پیدا وپنهان توافق یمنی در استکهلم

هیئت انصارا... و نمایندگان دولت مستعفی یمن که از سوی ریاض حمایت می شوند پس از یک هفته مذاکره نفس گیر در استکهلم سوئد درباره برخی موارد به توافق رسیدند.توافقی که پس از چهار سال حمله بی امان ائتلاف سعودی به یمن پیام های بسیاری در خود دارد:
یک: عربستان تصور نمی کرد وقتی به صنعا حمله کرد، روزی را ببیند که مجبور شود برای به دست آوردن حداقل های سیاسی و نظامی با انصار ا... پشت یک میز بنشیند و شرایط مقاومت را قبول کند. یادمان نرفته عملیات توفان قاطع قرار بود ظرف یک ماه به سرانجام برسد و اثری از حوثی ها و جریان مقاومت باقی نماند. در حالی که انصارا... با در اختیار داشتن دو شهر کلیدی صنعا و الحدیده و به دست آوردن قدرت نظامی و تهاجمی، عربستان را مجبور ساخت برای حضور حداقلی در شرایط سیاسی یمن پای میز مذاکره بیاید و شرایط انصار ا... را بپذیرد. این مهم ترین پیروزی مقاومت در یمن است. به عبارت دیگر نه تنها صنعا سقوط نکرد، بلکه ریاض مجبور شد تا قیام مردمی یمنی ها را به طور غیر رسمی بپذیرد. البته این به معنای آن نیست که انصار ا... هم شروط عربستان را تا حدودی قبول نکند؛ اما باید واقع بینانه نگاه کنیم و مطمئن باشیم هر نتیجه ای در مذاکرات سیاسی رقم بخورد به ضرر عربستان است. آن ها جنگی را آغاز کردند که هدفشان پایان دادن به قدرت انصار ا... بود، ولی حالا مجبورند آینده یمن را با انصارا... تصور کنند.
دو: مذاکرات استکهلم فرایندی متفاوت از میدان نبرد است. در میدان نبرد طرفین حملات خود را ادامه داده اند و تا حدودی در بعضی محورها شاهد افزایش درگیری هستیم. به عبارت دیگر هر دو طرف در حال حفظ آخرین امیدهای خود برای بازیگری بیشتر در پشت میز مذاکره اند. با این حال عملیات تسخیر الحدیده به ضرر عربستان تمام شد و سنای آمریکا را مجبور کرد تا قانون پایان دادن به حمایت آمریکا از عربستان در جنگ یمن را تصویب کند. انصار ا... دستاورد مهم دیگری نیز به دست آورده است. آن ها توانستند گروه های مختلف یمنی را تحت لوای دفاع از سرزمین جمع کنند و علیه عربستان به کار گیرند. بسیاری از این گروه ها در فرایند انقلاب مردمی یمن حضور نداشتند، اما به دلیل دفاع در برابر تجاوز عربستان با انصار ا... همپیمان شدند و همین مسئله موجب افزایش توان انصار ا... شد. البته فراموش نشود بازیگران یمنی مورد حمایت عربستان بعضا با ریاض اختلاف نظر سیاسی و اعتقادی بزرگی دارند و همین مسئله می تواند منجر به شکاف و درگیری در طرف مذاکره کننده عربستانی شود. به طور مثال جریان اخوانی الاصلاح که هم اکنون همپیمان ریاض است، به طور جدی با اندیشه های حاکمان عربستان مخالف اند و همین مخالفت های آن ها موجب شکاف میان تصمیم گیری اماراتی ها و عربستانی ها در پرونده یمن شده است. اخوانی ها به دلیل درگیری عربستان با قطر از ریاض دل چرکین هستند و حتی با حضور مصر در ائتلاف عربستان مخالفت می کنند. امکان آن که حزب اصلاح مجبور به خروج از چتر عربستان و به یمنی های مستقر در صنعا نزدیک شود وجود دارد. این بدان معناست که  برخلاف اردوگاه انصار ا... که یک هیئت ثابت و یک دست وجود دارد، اردوگاه عربستان با اختلاف نظرهای فراوانی به استکهلم رفته است.
