روزنامه جهان صنعت
1397/09/17
گردهمایی عکاسان کشور در خانه هنرمندان ایران
«جهان صنعت»- هفتمین همایش «۱۰ روز با عکاسان ایران» عصر چهارشنبه ۱۴ آذر با حضور هادی مظفری مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیف‌الله صمدیان رییس هیات مدیره انجمن عکاسان ایران، مجید ناگهی دبیر همایش و حضور پررنگ عکاسان، علاقه‌مندان و اهالی رسانه آغاز شد.هر سال در ماه آذر خانه هنرمندان ایران میزبان بزرگ‌ترین رویداد عکاسی کشور میشود. سیف‌الهل صمدیان رییس هیات انجمن عکاسان ایران درباره برگزاری همایش «10 روز با عکاسان» گفته است: «ما هفت انجمن مطبوعاتی، انقلاب، میراث، تبلیغاتی، تئاتر، سینما و انجمن عکاسان ایران هستیم. ۱۰ روز با عکاسان چکیده سالانه هر انجمنی را مشخص می‌کند.» علی قلمسیاه از عکاسان پیشکسوت ایران نیز در مراسم رونمایی از پوستر این برنامه هدف از برگزاری این رویداد را اعتلای ارزش‌های عکاسی و فرهنگ دیدن دانسته است. او همچنین گفته است که امروز عکاسی آگاهی عمیق در جهان ایجاد کرده و آگاهی نیز سرعت می‌دهد و جامعه را جوان می‌کند. در نشست خبری این برنامه که شنبه 10 آذرماه برگزار شد، صمدیان 10 روز با عکاسان را چتری بالای سر همه عکاسان خوانده و به بودجه اندک برای بخش هنرهای تجسمی اشاره کرده است: اگر امسال حمایت مرکز هنرهای تجسمی وجود نداشت نمی‌توانستیم این رویداد را برگزار کنیم. با وجود مشکلات، ما در هر شرایطی تلاش می‌کنیم این چراغ خاموش نشود. کل بودجه همه انجمن‌های تجسمی به اندازه یک فیلم سینمایی نیست؛ اما به دلیل ذهنیت سیاست‌زده مسوولان، چند سالی است که دوسالانه‌ها برگزار نمی‌شوند. امیدواریم مرکز هنرهای تجسمی از انجمن‌ها حمایت کند تا بتوانند دوسالانه‌ها را برگزار کنند.
سیف‌الله صمدیان در افتتاحیه هفتمین همایش «۱۰ روز با عکاسان ایران» گفت: امیدوارم این ۱۰ روز که همایش در خانه هنرمندان ایران یعنی خانه امن فرهنگ و هنر برگزار میشود، پشت هم و همراه یکدیگر باشیم. وی اظهار کرد: دور هم جمع‌شدن هفت شاخه از یک رشته هنری بسیار زیبا و در تاریخ فرهنگ ماندنی است و من امیدوارم که هفتمین دوره همایش «۱۰ روز با عکاسان ایران» دوره ماندگارتر و موفق‌تری نسبت به دوره‌های پیشینش باشد.
صمدیان در پایان سخنانش به تفاهنامه مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با انجمن عکاسان ایران اشاره کرد و این رویداد را از اتفاقات نادر در کشور برشمرد. مجید ناگهی دبیر همایش «۱۰ روز با عکاسان ایران» نیز بیان کرد: کسانی که در پشت صحنه کار کرده‌اند، سعی داشتند برنامه‌هایی تدارک دیده شود که شما طی ۱۰ روز از آن لذت ببرید، به عکاسی فکر کنید، با هم عکس بگیرید و از آنها نهایت استفاده را ببرید. وی در پایان این مراسم گفت: در این دوره ۱۰۰ برنامه، ۱۰۰ مهمان، ۱۰۰ کارشناس، نزدیک ۳۰۰ عکاس همکاری داشته‌اند و حدود ۴۰۰ عکس روی دیوار رفته است. این برنامه می‌تواند در طول ۱۰ روز حرکت و انرژی برای سال آینده باشد.
