بدرقه پاييز با چاشني سينما

اگر تنها يك نگاه اجمالي به تعداد فیلم‌هایی كه هرسال در سینما ساخته می‌شود، داشته باشيم، در مي يابيم كه هميشه یك تعداد از آثار سينمايي هستند كه از گردونه اكران بازمی‌مانند يا فرصت نمایش به‌سختی برای‌شان فراهم می‌شود و اين اجتناب ناپذير است. به زعم بسياري از اهالي سينما نيز اين اتفاق نرمال و طبيعي است و قرار نیست تمام فیلم‌هایی كه در سینما ساخته می‌شوند فرصت اكران هم پیدا كنند .در نتيجه برخی از آن‌ها سر از شبكه نمایش خانگی درمی‌آورند،بعضي به تلویزیون فروخته می‌شوند و تعدادی دیگر به دلیل فقر كیفیت، راه به‌جایی نمی‌برند و بلاتكلیف باقي می‌مانند.اما آنچه مسلم است اینكه تعداد فیلم‌هایي باكیفیت خوب و ساختاری منسجم نيز وجود دارند كه توجه منتقدان را به خود جلب كرده‌اند و باید در معرض عموم قرار بگیرند تا هم سرمایه‌ای كه برای این فیلم‌ها هزینه شده برگردد و هم فیلم‌ها مخاطبان خود را جذب كرده و موضوع خود را با آن‌ها در میان بگذارند و به اصلاح روشنگری كنند.با نگاهي اجمالي به آرايش اكران فيلم ها در آذر 97، به ژانرهای مختلف از کمدی گرفته تا دفاع مقدس، بر مي خوريم كه پکیج خوبی را در سینما ایجاد کرده اند. درحالي كه در تابستان 97 وضعیت گیشه سینما تفاوت محسوسی با فصل پیش از خودش داشت و حدود 22 فیلم سینمایی روی پرده رفتند كه توانستند بیش از 61 میلیارد تومان عایدی وارد چرخه اکران کشور کنند و این درحالی بود که حدود نیمی از این مقدار حاصل فروش یک فیلم سینمایی بوده است، با مقایسه پاييز امسال با مدت زمان مشابه در سال 96 كه 6 میلیون و 220 هزار و 641 نفر به تماشای فیلم ها نشستند،فروش گيشه ها در پاييز 97 سینما 37 درصد افزایش فروش و 41 درصد افزایش بیننده را نيز شاهد بوده است.با نگاهی سطحی واجمالی به جدول فروش سینمای ایران باز هم کاملا مشخص است که گیشه پرفروش های سینما در دست کمدی هاست و به گفته پخش کنندگان سینمایی شاید بتوان گفت که اگر «هزارپا» اکران نمی شد و جور سینما را نمی کشید، گیشه تابستان به رقم فروش پایین تری تقلیل پیدا می کرد. در ادامه این گزارش برای بررسی دقیق تر شرایط اکران پاييز و امکان مقایسه بین آثار،ضمن نگاهي به تازه هاي اكران،نگاهي به فروش فيلم ها نيز خواهيم داشت.اعداد و عناوین مندرج در این گزارش مربوط به اکران فیلم ها در کل کشور است و با استناد به آمار فروش مکانیزه سینماهای سراسر کشور و سینماتیکت گردآوری و تنظیم شده است.
تازه هاي اكران در بدرقه پاييز
شروع آذر اما با اخبار جديدي از تازه هاي سينماي ايران همراه بود؛ فيلم‌هايي كه بسياري از مخاطبان منتظر اكران‌شان بودند و در صف بلندبالاي اكران هاي امسال در واپسين ماه پاييز نوبت به اكران‌شان رسيده است. فيلم «بمب، يك عاشقانه»، به كارگرداني پيمان معادي، نخستين اكرانش را در جشنواره فيلم فجر تجربه كرد و نظر مثبت بسياري از منتقدان را در پي داشت. معادي در دومين تجربه فيلمسازي اش باز هم سراغ قصه اي عاشقانه در بستر جنگ تحميلي رفت و در كنار ليلا حاتمي به عنوان يكي از بازيگران اصلي فيلم ايفاي نقش كرد. طراحي صحنه و لباس فيلم و همچنين موسيقي متن آن، مانند الني كاريندرو، آهنگساز مطرحي كه با حضور در اين پروژه، براي نخستين بار موسيقي يك فيلم از سينماي ايران را ساخته است، توجه بسياري را به اين فيلم جلب كرد. «بمب، يك عاشقانه» تاكنون در برخي فستيوال هاي معتبر دنيا حضور داشته و جوايزي كسب كرده است. همچنين «ميليونر ميامي» عنوان دومين فيلم مصطفي احمدي بعد از فيلم «نزديك‌تر» است؛ فيلمي كمدي كه از 14 آذر و به سرگروهي پرديس زندگي به اكران سينماها خواهد رسيد.حميد فرخ نژاد، علي قربان زاده، طناز طباطبايي و صابر ابر، افسانه بايگان و آتيلا پسياني بازيگران اين فيلم سينمايي كمدي هستند. داستان «ميليونر ميامي» درباره چهار نفر است كه مي خواهند از راهي يك ميليون دلار را به جيب بزنند، اما هميشه يكي از آن‌ها خراب كاري مي كند.فیلم سینمایی «کلمبوس» به کارگردانی هاتف علیمردانی نيز از چهارشنبه 14 آذر به سرگروهی پردیس کورش اکران می‌شود.همچنين فیلم «درساژ» برای نمایش در سرگروه زندگی بعد از «میلیونر میامی» ثبت شد.همچنين فيلم «مارموز» کمال تبریزی با توجه به فیکس بودن تایم سه هفته‌ای فیلم «آستیگمات» از هفته آینده (21 آذر) اکران خواهد شد.
