استعفای نمایندگان مشقی است؟

دیروز در مجلس هم آبستراکسیون صورت گرفت هم استعفای دسته جمعی. هر دو را بررسی کردیم تا مشخص شود
چنین حرکاتی در مجلس نمایشی است یا خیر.
البته اقدام نمایندگان استان اصفهان اهمیت بیشتری داشت



آفتاب یزد- گروه سیاسی: ۱۹ نماینده استان اصفهان در بیانیه‌ای رسماً استعفای خود را از سمت نمایندگی اعلام کردند، آنها دلیل استعفای خود را «جاری نبودن آب زاینده‌رود » اعلام کردند. همزمان تعدادی از نمایندگان فراکسیون ولایی در اعتراض به تصویب CFT سعی کردند تا با آبستراکسیون مجلس را از اکثریت بیندازند. استعفا در مجلس شورای اسلامی سابقه‌ای طولانی دارد و معمولاً در اعتراض به مسئله‌ای مرتبط با حوزه نمایندگی رخ می‌دهد. تقریباً همگان می‌دانند که نماینده استعفا کننده واقعاً قصد کناره‌گیری از سمتش را ندارد، به همین خاطر استعفا یک نماینده به عنوان یک اهرم فشار معمولاً جدی گرفته نمی‌شود، اما این موضوعی است که فقط مقامات و اهل سیاست به آن واقفند و معمولاً اهالی حوزه رای‌گیری نماینده مستعفی از آن اطلاعی ندارند. در واقع تنها دلیل استعفای نمایندگان اصفهان مصرف داخلی و تبلیغاتی آن در حوزه انتخابیه است، تا بگویند که آنها هر کاری از دستشان برمی‌آمد انجام دادند و کوتاهی نکردند. این استعفای مشقی در کنار آبستراکسیون نمایشی اعضای تندرو جبهه ولایی تکمیل شد، آنها نیز به خوبی می‌دانستند که کارشان بی‌فایده است و قاطبه سران کشور و اکثریت مجلس تصمیمشان مبنی بر تصویب لوایح چهارگانه fatf نهایی شده است. آیا این اقلیت پر سر و صدا تنها می‌خواهند به حامیان بیرون از مجلسشان پیامی ارسال کنند؟

>حرکت نمایشی؟
ایران قریب یک دهه است که بیشتر از قبل با ابعاد مختلف خشکسالی آشنا شده است، جدیدترین آمارهای وزارت نیرو حاکی از آن است که در استان‌های فارس، یزد و خراسان‌جنوبی نه ‌تنها سفره‌های زیرزمینی آب خالی شده‌اند که ذخایر سدها نیز ۲۵تا ۵۰ ‌درصد کمتر از ‌سال گذشته است. این وضعیتی عمومی در کشور است، نمایندگان این استان از دولت درخواست دارند تا منابع سایر استان‌ها بیش از قبل از طریق لوله برای جاری شدن زاینده‌رود به این استان انتقال یابد، موضوعی که مورد اعتراض ساکنان برخی استان‌های غربی قرار گرفته است که خودشان نیز کمابیش با تبعات خشکسالی دست به گریبان هستند. این ۱۹ تن طی نامه‌ای به علی لاریجانی رئیس مجلس در اعتراض به آنچه آن را « عدم تحقق وعده‌های دولت در خصوص جاری شدن زاینده‌رود» خوانده‌اند استعفا داده‌اند. آنها در نامه استعفای خود نوشته‌اند: «مستحضرید در حضور جنابعالی با وزیر محترم نیرو مشکلات آب استان اصفهان مورد بحث و بررسی قرار گرفت، متاسفانه با توجه به اینکه آقای رئیس جمهور احیا رودخانه زاینده‌رود را در حضور مردم اعلام و سال‌ها از آن قرار می‌گذرد، احیای زاینده‌رود که هیچ؛ سازمان برنامه و بودجه علی رغم پیگیری بسیار زیادی که انجام شده حتی از گذاشتن اعتبار و ردیف مرتبط با تامین آب شرب خودداری کرده است.» با توجه به آنکه بودجه سال ۹۸ در حال حاضر در حال تحول و تدوین است آنها نسبت به عدم اختصاص بودجه به جاری شدن آب در زاینده‌رود معترض هستند.

