روزنامه جهان صنعت
1397/09/14
کارخانه‌های تولید سیگار در خطر تعطیلی؛
گروه بازرگانی- به دنبال کاهش تولید سیگار در داخل و صفر شدن واردات قانونی در سال‌جاری، سهم قاچاقچیان در بازار به طور قابل توجهی افزایش یافته است. از این رو در حال حاضر قاچاقچیان سیگار در کشور به صورت حرفه‌ای، گسترده و با برنامه وارد عمل شده‌اند و بسته به ذائقه و توان مالی مناطق مختلف کشور، محصولات قاچاق خاصی را عرضه می‌کنند. این در حالی است که دولت می‌توانست با لغو ممنوعیت واردات قانونی، تا حدی به بازار سر و سامان دهد. این در حالی است که در شرایط فعلی بازار سیگار به طور عجیبی با نوسان قیمت روبه‌رو شده و سیگارهای تولید داخل به هیچ‌وجه از لحاظ قیمت قابلیت رقابت با سیگارهای قاچاق را ندارند. بنابراین مسوولان بر این عقیده هستند که در صورت ادامه داشتن این وضع تا پایان سال خبرهایی ناگوار از این صنعت به گوش خواهد رسید.در همین خصوص رییس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی از افزایش سهم قابل توجه قاچاقچیان در بازار سیگار خبر داد و نسبت به تعطیلی برخی کارخانه‌های صنعت دخانیات هشدار داد. محمدرضا تاجدار با اشاره به کاهش تولید سیگار در داخل طی شش ماه سال‌جاری اظهار داشت: در شش ماهه نخست سال 96، دو میلیون و 340 هزار کارتن سیگار معادل 23 میلیارد و 400 میلیون نخ در کشور تولید شده بود این در حالی است که آمارهای امسال نشان می‌دهد در شش ماه نخست سال‌جاری یک میلیون و 960 هزار کارتن سیگار در داخل تولید شده و این یعنی کاهش 380 هزار کارتن در شش ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه که معادل 16 درصد کاهش در تولید سیگار است.
وی ادامه داد: این در حالی است که در شش ماهه نخست امسال با توجه به قانون برنامه پنجم توسعه و به دنبال عوارض مصوب در نظر گرفته شده برای سیگار، واردات سیگار در کشور به صفر رسید.
تاجدار اضافه کرد: همچنین در سال‌جاری نسبت به سال 96 نزدیک به یک میلیون و 395 هزار کیلوگرم کاهش در واردات تنباکو معسل داشته‌ایم و این معادل کاهش 43 درصدی واردات در این بخش به نسبت مدت مشابه سال قبل است. این کاهش در حالی رخ داده که در شش ماه اخیر تنها 54 هزار کیلوگرم تولید تنباکو معسل در داخل که معادل هشت درصد به نسبت مدت مشابه سال قبل است، افزایش تولید داشته‌ایم.
وی در ادامه با اشاره به موضوع صادرات سیگار، صادرات محصولات دخانی را ناچیز برشمرد و گفت: در شش ماهه نخست سال 96، 16 هزار کارتن صادرات سیگار از کشورمان انجام شده که عمده آن به کشورهای حوزه CIS که شامل قزاقستان، ترکمنستان، گرجستان و... میشود صادر شده بود. این در حالی است که در شش ماه نخست امسال تنها 15 هزار کارتن سیگار از کشور صادر شده است.
تاجدار ادامه داد: در تنباکو سنتی نیز در سال گذشته، 22 هزار کیلوگرم و در تنباکو معسل 91 هزار کیلوگرم و توتون 156 هزار کیلوگرم صادرات داشتیم و در سال‌جاری تنباکو سنتی 111 هزار کیلوگرم، تنباکو معسل 163 هزار کیلوگرم و توتون 89 هزار کیلوگرم صادر شده است.
