلیارد تومان می دهم برای ایجاد یک بند برای جلوگیری از سیل ، از 100 میلیون تومان ،200 میلیون تا یک ، دو و سه میلیارد تومان داشته ایم که از خودشان پول گذاشته اند برای کار آبخیزداری، خیرینی داریم که حاضرند بگویند یک بخشی از پول کارها را ما می دهیم و یک بخش را هم شما بگذارید منتها متاسفانه موانعی قانونی داریم، ما نمی توانیم با مردم وخیرین قرارداد ببندیم.
خب مگر خیرین نیاز به قرارداد دارند؟
-وقتی که یک سد پنج میلیارد تومان تمام می شود و او می خواهد 500 میلیون تومان بدهد، این پول باید به گونه ای وارد سیستم ما بشود تا بتوانیم به ذی حسابی و سازمان بازرسی کشور پاسخ بدهیم. در آموزش و پرورش برای خیرین مدرسه ساز ردیفی گذاشته شده است. بنابراین هرچقدر آن ها بیاورند و هرچقدر دولت بیاورد در یک تفاهم نامه آورده می شود ولی برای کارهای منابع طبیعی بستن قرارداد با مردم هنوز این سازوکار را ندارد، بالای دو میلیون تومان کمک باید در سامانه ثبت مناقصات ثبت شود، بنابراین در تلاش هستیم که ببینیم چگونه مشکل را حل کنیم.
پس چگونه فردی توانسته 3 میلیارد تومان هزینه کند؟
-این شخص گفته است که این بند را کاملا خودم می سازم، نقشه فنی اش را بدهید تا نظارت و کار کنم، این جا مشکلی ندارد ولی وقتی که به شراکت در قرارداد مالی می رسد دچار مشکل می شویم.
چقدر از کار مربوط به منابع صندوق توسعه انجام شده است؟
-تا اواخر آذرماه حدود 65 درصد کار انجام شد و تا اواسط دی ماه به 90 درصد می رسیم و تا انتهای دی ماه آن را تمام شده فرض می کنیم.