روزنامه همدلی
1397/09/15
بعد از جلسه با رئیس سیا، سناتورهای آمریکایی علیه بن‌سلمان موضع‌گیری کردند سیا و سنا علیه بن‌سلمان
لیندزی گرم: احتمال عدم‌دخالت بن‌سلمان در قتل خاشقجی صفر است محبعلی: رقابت‌های داخلی آمریکا تعیین‌کننده هستندهمدلی| گروه جهان: مواضع سناتورهای آمریکایی بعد از جلسه‌ای که سناتورهای آمریکا با رئیس سیا درباره اطلاعات این سازمان از ماجرای قتل جمال خاشقجی داشتند، بار دیگر حاکی از مقصردانستن محمد بن‌سلمان است. مخالفت‌های اولیه کاخ سفید با حضور رئیس سیا در سنا برای ارائه گزارش از پیگیری پرونده خاشقجی باعث شده بود جینا هسپل، در کنار پومپئو وزیر خارجه و جیمز متیس وزیر دفاع در جلسه روز قبل سنا حاضر نشوند، اما سرانجام جلسه‌ای کوچک با حضور تعدادی از سناتورها برای ارائه این گزارش برگزار شد. واکنش‌های سناتورها حاکی از این است که اطمینان آنها از آمریت بن‌سلمان در این پرونده، تحکیم شده و گزارش‌های درزکرده پیشین که نظر سیا را، مجرم‌دانستن بن‌سلمان روایت کرده بود، صحت داشته‌اند. ترامپ صحت این گزارش‌ها را رد کرده بود.
سناتور لیندزی گِرَم که علی‌رغم رابطه حسنه پیشینش با حکومت سعودی و نزدیکی‌اش با دولت ترامپ، پرچمدار کارزار مجازات بن‌سلمان در سنا شده است، بعد از این جلسه با عباراتی تند و صریح، تاکید کرد که تردیدی در نقش بن‌سلمان ندارد: «شانس اینکه این فرایند با این حجم از سازماندهی، بدون دخالت ولیعهد انجام شده باشد، صفر است.»
جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا روز پیش در جلسه سنا گفته بود که در این پرونده اسلحه داغ، [اصطلاحی به معنای سندی غیرقابل‌انکار از وقوع یک جرم] پیدا نشده است؛ گرم اما در پاسخ به سوال خبرنگاری که به نقل قول متیس اشاره کرده بود، آن را رد کرد و با کنایه گفت، اره داغ پیدا شده است. اشاره گرم به گزارش‌هایی است که از انتقال یک اره استخوان‌بر به استانبول برای قطعه‌قطعه‌کردن بدن خاشقجی خبر می‌دادند.
به گزارش یورونیوز فارسی، گرم در ادامه بن‌سلمان را فردی «دیوانه» و «خطرناک» خواند و گفت او روابط آمریکا و عربستان را «به خطر» انداخته و «قابل اعتماد نیست.» سناتور کارولینای جنوبی تاکید کرد، عربستان متحد استراتژیک آمریکاست و باید روابط دو کشور «نجات داده شود» اما «نه به هر قیمتی.»
لیندزی گرم، پیش از این جلسه نیز با انتشار یادداشتی در روزنامه وال‌استریت ژورنال با عنوان «کنگره بر موضع‌گیری خود در قبال عربستان تاکید می‌کند»، از «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی انتقاد کرده بود. به گزارش ایلنا، گرم در این یادداشت، نادیده‌گرفتن دخالت بن‌سلمان در قتل خاشقجی را «کوری عامدانه» خوانده بود: «اگر چنین عملکردی از بن‌سلمان مغایر ثبات و امنیت منطقه خاورمیانه نیست، برای من سوال است که پس رفتارهای بی‌ثبات‌کننده چگونه خواهند بود؟» او هشدار داده بود که عدم محاکمه بن‌سلمان به مفهوم چراغ سبزی برای طاغیان و سرکشان به منظور ازبین‌بردن مخالفانشان خواهد بود.
گرم به مواضع پیشین خود در حمایت از رابطه مثبت با سعودی‌ها نیز پرداخت و گفت اگر جان مک‌کین، یار دیرین گرم که در این موضوع نیز هم‌نظر او بود، امروز زنده بود، الان در کنار او ایستاده بود: «هیچ کس مثل من و سناتور «جان مک‌کین» برای حفظ این رابطه [با عربستان] نجنگیده است. اگر مک‌کین زنده بود، به خاطر اقدامات ولیعهد عربستان و نقش او در بی‌ثبات‌کردن منطقه، مثل آوار بر سر او خراب می‌شد.»
