مدیر رادیو ایران در گفت‏وگو با «ابتکار»: نباید از نقد هراس داشته باشیم

گروه هنر-زهره زمانی: با محمد جعفر محمدزاده مدیر رادیو ایران درباره‌ برگزاری جشنواره برنامه‌های رادیویی پس از مدتی که متوقف شده بود، هم‏صحبت شدیم و نظر او را در باره‌ لزوم برگزاری جشنواره چهاردهم پرسیدیم. او نیز از انتظارات و پیشنهادهای خود با ما در معاونت صدا صحبت کرد که در ادامه می‌خوانید.
نظر شما درباره برگزاری جشنواره برنامه‌های رادیویی چیست؟
جشنواره بین‌المللی چهاردهم رادیو پس از چند سال وقفه با همت دکتر شاه‌آبادی معاون محترم صدا به زودی برگزار خواهد شد، رویدادی مهم در عرصه فرهنگ و رسانه که از زمان انتشار خبر برگزاری، شور و تحرکی خاص در بین اهالی رادیو ایجاد کرده است.
از لزوم برگزاری جشنواره چهاردهم بگویید؟ با وجودی که مدتی متوقف شده بود.


اهمیت برگزاری هر رویداد هنری، فرهنگی به کارکرد آن بستگی دارد و از این منظر باید گفت اتفاق مهمی مانند جشنواره‌ رادیو یا تلویزیون، دو کارکرد عمده دارد؛ نخست ارتقا کیفی برنامه‌ها و دیگر، نمایش توانمندی‌ مجموعه‌های برنامه‌ساز.
در جشنواره‌ها معیار و طرازی تعیین می‌شود و برنامه‌سازان متناسب با آن به تولید آثار در چارچوب‌های گوناگون می‌پردازند و بر اساس همین معیارها، داوران به سنجش آثار و مقایسه آنها با یکدیگر می‌پردازند، این روند سبب می‌شود برنامه‌سازان سطح خود را به سطح بهترین‌های جشنواره‌ برسانند. در خصوص کارکرد دیگر جشنواره یعنی نمایش توانمندی برنامه‌سازان ، همین که جشنواره به آوردگاهی بزرگ برای نشان دادن استعدادها، خلاقیت‌ها و توان علمی و فنی اهالی رادیو تبدیل می‌شود در نهایت منجر به ارتقای کیفی برنامه‌ها و باورمندی و دیده شدن آنها در فضایی گسترده خواهد شد.
‌آیا پیشنهادی برای برگزاری بهتر جشنواره چهاردهم برنامه‌های رادیویی دارید و اگر نواقصی را در جشنواره‌های قبل مشاهده کردید مطرح کنید؟
‌جشنواره‌ای که 13 دوره برگزار شده و تجربه‌های مختلفی را پشت سر گذاشته، ضرورتا دارای نقاط قوت و ضعفی است که در جشنواره چهاردهم مورد توجه قرار می‌گیرد؛ این مهم از سوی معاونت صدا به طور جدی مد نظر بوده و بر این اساس جلسات مختلفی برای هر چه بهتر برگزار شدن جشنواره چهاردهم برگزار شده است.
در این جلسات شورای سیاستگذاری آسیب‌ها و نقاط ضعف و قوت جشنواره‌های گذشته به دقت بررسی شده‌ و در مورد آنها کار کارشناسی صورت گرفته است و من امیدوارم شاهد برگزاری جشنواره‌ای در بهترین شرایط باشیم .
رادیو ایران برای شرکت فعال‌تر در جشنواره چهاردهم چه کرده است؟
با همت مدیران و برنامه سازان ، رادیو ایران حضوری فعال و پویا در جشنواره چهاردهم خواهد داشت، برای این منظور شورای سیاستگذاری در شبکه تشکیل و جلسات متعددی هم برگزار شده است. در این جلسات مدیران رادیو ایران و گروه‌های برنامه‌ساز اعم از تهیه‌کنندگان و سایر عوامل تولید حضور داشته‌ و محور همه مباحث مطرح شده نیز، ارتقای کیفی در همه بخش‌ها و حضور فعال بوده است.
انتظارات شما از جشنواره چیست؟
انتظاری که از جشنواره داریم همان نایل شدن به اهداف جشنواره است، به عبارت دیگر توقع ما این است که برنامه‌سازان رادیو ایران وقتی در جشنواره شرکت می‌کنند و گام به این میدان بزرگ رقابت می‌گذارند، در وهله نخست به ارتقای سطح کیفی برنامه‌های خود بیندیشند و این حضور، منجر به همین هدف شود ، ضمن اینکه استفاده از تجربه‌های دیگران و تعامل سازنده با گروه‌ها و افراد برنامه‌ساز از دیگر شبکه‌ها و کل شرکت کنندگان نیز در دستور کار قرار دارد و به عنوان یک انتظار از همه برنامه‌سازان، مورد تاکید است.
