روزنامه مردم سالاری
1397/09/12
مزایای تحریمهای نفتی ایران برای روسیه
ویژگی اصلی سیاست تحریمی جدید ایالات متحده علیه ایران ماهیت یک جانبه آن است. این مرتبه واشنگتن بدون آن حمایت گسترده بین المللی که دفعه گذشته ایران را پای میز مذاکره کشاند، اقدام کرده است. به گزارش دیپلماسی ایرانی به نقل از نشنال اینترست اگرچه ممکن است در نهایت رویکرد یک جانبه ترامپ موثر واقع شود، اما مخاطراتی زیادی در بر دارد. عوامل بسیاری هستند که بر موفقیت تحریمها تاثیر میگذارند. یکی از آنها روسیه است که هم از این تحریمها سود میبرد و هم ابزار و انگیزههای لازم برای کمک به ایران در کاهش فشارهای وارده از سوی آمریکا را دارد.ناظران پیشتر به این مساله اشاره کرده بودند که تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران از دو جهت به نفع روسیه است: از یک جهت، روسیه میتواند و تمایل دارد که کمبود نفت ناشی از تحریم ایران را در بازار جبران کند. از این منظر روسیه در کمال تعجب خود را در میان ذینفعان سیاست خارجی آمریکا یافته است. این مساله هم از نظر اقتصادی به نفع روسیه است و هم واردکنندگان عمده نفت ایران یعنی چین، ایتالیا، فرانسه، ترکیه و کره جنوبی از نظر سیاست خارجی برای روسیه اهمیت دارند. اگر این کشورها به جای ایران، نفت بیشتری از روسیه خریداری کنند، بدون شک از توسعه بیشتر روابط با مسکو در طیف وسیعتری از مسائل پشتیبانی خواهند کرد. از جهت دیگر، تجارت با روسیه میتواند یکی از موثرترین ابزارها برای ایران در کاهش فشار تحریمها باشد. ایران میتواند در برابر نفت، کالاهای اساسی مورد نیاز خود و احتمالا سرمایه از روسیه دریافت کند؛ نفت در روسیه استفاده خواهد شد و بدین ترتیب، روسیه نفت بیشتری برای صادرات خواهد داشت. معنای این همکاری بسیار فراتر از روابط روسیه و ایران و حتی درگیری بین جمهوری اسلامی و دیگر مهرههای بینالمللی است. این مشارکت اساس ایدئولوژیک سیاست گذاریهای روسیه در نمایش ژئوپولتیک با ایالات متحده را تقویت میکند و نشان میدهد که روسیه توانایی کمک به دیگر کشورهای درگیر با آمریکا را دارد.
لازم به ذکر است که مقامات واشنگتن موفقیت تحریمها را بر این اساس پیشبینی کردهاند که دیگر کشورها بین ایالات متحده یا ایران مجبور به انتخاب به شریک خود خواهند شد. از نظر نظری، تصمیمگیری در اینجا ساده است: مزایای همکاری با ایران هر اندازه که باشد، جایگزین بازارها، سرمایهگذاری، خدمات و مشارکت با شرکتهای آمریکایی نمیشود. اکثریت کشورها قطعا هرکاری برای مواجه نشدن با مجازاتهای ایالات متحده انجام خواهند داد. حتی اگر از تصمیم دولت ترامپ در خروج از برجام حمایت نکند و با اقدامات یک جانبه واشنگتن علیه تهران موافق نباشند، اما باز هم انگیزه کافی برای درگیری با آمریکا به خاطر ایران ندارند. واضحترین نمونه هم فرانسه، آلمان و سایر کشورهای اروپایی هستند که به رغم گذشت بیش از شش ماه صحبت درباره ساز و کار ویژه مالی هنوز نتوانستهاند راهی برای ادامه همکاری با ایران بیابند.
