روزنامه خراسان

سوت، خون، آتش

از گذشته‌های دور، جنگ‌ها همیشه با کوبیدن بر طبل‌ها و دمیدن بر شیپورها آغاز می‌شد. صدای کوبیدن طبل و دمیدن شیپور که بلند می‌شد جنگجویان دو طرف جنگی را آغاز می‌کردند بر پایه خون و آتش و خشونت که با گذشت زمان با غریو شادی و پیروزی در یک سمت و درد و شکست در سمت دیگر به پایان می‌رسید. با گذشت زمان، دامنه این جنگ‌ها به بسیاری از عرصه‌های دیگر هم کشیده شد. فوتبال به عنوان پدیده شاخص عصر مدرن، در واقع ترجمه‌ای جدید و متمدنانه از جنگ‌های گلادیاتوری به حساب می‌آید که آن هم با دمیده شدن در یک سوت آغاز می‌شود و بسیاری از ملت‌ها یا اقشار یک جامعه، رویاها و پیروزی‌هایشان را در آن جست و جو می‌کنند. به همین دلیل، دیدارهای زیادی داریم که همواره در تاریخ برگزاری‌شان با خشونت، درگیری و جنجال همراه بوده‌اند. دیدارهایی که در زمین به جنگی با قوانین فوتبال تبدیل می‌شوند و در روی سکوها و بین هواداران به کری‌های زبانی و گاهی آتش‌بازی و حتی ریختن خون می‌انجامند. متاسفانه برخلاف اقتضائاتی که روح ورزش دارد، نتیجه گرایی، تاکید روی قومیت یا طبقه اقتصادی و دلایل دیگر منجر شده که در مستطیل سبز جنگی برقرار باشد که دو طرف دوست نداشته باشند پس از به صدا درآمدن سوت پایان، طرف شکست خورده ماجرا باشند. به بهانه دیدار حساس اخیری که بین بوکاجونیورز و ریورپلاته که در فینال لیبرتادورس برگزار   و به فینال قرن معروف شد، امروز به دیدار‌ها و دربی‌های مهم جهان نگاهی می‌اندازیم.
 
سوپرکلاسیکو
بوکا - ریورپلاته
وقتی سال 2004 نشریه «آبزرور» دیدار دو تیم «بوکاجونیورز»  و «ریورپلاته»، را به عنوان یکی از 50 رقابت ورزشی که پیش از مرگ باید دید، معرفی کرد مطمئنا کسی از این موضوع تعجب نکرد. شاید بتوان گفت امروز این بازی دقیق‌ترین و درست‌ترین تعریف از یک جنگ تمام عیار در مستطیل سبز باشد. نبرد میلیونرهای ریورپلاته و گاوهای وحشی بوینوس آیرس که در آن خلاقیت، تکنیک و تعصب بر خیلی نقشه‌های تاکتیکی می‌چربند و دریافت دو کارت قرمز در هر دیدار، آتش‌بازی هواداران و شعارهای توهین‌آمیز، اجزایی جدایی‌ناپذیر هستند. دلیل حساس بودن این بازی به رویارویی دو طبقه مختلف از یک شهر نشأت می‌گیرد. یک سو طبقه کارگر و مهاجران ایتالیایی شهر بوینوس آیرس که هواداران بوکاجونیورز هستند و سوی دیگر قشر مرفه و متمول این شهر که هواداران ریورپلاته‌اند. درگیری هواداران دو تیم بارها به کشته و مجروح شدن ده‌ها نفر منجر شده است اما فاجعه بارترین درگیری، درسال 1968 بعد از یکی از دیدارهای دو تیم در مونومنتال رخ داد که در آن 71 هوادار کشته و 150 نفر زخمی شدند. بازی اخیر این دو تیم هم که دو پای فینال جام «لیبرتادورس »در پایان 2018 را تشکیل می‌دادند  فینال قرن نامیده شد. دیداری که بازی رفت آن به میزبانی ریورپلاته برگزار شد اما به دلیل آشوب هواداران این تیم و حمله به اتوبوس بوکاجونیورز، بازی برگشت در سانتیاگو برنابئوی اسپانیا برگزار و ریورپلاته فاتح جام شد.

