روزنامه ایران
1397/09/12
روز دانشجو خارج از مرکز
بی آنکه بتوان از آن اجتناب کرد،
16 آذر نماد نقش دانشگاه و دانشجویان در عرصه سیاست است. چنین است که حدود دو دهه است حضور رؤسای جمهوری در جمع دانشجویان و برگزاری مراسم پرسش و پاسخ میان آنها که نخستین بار از 16 آذر سال 1377 آغاز شد به سنتی رایج بدل شده است. اگر چه گاه تقارن سالروز شهادت سه دانشجوی دانشکده فنی دانشگاه تهران در اعتراض به سیاست های برآمده از کودتای
28 مرداد سال 32 با ملاحظهای دیگر این مراسم را چند روزی به تأخیر انداخته یا رئیس جمهوری بنا به مقتضیات سیاسی از حضور در دانشگاه اجتناب کرده است. اما در هر صورت 16 آذر روزی است آغشته به هیجان دانشجویان حامی و منتقد که گاه با چاشنی شعارهایشان تند شده و در خاطره تاریخ سیاسی کشور باقی مانده است. چنان که 16 آذر سال 1383 دانشگاه تهران به صحنه انتقاد تندروانه دانشجویان نومید از رئیس دولت اصلاحات بدل شد و در مقابل این گونه پاسخ گرفت که «انشاءالله بعد از من کسانی خواهند آمد که خوب عمل خواهند کرد و شما نیز نتیجه اعمالشان را خواهید دید.» پاسخی که در سالهای دولت محمود احمدینژاد منتقدان دولت او از آن به عنوان ابزار شماتت تندروها استفاده میکردند.
از حیث مکان برگزاری نیز این مراسم هیچگاه منحصر به دانشگاه خاصی نبوده است. البته جز احمدینژاد که در دو سال متفاوت ترجیح داد بنابر مقتضیات سیاسی روز دانشجو را در دانشگاههای علم و صنعت یا امام صادق (ع) سپری کند، دانشگاههای تهران و امیرکبیر و صنعتی شریف به عنوان دانشگاههایی که فعالترین تشکلهای دانشجویی در حوزه سیاسی را دارا هستند، بیشترین میزبانی را از رؤسای جمهور و دیگر مقامات حکومتی به مناسبتهای مختلف داشتهاند.
با این حال طی دو سال اخیر رویه متفاوتی از سوی رئیس جمهوری در پیش گرفته شده است؛ سخنرانی در دانشگاههای دور از پایتخت. بر همین اساس سال گذشته حسن روحانی در خلال سفر استانی خود به استان سیستان و بلوچستان، به دانشگاه زاهدان رفت و در جمع آنان به سخنرانی پرداخت. امسال هم روز دانشجو در یکی از دانشگاههای استان سمنان برگزار میشود. تغییری در یک سنت که میتواند در نوع خود اثرات متفاوتی بر فعالیتهای دانشجویی داشته باشد. خاصه در روزگاری که بسیاری از نخبگان نسبت به رخوت، کم تحرکی و انفعال دانشجویان نسبت به تحولات جامعه و تأثیرگذاری بر آن هشدار میدهند و در مقابل عدهای معتقدند که این انفعال برای پیشگیری از هرگونه بحران احتمالی ویروسی است که از طریق برخورد با فعالان دانشجویی به بدنه دانشگاه تزریق شده است. بر اساس همین برداشتهای متفاوت نظرات چند فعال دانشجویی کنونی و سابق را درباره پیام حضور روحانی در دانشگاههای متفاوت و اثر آن بر فعالیتهای دانشجویی جویا و با طیف گوناگونی از پاسخ مواجه شدیم. پاسخهایی که در همه آنها همنشینی رئیس جمهوری با دانشجویان شهرستانهای مختلف مثبت ارزیابی شده بود اما به همان میزان تأثیر منفی این تصمیم بر مرجعیت سیاسی دانشگاهها نگران کننده به نظر میرسید.
فرصتی برای شنیدن ایده های دانشجویان دور از مرکز
علی کریمی، معاون سیاسی بسیج دانشجویان یکی از چهرههایی است که به پرسش ما درباره ارزیابی انتخاب دانشگاههای استانهای دیگر برای حضور رئیس جمهوری در جمع دانشجویان به مناسبت 16 آذر پاسخ میدهد. کریمی با بیان اینکه این تغییر و تنوع نه تنها بد نیست که حتی میتواند مفید باشد، به «ایران» گفت: «این حضور میتواند به شنیدن حرفها و ایدههای دانشجویان حاضر در دانشگاههای دور از مرکز و نیز تصویر جامع تر رئیس جمهوری از فضای کلی کشور منتهی شود و مسأله هم این نیست که این حضور و سخنرانی در چه روزی صورت میگیرد 16 آذر یا روزی دیگر.» او با بیان این اعتقاد که به واسطه حضور رئیس جمهوری شور و اشتیاق و هیجان خوبی در دانشگاهها ایجاد میشود، افزود: «منتها مسأله این است که حضور مقامات در دانشگاهها نباید رویکرد نمایشی و پوپولیستی به خود بگیرد و تنها به فرصتی برای فیلمبرداری صحنههای مناسب کلیپهای انتخاباتی تبدیل شود. بنابراین مسأله ما مکان حضور و یا پذیرش هیجان دانشجویان نیست؛ بلکه مهم شنیده شدن صدای آنها است.»
