روزنامه آفتاب یزد
1397/09/28
موسم تصمیمات شجاعانه بودجه‌ای
اسحاق جهانگیری دیروز در اظهاراتی صریح نسبت به نحوه تخصیص بودجه واکنش نشان داد.به نظر می‌رسد با توجه به شرایط خاص سال آینده، مسئولان مرتبط بایستی بودجه‌ای
متناسب با این شرایط ببندند. یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با آفتاب یزد
معتقد است اکنون زمان تصمیمات سخت و شجاعانه است
آفتاب یزد- گروه سیاسی: لایحه بودجه 98 دولت با چند روز تاخیر بالاخره یکشنبه هفته آینده تقدیم مجلس خواهد شد. حال آنکه لایحه بودجه 98 دولت در شرایطی باید مورد بررسی و تصویب مجلس قرار بگیرد که امروز کشور در تحریم به سر می‌برد و به تبع تحریم‌ها درآمد نفتی ایران هم کاهش پیدا کرده است. اما در چنین شرایطی برخی از نماینده‌ها نه موافق کاهش سهم صندوق توسعه ملی هستند و نه موافق کاهش سهم برخی از دستگاه‌ها. بنابراین به نظر می‌رسد که با توجه به شرایط خاص کشور، مجلسی‌ها باید نگاه شان را برخلاف گذشته نسبت به بودجه دولت تغییر دهند. به همین دلیل هم مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه با بیان اینکه باید تصمیمات قاطع و شجاعانه گرفت، گفت: امروز کشوردر شرایط خاصی به سر می‌برد باید نگاه‌های فردی و استانی نماینده‌ها نسبت به بودجه تغییر کند. بنابراین باید سهم صندوق توسعه ملی کاهش پیدا کند در غیر این صورت باید بودجه برخی از نهادهای غیر پاسخگو حذف شود .
>بودجه 98 در حال چکش کاری در دولت!
طبق قانون، لایحه بودجه سالانه باید تا ۱۵ آذر هر سال تقدیم مجلس شورای اسلامی شود اما با توجه به تغییرات دقیقه نودی و اصلاح بودجه این امر با تاخیر مواجه شد و این خود نشان از چکش کاری لایحه بودجه 98 با توجه به محدودیت‌ها و مشکلات دولت در برخی از مسائل دارد، مسئله‌ای که طی سالهای گذشته همزمان با تقدیم لایحه بودجه از سوی دولت به مجلس به نحوی تکرار شد و به موازات آن لابی برخی از نماینده‌ها و نهادها هم برای تخصیص بودجه شدت گرفت. به هر روی به نظر می‌رسد که چکش کاری لایحه بودجه 98 در دولت به دقایق پایانی خود به تدریج نزدیک میشود و به زودی این لایحه بنا به گفته بهروز نعمتی تقدیم مجلس خواهد شد. بر این اساس، روز گذشته بهروز نعمتی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس از تقدیم این لایحه از سوی دولت به خانه ملت در یکشنبه هفته آتی خبر داد و گفت: تقدیم لایحه بودجه و توضیح درباره آن توسط دولت در مجلس انجام میشود.به همین دلیل هم انتخاب اعضای کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۹۸ کل کشور نیز به هفته آینده و پس از ارائه لایحه به مجلس موکول شده است.
>پیام بودجه پیام غیر عادی بودن شرایط
روز گذشته اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در آیین رونمایی ١٠ محصول فناورانه جهاد دانشگاهی، از بودجه 98 در شرایط خاص و غیرعادی سخن گفت و افزود: «در بودجه سال ٩٨ هم براساس دستور مقام معظم رهبری پیام بودجه، پیام غیرعادی بودن شرایط خواهد بود که در حال بحث هستیم. بودجه دولت تبدیل به گوشت قربانی شده و هرکسی می‌خواسته کاری انجام دهد به رئیس‌جمهور و مجلس گفته کاری را شروع کردیم شما هم بودجه بدهید در حالیکه قرار نبوده از دولت بودجه بگیرند. خیلی شوراها درست شد و اول فکر می‌کردند محدود است و الان بودجه‌های بالا می‌گیرند. با اصلاح ساختار می‌خواهیم این‌ها را حذف کنیم. ما ده‌ها دستگاه موازی داریم که همه بودجه‌بگیر هستند. بودجه امروز ما بسیار بزرگ است.»