دلایل افزایش قیمت
رییس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی در ادامه در خصوص دلایل افزایش چشمگیر قیمت محصولات دخانی و سیگار در سال‌جاری گفت: حدود یک سال و نیم پیش و در جریان برنامه ششم توسعه، پیشنهاد افزایش عوارض و مالیات محصولات دخانی از سوی نمایندگان مجلس در حالی مطرح شد که دولت کاملا با آن مخالف بود که بر اساس ماده 73، افزایش 10 درصدی عوارض بر تولیدات داخلی، افزایش 20 درصدی در تولیدات مشترک و افزایش 25 درصدی برای برندهای خارجی تولید داخل و افزایش 40 درصدی بر واردات سیگار را مطرح کرده بود.
وی ادامه داد: این در حالی بود که ماده مذکور چند بار به رای گذاشته شد و نتوانست رای لازم را کسب کند و به کمیسیون تلفیق باز‌می‌گشت. ولی در آخرین تصمیم‌گیری در صحن علنی، لاریجانی خطاب به نمایندگان اعلام کرد: در صورت تصویب، اجازه می‌دهیم پنج سال با تولیدکنندگان کاری نداشته باشند تا آنها بتوانند با برنامه‌ریزی مناسب با سیگارهای خارجی رقابت کنند و فایل ضبط شده صحبت‌های ایشان نیز موجود است. ولی متاسفانه کمتر از شش ماه پس از تصویب این پیشنهاد باز هم مغایر نظر دولت، با لابی وزارت بهداشت یا افراد دیگر پیشنهاد اخذ مالیات نخی بر سیگار در بودجه 97 به تصویب رسید. بر این اساس مالیات 75 هزار تومانی بر هر کارتن سیگار تولید داخل، 150 هزار تومان برای تولید مشترک، 250 هزار تومان برای برندهای خارجی و برای وارداتی 600 هزار تومان بر هر کارتن تصویب شد.
وی افزود: آقایان با این استدلال برای حمایت از تولید داخل مدعی شدند که این مالیات را تصویب کرده‌اند در حالی که بر اساس برنامه پنجم، قرار بود تا پایان برنامه واردات سیگار به صفر برسد و تمام شرکت‌های واردکننده مجاب شده بودند در داخل سرمایه‌گذاری کنند و تولید را در داخل انجام دهند.
تاجدار ادامه داد: این افزایش غیر‌قابل تصور و تحمل مالیات برای تولیدکنندگان باعث شد در اسفندماه سال گذشته زمزمه اعمال افزایش قیمت از ابتدای سال 97 در بازار به گوش برسد و این مساله هجمه شدید خرید سیگار و دپوی آن را به دنبال داشت و باعث شد بسیاری از افراد غیرحرفه‌ای هم که می‌دانستند با افزایش عوارض و مالیات، قیمت سیگار در سال 97 بالا می‌رود، برای سودجویی بیشتر و حتی کسانی که در مشاغل دیگر فعالیت داشتند وارد این بازار شدند.
تاجدار گفت: علاوه بر این موارد با شروع التهابات ارزی از اواخر سال 96 و به دنبال آنکه صنعت دخانیات در سه ماهه ابتدایی امسال نتوانست هیچ ارزی را از سوی دولت دریافت کند این صنعت با کاهش تولید مواجه شد و در تامین مواد اولیه خود با مشکلات متعددی دست به گریبان بود و این موضوع باعث شد قیمت سیگار رشد چشمگیری در بازار آزاد داشته باشد و به عنوان مثال سیگاری که تا پیش از آن با قیمت چهار هزار و 500 تومان در بازار به فروش می‌رسید تا حدود 12 هزار تومان در بخش خرده‌فروشی افزایش یافت.
