یلدا ؛ بهانه‌ای برای لمس بهتر شکاف طبقاتی

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: این روزها شبکه‌ها‌ی مجازی پر شده از حواشی مربوط به یلدا، عده‌ای از گرانی آجیل و شیرینی می‌گویند و عده دیگری به فکر تم و مراسم شب یلدا هستند! عده‌ای از شرمندگی پدران می‌گویند و عده دیگری از اینکه پدرشان در فلان هتل و رستوران برای برپایی مراسم یلدا جا رزرو کرده است دم می‌زنند! عده‌ای از پدر کارگرشان که چند ماه است حقوق نگرفته می‌گویند و عده دیگری از فلان آرایشگاه معروف که قرار است آرایش یلدایی برایشان انجام دهد حرف می‌زنند! آرایش یلدایی همان صیغه جدیدی است که این روزها دامنگیر جشن دیرینه ایرانی شده و او را به سمت تجملات سوق می‌دهد! پیشتر در سال‌ها‌ی گذشته شاهد بودیم که تم‌ها‌ی یلدایی و وسایل تشریفاتی با نقش و نگار هندوانه و انار پا به جشن یلدا گذاشت و این روزها چیزی که بیش از هر وقت دیگر در تبلیغات صفحات مربوط به آرایشگاه‌ها‌ی زنانه به چشم می‌خورد مربوط به آرایش یلدایی است!
شکاف طبقاتی که فضای مجازی را تنگ می‌کند
گویا قصه از این قرار است که خانم‌ها‌ با نزدیک شدن به شب یلدا، در آرایشگاه‌ها‌ی معروف زنانه می‌توانند برای آرایش یلدایی وقت بگیرند و در جشن‌ها‌ی خانوادگی و دوستانه‌ای که در راستای برپایی شب یلدا برگزار می‌شود، شرکت کنند! موضوعی که بسیار جای تعجب دارد نحوه برخورد افراد مختلف جامعه با این موضوع است! عده‌ای دلیل تمام نداشتن‌ها‌یشان را همین موضوع می‌دانند و زیر پست‌ها‌ی مربوط به این تبلیغات شروع به ناسزا می‌کنند و عده دیگری نیز به دنبال رزرو وقت پیش فلان آرایشگر و تعریف از نحوه کار فلان آرایشگر دیگر هستند و دقیقا همین جاست که شکاف طبقاتی بیش از هر زمانی رخ می‌نماید! تا پیش از این شکاف طبقاتی تنها در سطح جامعه بود اما این روزها با روی کار آمدن فضای مجازی و انتشار عکس‌ها‌ی مختلف از لحظات خاطره ساز زندگی افراد، شاهد هستیم که شکاف طبقاتی حتی در فضای مجازی نیز نفوذ کرده و حالا با نزدیک شدن به مراسم مختلفی مثل شب یلدا و نوروز و حتی چهار شنبه سوری می‌بینیم که این شکاف طبقاتی تبدیل به یک نوع درگیری طبقاتی بین سطوح مختلف جامعه شده است! این در حالی است که برخی از اقشار جامعه این روز‌ها‌ به دلیل افزایش قیمت اقلام خوراکی مربوط به شب یلدا، خریدن خیلی از اجناس مانند آجیل را تحریم کرده‌اند و می‌بینیم که عده دیگری چندین برابر این قیمت‌ها‌ را هزینه می‌کنند که در شب یلدا قیافه‌ای متفاوت داشته باشند و افزایش قیمت بازار خللی در نحوه خرید و برگزاری جشن‌ها‌ی آن‌ها‌ ایجاد نمی کند! برای بررسی بیشتر این موضوع با جعفر بای، آسیب شناس اجتماعی به گفت‌وگو نشستیم.