اما موقعیت روسیه کاملا متفاوت است. ایالات متحده هر تحریمی را که میتوانسته بدون آسیب رساندن جدی به اقتصاد جهانی به روسیه تحمیل کند، قبلا اعمال کرده است. مهمتر اینکه همکاریهای اقتصادی دو جانبه ایالات متحده و روسیه به شدت محدود است و مسکو چیزی برای از دست دادن ندارد. میتوان اینطور قلمداد کرد که ایالات متحده اساسا ایران را به روابط اقتصادی نزدیکتر با روسیه ترغیب میکند. این اتفاقات در مراحل پایانی جنگ داخلی در سوریه وقوع یافته و این در حالی است که مباحثات درباره آینده این کشور جنگ زده نشان میدهند تهران و مسکو همیشه از نظر سیاسی همسو نبودهاند. اما با بازگشت تحریمها، ایران اکنون برای مصالحه با روسیه انگیزه کافی دارد.
همکاری بیشتر اقتصادی بین تهران و مسکو میتواند زمینهای برای آزمودن ایدهها درباره چگونگی مقابله تحریمهای واشنگتن باشد. کشورهای دیگر به دقت نظارهگر خواهند بود تا در صورت مواجهه با اعمال فشار از سوی آمریکا راهکاری برای اقدام داشته باشند. دولت ترامپ در اقدامی کاملا منطقی بزرگترین خریداران نفت ایران را از تحریمها معاف و بدین ترتیب از احتمال یک مواجهه شدید اجتناب کرد؛ اما دیر یا زود ایالات متحده باید درباره معافیتها تصمیمگیری کند. اگر آنها را تمدید کند، ماهیت کلی تحت فشار گذاشتن ایران را زیر سوال برده است و اگر هم این کار را نکند، با نمایشی از مقاومتها مواجه خواهد شد. در این میان، مهمترین کشور چین خواهد بود، چراکه همین حالا هم این سوال وجود دارد که اگر معافیتها نبود، ایالات متحده میتوانست چین را از خرید نفت ایران باز دارد؟
به هر حال، حتی اگر چین هم به تحریمها تن میداد، همکاری روسیه و ایران برای کاهش فشارهای اقتصادی وارده به جمهوری اسلامی کافی میبود. به علاوه، تلاشها برای ایجاد یک سیستم بین المللی با هدف مقاومت در برابر تحریمهای ایالات متحده ادامه خواهد داشت که اگرچه ممکن است شکست بخورد، اما ناگزیر به بیثباتی در روابط بینالملل نوین منجر خواهد شد.
این واقعیت که روسیه به تنهایی میتواند از کارایی تحریمهای ایالات متحده علیه ایران بکاهد، نشان میدهد که تصمیم گیرندگان در واشنگتن بزرگترین مهره در منطقه را نادیده گرفتهاند. به ویژه اینکه آمریکا با متحدان قدیمی خود رابطه چندان خوبی ندارد و نمیتواند برای پیشبر اهداف خود روی آنها حساب کند.
زمان نشان خواهد داد که روسیه تا چه اندازه از فرصت پیش آمده استفاده خواهد کرد. برای واشنگتن، درگیری مضاعف با مسکو بر سر تحریم تهران اجتناب ناپذیر به نظر نمیرسد؛ با این حال، برای جلوگیری از چنین مواجههای لازم است که ایالات متحده با روسیه مذاکره کند و با توجه به تجربه چند سال گذشته، چنین سناریویی چندان محتمل نیست.
سایر اخبار این روزنامه
مدیریت جدید شهری و انتظارات مردم
خبر
برای ابوالفضل زرویی نصرآباد
حسرتم بازی در جام جهانی برای دومین بار بود
جامعه ادبی در سوگ طنزنویس بزرگ معاصر
مزایای تحریمهای نفتی ایران برای روسیه
پاسخ ایران به هیاهوی آمریکا
تصویب لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور در هیات دولت
شورش فرانسوی علیه مکرون
مدیران بازنشسته از صندلیهای خود جدا شوند و میدان را برای مدیران شایسته جوان و با نشاط فراهم سازند
بازگشت ۱۴.۵ هزار میلیارد تومان به حساب بیتالمال
حرفهایم در مورد پولشویی کاملا واضح است
طرح زوج و فرد حذف نمیشود
امیدوارم که شرمنده مردم تهران نباشم
واریز ۶۰۰ هزار تومان به حساب حقوق کارگران و بازنشستگان تا پایان سال