افزایش سهم سیگار قاچاق در بازار
رییس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی خاطرنشان کرد: آمارهای مذکور نشان می‌دهد که به دنبال افزایش قیمت‌های محصولات دخانی و همچنین کاهش چشمگیر تولید در شش ماه نخست امسال، بخش عمده‌ای از بازار مصرف سیگار در کشور در اختیار قاچاقچیان قرار گرفته است و این موضوع بسیار حائز اهمیت است چرا که با انتقال بخشی از سهم بازار به قاچاقچیان سیگار، علاوه بر کاهش درآمدهای دولت طی این مدت، سلامت جامعه نیز به خطر افتاده است و محصولات بی‌کیفیت قاچاق، جایگزین محصولات دخانی تولید داخل یا واردات قانونی آن شده است.
تاجدار با بیان اینکه در سه ماهه نخست امسال با توجه به مشکل بودن نقل و انتقال ارز، قاچاقچیان هم قادر به تامین ارز و عرضه محصولات سیگار قاچاق نبودند گفت: ولی از سه ماهه دوم به بعد که برخی مشکلات تامین ارز و نقل و انتقال پول برطرف شد شاهد بودیم که سهم سیگارهای قاچاق در بازار به شدت بالا رفت و حتی بعضا قاچاقچیان، سیگارهای قاچاق خود را در مسیرهای پرترافیک بزرگراه‌های تهران به صورت علنی عرضه می‌کردند و متاسفانه هیچ‌کس وجود ندارد که با این قاچاقچیان و خرده‌فروشان قاچاقچی که امروز تبدیل به عمده‌فروشان قاچاق در کوچه حاج‌ابوالفتح شده‌اند برخورد کند.
وی با تاکید بر اینکه طی این مدت و پس از افزایش قیمت محصولات دخانی و سیگار هیچ نشانه‌ای از کاهش مصرف سیگار در کشور وجود ندارد، در خصوص آمار مصرف سیگار نیز گفت: متاسفانه آمار رسمی دقیقی در این بخش وجود ندارد ولی بر اساس اعلام قبلی وزارت بهداشت، این وزارتخانه حدود هشت سال پیش اعلام کرد که سالانه 55 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف میشود ولی برآوردهای ما با توجه به اظهارات مسوولان این وزارتخانه مبنی بر کاهش سن مصرف سیگار و همچنین افزایش مصرف سیگار در بین زنان، قطعا مصرف سیگار در کشور بیش از 65 میلیارد نخ در سال است.
تاجدار با انتقاد از سیاست‌های چند دهه اخیر که مبتنی بر افزایش قیمت سیگار برای دستیابی به کاهش مصرف آن در کشور بوده گفت: تجربه 40 سال گذشته نشان می‌دهد با وجود اجرایی شدن این سیاست، هیچ‌وقت مصرف سیگار در ایران کاهش نیافت بلکه در برهه‌هایی از زمان که بیش از گذشته سیاست افزایش قیمت محصولات دخانی در دستور کار بوده، بازار سیگار کشور به سمت محصولات بی‌کیفیت قاچاق حرکت کرده است.
واردات سیگار صفر شد
وی در ادامه با تاکید بر لزوم برنامه‌ریزی جدی برای صنعت دخانیات کشور گفت: تا امروز 16 درصد کاهش تولید و فروش در محصولات دخانی را تجربه کرده‌ایم و قطعا تا پایان سال این رقم به بیش از 30 درصد خواهد رسید این در حالی است که سیگارهای تولید داخل به هیچ وجه از لحاظ قیمت قابلیت رقابت با سیگارهای قاچاق را ندارند و در صورت ادامه داشتن این وضع تا پایان سال خبرهایی ناگوار از بحران در این صنعت به گوش خواهد رسید. بنابراین ممکن است کارخانجات تولید سیگار که پرسنل زیادی هم دارند با مشکلات جدی در پرداخت حقوق و دستمزد کارگرانشان مواجه شوند.
به گفته تاجدار بر اساس آمارهای موجود حدود 15 هزار نفر در صنعت دخانیات کشور مشغول کار هستند.
