وقتی سلامتی دانش آموز از همه چیز مهم تر نیست !

ماجرای تنبیه بدنی دانش آموز دوم ابتدایی در مشهد با سیلی به دلیل ضعف در درس ریاضی که منجر به شکستن گونه و بینی اش شد و پخش گزارش ۲۰:۳۰ از روش عجیب معلم همدانی در تنبیه شاگردان به اسم شوخی، بار دیگر ماجرای تنبیه دانش آموزان در مدارس را مورد توجه قرار داد. البته هیچ منطقی نمی پذیرد که دانش آموز برای یادگیری باید تنبیه شود. با این حال و اگر می خواهیم به یک واکاوی درست در این حوزه دست یابیم باید به بررسی چرایی تنبیه از منظر سه عامل دخیل در این اتفاق بپردازیم؛ وزارت آموزش و پرورش، آموزگار و والدین. همچنین توصیه هایی به دانش آموزانی که تنبیه می شوند و والدین شان هم خواهیم داشت.
 
وزارت آموزش و پرورش
عاقبت تغییرات زیاد سیستم آموزشی
در کشور ما وزارت آموزش و پرورش به عنوان سیاست گذار اصلی امر آموزش و تربیت در طی 40 سال گذشته، فرازها و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است. شاید اصلی ترین نقدی که به این وزارت وارد باشد، این است که هنوز نتوانسته در طی این 40 سال به یک نظام جامع آموزشی دست پیدا کند. آن چه همگان به یاد داریم، همواره شاهد آزمون و خطا و تغییر سیستم های آموزشی از سوی این وزارت بوده ایم که بخشی کاملا بر اساس کارشناسی و اصول علمی بوده و بخشی هم متأسفانه به هیچ عنوان کارکردی در کشور ما نداشته و به بار مشکلات بیشتر افزوده است. این مسئله موجب می شود که آموزگاران در انجام آن چه از آن ها انتظار می رود، دچار سرگشتگی بشوند. دوره های آموزشی و ضمن خدمت هم با موضوعات غیرمرتبط و کیفیت نازلی که دارند، به هیچ عنوان گره گشای آموزگاران در ارتقای مهارت های آن ها متناسب با علم روز دنیا نیست. از طرفی دیگر، پای صحبت و درد دل آموزگاران و کارکنان مدارس که بنشینیم، تمام آن ها یک گلایه مشترک دارند؛ بی توجهی وزارت به مسائل معیشتی فرهنگیان و به ویژه آموزگاران. انکارناپذیر است که فرسودگی شغلی در آموزگاران بسیار زیاد است و درآمد تخصیص داده شده به این قشر به هیچ عنوان تناسبی با میزان فعالیت آن ها ندارد. از سوی دیگر به علت کمبود آموزگار، هنوز هم شاهد کلاس هایی با تراکم بالا در مدارس دولتی هستیم که همین عامل فشارزای دیگری برای معلمان است و این که چرا وزارت با وجود آگاهی به این معضل، اقدام عاجل برای تأمین نیرو ندارد، جای تعجب است. به اعتقاد برخی از صاحب نظران، قدرت پایین چانه زنی وزارت در تخصیص بودجه از مهم ترین دلایل این معضل است. جایی که آموزش و پرورش در بودجه کشور، سهم واقعی خود را ندارد و نمی تواند برای تأمین نیرو با فراغ بال بیشتری اقدام کند. در مجموع، یکی از مهم ترین دلایل پایین بودن مهارت های آموزگاران و تمرکز نداشتن آن ها در خصوص آموزش بدون تنبیه، نبود اطمینان و آرامش در خصوص مسائل معیشتی از یک سو و پایین بودن کیفیت آموزش های ضمن خدمت از سوی دیگر هست که مسئولیت مستقیم آن به وزارت آموزش و پرورش، به عنوان سیاست گذار این عرصه مربوط می شود.