> جامعه ما دو شقه شده است!
بای معتقد است:« بزرگترین معضل و مشکلی که نتیجه بیماری اقتصادی به شمار می‌آید، شکاف طبقاتی است! متاسفانه در حال حاضر جامعه ما دو شقه شده است که یک بخش آن از اشباع ثروت و تلنبار شدن پول نمی‌دانند با پولشان باید چه کاری انجام دهند و بخش دیگر به نان شب شان هم محتاج هستند و این روزها شرمنده فراهم سازی اقلام اولیه و اساسی برای شب یلدای خانواده شان هستند! البته یلدا بهانه است و ما در هر جامعه‌ای که با شکاف طبقاتی روبه‌رو باشیم همین اتفاق رخ می‌دهد!»

> فاصله طبقاتی زیاد است
او می‌گوید: «به صورت طبیعی هر جامعه دارای سه بخش است؛ طبقه بالا، طبقه پایین و طبقه متوسط جامعه؛ به طور طبیعی باید
۲۵ درصد از افراد جامعه در دسته بالا، ۲۵ درصد از افراد جامعه در طبقه پایین و ۵۰ درصد در طبقه متوسط زندگی کنند و فاصله بین طبقات نباید خیلی
زیاد باشد؛ البته هر طبقه نیز به سه بخش تقسیم می‌شود که فاصله بین بخش‌ها‌ی هر طبقه نیز نباید خیلی زیاد باشد اما ما در شرایطی به سر می‌بریم که نه تنها فاصله بین طبقاتی در جامعه ما بسیار زیاد است بلکه فاصله هر بخش در طبقه نیز بسیار زیاد است! در چنین حالتی طبیعی است که یک عده در شرایطی زندگی کنند که برای شب یلدا تدارکاتی مثل تم یلدایی و یا آرایش یلدایی در نظر بگیرند و عده‌ای دیگر در شرایطی زندگی کنند که حتی توانایی تهیه اقلام اولیه برای برپایی شب یلدا را نداشته باشند!»

> توزیع نابرابر اقتصادی اولین دلیل شکاف
در جامعه است
این جامعه شناس افزود: «توزیع نابرابر اقتصادی اولین دلیل چنین شکافی در جامعه است که اثر خودش را به تمام بخش‌ها‌ی فرهنگی و اجتماعی جامعه تحمیل می‌کند! اینطور نیست که یک نفر از یک توانمندی مالی برخوردار باشد اما از جهت فرهنگی اتفاقی برای او در سطح اجتماعی اش رخ ندهد بلکه این دو مکمل یکدیگر هستند؛ مقوله‌ها‌ی اجتماعی ضمن اینکه از مقوله‌ها‌ی اقتصادی تاثیر می‌پذیرند، در آنها تاثیر ایجاد می‌کنند؛ مخصوصا مسائل اقتصادی که از جمله مسائل روبنایی و فوری در جامعه ما هستند! این مسائل تاثیر بسیاری در مشکلات اجتماعی به وجود می‌آورند. ما اینها را سالهای قبل گفته بودیم که فاصله‌ها‌ی طبقاتی روز به روز بیشتر خواهد شد و تاثیر آن بر جامعه نیز روزانه افزایش می‌یابد!»

> باید بیماری‌ها‌ی اقتصادی جراحی شوند
او در ادامه توضیح داد:« چند سال پیش گفته بودیم که باید بیماری‌ها‌ی اقتصادی جراحی شوند؛ چون آنها جامعه را نابود می‌کنند و فرهنگ و اخلاق جامعه را از بین می‌برند؛ این مشکلات هویت و اصالت جامعه را نابود می‌کنند و همه چیز را تحت تاثیر قرار می‌دهند. نابسامانی‌ها‌ی اقتصادی در حال حاضر بیداد می‌کند و این باعث می‌شود که شکاف‌ها‌ی عمیق اجتماعی سبب بروز چنین رویکردهایی شود و ما شاهد باشیم که عده‌ای به دنبال تجملات به راه بیفتند! در حال حاضر جامعه ما اینطور شده که عده‌ای در آرزوی یک خر لنگ برای حمل و نقل خودشان هستند و عده‌ای دیگر در خانه‌شان انگار که یک نمایشگاه ماشین برپا است! به طوری که نه تنها به تعداد همه افراد خانواده خودرو دارند بلکه حتی یکی دو خودرو هم بیشتر در پارکینگ منازل شان پارک شده است!»