سه: بر خلاف انتظار، نه تنها شرط خلع سلاح یمنی های مستقر در صنعا به اجماع و توافق بین المللی نرسید بلکه با شرط پایان آتش بس موقت، به نوعی تسلیحات مورد استفاده انصار ا... پذیرفته شد. مسئله تبادل اسرا نیز برای یمنی ها اهمیت دارد. در طول جنگ، عربستان تعدادی از فرماندهان انصار ا... را به اسارت گرفت و شکنجه داد. از طرفی انصار ا... نیز چند تن از فرماندهان ائتلاف، رهبران احزاب همراه با ائتلاف عربستان و نیز چند افسر مستشار اروپایی ( فرانسوی) را دستگیر و بازداشت کرده است. دست طرفین برای تبادل اسرا و بازداشت شدگان باز است و می توانیم شاهد یک تبادل «برد – برد» در این موضوع باشیم.


چهار: نکته دیگری که برای یمنی ها اهمیت دارد، مسئله امداد رسانی بین المللی و نجات شهروندان در محاصره است. فراموش نشود، در طول مدت جنگ، یمنی ها در بدترین شرایط ممکن انسانی قرار داشتند و بسیاری از آن ها به دلیل نبود آب ، غذا و داروی مناسب به شهادت رسیدند. باز شدن فرودگاه صنعا، انتقال کالا از بندر الحدیده و عقب نشینی تسلیحات نظامی عربستان از این منطقه، برد بزرگ انصار ا... است. با رسیدن کالاهای درمانی و غذایی، فشار استراتژیکی که عربستان تصور می کرد به وسیله آن می تواند انصار ا... را تحت سخت ترین تصمیمات قرار دهد، برداشته شد. به عبارت دیگر، عربستان با گروگان گیری غذایی مردم یمن می خواست انصار ا... را مقصر حوادث داخلی این کشور نشان دهد در حالی که پیروزی میدانی انصار ا... و دستاورد سیاسی مذاکرات استکهلم، این طرح را ناکام گذاشت و افکار عمومی جهان را به ضدیت با ریاض سوق داد.
پنج: هرچند یک طرف مذاکرات استکهلم، عربستان بود اما فراموش نشود هیئت اعزامی، هیئت یمنی بود و این مذاکرات در سطح یمنی – یمنی انجام شد. موضوعی که هیچ گاه خواسته ریاض نبود و عربستان تصور نمی کرد این چنین مجبور شود به مذاکرات یمنی – یمنی تمکین کند. اولین پیشنهاد مذاکرات یمنی – یمنی توسط جمهوری اسلامی ایران داده شد و عربستان هیچ گاه این پیشنهاد را نپذیرفت . حالا با گذشت سه سال مجبور به تمکین این پیشنهاد شده است و این یعنی برد دیگری برای محور مقاومت که عربستان هیچ وقت تصورش را هم نمی کرد. البته انصار ا... نشان داد هیچ گاه از مسیر سیاسی فرار نمی کند و حاضر است مذاکره کند، در حالی که تبلیغات عربستانی ها از ابتدای جنگ به این سو، عکس آن را نشان می داد تا انصار ا... را فاقد رفتار سیاسی و کنشگری بین المللی معرفی کند. حالا نیز با شرکت انصار ا... در این مذاکرات ، دستگاه تبلیغاتی عربستان سناریوی جدیدی راه انداخته تا خود را پیروز این مذاکرات نشان دهد و مدعی شود «قدرت» عربستان، صنعا را مجبور کرد پشت میز مذاکره قرار گیرد. در حالی که ریاض حتی تصور مذاکره با انصار ا... را هم نمی کرد و سخنان فرماندهان عملیات توفان قاطع ریاض، نشان می داد آن ها به خیال خودشان ظرف یک ماه وارد صنعا می شوند و انصار ا... را برای همیشه نابود می کنند.