روزنامه جمهوری اسلامی
1397/09/19
با وجود همه تلاشها نرخها در بازار ارز راضیکننده نیست
بازار ارز با اینکه هفته هاست روند کاهشی آن هم با شیب ملایم را آغاز کرده اما نرخ ارزهای عمده همچنان راضیکننده نیست و هنوز انتظار میرود قیمتها بیش از این کاهش یابد.پس از تغییر سیاستهای ارزی دولت در نیمه مردادماه امسال، بازار ارز در 2 مرحله سیر نزولی قرار گرفت؛ بار نخست بیش از آنکه دلایل اقتصادی داشته باشد، ناشی از فضاسازی رسانهای بود که سبب شد دارندگان ارز خانگی از ترس زیان راهی بازار شوند و عرضه زیاد شود.
در مرحله دوم که از نیمه آبان ماه رخ داد، چند تصمیم بر بازار اثر گذاشت که نخستین آن الزام رعایت سقف 50 میلیون تومانی در تراکنشهای پایانههای فروشگاهی بود که سبب شد گردش پول بویژه در مواردی که دلالان با استفاده از کارتخوانهای خارج شده از کشور ارز میفروشند، مختل شود.
این کارتخوانها نه تنها در کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان استفاده میشدند، بلکه دلالان آنها را حتی به آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی برده بودند؛ نتیجه اینکه فرآیند خروج سرمایه از کشور به راحتی و با استفاده از رومینگ روی سیمکارتهای ایرانی به سهولت انجام میشد.
اما این همه ماجرا نبود؛ بانک مرکزی به پشتوانه تصمیم سران قوا، برای چکهای تضمینی نیز محدودیت قائل شد تا فقط کسی که چک در وجه وی صادر شده، بتواند آن را نقد کند و قابل انتقال به دیگران نباشد.
با وجود همه این تلاشها، هنوز نرخها در بازار راضیکننده نیست هرچند که دلار آمریکا در محدوده 11 هزار تومانی و یورو در کانال 13 هزار تومانی جا خوش کردهاند.
«رضا ترکاشوند» دبیرکل کانون صرافان در گفتوگو با ایرنا، بر این باور است که اکنون بازار ارز به آرامش خوبی رسیده اما تداوم این آرامش در گرو تصمیمگیری نهادهای موثر است تا مردم و فعالان اقتصادی احساس امنیت بیشتری کنند.
شاید این نرخها برای صادرکنندگان راضیکننده باشد اما فعالان اقتصادی بویژه تولیدکنندگان آن را نرخ واقعی ارز نمیدانند و همانطور که مسئولان اقتصادی دولت بارها گفته اند، آنچه در سامانه نیما خرید و فروش میشود، به نرخهای حقیقی ارز نزدیکتر است.
نگاهی به سامانه نظارت ارز نشان میدهد که متوسط فروش هفتگی یورو در سنا حدود 13 هزار تومان و دلار آمریکا نزدیک 11 هزار و 337 تومان بوده اما در سامانه نیما که حوالههای ارزی جابجا میشود، متوسط هفتگی فروش حدود یورو 9 هزار و 500 تومان و نیما هشت هزار و 800 تومان است.
با این حال نگاهی به نرخهای روزانه حوالهها در نیما نشان میدهد که بهای یورو و دلار در این سامانه بسیار اندک بوده و یورو حدود 9600 تومان و دلار 9800تومان فروخته میشود.
* اختلاف قیمت میان بازار و نیما پر میشود؟
با وجود روند کاهشی نرخها در بازار آزاد که از چند هفته پیش آغاز شده، هنوز اختلاف با سامانه نیما قابل توجه است؛ تفاضل نرخها در سامانه سنا و نیما از اختلاف سه هزار تومانی هر یورو و 1400 تومانی هر دلار حکایت دارد اما پرسش اینکه چگونه میتوان این فاصله را کمتر کرد.
هفته گذشته «محمد نهاوندیان» معاون اقتصادی رئیس جمهوری یکی از دلایل کاهش نرخها در بازار آزاد ارز را افزایش عرضه توسط صادرکنندگان به نیما دانست و ابراز امیدواری کرد که با تقسیم بندی صادرکنندگان، این روند بهتر شود.
دبیرکل کانون صرافان نیز میگوید: بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر مجاز شدن صرافیها برای خرید ارز از صادرکنندگان خرد که سالانه کمتر از یک میلیون یورو صادرات دارند، اقدامی راهگشا در تامین ارز خدماتی هموطنان است و البته به صادرکنندگان خرد نیز این امکان را میدهد که با فراغت بیشتری ارز خود را بفروشند.