هفته اول اكران دو تازه وارد


«آستيگمات»، دومين فيلم بلند سينمايي مجيدرضا مصطفوي، بعد از «انارهاي نارس» است؛ فيلمي كه از حضور در جشنواره فيلم فجر بازماند و در نهايت در فجر جهاني به نمايش گذاشته شد. «آستيگمات» را مي توان تجربه متفاوت تري از مصطفوي دانست؛ فيلمي كه چالش‌هاي خانواده اي را به تصوير كشيده است.به گفته كارگردان فيلم،دو نگاه در آن وجود دارد ؛ اولي نگاه فيلمسازان به سينماي اجتماعي و ديگري نگاه مديران و سياست گذاران به اين نوع سينماست. برخي مديران دوست دارند يك نوع سينماي اجتماعي بي‌جان و بدون تاثير وجود داشته باشد و گروهي از فيلمسازان تفاوت نگاه فاحشي با برخي از اين مديران دارند و معتقدند بايد مشكلات مردم را به تصوير كشيد و سينماي پويا تري داشت. متاسفانه تلويزيون هم يك تصوير عجيب از جامعه را نشان مي دهد و مردمي را مي بينيم كه تقريبا مشكلي ندارند، وقتي هم مشكلي را نشان بدهد، سياسي بيان مي كند. به هرحال در 10، 15 سال گذشته اين درگيري بين فيلمسازاني كه فيلم اجتماعي مي سازند و مديران وجود داشته است و بعيد است در آينده نزديك اين نگاه ها به هم نزديك شوند.باران كوثري، مهتاب نصيرپور، محسن كيايي و نيكي كريمي از جمله بازيگران اين فيلم سينمايي هستند؛ فيلمي كه در هفته اول اكران و در اختيار داشتن 69 سالن سينما،۵۰۷,۷۶۰,۰۰۰ تومان فروش داشته است.همچنين تازه ترين ساخته محمدعلي باشه آهنگر؛ «سرو زير آب» هفته اول اكران خود را مي گذراند؛ فيلمي با روايت متفاوتي از سال هاي جنگ. بابك حميديان، مسعود رايگان، رضا بهبودي، مينا ساداتي، همايون ارشادي، مهتاب نصيرپور، هومن برق نورد، ستاره اسكندري، شهرام حقيقت دوست، حسين باشه آهنگر، فرخ نعمتي، هادي قميشي، سياوش چراغي پور، حسن نجاريان، حسين فلاح و امير دلفاني بازيگران اين فيلم سينمايي هستند. شايد مهم ترين ويژگي و خصيصه فيلم «سرو زير آب» به كارگرداني محمد باشه آهنگر اين باشد كه از دريچه تازه اي به جنگ نگاه كرده است. فيلمي شاعرانه و با شعور كه از مفاهيم انساني و اخلاقي سخن مي گويد. باشه آهنگر در «سرو زير آب»، دوست داشتني، منطقي و با احترام به حضور اقوام و اديان مختلف در جنگ پرداخته و اين حس هم به درستي به مخاطب منتقل مي شود و به خوبي تاثيرش را مي گذارد.اما اين فيلم نيز با در اختيار داشتن 76 سالن در سطح كشور،۱۶۲,۴۳۹,۰۰۰ تومان فروش داشته كه به رغم در اختيار داشتن سينماهاي بيشتر فروش چندصد ميليوني كمتري را نسبت به «آستيگمات» تجربه كرده است.