لایحه بودجه سال 98
رییس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی با اشاره به در دست بررسی بودن لایحه بودجه سال 98، اعلام کرد: ما در بودجه 98 به دنبال حذف تبصره 7 از بودجه هستیم چراکه مصوب شدن این تبصره در بودجه سال 98، قطعا صنعت دخانیات را زمین خواهد زد و ظاهرا پیشنهادی که در بودجه 98 از دولت خارج شده، مبتنی بر حذف تبصره 7 از بودجه سال آینده است. البته حذف تبصره 7 از بودجه قطعا به سرعت مشکلات را حل نخواهد کرد و مصرف‌کننده به سرعت به مصرف سیگار قبلی خود بر‌نمی‌گردد ولی ما در تلاشیم در کنار مبارزه دستگاه‌های انتظامی و قضایی با سیگارهای قاچاق، بازار سیگار در ایران را به سمت سیگارهای مجاز که تحت‌نظارت‌های شدید نهاد‌های بهداشتی و مسوول هستند برگردانیم.
تاجدار اضافه کرد: اخیرا یکی از مسوولان وزارت بهداشت در مصاحبه‌ای عنوان کرده که شرکت‌های دخانی نباید ارز نیمایی دریافت کنند و باید ارزشان را از بازار آزاد تهیه کنند. این در حالی است که دولت اعلام کرده واحدهای تولیدی و صنعتی تنها از دو مسیر ارز دولتی 4200 تومانی و ارز نیمایی، قادر به تامین ارز مورد نیاز خود هستند و راه سومی برای تامین ارز در نظر گرفته نشده است. در سه ماه نخست سال با وجود اینکه ارزی به ما تخصیص داده نشد، خود را مقید به رعایت مقررات و دستورالعمل‌های دولتی دانستیم و به خودمان اجازه ندادیم مثل قاچاقچیان از مسیر بازار آزاد، ارز خود را تامین کنیم و تولیدات خود را داشته باشیم و هیچ‌گاه نخواستیم با این اقدام، التهاب در بازار ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: حالا شما تصور کنید اگر صنعت دخانیات اجازه نیابد ارز خود را از بازار نیمایی تهیه کند و اجبارا وارد بازار آزاد شویم با این حجم تقاضای ارز، چه بلایی بر سر بازار آزاد خواهد آمد و چه کسی پاسخگو است؟ تعجب می‌کنیم که یک وزارتخانه چنین پیشنهادی برای تامین ارز یک صنعت قانونی در کشور داده است.
مبارزه با صنعت دخانیات
تاجدار گفت: در کشور ما مبارزه با مصرف دخانیات با مبارزه با صنعت دخانیات اشتباه گرفته شده و تجربه 40 سال اخیر نشان داده که سیاستگذاری‌ها در این بخش به هیچ‌وجه موفق نبوده و کاهش مصرف را به دنبال نداشته است. به گفته رییس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی بر اساس آمارهای موجود در کشورمان 12 میلیون مصرف‌کننده حرفه‌ای سیگار وجود دارد که گردش سالانه این صنعت بین 12 تا 15 هزار میلیارد تومان به نرخ خرده‌فروشی است.