نشانه‌های ناخودآگاه در کنش عکاسی
نشست بررسی پایان‌نامه صمد قربان‌زاده با عنوان «تحلیل ضمیر ناخودآگاه با رویکرد مکتب فروید در آثار پنج نمونه از هنرمندان فتومونتاژ معاصر غرب» در گالری میرمیران برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی هفتمین دوره ۱۰ روز با عکاسان صمد قربان‌زاده در این نشست گفت: فرضیه این رساله بر این مبناست که ضمیر ناخودآگاه و بستر روانکاوی به عنوان یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های ذهنی هنرمندان فتومونتاژ در اوایل قرن بیستم بوده است. ضمیر ناخودآگاه بستر مناسبی را برای تحلیل و بررسی آثار عکاسان مرتبط با این ژانر فراهم کرده است. از دیدگاه فروید رویا یکی از اصلی‌ترین راه‌های دسترسی و اثبات ناخودآگاه است. آنها پدیده‌ای روانی و کاملا معتبر هستند و به نوعی آرزوها در رویا تحقق می‌یابند. فشرده‌سازی، جابه‌جایی، نمادسازی و اصلاح و صحنه‌سازی چند فرآیند برای خلق رویا هستند.
قربان‌زاده در ادامه با اشاره به دیدگاه فروید در خصوص نظام ذهنی انسان گفت: فروید نظام ذهنی انسان را به خودآگاه، ناخودآگاه و پیشآگاه تقسیم می‌کند. از دیدگاه او چیزی که عملا در ذهن داشته باشیم، آشکارا یا خودآگاه است. این نظام مقید به منطق است و تحت حاکمیت اصل واقعیت قرار دارد و بیشتر تفکر عملی و منطقی خود را بروز می‌دهد.
قربان‌زاده ادامه داد: ناخودآگاه سرشار از امیال سرکوب شده و به طور کلی شامل تمام غرایز بشر از آغاز زندگی اوست. اصولا اصل لذت بر این تفکر حاکم است و از طریق برآوردن توهم‌گونه آرزو به دنبال کاهش تنش روانی است. این تفکر بیشتر تصویرگونه است و در رویا رخ می‌دهد. امیال متضاد در ناخودآگاه می‌توانند همزیستی داشته باشد. انرژی‌ها در ناخودآگاه متحرک هستند و همواره در معرض ترکیب مجدد برای ایجاد اشکال نو در فرآیندی فعال هستند. ناخودآگاه زنده است و این موجب میشود که امیال سرکوب‌شده به شکل دیگری به خودآگاه برگردند.
به گفته قربان‌زاده، براساس دیدگاه فروید فرآیندهای ناخودآگاه دارای ترکیب زمانی نیستند و با گذر زمان تغییر نمی‌کنند. ناخودآگاه اساسا در طلب لذت است و این لذت طلبی خود را بیشتر در میان امیال و خیالات و خواب بیان می‌کند.
او در ادامه گفت: خیال نقش مهمی را در تولید آثار فتومونتاژ ایفا می‌کند. چون در این ژانر چیزی به نام ثبت لحظه‌ها وجود ندارد. دستکاری در اندازه، مقیاس، نور، رنگ و غیره در یک کلام دست بردن در واقیعت تصویر و برساختگی جدید باعث میشود که به راحتی به توان به عالم خیال پناه برد. اما بهتر است که در فتومونتاژ از خیال و واقیعت به یک اندازه بهره برد. چون این گونه هنرمند خود را از غرق شدن در اعماق توهم نجات می‌دهد.
به گفته قربان‌زاده، اگر هنرمند تعادل میان واقیعت و خیال را در عکس‌های فتومونتاژ رعایت کند، بیش از حد وارد قلمرو امور و امیال سرکوب شده نمی‌شود از این رو با تنش و اضطراب درگیر نمی‌شود. هنر از دیدگاه فروید دنیایی است میان قلمرو خیال و واقیعت و او عکاسی را بیشتر به قوه حافظه ربط می‌دهد تا قوه بصری.
او افزود: فروید معتقد است دوربین توان این را دارد که چیزهایی را که با چشم قادر به دیدنش نیستیم به حافظه بیفزاید. او در چندین مقاله و کتاب دوربین را با رابطه بین فرآیندهای خودآگاه و ناخودآگاه مقایسه کرده است. عکاسی فرآیندی است که در آن محتوای ناخوادگاه به آگاهی فرد درمی‌آید.