با این اوصاف یکی از بازیگران اصلی برای مدیریت بهتر بازار ارز، عرضه مناسب ارز صادرکنندگان است موضوعی که محل اختلاف نظر صادرکنندگان و بانک مرکزی بوده و با اینکه بانک مرکزی در بخشنامههای خود سعی کرده با طبقه بندی صادرکنندگان، واردات ارز را تسهیل کند، هنوز عرضه ارز در نیما متناسب با صادرات غیرنفتی کشور نیست.
* پول صادرات غیرنفتی کجاست؟
بانک مرکزی میگوید که از زمان آغاز فعالیت سامانه نیما (اردیبهشت ماه) تاکنون (16 آذر) یعنی در هفت ماه و نیم گذشته معادل 6.8 میلیارد یورو ارز بابت واردات کالاها و خدمات مورد نیاز کشور از این سامانه تامین شده است و محصولات برقی، الکترونیکی و مخابراتی با 1.353 میلیون یورو و ماشین آلات، تجهیزات و قطعات خودروسازان با 1.205 میلیون یورو در رتبههای اول و دوم تامین ارز سامانه نیما قرار دارند.
اما آمارهای گمرک روند دیگری را نشان میدهد؛ طبق این آمار در هشت ماهه امسال 31 میلیارد و 491 میلیون دلار کالای غیرنفتی از کشور صادر شده و در مقابل 29 میلیارد و 549 میلیون دلار وارد کشور شده است.
از آنجا که آمار گمرک مجموع کالاهای وارداتی با هر نرخی است و کالاهای اساسی شامل ذرت دامی، برنج و لوبیای سویا سهم بالایی در واردات دارند، میتوان گفت که تامین ارز بخش اعظم وارداتی که به کشور انجام شده، توسط بانک مرکزی بوده است و هنوز صادرکنندگان به تکالیف خود آنگونه که حاکمیت از آنها انتظار دارد، عمل نکردهاند.
به گفته مهدی کسرایی پور مدیرکل مقررات و سیاستهای ارزی بانک مرکزی حدود 27 درصد از حاصل از صادرات توسط صادرکنندگان در نیما عرضه شده و البته بنا به اظهارات دبیرکل کانون صرافان پتروشیمیها که 33 درصد از ارزش صادرات کشور را در اختیار دارند، بیشترین همکاری را با نیما داشتهاند.
با توجه به مهلت سه ماهه صادرکنندگان برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات ازسویی و اینکه بخشی از صادرات به عراق و افغانستان به صورت ریالی انجام میشود، باید امیدوار بود که با بخشنامه تقسیم بندی صادرکنندگان به سه گروه، در ماههای آتی بتوان بازار ارز بهتری با نرخهای متعادلتر داشت.
یک مقام مسئول در بانک مرکزی که خواست نامش در خبر ذکر نشود در این رابطه که آیا حاکمیت و دولت به آرامش و نرخهای کنونی در بازار ارز راضی است، گفت: نرخهای کنونی راضیکننده نیست اما میتوان امیدوار بود که با سیاستگذاریهای انجام شده، در آینده وضعیت بهتر شود.
* غفلت از بازار شفاف ارز
هرچند این روزها فعالان ارزی و اقتصادی از کاهش نوسانهای ارزی خرسندند اما همگی بر «رساندن نرخها به نقطه تعادلی در بازار» تاکید دارند؛ یعنی نرخها در فضایی شفاف، رقابتی و با مشارکت همه فعالان موثر در بازار ارز اعم از صرافیها، صادرکنندگان، بانکها و بانک مرکزی شکل بگیرد.
در این رابطه برخی کشورهای همسایه تجربههای موفقی دارند که نمونه آن عملکرد بانک مرکزی عراق در بازار حراج ارز است که معاملات به صورت شفاف انجام میشود؛ همتی نیز در هفتههای پیشین وعده راهاندازی بازار معاملات آزاد نقدی و حواله ارزی را به فعالان اقتصادی داده تا بازار متشکل ارزی شکل بگیرد.
در چنین شرایطی است که میتوان کشف قیمتها را به صورت شفاف انجام داد و نقطه تعادل ارزی تعیین کرد؛ دبیرکل کانون صرافان ایران در این رابطه به ایرنا میگوید: ایجاد شفافیت در بازار ارز ضرورتی اجتناب ناپذیر است؛ این شفافیت در اقتصاد ایران بیش از 70 سال است که احساس میشود.
رضا ترکاشوند افزود: دستاورد دیگر شفاف سازی ارزی، روشن شدن روش کشف قیمت است که با بالانس کردن عرضه و تقاضا، قیمتها مشخص میشود، نه اینکه نرخها در کف بازار و توسطه دلالان تعیین شود.