>آبستراکسیون، سوء رئال
از این جالب توجه‌تر اقدام تعدادی از اعضای فراکسیون ولایی مجلس شورای اسلامی در زمان رای‌گیری برای ایرادات شورای نگهبان به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم موسوم به cft بود آنها تلاش کردند که با خروج از مجلس زمان رای‌گیری را مختل کنند که تلاش آنها به دلیل تعداد قلیلشان ناکام ماند.پیش از آبستراکسیون، محمد دهقان نایب رئیس فراکسیون ولایی ( فراکسیون مخالف و ترک کننده مجلس ) به عنوان مخالف و شهروز برزگر عضو فراکسیون امید به عنوان موافق به ارائه‌ دلایل مخالفت و موافقت‌شان پرداختند. بخشی از صحبت‌های دهقان مبنی بر این‌که مصوبه کمیسیون دارای ایراد است به آن دلیل که کمیسیون حد نصاب لازم را برای رای‌گیری نداشت با اخطار اصل ۷۵ فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مواجه شد که او بر قانونی بودن نظر کمیسیون تاکید کرد. تذکر و اخطارهای متعددی داده شد. پس از این مسئله قاضی‌پور نماینده پرحاشیه وارد میدان شد و با فریادهایش دقایقی جو مجلس را متشنج کرد، پس از آنکه حاشیه‌سازی‌ها مغلوب تعقل شد، اقلیت خشمگین قهر کرد و مجلس را ترک کرد.

>فرصتی برای پذیرش استعفا
استعفا به عنوان یک حربه سیاسی سابقه طولانی در کشور دارد، در آخرین مورد آنها عباس آخوندی که سه بار پیش از آن استعفا کرده بود، سعی کرد تا با انتشار نامه استعفایش، از این عمل خود مبنای برای فعالیت‌های سیاسی آینده اش بسازد، در مجلس اما تقریباً همه می‌دانند که استعفا برای جلب رای در حوزه انتخابیه است. پیش از این جلیل جعفری، نماینده شهرستان خلخال در مجلس در اعتراض به آنچه او آن را “عملکرد ناعادلانه مجلس در تصویب بودجه" می‌خواند استعفا کرد، یعنی مشابه دلیل نمایندگان اصفهان. او به حذف "جدول ۱۷" از بودجه معترض بود، این جدول بودجه‌ای برخی نهادهای فرهنگی خاص را تامین می‌کرد. استعفای محمد جواد فتحی، نماینده مجلس دهم اما اولین تجربه در این مجلس بود. استعفا از نمایندگی با استعفا ازدیگر نهادها و ارگان‌ها متفاوت است. مطابق ماده ۹۴ آیین نامه داخلی هر نماینده که اعتبارنامه او به تصویب رسیده است، می تواند از مقام نمایندگی استعفا دهد. پذیرش استعفا موکول به تصویب مجلس( رای موافقت اکثریت است ) است. همچنین بر اساس ماده ۹۶ «بررسی تقاضای استعفا بدین ترتیب خواهد بود که ابتدا تقاضای استعفا قرائت شده و سپس شخص متقاضی استعفا، یا نماینده دیگری به تعیین او تقاضای دفاع خواهد کرد. مدت قرائت تقاضای استعفا و توضیح نماینده متقاضی استعفا حداکثر نیم ساعت است. مخالف یا مخالفین نیز حداکثر نیم ساعت می توانند صحبت کنند و پس از آن رای‌گیری به عمل می آید. در صورت تصویب تقاضای استعفا مراتب از طریق رئیس مجلس به وزارت کشور اعلام می شود تا طبق قانون انتخابات اقدام کند.» در واقع اگر نصف به علاوه یک مجلس شورای اسلامی با استعفای نمایندگان استان اصفهان موافقت کند، می‌توان از این مسئله فرصتی برای انتخابات میان‌دوره‌ای و ورود نمایندگان کارآمد اصلاح‌طلب ساخت، اگر نمایندگان مستعفی نیز کوتاه بیایند، تنها دستاوردشان سرشکستگی است. اگر پذیرش استعفای این نمایندگان که به جای حل واقعی مشکلات در فکر نمایش تبلیغاتی باشد، می‌تواند به تغییر جهت مجلس به مسیری حرفه‌ای تر کمک کند.