>لزوم نگاه واقع بینانه به بودجه98
بودجه 98 دولت در شرایطی از سوی نماینده‌ها در مجلس تصویب میشود که نخست کشور در تحریم به سر می‌برد و سپس حجم صادرات نفت ایران و به تبع آن درآمد نفتی کشور کاهش پیدا کرده است بنابراین در چنین شرایطی لایحه بودجه 98 دولت از سوی نماینده‌ها در مجلس باید مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد که این خود نگاه واقع بینانه نماینده‌ها را نسبت به بودجه دولت در سال 98 در خانه ملت می‌طلبد. زیرا نباید از این مهم غافل ماند که امروز کشور با مشکلات عدیده‌ای روبروست و جامعه ایران از مشکلات خاص اقتصادی رنج می‌برد. دولت در چنین شرایطی باید در سال آتی کشور را اداره کند و به نیازهای موجود در جامعه در حوزه‌های مختلف مانند تامین کالاهای اساسی، آموزش، عمران و... پاسخ دهد. به همین دلیل به نظر می‌رسد که نگاه گذشته نسبت به بودجه امروز دیگر پاسخگو نیست بلکه مجلسی‌ها باید با توجه به مشکلات کشور و دولت و صرف نظر از نگاه‌های جریانی و فردی نسبت به لایحه بودجه 98 دولت تصمیم بگیرند.
>همراهی نماینده‌ها با دولت
روز گذشته سید حسن حسینی شاهرودی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه نگاه نمایندگان به بودجه، نگاهی ملی است، گفت: در سال ۹۸ باید تلاش کنیم سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی را به طور کامل پرداخت کرده و درآمدهای نفتی را در این صندوق ذخیره کنیم و وابستگی بودجه جاری و عمرانی کشور را از درآمدهای نفتی قطع کرده و از محل درآمدهای مالیاتی و عوارض گمرکی تامین کنیم. او با بیان اینکه نمایندگان مجلس با دولت در بودجه سال 98 همراهی می‌کنند، گفت: اگر دولت بودجه ای واقعی و عملیاتی را به مجلس ارائه دهد که شرایط اضطراری و خاصی که در حال حاضر کشور در خصوص مسائل اقتصادی و سایر موضوعات با آن رو به رو است را رعایت کند، به طور یقین نمایندگان مجلس با دولت همراهی خواهند کرد. وی در گفت و گو با خانه ملت، افزود: نمایندگان زمانی که متوجه شوند دولت حاشیه‌ها و هزینه‌های غیرضروری را از بودجه حذف و بودجه مناسبی تدوین و برای تصویب به مجلس ارائه کرده است، نگاه آنها به بودجه دیگر نگاه صرف منطقه‌ای و بخشی نخواهد بود. در غیر این صورت برای دفاع از حوزه انتخابیه خود تلاش خواهند کرد تا اعتبارات بیشتری را تخصیص دهند. این نماینده مجلس اظهارداشت: هر چند نمایندگان نگاه‌شان به بودجه، همواره بخشی و منطقه‌ای بوده است اما باید به این نکته توجه داشت که این نگاه در کلان، ملی است چرا که تغییراتی که در بودجه داده میشود همواره در حوزه‌های عمرانی است. بر این اساس؛ اگرچه این نماینده مجلس از همراهی نماینده‌ها با دولت سخن گفت اما با این همه با توجه به شرایط خاص کشور و مشکلات و هزینه‌های دولت و افزایش برخی از مشکلات ناشی از تحریم باز هم این نگرانی وجود دارد که همراهی لازم با دولت از سوی نماینده‌ها در تصویب بودجه 98
صورت نگیرد. حال آنکه شرایط خاص امروز، تغییر نگاه مجلس و حتی برخی از نهادها را می‌طلبد و دیگر نگاه‌های سابق نماینده‌ها نسبت به مسئله بودجه پاسخگو نیست.