دبیرکل کانون صرافان ایرانیان اظهار داشت: اراده خوبی برای راهاندازی بازار متشکل ارزی وجود دارد و بانک مرکزی، کانون صرافان، بانکهای خصوصی و دولتی برای راهاندازی این بازار تلاش دارند تا هرچه زودتر این کار شکل بگیرد، البته مقدمات کار در بانک مرکزی باید انجام شود.
ترکاشوند اظهار داشت: به طور طبیعی با راهاندازی این بازار، ارز مداخله ای، ارز دولتی و نیمه دولتی و نظایر آن جمع میشود و همه چیز در بستر یک نظام یکپارچه شکل میگیرد.
به گفته وی، قرار نیست با راهاندازی این بازار، سامانه نیما و سازوکار آن جمع شود بلکه وقتی بازارهای دیگر تجمیع و یکی شد، بازار نیما نیز در این بستر ساماندهی میشود.
با این حال یکی از لوازم راهاندازی این بازار، همکاری صادرکنندگان در بازگرداندن ارز حاصل از صادرات است تا تقاضاها و نرخها با توجه به سبد منابع ارزی کشور مدیریت شود.
*بازار ارز با اینکه هفتههاست روند کاهشی آن هم با شیب ملایم را آغاز کرده اما نرخ ارزهای عمده همچنان راضیکننده نیست و هنوز انتظار میرود قیمتها بیش از این کاهش یابد
*با وجود همه این تلاشها، هنوز نرخها در بازار راضیکننده نیست هرچند که دلار آمریکا در محدوده 11 هزار تومانی و یورو در کانال 13 هزار تومانی جا خوش کردهاند
*با وجود روند کاهشی نرخها در بازار آزاد که از چند هفته پیش آغاز شده، هنوز اختلاف با سامانه نیما قابل توجه است؛ تفاضل نرخها در سامانه سنا و نیما از اختلاف سه هزار تومانی هر یورو و 1400 تومانی هر دلار حکایت دارد اما پرسش اینکه چگونه میتوان این فاصله را کمتر کرد
*یک مقام مسئول در بانک مرکزی در این رابطه که آیا حاکمیت و دولت به آرامش و نرخهای کنونی در بازار ارز راضی است، گفت: نرخهای کنونی راضیکننده نیست اما میتوان امیدوار بود که با سیاستگذاریهای انجام شده، در آینده وضعیت بهتر شود
*هرچند این روزها فعالان ارزی و اقتصادی از کاهش نوسانهای ارزی خرسندند اما همگی بر «رساندن نرخها به نقطه تعادلی در بازار» تاکید دارند؛ یعنی نرخها در فضایی شفاف، رقابتی و با مشارکت همه فعالان موثر در بازار ارز اعم از صرافیها، صادرکنندگان، بانکها و بانک مرکزی شکل بگیرد
*دبیرکل کانون صرافان ایران: ایجاد شفافیت در بازار ارز ضرورتی اجتنابناپذیر است؛ این شفافیت در اقتصاد ایران بیش از 70 سال است که احساس میشود
سایر اخبار این روزنامه
وزیر نیرو خبر داد:
افزایش 220 درصدی بارشها / زمستان پربارش نخواهد بود
به داد شمال برسید
تجدید نظر کنید آقای رئیس جمهور
دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد
فساد سالانه دوتریلیون و600 بیلیون دلار در جهان هزینه ایجاد میکند
افزایش وام ساخت مسکن برای انبوهسازان تا 110 میلیون تومان
خودروسازان قیمتها را بیضابطه افزایش داده اند؛ مسئولان همچنان درحال کار کارشناسی!
با وجود همه تلاشها
نرخها در بازار ارز راضیکننده نیست
فرانسه و آلمان درباره سازوکار مالی ویژه با ایران توافق کردند
رئیس جمهور در جلسه هیات دولت:
مقاومت کشورهای عضو اوپک، شکستی دیگر را برای آمریکایی ها رقم زد
گفتاری از آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی در توضیح «فقه نظامات»
فقه نظامات، توهّم یا واقعیت؟
عربستان و آزمونهای سخت اتحادیه اروپا
رئیس جمهور در جلسه هیات دولت:
مقاومت کشورهای عضو اوپک، شکستی دیگر را برای آمریکایی ها رقم زد
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس خبر داد
احتمال بازگشت طرح "خرید سربازی" در بودجه 98
سخنگوی دستگاه قضا مطرح کرد؛
اعلام اسامی تعدادی از محکومان پروندههای فساد اقتصادی