زیبایی در عکس قابل تاویل است
نشست تخصصی «زیبایی‌شناسی و بازتاب آن در تصویر عکاسانه» با حضور شهاب‌الدین عادل، محمد ضمیران و محمدرضا شریف‌زاده عصر روز پنجشنبه 15 آذرماه در سالن شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، شهاب‌الدین عادل به عنوان مدیر این نشست، زیبایی‌شناسی در هنر عکاسی را مبحثی گسترده خواند و در این باره گفت: برخی معتقدند که زیبایی میل به لذت است بنابراین فکر می‌کنم با توجه به گستردگی موضوع بهتر است که بر مساله زیبایی تمرکز کنیم.
محمدرضا شریف‌زاده در بیان تعریف مبحث زیبایی، بیان کرد: ما تصاویر متعددی در طول تاریخ پدیده عکاسی از عکاسان حرفه‌ای گرفته تا مواردی که اتفاقی رخ داده، عکاسی مستند و... . داریم که وقتی به هر کدام از این مجموعه‌ها توجه می‌کنیم، با امری مواجه می‌شویم که به آن متدولوژی تصویر یا شناخت تصویر گفته میشود. وقتی ما عنوان بزرگی را به نام زیبایی‌شناسی تصویر، مطرح می‌کنیم، نمی‌توانیم تمام عواملی که در ذیل این موضوع می‌گنجد، بررسی کنیم. وقتی با پدیده‌ای به نام عکاسی مواجه می‌شویم، می‌توانیم آن را به دو بخش کلی تقسیم کنیم که بخش نخست، گونه‌ای عملکردگراست که به تولید می‌پردازد اما گونه دوم که مهمتر نیز هست شامل تئوری‌های تصویری میشود.
بدون داشتن دانش و تئوری، به دام تکرار خواهیم افتاد و در نتیجه اثر از خلاقیت خارج میشود و بحث هنر بودن یا نبودن را پیش می‌کشد.
پس از این بخش، شهاب‌الدین عادل به تعریف اولیه زیبایی پرداخت و گفت: در تعاریف اولیه‌ای که از سوی فلاسفه یونان بیان شده، افلاطون، دو تعریف را برای زیبایی بیان می‌کند که یکی زیبایی طبیعی یا طبیعت و دیگری زیبایی هندسی است. باید اضافه کنم که عکس نیز دو ساحت دارد که یکی آبجکتیو و دیگری دارای ساحتی ذهنی است بنابراین، رابطه بین خوب و زیبا متفاوت است و وقتی می‌گوییم عکسی خوب است به معنای الزاما زیبا بودن آن نیست.
محمد ضمیران نیز در ادامه این جلسه گفت: در این نشست سعی دارم که اندیشه‌های «سوزان سانتاک» و کتاب «اتاق روشن» اثر «رولان بارت» را در راستای این مفاهیم مدنظر قرار دهم و سعی می‌کنم این دو چهره را از نظر نوشته‌ها و کتاب‌هایشان بررسی کنم البته تا امروز کتاب یا مقاله‌ای که اندیشه‌های سوزان سانتاک و رولان بارت و تفاوت‌های این دو را بررسی کند، در ایران ندیده‌ام.
او ادامه داد: همانطور که می‌دانید، هر دو نویسنده مدنظر، در حوزه زیبایی‌شناسی کار کرده‌اند اما هر دو دقیقا به مساله عکاسی به طور خاص پرداخته‌اند البته تعداد کسانی که زیباشناسی عکاسی را ملاک قرار داده‌اند، زیاد نیست. به طور حتم، برای فهم اثر سوزان سانتاک نیاز است که ادبیات پیش از او را بشناسیم. در این راستا باید یکی از کتاب‌های معروف سانتاک را تحت عنوان «ضد تفسیر» به عنوان مقدمه یا پیش‌درآمدی به عکاسی، مطالعه کنیم زیرا سانتاک در این کتاب سعی کرد از هنر در مقابل نقادی دفاع کند.