>سال 98 سال خاص اقتصادی
مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه درباره لایحه بودجه 98 دولت و ضرورت تغییر نگاه نماینده‌ها به مسئله بودجه با توجه به شرایط خاص کشور به آفتاب یزد گفت: سال 98 سال خاص اقتصادی است. با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بیش از 65 درصد تجارت جهان با دلار صورت می‌گیرد. اکثر کمپانی‌های بزرگ جهان تابع سیاست‌های ایالات متحده هستند به همین دلیل تحریم‌های اقتصادی به اقتصاد و منابع درآمدی دولت ایران فشار
خواهد آورد. او افزود: اگر با درایت و تعامل با جهان منهای آمریکا در چارچوب منافع ملی مان قدم برداریم به طور قطع می‌توان آثار تحریم‌ها را به شدت کاهش داد. به عنوان مثال قطعا پذیرش مقررات بین المللی مانند همکاری با کشورهای عضو «اف. ای.تی.اف » و تصویب «سی.اف.تی» به نفع اقتصاد ایران خواهد بود. این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: منابع درآمدی بودجه در اقتصاد ایران یا نفت است و یا مالیات. در شرایط کنونی که افزایش نرخ مالیاتی ممکن نیست، تنها راه ممکن برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی، مبارزه با فساد و کاهش معافیت‌های مالیاتی است. پازوکی اظهار کرد: به دلیل بازگشت تحریم‌ها درآمد نفتی کاهش پیدا کرد در چنین شرایطی باید سهم صندوق توسعه ملی هم کاهش پیدا کند. اکنون 14 درصد کل درآمد نفتی کشور قبل از واریز به خزانه، بابت سرمایه‌گذاری‌های بالا دستی و مخارج تولید و پخش شرکت نفت ملی ایران هزینه میشود.
5 درصد باقیمانده طبق قانون صندوق توسعه ملی باید به حساب صندوق واریز شود؛ در شرایطی که شوک نفتی و در آمدی به اقتصاد ایران وارد شده است. بنابراین اگر قرار است سهم صندوق همچنان 30درصد باشد درآمد دولت از محل نفت به شدت آسیب‌پذیر خواهد بود.
>ضرورت کاهش سهم صندوق
این اقتصاددان برجسته با بیان اینکه حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان 20 درصد در سال آینده با توجه به نرخ تورم افزایش پیدا می‌کند، گفت: در واقع مبلغی حدود 121 هزار میلیارد تومان باید به کارکنان دولت پرداخت شود و دولت باید تقریبا 70 هزار میلیارد تومان باید به صندوق‌های بازنشستگی کمک کند و 42هزار و پانصد میلیارد تومان باید یارانه 45 هزار و پانصد تومان به جامعه تزریق کند. پازوکی ادامه داد: مجموع هزینه‌های مربوط به یارانه گندم، کمک‌های دولت به بخش سلامت و رفاه 120 میلیارد تومان میشود. بودجه جاری کشور حداقل حدود 335 هزار میلیارد تومان است. از سویی کل درآمدهای گمرکی، مالیاتی و جرائم حدود 200 هزار میلیارد تومان است. با توجه به این وضعیت 126 هزارمیلیارد تومان تراز عملیاتی هزینه‌های دولت منفی است. این بودجه در سالهای قبل از محل فروش نفت تامین می‌شد. اکنون در بودجه سال 97 درآمد حاصل از فروش نفت 101 هزار میلیارد تومان است. در سال 98 باید در آمد حاصل از نفت افزایش پیدا کند یعنی کشور حدود 170 هزار میلیارد درآمد نیاز دارد. در سال جاری که هنوز تحریم در کشور ملموس نیست 100 هزار میلیارد درآمد داریم. سال آینده چگونه می‌توان کشور را با وجود تحریم اداره کرد.او افزود: اگر می‌خواهیم دولت با کسری بودجه روبرو نشود باید سهم صندوق کاهش یابد.