 
والدین
بی توجه از موضوع تنبیه شدن فرزندتان نگذرید
این که فرزند دانش آموز شما به خاطر مسائل درسی تنبیه بدنی شود بسیار دردناک و غیر قابل قبول است. هیچ منطقی نمی پذیرد که دانش آموز برای یادگیری باید تنبیه شود اما جای یک سؤال وجود دارد. والدین، ادامه دهنده مسیر آموزش و تربیت مدرسه در خانه هستند. شما برای این که این مسیر به خوبی ادامه پیدا کند، چه کرده اید؟واقعیت این است که بخش قابل توجهی از والدین یا از این مسئولیت مهم خود اطلاعی ندارند یا آن قدر درگیر این مسئله شده اند که توقعات غیرواقعی از فرزندشان، آموزگار و مدرسه پیدا می کنند. متأسفانه برخی از والدین رقابت هایی را که با دوستان یا آشنایان خود دارند، در فرزندان شان دنبال می کنند. به هر قیمتی توقع دارند فرزندشان در مسائل درسی بهترین باشد و بدتر این که این اضطراب درونی خودشان را به دانش آموز و اولیای مدرسه هم منتقل می کنند. والدین عزیز هم برای این که بتوانند مسئولیت خود را در قبال مسائل آموزشی و تحصیلی فرزندشان به خوبی انجام دهند، نیاز دارند مهارت هایی بیاموزند و ارتباط خود با مدرسه و آموزگار را به شکلی سازنده دنبال کنند. تحصیل دانش آموز، پروژه ای است که با همکاری آموزگار، والدین و اولیای مدرسه به بار می نشیند. با این حال، والدینی که فرزند آن ها مورد تنبیه فیزیکی قرار گرفته است باید نکاتی را درنظر داشته باشند. به محض بازگشت فرزندتان به خانه و مشاهده رفتارهایی که نشان دهنده ترس یا پنهان کردن موضوعی از شماست، به هیچ عنوان موضوع را دست کم نگیرید. در صورتی که روی بدن و مخصوصا قسمت سر دانش آموز شما شواهدی از آسیب ناشی از ضربه مشاهده کردید، بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید. در صورتی که فرزند شما بیان کرد مورد تنبیه آموزگار قرار گرفته است، موضوع را به طور جدی از مدیریت مدرسه پیگیر شوید. مسئول مستقیم عملکرد آموزگاران در مدارس، مدیر است بنابراین بدون این که با معلم مواجهه مستقیم داشته باشید، از مدیر مدرسه توضیح بخواهید. چنین مواردی در صورتی که آسیب های جدی به کودک وارد نشده باشد، در همان فضای مدرسه قابل حل و فصل است اما در صورتی که آسیب بسیار جدی بود یا کادر مدیریتی مدرسه پاسخ گویی واضحی نداشتند، حتما به حراست اداره آموزش و پرورش شهر خود مراجعه کنید و از این طریق پیگیر مسئله باشید.
 
فرهنگیان
چرا مهارت «کلاس داری» را یاد نمی گیرید؟
متأسفانه بخشی از فرهنگیان به خصوص آموزگاران، آن طور که باید در زمینه ارتقای مهارت های تدریس خود متناسب با اصول علمی تلاش جدی ندارند. با صرف نظر از این که آموزش های ضمن خدمت، کارکرد عملی و مهارتی بالایی ندارند و با قبول نقش پررنگ مشکلات اقتصادی در عملکرد آموزگاران اما باید بپذیریم که بعضی از آموزگاران، خودشان نیز برای مطالعه و کسب اطلاعات مهارتی لازم، اهتمامی نشان نمی دهند. منظور ما فقط مهارت های تدریس نیست. یکی از اساسی ترین توانمندی هایی که یک آموزگار باید دارا باشد، مهارت کلاس داری است که برای داشتن چنین مهارتی، یک آموزگار باید مطالعات کافی در زمینه های روان شناسی و تربیتی داشته باشد. در برخی از ادارات آموزش و پرورش شاهد هستیم که به برگزاری چنین کلاس هایی اقدام می شود که این جای تقدیر دارد. به اعتقاد من در مهارت های مورد نیاز یک آموزگار، مهارت کلاس داری مقدم بر مهارت تدریس است. دانش آموز باید به آموزگار خود اعتماد کند، بتواند با او ارتباط سازنده ای برقرار کند تا امر تدریس و یادگیری به خوبی اتفاق بیفتد.
 
دانش آموزان
تنبیه شدن تان را مخفی نکنید

دانش آموزان باید توجه داشته باشند که هر مکانی برای حفظ و بقای خود نیاز دارد که قانون هایی را تعیین کند و تمام افرادی که در آن مکان هستند، باید قانون ها را رعایت کنند. مدرسه مکانی است که اگر قانون نداشته باشد یا قانون هایش اجرا نشود، نمی تواند به شما در آموزش و تحصیل کمک کند، بنابراین وظیفه اصلی شما در مدرسه، رعایت قانون و انضباط فردی و جمعی است. با این حال و در صورتی که به هر دلیلی مورد تنبیه قرار گرفتید، در همان روز با مدیر مدرسه خود در آن باره صحبت کنید و ماجرا را برایش کاملا توضیح دهید. پس از بازگشت از مدرسه نیز با درمیان گذاشتن مسئله با والدین خود، آن ها را هم برای پیگیری بیشتر در جریان بگذارید. فراموش نکنید که سلامتی شما بر هر چیزی مقدم است.