در گيشه ها چه مي گذرد؟
اما با نگاهي به جدول فروش فيلم ها و با فاكتور گرفتن كمدي «هزارپا» كه بعد از 21 هفته و در اختيار داشتن 18 سينما در شهرستان ها و با فروش ۳۷,۵۶۵,۷۹۲,۰۰۰ تومان،كماكان ركورد دار فروش گيشه در سينماي ايران است،به «مغزهاي كوچك زنگ زده» هومن سيدي بر مي خوريم كه پس از 9 هفته اكران و در اختيار داشتن 86 سالن در سينما،به رقمي معادل ۱۱,۴۸۷,۷۴۴,۰۰۰ تومان دست پيدا كرده است.روايت تلخ و اكشن از فقيرترين قشر ايران كه به‌رغم واكنش هاي مثبت و منفي كماكان پرطرفدار و پربحث است.در رتبه بعدي كمدي فانتزي «لس آنجلس تهران» تينا پاكروان را مي بينيم كه پس از هفت هفته اكران و در اختيار داشتن 96 سالن سينما،به اكران ۶,۷۸۷,۷۲۱,۰۰0 تومان دست پيدا كرده است.كمدي پرستاره اي كه به زعم بسياري فروش بالايش را مديون همين ستاره ها و نه محتواي فيلم است.تنگه ابوقريب بهرام توكلي نيز بعد از 16 هفته اكران و در اختيار داشتن 9 سالن سينما،۵,۶۲۴,۳۸۵,۰۰۰ تومان فروش داشته و از ميلياردي هاي ديگر جدول اكران است.اما بايد گفت كه كماكان بخشي از گيشه در اختيار فليم هاي كمدي قرار دارد كه فروش خوبي را هم از آن خود كرده اند.«لازانيا» به كارگرداني حسين قناعت نيز كمدي پربازيگري است كه بعد از هشت هفته و در اختيار داشتن 110 سالن سينما به ميزان فروشي معادل ۳,۵۲۳,۱۹۴,۰۰۰ تومان دست پيدا كرده است.«هشتگ» رحيم بهبودي فر نيز بعد از 9 هفته اكران و در اختيار داشتن 86 سالن سينما در سطح كشور ۳,۳۹۸,۷۰۶,۰۰۰ تومان فروش داشته و از ديگر پرفروش هاي گيشه پاييز محسوب مي شود.
بعد از موفقيت ۷,۹۰۶,۰۷۷,۰۰۰ توماني انيميشن «فيلشاه» در ژانر كودك اما،فروش ۲,۸۸۸,۶۸۶,۰۰۰ توماني «پيشوني سفيد2»ساخته سيد جواد هاشمي و با در اختيار داشتن 146 سينما در 7 هفته،نشان داد كه اگر به سينماي كودك و نوجوان نيز با حوصله و عميق پرداخته شود،اين ژانر نيز مي تواند سهمي از پرفروش هاي گيشه را به خود اختصاص دهد.در ادامه نيز به تازه ترين ساخته عبدالرضا كاهاني بر مي خوريم،«خانم يايا» كه بعد از دو هفته اكران و در اختيار داشتن 115 سالن سينما به فروش ۲,۳۷۵,۵۲۱,۰۰۰ توماني دست پيدا كرد تا ثابت كند با وجود تمام انتقاداتي كه به ويژه به دو بازيگر اصلي فيلم يعني رضا عطاران و حميد فرخ نژاد شد و همچنين مشكلات عديده اي كه كاهاني هميشه در زمان ساخت و اكران فيلم هايش(اگر مجوز بگيرند) با آن‌ها دست به گريبان است،مي‌توان به فروش قابل قبولي دست پيدا كرد.اما تازه ترين اثر سهيل بيرقي نيز به رغم تحريم در بيش از 120 سالن در سطح سينما از سوي حوزه هنري،بعد از 9 هفته اكران و در اختيار داشتن 25 سينما در سطح كشور،به فروشي معادل ۱,۹۵۳,۹۰۹,۰۰۰ تومان دست پيدا كرد تا ثابت كند حتي با وجود تحريم شدن هم مي‌توان ميلياردي بود.در پايان ليست ميلياردي ها نيز،به «گرگ بازي» عباس نظام دوست بر مي خوريم.روايتي متفاوت در سينما كه به رغم خاص بودن محتوا و كمدي و حتي پربازيگر نبودن ،انتظارات كارگردان خود را برآورده كرده و بعد از پنج هفته اكران و در اختيار داشتن 47 سالن سينما در سطح كشور،به فروشي معادل ۱,۰۸۷,۶۲۹,۰۰۰ تومان دست پيدا كرده است.
اما «جاده قديم» از منيژه حكمت با فروش ۵۷۲,۳۹۷,۰۰۰ فروش بعد از 9 هفته اكران،«سوفي و ديوانه» از مهدي كرم پور با فروش ۲۲۱,۸۲۹,۰۰۰ بعد از هفت هفته اكران،«ماهورا» ساخته حميد زرگرنژاد با فروش ۲۰۶,۳۴۰,۰۰۰ بعد از 8 هفته اكران و «پشت ديوار سكوت» مسعود جعفرجوزاني با فروش ۱۴۲,۲۸۹,۰۰۰ و بعد از 15 هفته اكران،از شكست خورده هاي اكران هستند كه نتوانستند سهم چنداني از گيشه را به خود اختصاص دهند.