>استعفا از مجلس اول تا نهم
اغلب استعفاهایی که در مجلس نهم رقم خورد، در اعتراض به موضوعی در مورد حوزه انتخابیه نمایندگان بود. در سال ۹۲ تمام نمایندگان خوزستان به دلیل آنچه ظلم بودجه ای نسبت به این استان توصیف کردند، استعفا دادند آنها همانگونه که پیش بینی می‌شد حاضر به ترک سمت خود نشدند. ۹ نماینده لرستان نیز که به اعتبارات استانی‌شان معترض بودند مسیر استعفا را در پیش گرفتند. پس‌ازآن ۱۸ نماینده استان فارس از همین روش تبعیت کردند. مهدی کوچک زاده هم در مجلس نهم در واکنش به نابود شدن چند تن سیب زمینی فاسد توسط دولت استعفاء کرد، علی رغم محقق نشدن خواسته اش، وی نیز همانگونه که پیش بینی می‌شد، روز بعد آرام بر روی صندلی نمایندگی اش قرار گرفت. در سال قبل مجدداً جمعی از نمایندگان اصفهان (نمایندگان مستعفی فعلی ) به خاطر مسئله آب استعفاء کردند نه مسئله آب حل شد و نه آنها حاضر به ترک سمت نمایندگی شدند.تنها نماینده صادق در استعفاء مهدی سنایی بود، آن هم به این دلیل که به عنوان سفیر در روسیه منصوب شده بود. در مجلس پیش از آن روح الله حسینیان استعفا داد و دلیل استعفایش را: «عزیزتر شدن اصلاح‌طلبان نزد رئیس مجلس !» عنوان کرد، رئیس مجلس وقت به وی اطمینان داد که حسینیان نزد او عزیزتر است. محمدرضا تابش در اعتراض به فیلتر شدن سایت پارلمان نیوز، حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان، استعفای دسته جمعی نمایندگان چهارمحال و بختیاری، مصطفی ذوالقدر، جمعی از نمایندگان خوزستان، داریوش قنبری نماینده ایلام و حسین گروسی، نماینده شهریار نیز از جمله استعفا دهندگان در آن دوره بودند. همانگونه که پیش‌بینی می‌شد، هیچ کدام بهارستان عزیز را ترک نکردند. در مجلس هشتم تنها با استعفای میرتاج الدینی و حمیدرضا حاجی بابایی موافقت شد، دلیلش هم رفتن آنها به دولت و قبول مسئولیت وزارت بود. دانش جعفری، عباسی، متکی، مصری و سید احمد موسوی نمایندگان مستعفی مجلس هفتم بودند.در میان ده‌ها مرد استعفا تنها مستعفیون ثابت قدم در تاریخ مجلس، استعفادهندگان مجلس ششم بودند که نه به خاطر بودجه که به دلیل مسائل سیاسی استعفا دادند. در مجلس چهارم و پنجم نیز عده‌ای استعفا دادند که دلیل استعفاء نه اعتراض که قبول مسئولیت خدمت در دولت بود. در مجلس دوم به ریاست مرحوم‌هاشمی رفسنجانی در مجموع ۴ استعفا صورت گرفت. در مجلس اول محمدزید بهبهانی، محمد شجاعی، حسین کرمانی، محمدتقی مطهری فریمانی به دلایلی استعفا داده و سرگون بیت اوشانا، احمد سلامتیان، احمد غضنفرپور، محمدمهدی کرمی و علی گلزاده غفوری غیبت بسیار طولانی ( بیشتر از صد ساعت ) داشتند و به مجلس نیامدند، به همین خاطر مجلس آنها را به عنوان نماینده مستعفی شناسایی کرد.

>چرا باید با استعفای نمایندگان اصفهان
موافقت کرد
تمام کشور درگیر خشکسالی است و این نمایندگان نیز به خوبی می‌دانند که دولت نمی‌تواند بیش از این به خاطر اصفهان به منابع استان‌های هم‌جوار دست‌اندازی کند، در واقع اگر دلیل استعفای آنها نه مشکلات آبی در استان که انجام حرکات خاص برای جلب رای باشد، اگر مجلس برای یک بار پس از این همه استعفا با استعفای نمایندگان اصفهان موافقت کند، می‌توان این ابزار را از این نمایندگان گرفته و فرصتی بدیع برای انجام انتخابات میان‌دوره‌ای در اصفهان فراهم کرد.
از سوی دیگر، نمایندگان محترم اصفهان اگر در استعفای خود ثابت قدم باشند و به نتیجه دلخواه خود نرسند و مجلس هم موافقت نماید می‌توانند در سال آینده کاندیدای انتخابات مجلس شورای اسلامی شوند. در صورت چنین رویدادی می‌توان گفت چنین استعفاهایی نمایشی نیست!