روزنامه ابتکار
1397/09/22
«ابتکار» از دلایل امضای یک طرح با آرای بالا و رای و خروجی پایین در صحن علنی گزارش می‌دهد
«طرحی» رفاقتی یا نظری کارشناسانه!معصومه معظمی
گاهی که نمایندگان از ارائه لایحه دولت در قبال موضوعی ناامید می‌شوند یا به حدی ورود دولت در قبال مسئله‌ای به کندی صورت می‌گیرد که مجلس از آن مایوس میشود یا برای بررسی هر چه سریعتر یک موضوع عجله دارد، نمایندگان سعی می‌کنند با استفاده از ابزار قانونی جمع کردن امضا برای آن طرح، این خلاء قانونی را هر چه سریعتر حل کنند. حالا اگر لایحه کارشناسی دولت در آن باره آماده شد که بهتر و آن لایحه را بررسی می‌کنند، در غیر این صورت همان طرح نمایندگان در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. البته طبق ماده 131 آیین نامه داخلی مجلس طرح‌هاى قانونى با امضا و ذکر نام حداقل 15 نفر از نمایندگان در مجلس به رئیس جلسه تسلیم مىشود و پس از اعلام وصول و قرائت عنوان آن توسط رئیس یا یکى از دبیران، در همان جلسه به کمیسیونهاى مربوطه ارجاع میشود ولی برخی موضوعات سیاسی، برای برخی جریان‌های فکری به حدی ویژه و با اهمیت است که برای نشان دادن جدیت خود در موضوع یا برای اینکه بگویند تعداد بیشتری از نمایندگان خواستار تحقق آن موضوع هستند، سعی می‌کنند تعداد امضاهای آن طرح را قبل از ارائه به هیئت رئیسه بالاببرند و تعداد بیشتری از نمایندگان آن طرح را امضا کنند.
ارائه طرح‌های مختلف در مجلس و امضای آن ماجرای متفاوتی دارد و همیشه اینطور نیست که نمایندگان با آگاهی و شناخت کامل نسبت به یک موضوع، آن طرح را امضا کنند. بارها دیده شده است که مثلا نماینده‌ای طرحی را امضا کرده است ولی وقتی درباره آن طرح از او سوال میشود، حتی به خاطر ندارند که چنین طرحی را امضا کرده است و اظهار بی‌اطلاعی می کند. ولی زمانی که از او سوال میشود، چطور طرحی را امضا کرده است که از وجود آن بی‌اطلاع است در پاسخ می‌گوید «آقا یا خانم فلانی طرحی را به من نشان داد و از من خواست که امضا کنم و من هم به اعتبار او و اعتمادی که به ایشان دارم، طرح فوق را امضا کرده‌ام!»
امضای طرح‌هایی که امضاکننده از
آن بی‌اطلاع است!
گفتنی است گاهی مواقع نمایندگان صرفا به استناد اعتماد به یک نماینده هم طیف و فراکسیونی خود طرحی را بدون اینکه حتی از کلیات آن مطلع باشند، امضا می‌کنند. در مواقعی هم دیده شده است که برخی نمایندگان طرحی مثل طرح استیضاح رئیس مجلس را امضا کرده‌اند و وقتی از آنها در این باره سوال میشود، می‌گویند که امضای آنها برای استیضاح رئیس نبوده است. گاهی هم طراحان یا در توضیح طرحی که در حال جمع کردن امضا برای آن هستند صداقت کافی به خرج نمی‌دهند یا توضیح مکفی به همکاران خود نمی‌دهند. حتی مثل اقدام یکی از نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گذشته که برای طرحی امضا جمع کرده بود ولی در نهایت اسم طرح را زمان ارائه به هیئت رئیسه تغییر داده بود و پس از اعلام وصول امضاکنندگان متوجه این مسئله شده بودند، در این باره صداقت به خرج نمی‌دهند و اعتماد آنها را مخدوش می‌کنند و در نهایت «عنوان» طرح را عوض می‌کنند!
پزشکیان: عده‌ای، نمایندگان را وادار به امضا طرح‌ها می‌کنند
در تایید این موارد مسعود پزشکیان، نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی اخیرا در برنامه زنده تلویزیونی گفته است که امضای برخی طرح‌ها رفاقتی یا زوری است. نماینده مردم تبریز در خانه ملت با انتقاد از این موضوع، با بیان اینکه «در مجلس روال به این‌گونه است که نماینده‌ای می‌گوید فلان طرح را امضا کنید و نمایندگان دیگر با اعتماد به این شخص امضا می‌کنند»، گفته است: «اینکه می‌گویید طرحی را ۲۲۵ نماینده تایید و امضا کرده‌اند و تنها ۵۹ نفر رای داده‌اند به این خاطر است که آنها را وادار کرده‌اند که امضا کنند.» او معتقد است:« شاید این امر برای شما فاجعه باشد، در حالی که از نظر من فاجعه بی‌عدالتی است که با گذشت ۴۰ سال از انقلاب کسی مسئولیت آن را به عهده نمی‌گیرد و همه تنها انتقاد می‌کنند.»