>ضرورت کاهش سهم برخی از دستگاه‌ها
پازوکی با اشاره به اینکه باید در مقابل شوک خارجی، اقتصادمان را مقاوم کنیم، گفت: وقتی درآمد کاهش می‌یابد قطعا باید سهم صندوق به 10 درصد کاهش یابد. حال اگر در این میان برخی مخالف کاهش سهم صندوق توسعه ملی هستند تنها راه موجود این است که بودجه‌های نهادهای فرهنگی، صدا و سیما، دبیرخانه ستاد انقلاب فرهنگی و برخی دیگر از نهادها کاهش یابد. او اضافه کرد: سخنان جهانگیری کاملا درست است. زیرا برخی نهادها، حتی دانشگاه‌ها بودجه‌های میلیاردی دریافت می‌کنند. طی سالهای گذشته اکثر نماینده‌ها ردیف بودجه دانشگاه در شهرهای خود ایجاد کردند؛ آنهم دانشگاه‌هایی که فاقد دانشکده است. در حالی که در برخی از استان‌ها مانند سیستان و بلوچستان مدرسه وجود ندارند! این اقتصاددان افزود: اقتصادعلم انتخاب است. نمی‌توان به همه نهادهای غیر پاسخگو بودجه تزریق کرد و همچنین سهم صندوق توسعه ملی را هم کاهش نداد و هم کسری بودجه نداشت. هیچ اقتصاددانی نمی‌تواند چنین معادله ای را حل کند. اگر قرار است که درآمد دولت کاهش یابد، باید مخارجش هم کاهش پیدا کند. در این میان نمی‌توان حقوق معلم و بازنشسته را پرداخت نکرد. در سالهای گذشته هم صندوق‌های بازنشستگی ورشکست شده‌اند. بنابراین زمان تصمیمات قاطع و شجاعانه فرا رسیده است. یارانه را باید به سه دهک پایین جامعه تزریق کرد. اقتصاد فرمان نمی‌پذیرد بلکه از متغیرهای واقعی تبعیت می‌کند. با سرکوب قیمت‌ها نمی‌توان جلو تورم را گرفت. راه حل مبارزه با تورم سیاست پولی مناسب است نه سرکوب قیمت‌ها. پازوکی در پایان گفت: امروز کشوردر شرایط خاصی به سر می‌برد. باید نگاه‌های فردی و استانی نماینده‌ها نسبت به بودجه تغییر کند. بنابراین سهم صندوق توسعه ملی باید کاهش پیدا کند در غیر این صورت باید بودجه برخی دستگاه‌های غیرپاسخگو حذف شود.
سایر اخبار این روزنامه
سایه‌های اندوه
باران بنزین نه قطع شود و نه سیلاب گردد
سهام پس‌انداز پول نیست
ام‌الفساد بیکاری
موسم تصمیمات شجاعانه بودجه‌ای
یلدا ؛ بهانه‌ای برای لمس بهتر شکاف طبقاتی
تکرار فاجعه شین‌آباد این بار در زاهدان
مسئولان ناپخته کم تحملی مردم
افزایش وام مسکن بعید است!
در یک دوره ۸ ساله معادل کل ۸۰ سال گذشته دانشگاه تاسیس کرده‌ایم
واردکنندگان پشت در سامانه نیما گیر کرده اند
باران بنزین نه قطع شود و نه سیلاب گردد
رسانه‌ها در خصوص موضوع خودروسازان و قطعه سازان روشنگری کنند
نباید دنبال ریاست بدویم
