روزنامه خراسان

منزلت رفیع بانوی کرامت

  جواد نوائیان رودسری info@khorasannews.com حضرت فاطمه معصومه(س)، یکی از شاخص‌ترین و شناخته‌ شده‌ترین امامزادگانی است که سرزمین ایران افتخار میزبانی آن ها را دارد. این بانوی با کرامت، پس از سفر اجباری امام رضا(ع) به مرو و در پی نگرانی از سلامت آن حضرت، راه ایران را در پیش گرفت و پس از تحمل مرارت‌های فراوان، سرانجام در شهر قم، رحلت فرمود. کریمه اهل‌بیت(س)، افزون بر انتساب به خاندان رسول خدا(ص)، به دلیل نقل روایات و احادیث، به عنوان یکی از مشهورترین بانوان محدثه، شناخته می‌شود. واقع شدن حرم مطهر آن بانوی گرامی در قم، برکات فراوانی را برای این شهر و سرزمین ایران به همراه داشته که بی‌نیاز از شرح و توضیح است. در گفت‌وگو با دکتر فاطمه سادات علوی، استاد تاریخ اسلام و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه، به بررسی جایگاه علمی و معنوی حضرت فاطمه معصومه(س) و همچنین، دلایل هجرت کریمه اهل‌بیت(س) به ایران پرداختیم. دکتر علوی در مصاحبه با خراسان، به بخشی از ویژگی‌های شخصیتی دختر موسی بن جعفر(س) اشاره و درباره دلایل هجرت آن حضرت به ایران، مطالبی را ارائه کرد. درباره شخصیت علمی و معنوی حضرت معصومه(س) توضیحاتی را به اختصار، برای خوانندگان ما ارائه بفرمایید. حضرت فاطمه معصومه(س) یکی از شاخص‌ترین امامزادگان مهاجر به ایران است که روایات متعددی در فضیلت ایشان، از سه امام معصوم(ع) روایت شده است. آن حضرت، از همان دوران کودکی، با بهره‌گیری از تربیت نورانی دو امام معصوم(ع) و با استعداد و ظرفیت ذاتی که داشت، به مسائل فقهی و دینی، مسلط شد تا بتواند در صحنه‌های علمی و عملی، حضوری فعال و پویا داشته باشد؛ حتی این بانوی محدثه، در پاره‌ای موارد، در غیاب امام موسی‌بن‌جعفر(ع)، پاسخگوی شیعیان آن حضرت از اقصی نقاط سرزمین‌های اسلامی بود. حضرت فاطمه معصومه(س) از مشایخ اجازه و از رُواتی است که نام ایشان در سلسله اسناد احادیث، مذکور است. احادیثی از ایشان در زمینه‌ دوستی آل محمد(ص) و حدیث غدیر و منزلت، نقل شده است که به علت بی‌واسطه بودن، در میان اصحاب و راویان حدیث، اهمیت به سزایی دارد. به عنوان نمونه، حدیث «فاطمیات» که به علت قرار گرفتن چند فاطمه در سلسله سند، این چنین نام گرفته است، به نقل از فاطمه دختر حسین رضوی، از فاطمه دختر عبدا... علوی، از فاطمه دختر موسی مبرقع، از فاطمه دختر امام رضا(ع)، از فاطمه دختر امام موسی‌بن‌جعفر(ع)، از فاطمه دختر امام صادق(ع)، از فاطمه دختر امام باقر(ع)، از فاطمه دختر امام سجاد(ع)، از فاطمه دختر امام حسین(ع)، از زینب دختر امام علی(ع)، از فاطمه دختر رسول خدا(ص)، به نقل از رسول اکرم(ص) چنین روایت می‌کند: «آگاه باشید! هر کس با دوستی آل‌محمد(ص) بمیرد، شهید از دنیا رفته است.» امام رضا(ع) در شأن آن بانوی عظیم‌الشأن فرمود: «کسی که معصومه(س) را در قم زیارت کند، مانند آن است که مرا زیارت کرده است.» از این روایت چنین استفاده می‌شود که لقب «معصومه» را حضرت رضا(ع) به ایشان داده است. چه عواملی باعث شد که حضرت معصومه(س) تصمیم به مهاجرت و حرکت به سمت ایران بگیرد؟ برخی محققان بر این باورند که هجرت فاطمه معصومه(س) به ایران، به امر امام رضا(ع) و با صلاحدید آن حضرت بوده است؛ به این صورت که امام هشتم(ع) پس از استقرار در مرو، نامه‌ای برای فاطمه معصومه(س) می‌فرستد و به دلایلی که از دید مورخان پوشیده مانده است، از ایشان می‌خواهد که در اولین فرصت، به سوی خراسان حرکت کند. همچنین، براساس روایات تاریخی، امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) هر دو از یک مادر متولّد شده بودند و به همین دلیل، عشق و علاقه فاطمه معصومه(س) به امام رضا(ع) ،علاوه بر ابعاد دیگر، از بُعد رابطه عاطفی و شخصی نیز حائز اهمیت و توجه بوده است؛ از این‏رو، اگر نگوییم مهم‌ترین علت، حداقل یکی از علل هجرت تاریخی کریمه اهل بیت(س) به ایران، شوق دیدار برادر بوده است. از سوی دیگر، پس از هجرت امام رضا(ع) به مرو، خلأ حضور آن حضرت در مدینه بسیار محسوس بود؛ زیرا علی بن موسی‌الرضا(ع) نور امامت و تکیه‌‏گاه و امید خاندان اهل‌بیت(ع) بود. امام هشتم(ع) قبل از حرکت به مرو، خانواده و یاران خود را طلبید و خبر شهادت و بازنگشتن خود را به آن ها اعلام کرد. پس از هجرت آن حضرت، خاندان اهل‌بیت(ع)، بدون سرپرست و نگران دریافت خبر شهادت مقتدای خود از خراسان، روزگار می‏گذراندند. در همین زمینه، حضرت معصومه(س) با درک اوضاع سیاسی و تجربه‌ای که از عملکرد گذشته‌ حکومت در دوران پدر بزرگوار خویش داشت، پیش‏بینی می‏کرد که پس از شهادت امام(ع)، شرایط سختی در مدینه خواهد داشت؛ از این رو، به نظر می‌رسد که حضرت فاطمه معصومه(س) و برادرانش، قبل از شروع درگیری و جلوگیری حکومت از خروج آن‏ها، با پیش‏بینی به موقع، آگاهانه و به قصد روشنگری، مدینه را به سوی ایران ترک کردند. در مسیر سفر به ایران، چه مشکلاتی برای حضرت به وجود آمد؟ در ایام ولایتعهدی امام علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع)، تعداد زیادی از سادات، به سمت خراسان عزیمت کردند. از جمله این افراد، جماعتی بودند که با فاطمه معصومه(س)، همراه شدند؛ آن ها در منطقه ساوه، مورد هجوم لشکر مأمون قرار گرفتند و تعداد زیادی از آن ها به شهادت رسیدند و بقیه، اسیر یا متفرق شدند. در همین زمینه، گزارش‌های تاریخی حاکی از پیگرد برخی از بستگان امام موسی‌بن‌جعفر(ع) در مسیر هجرت به خراسان است؛ بی‌بی رقیه، حبیبه، ساره، فاطمه و هاجر، نمونه‌هایی از این سادات هستند که در مسیر حرکت به سمت خراسان، در ری، به دستور مأمون عباسی به شهادت رسیدند و در محدوده‌ ری، به خاک سپرده شدند. برخی پژوهشگران معتقدند عوامل حکومت بنی‌عباس، پس از قتل‌عام کاروان همراهان فاطمه معصومه(س)، آن بانو را نیز مسموم کردند. چرا حضرت معصومه(س)، شهر قم را برای اقامت انتخاب فرمود؟ به نظر می‌رسد به دلیل اعتبار تشیع در شهر قم و نیز شهرت شیعه بودن مردم این شهر، حضرت فاطمه معصومه(س)، هنگامی‌که در شهر ساوه بیمار شد، درخواست کرد که او را به شهر قم ببرند. مردم قم در دوران اختناق اموی و عباسی، پذیرای علویان و طالبیان در شهر خود بودند؛ تا جایی‌که از این شهر به عنوان «مأوای فاطمیان» یاد شده است.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اوضاع این رژیم حسابی بیخ پیدا کرده است (یادداشت روز) (کيهان) مطالبه تأمین اجتماعی برزمین‌مانده کارگران (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
سردار منصوری تکلیف شناس وارسته و پارسا بود مُهر پایان بر ماجرای انتصاب پرحاشیه قاچاق سوخت از پمپ بنزین تا کف دریا و برخورد زشت یک نماینده ! وقتی غنی غایب بود البشیر در دمشق به دنبال چه بود؟ صریح با اژه ای پول براندازی بعد از پول دختربازی! منزلت رفیع بانوی کرامت ۴۰ هزار کشته در یک سال آغاز واریز بسته حمایتی کارگران آمار سزارین کاهش یافت تیغ فولادی دولت بر گردن کشاورزی خراسان رضوی یارانه پنهان ثروتمندان 11 برابر فقرا !