از سوی دیگر، باب منندز، سناتور دمکرات ایالت نیوجرسی که در انتخابات ماه پیش در سمت خود ابقا شد، بعد از این جلسه اظهار داشت، نظرش درباره دست‌داشتن ولیعهد عربستان در قتل خاشقجی «تایید شده» و حال «اطمینان» دارد که این قتل با هماهنگی محمد بن‌سلمان بوده است. منندز، خواستار واکنش «قوی» آمریکا به قتل خاشقجی شد و تاکید کرد که باید در روابط واشنگتن و ریاض بازنگری شود. منندز همچنین خواستار پایان کمک آمریکا به عربستان در جنگ یمن شد.
باب کورکر، دیگر سناتور جمهوری‌خواه نیز بر باقی‌ماندن بر قضاوت پیشینش تاکید کرد. به گزارش ایرنا، رئیس کمیته روابط خارجی سنا نیز بعد از گزارش‌دهی هسپل گفت که اظهارات مدیر سیا نظر وی را درباره دست‌داشتن بن‌سلمان در قتل خاشقچی تغییر نداده است. این سناتور ایالت تنسی افزود: «او (بن‌سلمان) او (خاشقچی) را کشت. در ذهنم تردیدی در این باره ندارم. پیش از این هم تردیدی نداشتم و حالا هم به هیچ وجه ندارم.» کورکر توضیح داد: «تصور می‌کنم که اگر او مقابل یک هیات منصفه قرار می‌گرفت اعضای آن هیات متفق‌القول ظرف 30 دقیقه رای به محکومیت او می‌دادند، رای به گناهکاربودن او.»
عربستان در واکنش به اظهارات سناتورهای آمریکایی بار دیگر بر بی‌گناهی بن‌سلمان و حکومت سعودی در این ماجرا تاکید کرد. فاطمه باعشن سخنگوی سفارت عربستان در واشنگتن در توییتر نوشت، «ولیعهد در هیچ زمانی با هیچ مسوول عربستانی درباره آزاررساندن به خاشقچی ارتباطی نداشته است و ما قاطعانه هرگونه اتهامی درباره ارتباط بن‌سلمان با این حادثه هولناک را رد می‌‌کنیم.»
ایسنا گزارش می‌دهد، در ادامه روند بررسی این پرونده دولت آمریکا قصد دارد به مجلس نمایندگان کنگره در سایه قتل خاشقجی و بحران یمن، موضوع روابطش با عربستان را شرح دهد. منابع آگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفته‌اند، دولت ترامپ ۱۳ دسامبر نشستی با تمامی اعضای مجلس نمایندگان خواهد داشت تا آنها را در جریان موضوع روابطش با دولت عربستان قرار دهد. به گفته این منابع، جینا هسپل نیز قرار است مجلس نمایندگان آمریکا را در جریان اطلاعات سیا درباره قتل خاشقجی خواهد گذاشت.
ایران می‌تواند در روند وقایع تاثیرگذار باشد
قاسم محبعلی، مدیر سابق بخش خاورمیانه وزارت خارجه در گفت‌وگو با همدلی درباره جلسه هسپل با سناتورها و اظهارات آنها، رقابت‌های سیاسی و تجاری در داخل آمریکا را عامل مهمی در مواضع سیاستمداران آمریکایی درباره سعودی‌ها خواند.
ارزیابی کلی شما از جلسه رئیس سیا با سناتورها چیست؟
جلسه البته جلسه کوچکی بوده و با حضور جمعی انتخاب‌شده از بین سناتورها برگزار شده. گزارش‌هایی که از این جلسه بیرون آمده حاکی از این است که سناتورها مجاب شده‌اند بن‌سلمان در این ماجرا درگیر و در واقع آمر و فرمانده این جنایت بوده است. حالا اینکه آیا تصمیمات در صحن سنا در این زمینه به چه سمتی میل می‌کند و تلاش ترامپ برای محدودکردن مسئله و جلوگیری از ایجاد مشکل در مناسبات با عربستان چه میشود، موضوعی که برای مشخص‌شدنش باید صبر کرد.