اولد فریم
سلتیک-گلاسکو
دربی «گلاسکو» که به «اولد فریم» مشهور است، حدود 130 سال قدمت دارد؛ یعنی زمانی که بسیاری از باشگاه‌های بزرگ امروز در فوتبال جهان هنوز شکل نگرفته بودند. آن‌چه که این دیدار پرسابقه را بسیار حساس و حیثیتی کرده است به بیرون از زمین فوتبال برمی‌گردد و ریشه‌ای مذهبی و ایدئولوژیک دارد. اختلافی که به طور واضح در نماد هر دو باشگاه متبلور شده است. باشگاه «سلتیک» را مهاجران ایرلندی با مذهب کاتولیک پایه‌گذاری کردند و «گلاسکورنجرز» متعلق به جامعه سنتی پروتستان‌ها بوده است. همین کافی است که این دیدار نه فقط یک دیدار ورزشی که دیداری کاملا ایدئولوژیک و حیثیتی باشد. درجه داغی این بازی به حدی بالاست که پیش از انجام هر بازی از چند روز پیش درگیری‌ها در گلاسکو آغاز و باعث ایجاد خسارت‌های بسیار زیادی می‌شود. به طور مثال در سال 2011 این دو تیم هفت بار در رقابت‌های مختلف به مصاف هم رفتند که در مجموع 2.4 میلیون پوند به اموال عمومی شهر خسارت وارد شد. از دیگر جنجال‌های بزرگ این دربی باید به اتفاقات سال 1909 اشاره کرد که بین هواداران دو تیم موجب آشوب و درگیری در زمین مسابقه شد، جایی که نزدیک به 9 هزار هوادار به زمین چمن وارد شدند، جای جای زمین به آتش کشیده شد، تورهای دروازه خاکستر شد و حدود 130 نفر راهی بیمارستان شدند.



دربی بین قاره‌ای
گالاتاسرای-فنرباغچه
شعار افراطی معروفی بین هواداران دو تیم استانبولی وجود دارد که می‌گوید: «تنفرتان از باشگاه رقیب، همیشه باید قوی‌تر از عشق‌تان به باشگاه خودی باشد». اختلاف این دو تیم هم به نبرد معروف طبقه غنی و طبقه فقیر بازمی‌گردد. جایی که دو طبقه اشراف و متمولین سمت اروپایی استانبول یعنی هواداران باشگاه «فنرباغچه» و طبقه پایین‌دست بخش آسیایی شهر یعنی هواداران «گالاتاسرای» به هم می‌رسند. پیشینه این دربی به 1909 می‌رسد و درگیری‌های جدی آن از سال 1934 کلید خورده است که مسابقه‌ای بین دو تیم به جنجال کشیده شد و از آن زمان تاکنون بدون توقف همواره با درگیری‌ها و جنجال‌های فراوان همراه بوده است. از درگیری‌های تاریخی این بازی شاید بتوان به سال 2013 اشاره کرد که در جریان بازی این دو تیم شعارهای نژادپرستانه زیادی بین هواداران دو تیم رد و بدل شد و در نهایت پس از بازی به اتفاقی انجامید که لکه سیاهی در تاریخ این دربی سنتی ثبت کرد. جایی که هوادار 19 ساله باشگاه فنرباغچه از طرف هواداران تیم حریف به ضرب چاقو کشته و نامش در تاریخ این دربی ماندگار شد. گذشت زمان هیچ چیز از حساسیت این بازی کم نکرده به طوری که حدود یک ماه قبل در جریان یکی دیگر از بازی‌های این دو تیم، بازیکنان وسط زمین به کتک‌کاری‌ و درگیری‌های شدیدی پرداختند.

دلاکاپیتاله
لاتزیو - رم
زمانی که حزب فاشیست ایتالیا به رهبری «بنیتو موسولینی» تصمیم گرفت برای رقابت با تیم‌های پرقدرت شمالی یک باشگاه بزرگ در شهر رم تشکیل بدهد، در ادامه دو باشگاه «لاتزیو» و «آ.اس.رم» سر برآوردند که جدال بی‌پایانی را در تاریخ فوتبال این شهر رقم زدند. این دربی از سال 1920 آغاز و به «دلاکاپیتاله» معروف شد. نکته جالب این دو تیم داشتن یک ورزشگاه مشترک است؛ هواداران لاتزیو در جایگاه شمالی ورزشگاه موسوم به «کورانورد» و هواداران دو آتشه رم در جایگاه جنوبی ورزشگاه موسوم به «کورواسور» مستقر می‌شوند و درگیری‌های خونین و آتشین بین این دو گروه در چنین تقابلی به اوج خود می‌رسد. هواداران لاتزیو همچنان به اعتقادات فاشیستی و نژادپرستانه علاقه زیادی دارند و هیچ تلاشی برای پنهان کردن آن نمی‌کنند به طوری که در دربی فصل 1998-1999، پارچه‌نوشته‌ای 50 متری به ورزشگاه بردند که روی آن نوشته شده بود: «آشوویتز شهر شماست و اجاق، خانه‌های‌تان» که خطاب به بازیکنان رنگین پوست شهر رم بود.از مشهورترین درگیری‌های ثبت شده در بازی این دو تیم باید به سال 1979برگردیم جایی که چشم یکی از هواداران لاتزیو در جریان بازی مجروح شد و سپس در اتفاقی باور نکردنی، او به دست یکی از هواداران رم در یکی از خروجی‌های ورزشگاه کشته شد و اولین مقتول رقابت‌های فوتبال ایتالیا به علت خشونت لقب گرفت.