آسیب شناسی موضوع
البته پزشکیان معتقد است که برخی مواقع نمایندگان مجبور به امضا می‌شوند، ولی گاهی رودربایستی منجر به تهیه طرحی با تعداد امضای بالا و البته خروجی و رای موافق پایینی در زمان رای‌گیری آن طرح در صحن میشود. هر چند که حقیقت امر این نیست و نباید امضای همه طرح‌های نمایندگان را از سر اجبار و زور یا رودربایستی و اعتماد امضاکنندگان با همکاران خود دانست. جلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون قضایی مجلس ضمن رد این موضوع به آسیب شناسی و طرح دلایل این موضوع پرداخت و به «ابتکار» گفت: «درست است که وقتی طرحی آماده میشود، بسیاری از نمایندگان بر اساس صحبت اولیه و توضیحاتی که داده میشود آن طرح را امضا می‌کنند، ولی این طرح در مراحل مختلفی بررسی میشود و مرکز پژوهش‌های مجلس روی آن کار می‌کند و بعد از آن گزارش تهیه شده به مجلس ارائه میشود.»
این عضو هیئت رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در ادامه توضیحات خود افزود: «کمیسیون تخصصی بعد از رای‌آوری کلیات در صحن، آن طرح را مورد بررسی قرار می‌دهد و موافق و مخالف در صحن درباره آن صحبت می‌کنند. کسانی که کلیات طرح را امضا کرده‌اند وقتی وارد بررسی جزئیات و مباحث کارشناسی می‌شوند ممکن است نظرشان تغییر کند و فردی که آن طرح را امضا کرده است و با کلیاتش موافق است، در خلال رسیدگی متوجه آسیبهای آن طرح بشود و نظرش تغییر کند و به آن رای ندهد.»
رای ندادن به یک طرح به منزله
مخالفت نیست
این عضو فراکسیون امید مجلس بااشاره به نکته دیگری در این باره افزود: «آرایی که در صحن درباره یک طرح دیده میشود، به معنای مخالفت همه رای ندهندگان به آن طرح نیست، بلکه ممکن است در زمان رای‌گیری درباره آن طرح خاص، برخی درآن زمان پشت میز خود نباشند.» او ادامه داد: «نمایندگان گاهی در حال صحبت با مسئولان ارشد دولت در صحن مجلس هستند چرا که این بهترین فرصت است تا اگر نماینده میخواهد امضایی بگیرد یا صحبتی داشته باشد یا موضوعی را پیگیری کند، بدون اینکه نیاز باشد به دولت برود، از آن فرصت پیش آمده در صحن استفاده کند. بنابراین نماینده در آن زمان در صحن حاضر است ولی ممکن است پشت سیستم خود برای رای دادن نباشد.»
رحیمی جهان آبادی، در ادامه طرح دلایل خود به «ابتکار» گفت: «برخی افراد هم ممکن است در زمان امضای طرح، نظرشخصی شان موافقت با آن طرح باشد ولی زمانی که از نظر هم فراکسیونی‌های خود درباره آن طرح مطلع میشود، آنها مخالف طرح باشند. بنابراین برای اینکه از نظر سیاسی و فراکسیونی با هم طیفی‌های خود دچار چالش جناحی و فراکسیونی نشود، به آن طرح در زمان رای‌گیری، رای فراکسیونی مخالف بدهد.»
استثنا هم همیشه وجود دارد
این عضو فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی؛ در عین حال صحبت‌های پزشکیان درباره برخی امضاهای رفاقتی یا از سر اجبار و زور را رد نکرد و به «ابتکار» گفت: «البته ممکن است در مواردی نادر هم نماینده‌ای از برخی همکارانش بخواهد که طرحی را امضا کنند، تا بتواند آن طرح را به گردش بیندازدالبته این اتفاق زیاد شایعی نیست.» او در ادامه خاطرنشان کرد: «همیشه استثناهایی وجود دارد. ممکن است نماینده‌ای در حال صحبت با تلفن خود یا انجام کاری باشد و یکی از همکارانش درخواست امضای طرح خود را داشته باشد، در آن زمان نماینده مورد نظر دقت کافی را به آن طرحی که امضا می‌کند نداشته باشد ولی وقتی طرح به صحن می‌آید، در زمان رای دادن در صحن باید به حجت عقلی، منطقی و شرعی نسبت به آن طرح برسد که به آن رای بدهد. چون در قبال وجدان خود و آخرت مسئول است.» رحیمی جهان آبادی در عین حال تاکید کرد: «مثلا اگر یک بند و ماده قانونی از قانون مجازات را تغییر بدهیم هزاران نفر ممکن است جان و مال و زندگیشان تحت تاثیر این رای و بند قانونی قرار بگیرد. بنابراین کسی بدون حواس جمع و بدون دلیل با طرحی موافقت یا مخالفت نمی کند.»