برداشت شما از پیشگامی سناتورهای جمهوری‌خواهی مثل لیندزی گرم در محکوم‌کردن عربستان چه بود؟
یک دلیل، احتمالاً، رقابت‌های داخلی درون حزب جمهوری‌خواه باشد؛ به خصوص که از چند ماه دیگر رقابت‌های انتخابات ۲۰۲۰ کلید زده میشود و مشخص میشود در داخل حزب چه کسانی رقیب ترامپ خواهند شد و اصلاً او رقیب خواهد داشت یا نه. شاید برخی بخواهند برای ترامپ رقیب بتراشند و برخی از بدنه هم مایل باشند ترامپ را تضعیف کنند؛ اما رقابت‌های داخلی تنها مربوط به حزب جمهوری‌خواه نیست. منافع گروه‌های مختلف درگیر است. شاید برخی نخواهند منافعی که از عربستان به ایالات متحده می‌رسد، منحصر به شرکت‌های نزدیک به ترامپ باشد و می‌خواهند چانه‌زنی کنند. لابی‌های عربستان قطعاً فعال هستند و سعی می‌کنند با این سناتورها تماس بگیرند و نگاهشان رو تغییر بدهند. این موضوع باید مابه‌ازاهایی هم داخل عربستان داشته باشد.
طبیعی است که سیاست حاضر آمریکا این نیست که عربستان را دچار مشکل کند. جمهوری‌خواهان می‌خواهند عربستان برای برخورد با ایران و مهار ایران تضعیف نشود و مشکلی برایش ایجاد نشود؛ اما بین خودشان هم رقابت‌هایی دارند در موضوعاتی مثل سرمایه‌گذاری در طرح‌هایی بزرگ مثل ۲۰۳۰، پروژه نئوم و طرح‌های تبدیل عربستان به اقتصادی پیشرفته. چندهزارمیلیارددلار پول در این میان جابه‌جا میشود و آنها به دنبال جذبش هستند. جدا از اینکه ماجرای قتل خاشقجی قابل دفاع نیست، خود خاشقجی با گروه‌های آمریکایی در ارتباط بود و با استفاده از نغوذ آنها به‌دنبال جای پایی در قدرت بود. حالا آنها احساس می‌کنند ابزارشان تضعیف شده و نمی‌خواهند تمام منافع سعودی‌ها به ترامپ و تیمش برسد. تولیدکنندگان سلاح، پیمانکارهای ساختمانی و کمپانی‌های نفتی از رابطه با عربستان منفعت می‌برند اما مناسبات عربستان محدود به این‌ها نیست و رقابت‌هایی بین آنها و گروه‌های دیگر مطرح هست.
به طور خاص، دو گروه در آمریکا علاقه‌مند تقویت عربستان و رابطه با این کشور هستند، یکی اسرائیل، یکی تولیدکنندگان سلاح. عربستان بزرگترین خریدار سلاح آمریکاست و در رابطه با اسرائیل، بهبود رابطه بین این دو کشور برایشان مهم است، هم در طرحشان برای صلح خاورمیانه و هم برای دشمنی با ایران.
تحلیل‌هایی مطرح شده که ممکن است در میان این ماجرا، رابطه بین عربستان و روسیه تقویت شود.
حتما روس‌ها و چینی ها به دنبال بهره‌برداری از این فرصت هستند. همان طور که دیدید، پوتین نه‌تنها درباره این ماجرا موضعی نگرفت، بلکه سعی کرد بیش از هر جا به عربستان نزدیک شود. او توافق کرده به عربستان سفر کند. آنها هم دنبال سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌ها هستند. چینی‌ها هم همین طور. بیشتر دنبال رقابت هستند و این هم فرصتی برای عربستان هست که سعی کند با ترساندن آمریکایی‌ها امتیاز بگیرد؛ اما آنها هم می‌فهمند که روسیه متحد قابل‌اعتمادی نیست. عربستان برای امنیتش بر آمریکا تکیه می‌کند. در عین حال، عربستان هم از این رقابت بهره‌برداری می‌کند. همان طور که علی‌رغم سایر مسائل در نفت با روس‌ها همکاری می‌کنند و با آمریکایی‌ها همراهی ندارند. آنها دنبال استفاده هستند، اما به طور راهبردی رابطه خود با آمریکا را تضعیف نمی‌کنند. عربستان از امکانات استفاده می‌کند که از آمریکا امتیاز بگیرد و اجازه ندهد فشار آمریکا برای تغییر ساختار حکومتش کارگر شود، کاری که در این دو سه دهه با ایران‌هراسی و نیز خطر افراطی‌ها در منطقه انجام داده‌اند و مانع تغییر ساختار حکومتی خود از یک ساختار سنتی به یک ساختار مدرن شده اند. الان هم غیر از ایران‌هراسی و بحث داعش و القاعده، روسیه هم ابزار دیگری میشود.