ال کلاسیکو
 رئال -بارسا
تعجبی ندارد که خیل هواداران فوتبال اسپانیا بازی این دو تیم برایشان حکم یک جنگ داخلی را دارد. از گذشته این تقابل یک طرف اهالی منطقه «کاستیا» و طرف دیگر جدایی‌طلبان «کاتالان» را که مخالفان ژنرال «فرانکو» بودند، تشکیل می‌دادند. کاتالان‌ها که هنوز هم مخالفان حکومت مرکزی اسپانیا هستند، پرچم و سرودی جدا برای خود دارند و از هیچ فرصتی برای نواختن ساز جدایی به راحتی نمی‌گذرند. مردمی که شاید به نظر برسد زیر سلطه حاکمیت اسپانیا هستند اما تصمیم گرفته‌اند حرف‌شان را توی زمین فوتبال بزنند. انگار آن‌ها مستطیل سبز را برای انتقام انتخاب کرده‌اند. پس تعجبی ندارد که شعار «ما ازتون متنفریم» پرکاربردترین شعاری باشد که در این مصاف سنتی به زبان‌ها می‌آید و اخراج بازیکنان داخل زمین و آشوب و درگیری بین هواداران از بخش‌های همیشگی آن باشد. اما شاید به عنوان یکی از جنجالی‌ترین نمودهای این خشونت باید به سپتامبر 2002 اشاره کنیم. جایی که در ورزشگاه نیوکمپ، جو وحشتناکی از طرف بارسایی‌ها علیه بازیکنان رئال مادرید ایجاد شده بود و  در طول 90 دقیقه پیوسته به بازیکنان رئال فحاشی شد. فحش‌هایی که البته بیشتر نثار «لوئیس فیگو» می‌شدند که در انتقالی جنجالی از بارسا به رئال رفته بود. خشن‌ترین تصویر هم قطعا پرتاب کله بریده یک خوک بود که هنگام قرار گرفتن فیگو برای ارسال کرنر تصویری خشونت‌بار در جریان یک بازی فوتبال را به ثبت رساند.

مسابقات حساس در فوتبال ایران
اگر بخواهیم به دیدارهای حساس و جنجالی در فوتبال ایران نگاهی بیندازیم قطعا اولین چیزی که به ذهن همه‌مان می‌رسد دربی حساس سرخابی‌هاست که قابلیت این را دارد هر جمعی را به دو دسته هواداران قرمز و آبی تقسیم و آن‌ها را به کری خواندن علیه هم وادار کند. درباره خشن‌ترین دربی هم باید به دی‌ماه 79 برگردیم. در آن بازی، درگیری‌ها نه تنها بین سکوها وجود داشت بلکه درون زمین هم به صحنه‌های خشونت‌آمیز و غیراخلاقی کتک‌کاری بازیکنان دو تیم تبدیل شد و محرومیت‌های زیادی را برای این بازیکنان رقم زد. اما از دربی سرخابی‌ها که بگذریم دیدارهای دیگری هم هستند که همیشه از حساسیت و جنجال‌های خاص خودشان برخوردار بوده‌اند. مثلا بازی‌های سپاهان- پرسپولیس معمولا بازی‌های زیبایی از آب درمی‌آیند که البته با درگیری و جنجال همراه هستند. حالا دیگر پرتاب مواد آتش‌زا و راه افتادن دود، به تصویر تکراری این دیدار تبدیل شده است. همچنین بازی‌های استقلال – تراکتورسازی که با شعارهای تند همراه می‌شود، دربی معروف شمال کشور بین سپیدرود  رشت و ملوان انزلی که کاملا حیثیتی است و بازی‌های خشنی که همواره هنگام حضور سرخابی‌های پایتخت در اهواز با پرتاب سنگ برگزار می‌شوند از دیگر تصاویر خشونت‌‌بار فوتبال ایران هستند. درگیری‌ها و خشونت‌هایی که البته خلاف بسیاری از دیدارهای جنجالی جهان منشأ تاریخی خاصی ندارند و احتمالا بیشتر دلایل جامعه‌شناسانه دارند که باید بررسی شوند.
 
منابع: ورزش 3، طرفداری، ایسنا، اسپورت کیدا ، ورزش 11
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اخبار ویژه (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب: گسترش رویش های انقلاب موجب شکست دشمن در تهاجم به معنویات خواهد شد مجوز گرانی خودرو با وعده سرخرمن ارزانی ! بهره برداری از بزرگ ترین آب شیرین کن کشور ترامپ برای اروپا شمشیر را از رو بسته است یا کار کنید یا یارانه بی یارانه! به بهانه نود و سومین زادروز شاملو درباره این شاعر بلندآوازه کشف تعرفه ای دولتی که 16 سال است گران نشده! درباره افزایش تقاضای مردم برای خرید کالای دست دوم عقب نشینی دوباره ماکرون با چاشنی وعده ساختمان بهار منتظر تصمیم پاستور مشاوره آشنا به روحانی از تریبون رسانه  رتبه 38 ایران درآمارجهانی مرگ و میرجاده ای دستگیری عاملان دستبرد مسلحانه نافرجام به طلافروشی سوت، خون، آتش کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت لوازم خانگی از شنبه