این نماینده اصلاح طلب مجلس دهم در عین حال به تجربه شخصی خود دراین باره اشاره کرد و به «ابتکار» گفت: «بارها به عنوان یکی از نمایندگان، وقتی گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره طرحی خاص را مطالعه کرده‌ام و گزارش دستگاه‌های مربوطه را در کمیسیون شنیده‌ام و نقاط آسیب یا قوت را شنیده‌ام، نسبت به نظر اولیه خودم دچار تردید شده‌ام». او ادامه داد: «به عنوان نمونه در اصلاح قانون تابعیت زمانی که اصلاح را شروع کردیم قصد داشتیم نکات مختلفی را در این طرح بگنجانیم ولی وقتی با کارشناسان وزارت خارجه، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و بخشهای مختلف امنیتی و سیاسی جلساتی برگزار کردیم متوجه شدیم این طرح اگر به صورت کامل رای بیاورد دچار آسیب‌هایی می‌شویم و نیاز به اصلاح داریم. این خاصیت کار مشورتی و کارشناسی است.»
این نماینده مردم تایباد و تربت جام در خانه ملت تشریح کرد: وقتی کسی نماینده مجلس می شود پیشینه‌کاری و تحصیلاتی دارد. در بین نمایندگان فعلی مجلس تعداد زیادی اعضای هیئت علمی دانشگاه با مدرک دکتری داریم و افرادی سابقه استانداری یا سفیری را در کارنامه خود دارند و همچنین افرادی از چهره‌های شناخته شده و باسابقه سیاسی هستند، بنابراین صرف رودربایستی یا رفاقتی و از سر تفریح طرحی را امضا نمیکنند و اگر طرحی را امضا کردند، پیگیر آن طرح هستند و این قاعده امضای طرح در مجلس است و اما استثنا هم همیشه وجود دارد.
این عضو هیئت رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس تصریح کرد: «در کشور ما در مجموعه‌ای مثل مجلس فرد تصمیم نمی‌گیرد و تصمیمات برگرفته از خرد جمعی است. خرد جمعی هم به این معنا است که موضوعی که مطرح میشود روی آن کارشود و آن فکر صیقل داده شود و مورد نقد قرار بگیرد. همچنین در خلال آن بررسی هم این امکان باشد که شما دیدگاهتان را اصلاح کنید.»
بنابراین طبق اظهارات رحیمی جهان آبادی، همیشه بی‌توجهی نمایندگان دلیل امضای طرحی به صورت رفاقتی و اعتماد به امضا گیرنده نیست و دلایل متعددی از جمله تغییر نظر نماینده در حین بررسی طرح در کمیسیون تخصصی و گزارش مرکز پژوهش‌ها و جلسات متعدد با کارشناسان باعث تغییر رای امضاکننده طرح فوق میشود.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری:
ایران مشکل آب ندارد
محمدرضا ستاری
چیستی گذار سعودی‌ها از محافظه‌کاری به سیاست خارجی تهاجمی
چالش‌های قانونی، بودجه‌ای و فرهنگی، زمان انتظار بیماران کلیوی را برای پیوند افزایش داده است
هدف از فعالیت‌های ناسالم تنها بهره‌مندی مالی نیست
رواج فساد در اقتصاد بیمار
نزدیک به 4 سال است که تلاش برای پیوستن کشورها به پرونده ثبت جهانی شب چله بی‌نتیجه مانده است
«ابتکار» از دلایل امضای یک طرح با آرای بالا و رای و خروجی پایین در صحن علنی گزارش می‌دهد
نگاهی به برخی از نمایشگاه‌های هفته آتی
استقبال از زمستان با گرمای هنر
همزمان با ناکامی تور اروپایی نخست وزیر برای توافق بریگزیت، نمایندگان حزب محافظه‌کار جلسه رای اعتماد را کلید زدند
رهبر انقلاب اسلامی:
مسئولان فریب زبان‌بازی دشمن را نخورند
« ایرج دانایی فرد» زننده اولین گل ایران در جام جهانی درگذشت
افکار عمومی«بودجه ملی» را طلب کنند
وزیر دفاع:
دانشجویان افسران جنگ نرم هستند
توسعه بسته‌های هنری فرهنگی در دولت دوزادهم