به نظر شما نهایتاً این وقایع در رابطه آمریکا با عربستان و از سوی دیگر در سرنوشت بن‌سلمان در این کشور، تغییر ایجاد خواهد کرد؟
هم داخل آمریکا رقابت‌هایی هست و هم در خانواده حاکم در عربستان رقابت‌های برای نزدیکی به آمریکا وجود دارد. هم برادرهای پادشاه و هم خانواده پادشاه قبلی هستند که شاید خیلی قدرت تمام‌عیار بن‌سلمان خوشایندشان نباشد و بخواهند فشار بیاورند. سناریوهایی مطرح است و بن‌سلمان تضعیف شده است. باید دید آمریکا فشار جدی می‌آورد یا نه. یک راه این است که برگردند به سنتی که وجود داشت و یکی از دو برادر باقیمانده ولیعهد جایگزین شود، مثلاً فرزند نایف یا عبدالله، و به این ترتیب به نوعی قدرت در عربستان تقسیم شود. برادر کوچک‌تر بن سلمان هم مطرح بوده است. اما در حال حاضر راهبرد آمریکا تضعیف عربستان در منطقه نیست و اگر بخواهد کار به درگیری بکشد و عربستان تضعیف شود، منصرف میشود.
ایران اگر دیپلماسی هوشمندانه داشته باشد می‌تواند در جابجایی‌ها تاثیر داشته باشد؛ اما به نظر می‌رسد نتوانسته فعال باشد و بیشتر به شکل سنتی و با تبلیغات علنی کمک کرده به تقویت موضع بن‌سلمان و عربستان. اگر ایران سعی می‌کرد رابطه با آمریکا را تلطیف کند و ایران‌هراسی را کاهش دهد، شاید این روندی که در سنا هست روند قوی‌تری می‌بود به این سمت که اصلاحات و تغییرات در عربستان شکل بگیرد. وقوع اصلاحات و تغییرات در عربستان هم می‌تواند به منافع ایران کمک کند، هم با خاتمه جنگ در یمن هم با خارج‌شدن رابطه ما با این کشور از تشنج.
سرنوشت جنگ یمن در این میان به کدام سمت می‌رود؟
این یکی از مسائلی است که در قضیه داخلی عربستان سعودی هم مطرح هست، به خاطر اینکه در خانواده سعودی در موضوع جنگ یمن اجماع نیست و خود بن‌سلمان مدعی اصلی پیگیری جنگ یمن هست. یکی از مسائلی که ممکن است در این فرایند رخ بدهد که نشانه هایش هم هست پایان جنگ یمن است. موضوع دیگر هم بحث قطر است که ممکن است تشنج‌ها کاهش پیدا کند. دیگری رابطه با اسرائیل است و تشدید مناقشه با ایران یا بهبود رابطه با ایران. این‌ها هر کدام در این فرایند جایی برای خود دارند. نحوه بازیگری ایران می‌تواند در کنار ترکیه و اتفاقات داخل آمریکا و داخل عربستان بر این‌ها تاثیر بگذارد و در وضعیت و روند وقایع موثر باشد و داخل عربستان، سرنوشت بن‌سلمان را هم دچار تغییرات کند، به شکل تضعیف موضع او یا جابجایی‌هایی که در ساختار حکومت ممکن است رخ دهند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
«همدلی» بررسی کرد سلبریتی‌بازی با جان آدم‌ها
گزارش «همدلی» از حواشی کاهش قیمت ارز و تاثیر آن بر بازار مسکن دیوار بلند قیمت‌ها کوتاه میشود؟
جلسه اخیر «شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان» با هدف تعیین و تکلیف انتخابات مجلس یازدهم با اتکا به «سیدمحمد خاتمی» در گفت‌وگو با «امیر خرم» بررسی میشود؛
نهادهای موازی بدون مشورت و همکاری، برنامه‌های فرهنگی خود را پیش می‌برند رویه بی‌وحدت در سیاست‌گذاری فرهنگی
بعد از جلسه با رئیس سیا، سناتورهای آمریکایی علیه بن‌سلمان موضع‌گیری کردند سیا و سنا علیه بن‌سلمان
محمود اشرفی تندباد در کرانه جنوبی خلیج فارس
فلاحت‌پیشه در جمع خبرنگاران CFT ، خود تحریمی نیست
مطهری:چهار لایحه FATF قبل از پایان مهلت ایران نهایی میشود
تذکر نماینده اهواز درباره مطالبات کارگران هفت‌تپه و فولاد اهواز
سیستم ساز و کار مالی ایران و اروپا از دی ماه اجرایی میشود
پیام رهبر انقلاب به اجلاس سراسری نماز: نماز با خشوع و حضور به جامعه اعتلا می‌بخشد
عضو هیات رییسه مجلس خبر داد: طرح استیضاح ظریف از حد نصاب افتاد
پیام رهبر انقلاب به اجلاس سراسری نماز: نماز با خشوع و حضور به جامعه اعتلا می‌بخشد