این مقام مسوول در ادامه با انتقاد از افزایش شدید نرخ مالیات بر ارزش افزوده محصولات دخانی و مواد اولیه آن در لایحه جدید مالیات بر ارزش افزوده در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بعد از افزایش عوارض و مالیات‌هایی که طی چند سال اخیر بر صنعت دخانیات کشور اعمال شد، اخیرا افزایش مالیات ارزش افزوده نیز مطرح شده است که بر اساس آن، برای تولید داخل از 15 به 20 درصد، برای تولید برندهای خارجی 35 درصد، برای واردات 65 درصد و هر ساله پنج درصد به آن افزوده شود تا مالیات بر ارزش افزوده برای تولیدات داخلی به سقف 60 درصد، تولید با برندهای خارجی به 85 درصد و واردات به 125 درصد برسد. وی خاطرنشان کرد: در چنین وضعیتی و با این فشارهای کمرشکن میشود انتظار داشت این صنعت پابرجا بماند؟
واردات غیر‌قانونی مارلبرو
رییس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی همچنین در ادامه به ماجرای واردات و توزیع غیر‌قانونی مارلبرو در بازار اشاره کرد و گفت: برآوردها حاکی از مصرف ماهانه بیش از ۳۰ هزار کارتن مارلبرو در کشور است. تاجدار با اشاره به فعالیت حرفه‌ای، گسترده و با برنامه قاچاقچیان سیگار در کشور گفت: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که قاچاقچیان سیگار برای هر استان از کشور، بسته به ذائقه و توان مالی آنها محصولات قاچاق خاصی را عرضه می‌کنند و این حاکی از برنامه‌ریزی گسترده و جدی این قاچاقچیان در سراسر کشور است. تاجدار در واکنش به چگونگی ورود سیگارهای قاچاق به خصوص سیگار «مارلبرو» به کشور که به طور گسترده عرضه میشود، گفت: برآوردهای ما حاکی از آن است که هر هفته بیش از 30 هزار کارتن سیگار مارلبرو در کشور توزیع میشود و این رقم از برخی از تولیدات داخلی نیز بیشتر است.
رییس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی اضافه کرد: به هر حال عدم صدور مجوز برای واردات قانونی سیگار مارلبرو به کشور علاوه بر آنکه به خزانه کشور آسیب می‌زند، باعث میشود سیگارهای قاچاق با این برند که عمدتا از کیفیت اصلی آن بی‌بهره‌اند به دست مصرف‌کننده رسیده و سلامت مصرف‌کنندگان آن نیز به خطر بیفتد، علاوه بر آنکه واردات قانونی این برند باعث خواهد شد که رقابت در محصولات گروه A تولید داخل در کشور بیشتر شود و کیفیت محصولات ارتقا یابد.
وی در باره اینکه چه عاملی مانع واردات قانونی این برند به کشور است و چرا با وجود اعلام امضای تفاهمنامه با شرکت دخانیات ایران برای تولید این برند در داخل، چنین اتفاقی رقم نخورده است گفت: شنیده‌ایم که از یک سو وزارت امور خارجه اعلام کرده این برند ارتباطی با صهیونیست‌ها ندارد ولی از سوی دیگر یک بخش امنیتی کشور معتقد است این برند با صهیونیست‌ها مرتبط بوده و به همین دلیل مجوز واردات قانونی آن صادر نمی‌شود. تاجدار خاطرنشان کرد: به هر حال در صورت حل این موضوع و حذف سیگار مارلبرو از شبکه‌های قاچاق سیگار، قطعا فعالیت شبکه‌های قاچاق سیگار تا حد زیادی مختل خواهد شد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
اینکه هر بازنشسته‌ای به کار گرفته نشود، درست نیست برخی جایگزین ندارند
گشت‌و‌گذاری در شمال کشور با فستیوال موسیقی نواحی
صیانت از اعتماد عمومی
دلایل لغو عرضه نفت در بورس
کارخانه‌های تولید سیگار در خطر تعطیلی؛
۱۰ کتاب برتر سال ۲۰۱۸ را بشناسید
نظر کمیسیون صنایع، افزایش پلکانی قیمت خودروست
وعده ادامه دار عرضه گوشی‌های توقیفی
بالاخره چه‌کار کنیم!
گزارش «جهان صنعت» از فاصله قیمت مسکن با درآمد خانوار
عقب‌نشینی ماکرون
بررسی تصمیم قطر برای خروج از سازمان کشورهای صادرکننده نفت
گزارش «جهان صنعت» از مصائب چندهمسری در مناطق محروم لرستان
آمریکا و آزمایش موشکی جدید ایران
فارن‌پالسی:
بودجه شرایط جنگی
پرسپولیس 1- ذوب‌آهن صفر