> انباشت ثروت ویرانگر است!
این آسیب شناس اجتماعی تصریح کرد: «آن روزهایی که روز به روز صفرهای حساب پس‌انداز برخی بالا می‌رفت و ما می‌گفتیم که در جامعه ما افرادی هستند که سوراخ‌های کمربندشان
روز به روز بیشتر می‌شود، کسی توجهی به ما نمی کرد و اعتنایی نمی کردند! همان انباشته ثروت در یکجا ویرانگر بود و سبب شد تا ما امروز با چنین فجایعی روبه‌رو شویم! این ویرانگری انباشت ثروت متاسفانه اثر خودش را در تمام بخش‌های جامعه انسانی می‌گذارد و حتی افکار مردم یک جامعه را تغییر می‌دهد! تماشایی تر نسل‌ها‌یی هستند که در ذیل این ثروت‌های نجومی رشد می‌کنند و قد می‌کشند! رفتار آنها در آینده دیدنی تر خواهد بود!»

> فرهنگ ثروتمندی هنوز در آنها راه نیافته است
او افزود:« این ثروتمندان در قالب جهش طبقاتی رشد کردند و ثروتمند شدند! یعنی فرهنگ ثروتمندی هنوز در آنها راه نیافته است و آنها فاقد فرهنگ ثروتمندی هستند! مشکل بزرگ جامعه امروز ما همین است، یک جامعه وقتی در مسیر صحیح و درست برای به دست آوردن ثروت قرار می‌گیرد، فرهنگ آن را هم پیدا می‌کند و مثل این افراد رفتار عجیب و غریبی از خود نشان نمی دهد! اما زمانی که ثروت‌ها‌ی باد آورده نصیب کسانی که هنوز فرهنگ ثروتمندی را کسب نکرده‌اند می‌شود، سبب می‌شود که ما رفتارهای اینچنینی از آنها ببینیم که برای جشن‌ها‌ی مختلف تم‌ها‌، آرایش‌ها‌ و مراسم‌‌ متفاوتی در نظر بگیرند! »

> تجمل گرایی مهم‌ترین صحبتی است که
آنها از درک مفاهیم دارند
او با بیان این که تجمل گرایی مهم‌ترین صحبتی است که آنها از درک مفاهیم دارند، گفت: «فرق بین کسی که فرهنگ ثروتمندی دارد و کسی که ثروتمند است ولی فرهنگ آن را ندارد این است که رفتارهای عجیب و غریب از خودش نشان
نمی دهد، افرادی که ذهن ثروتمند ندارند و فرهنگ ثروتمندی در آن‌ها‌ راه نیافته سعی می‌کنند که خودشان را به رخ دیگران بکشند! این افراد معمولاً هزینه‌ها‌ی عجیب و غریب می‌کنند
و خرج‌ها‌ی نجومی برای مراسم‌‌ پیش پا افتاده می‌کنند تا خودشان را به دیگران نشان دهند! این افراد معمولاً حساسیت‌های جامعه را بر می‌انگیزند و در واقع اینجا باید گفت فرق‌ها‌ی بسیاری است بین افراد ثروتمند دارای ذهن و فرهنگ ثروتمندی با افرادی که ثروتمند هستند اما فرهنگ آن را ندارند! وقتی توزیع ثروت به صورت منطقی انجام نمی شود نتیجه آن هم این رشد افراد ثروتمند بدون تفکر ثروتمندی است! »

> جهش ثروتمندی
باعث بروز چنین مشکلاتی شده است!
او در پایان افزود:« افرادی که با جهش ثروتمند شدن مسیر درست و صحیحی را برای به دست آوردن ثروت انتخاب نکردند و صرفاً به دلیل حرکت روی موج و خیلی اتفاقی صاحب ثروت شدند چون از فرهنگ ثروتمندی برخوردار نیستند باعث می‌شوند که جامعه ما دچار مشکلات اجتماعی فراوان شود! ریشه تمام این رفتارهای عجیب و غریب که در جامعه می‌بینیم همان توزیع ناعادلانه ثروت است که دامنگیر جامعه ما شده است!»