‌توجه به تجربه پیشکسوتان به بالا بردن (کیفی‌سازی) جشنواره چه کمک‌‌هایی می‌کند؟
استفاده از تجربه پیشکسوتان در برگزاری جشنواره امری لازم و ضروری است، تا جایی که اطلاع دارم این مهم از سوی دست‏اندرکاران جشنواره چهاردهم رادیو مورد توجه قرار گرفته و شورای سیاست‌گذاری جشنواره از توانمندی این عزیزان بهره مند است. و در جلساتی که تاکنون برگزار شده شاهد حضور پیشکسوتان رادیو بودیم، افرادی که شاید امروز به دلایلی در امر برنامه‌سازی نباشند اما تجربه آنها در این زمینه ارزشمند است . البته برخی از این افراد هنوز در فضای رادیو هستند و به عنوان مدرس و داور و ارزیاب از نواندیشان استفاده می‌شود و آنها نیز حاصل سال‌ها تجربه‌شان را سخاوتمندانه در اختیار نسل امروز برنامه‌سازان می‌گذارند و در جشنواره چهاردهم هم با تدابیری که اندیشیده شده است پیشکسوتان نقش مهمی در این رویداد مهم فرهنگی و رسانه‌ای خواهند داشت.
توجه به جنبه آموزش جشنواره تا چه اندازه انجام می‌شود؟
‌جشنواره به خودی خود یک کارگاه بزرگ آموزشی است ضمن آنکه یکی از بخش‌های جنبی همه جشنواره‌ها، کارگاه‏های آموزشی است . این کارگاه‌ها تاثیر فراوانی در انتقال تجربیات و تقویت بنیه علمی شرکت کنندگان جشنواره‌ها دارد. برنامه‌سازان با شرکت در این کارگاه‌ها به تقویت توان علمی و فنی خود در حوزه‌های گوناگون می‌پردازند و علاوه بر این، از تجربیات یکدیگر بهره‌مند می‏شوند و در نهایت شاهد رشد کیفی تولیدات رادیویی هستیم.
آیا نگرش نقادانه به جشنواره از هم اکنون وجود دارد؟
معتقدم هر کاری در کنار نقد صحیح می‌تواند به یک پله بالاتر از وضعیت حال خود ارتقای پیدا کند، از همه کسانی که شاهد برگزاری جشنواره هستند انتظار می‌رود نگاه عمیقی به آن داشته باشند، به ویژه از آنها که دست به قلم هستند و نقد سازنده می‌کنند انتظار می‌رود که این جریان را به دقت مشاهده و نقد کنند . البته نقد به معنی بازشناسی سره از ناسره و کمک برای اصلاح و بهبود است که مرز آن با تخریب متفاوت است. همه باید بدانیم که مسیر رشد و پیشرفت در حوزه فرهنگ و رسانه‌ هیچگاه متوقف نمی‌شود و در صورت فراهم بودن بستر و ابزارهای لازم راه‏های نرفته و رو به جلو بسیار است نقد و به ویژه نقد یاری‏گر می‌تواند رسانه را در این مسیر کمک کند. یکی از مهم‏ترین ابزار پیشرفت نقد سازنده است و ضروری و قطعی است و حتی اگر شده باید خودمان بنشینیم و از درون خودمان را نقد کنیم تا کاستی‌ها و قوتهای‏مان را بشناسیم. نباید از نقد هراس داشته باشیم، انتقاد اگر ناظر به نقاط ضعف واقعی و بر مدار اصلاح صورت بگیرد و منتقدین به دنبال اصلاح کار باشند و با دقت لازم دست به قلم ببرند، مهم‏ترین و تاثیرگذارترین ابزار حمایتی برای پیشرفت یک مجموعه یا جشنواره خواهد بود؛ با این وصف لازم است منتقدان در طول برگزاری جشنواره به کمک برنامه‌سازان و سیاست‌گذاران معاونت صدا بیایند و در این مسیر یاری‌گر آنها باشند. نکته‌ای که باید به آن توجه بیشتر بکنیم این است که رسانه امروز با رسانه دیروز متفاوت است؛ سرعت پیشرفت رسانه و سیر تحولات در سطح بین‌المللی باور کردنی‌نیستند، آنقدر تغییر و تحولات در حوزه اطلاع‌رسانی و ارتباطات ایجاد شده است که باید بپذیریم جشنواره چهاردهم به ویژه از بعد محتوا متفاوت از جشنواره‌های گذشته است و طبعا باید هم باشد زیرا الزامات امروز رسانه مثل چند سال پیش نیست