به نوشته سانتاک نقد و نقادی ما را از درک و دریافت عمیق خلاقیت‌های هنری بازمی‌دارد. او معتقد است که نقد عموما قدرت درونی خلاقیت را تنزل می‌دهد. یکی از شگردهایی که سوزان سانتاک در نوشته‌های خود به کار می‌برد، عبارت از تعلیق ناباوری است که در حقیقت یکی از رهیافت‌ها و شگفتی‌های اساسی اوست. او مدعی است که به جای هرمنوتیک هنر که امروزه بسیار رایج است، ما باید واژه اروتیک هنر را مطرح کنیم البته مراد او از اروتیک به معنای دریافتی که در فضای عام از آن برداشت میشود، نیست. سانتاک در خصوص تفسیر مدعی است که ما باید پرسشی اساسی در این بخش داشته باشیم. او یادآور میشود که در برخورد با اثر هنری، خود را از یوغ درونمایه‌ها و محتوا نجات دهیم و خود را به نوعی رها کنیم. او معتقد است که پس از رهایی از این بخش به نفس و گوهر هنر می‌رسیم و در حاشیه‌ها سرگردان نمی‌شویم.
در ادامه این نشست، شهاب‌الدین عادل، حوزه نقد را در ایران نوپا دانست و گفت: اغلب کسانی که در فلسفه هنر هستند و رابطه بین هنر و فلسفه را با برجسته کردن مفهوم زیبایی و زیبایی‌شناسی مطرح می‌کنند، دو نکته مهم را مدنظر دارند. یکی از این نکات این است که زیبایی امری ذهنی و انتقال‌ناپذیر است یعنی هر کس به نوبه خود از جهان مقابل مفهوم دریافت می‌کند و الزاما زیبایی برای همه اشخاص یکسان نیست. از سوی دیگر ما با امری عینی به عنوان تصویر و عکس رو‌به‌رو هستیم. در عکس، جهانی تحت عنوان قاب و چارچوب مطرح میشود که به قول سانتاک جهان را دگرگون می‌کند.
عادل بر تاویل‌پذیر بودن زیبایی تاکید کرد و بیان کرد: اصولا علوم انسانی در حوز تفسیر و تاویل باز هستند بنابراین نمی‌توان این مباحث را به عنوان امر مطلق تلقی کرد چرا که قابل بحث هستند. در واقع زیبایی نیز مانند تاویل قابل به چالش کشیدن است. سوال این است که عکاس به عنوان یک هنرمند و خالق در کجای این معادلات قرار دارد؟
عادل در ادامه این نشست گفت: چرا چیزهایی که ما تحت عنوان هنر عامه‌پسند یا جنبه هنری در آثار بزرگان می‌بینیم، تا این حد کشش دارد؟ یا به عبارتی چرا بخش مهمی از عکاسی و هنر فرم است. همانطور که می‌دانید، بسیاری از متفکران معتقدند که فرم می‌تواند محتوا باشد.
سایر اخبار این روزنامه
کابوس ماکرون
اوپک و هم‌پیمانان برای کاهش تولید به توافق رسیدند
اختلاف قیمت، بازار حمل و نقل هوایی را آشفته کرد
اختلاف وزارت ارتباطات با صداوسیما به شورای عالی امنیت ملی کشیده شد
گردهمایی عکاسان کشور در خانه هنرمندان ایران
فقر استراتژی در صنعت
نگاهی به آثار تشدید فقر در افزایش آسیب‌های اجتماعی
ساکت از دبیرکلی فدراسیون رفت، شکوری آمد
خوراک‌های صداوسیما!
شرم و سکوت!
سناریوی فریب
کمبود درآمد نفتی را با کاهش مخارج مدیریت می‌کنیم
مشکلات اقتصادی بر «کاوه» هم اثر گذاشته است
ابهام در احیای 1370 واحد صنعتی طی 9 ماه گذشته در نبود مواد اولیه
گرانی 10 تا 15 درصدی در بازار لوازم‌خانگی همزمان با کاهش نرخ ارز؛
ماهیت و سرنوشت
جنبش دانشجویی و مساله علم در ایران
آخرین سخنان مرکل به عنوان رهبر حزب دموکرات‌مسیحی
اوپک، یادش به خیر
هدر نائورت سفیر آمریکا در سازمان ملل شد