حضور روحانی در دانشگاههای دیگر نوعی انحصارزدایی است
«حضور روحانی در دانشگاه سمنان یا دانشگاههای استانهای دیگر نوعی انحصارزدایی از دانشگاههای مرجع در تهران است.» ابوالفضل شاهچراغی، عضو مجمع دانشجویان دانشگاههای سمنان با گفتن این جمله افزود: «اتفاقاتی مانند حضور رئیس جمهوری در دانشگاه سمنان باعث میشود که فرصت و تریبون در اختیار دانشجویان دیگر قرار بگیرد؛ دانشجویانی که صدای آنان کمتر شنیده میشود.» او با اشاره به اینکه این برنامه نشان میدهد که روحانی تحمل شنیدن حرفهای دانشجویان دانشگاههای مختلف را دارد، گفت: «با وجود این دانشجویان متمایل به اصلاحات معتقدند که روحانی از بسیاری از مواضع خود عقبنشینی کرده است و بسیاری از وعدههایی را که در دوران انتخابات گفته امروز عملاً نامی از آنها گفته نمیشود.» شاهچراغی با اشاره به معضلات اقتصادی که اکنون گریبان کشور را گرفته است، اضافه کرد: «رئیس جمهوری در حالی امروز از وضعیت باثبات اقتصادی صحبت میکند که این صحبتها برای مردم قابل باور نیست و مردم چیز دیگری را در زندگی خود تجربه میکنند.»
تریبون را از دانشجویان نگیرند
محمد رمضان زاده، عضو و دبیر پیشین انجمن اسلامی دانشگاه تهران اما به موضوع از زاویه دیگری نگاه میکند. او با اذعان به اینکه حضور روحانی در دانشگاههای دور از مرکز میتواند فضای دانشجویی این دانشگاهها را به تحرک وادار کند، نگران عملکرد این نشستها بود و گفت: «اتفاقی که شاهد بودهایم، این است که پاسخگویی دولت بویژه در بخش دانشجویی و وزارت علوم سال به سال کمتر شده است. سال اولی که آقای روحانی به دانشگاه تهران آمدند، تعداد بیشتری از نمایندگان تشکلهای دانشجویی توانستند صحبت کنند و خواستها و مطالبات خود را مطرح کنند. هر چه گذشت، این روند کاهشی شد. ابتدا از تعداد نمایندههای تشکلهای سیاسی کم شد، بعد فقط نمایندگان تشکلهای علمی و صنفی باقی ماندند تا در نهایت که امسال وقتی رئیس جمهوری به دانشگاه تهران آمدند، هیچ یک از نمایندگان دانشجویی نتوانستند صحبت کنند.» رمضانزاده مطلوبیت این نشست را فارغ از اینکه در کدام شهر برگزار شود، به مطالبه محوری آن میداند.
16 آذر، سیاسی باقی بماند
حامد عزیزی، عضو پیشین انجمن اسلامی دانشگاه آزاد کرج هم دیدگاهی نزدیک دارد. او با بیان اینکه حضور روحانی میتواند فضای دانشجویی را در دانشگاههای دور از مرکز به تحرک وادار کند، از این تصمیم استقبال کرد، اما با بیان یک نکته معتقد است که این تغییر رویه خالی از نگرانی نیست. عزیزی در گفتوگو با «ایران» اظهار کرد: «طی نزدیک به یک دهه اخیر نوعی سیاست زدایی از دانشگاه و دانشگاه منهای امر سیاسی ترویج شده است. که این نگرانی را به وجود می آورد که حضور نیافتن رئیس جمهوری در دانشگاههای بیشتر سیاسی تهران در امتداد همان رویه قرار گیرد. این فعال دانشجویی سابق در عین حال با یادآوری اینکه در خیلی شهرها دانشگاههای سیاسی وجود دارند که در طی سالهای گذشته خود یکی از پایگاههای اصلی جنبش دانشجویی بودهاند و رئیس جمهوری میتوانست یکی از آن دانشگاهها را انتخاب کند، افزود: «از این حیث رفتن به دانشگاه های غیرسیاسی شهرستانها قابل نقد است زیرا 16 آذر نماد اصلی حرکت سیاسی دانشجو است و باید این نماد باقی بماند.»
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
وزارت خارجه:آزمایشهای موشکی ایران نقض قطعنامه 2231 نیست
مثل دهخدا مثل عبید زاکانی
رؤیاهای بیتاب
الگویی برای بهتر زیستن
حناچی: جلوی تخریب تهران را میگیرم
زیباییهای انتخابات
استیضاح ظریف منتفی میشود
فاز جدید اصلاح نظام بانکی کلید خورد
پاسداشت میثاق مردم با قدرت عمومی
قانون اساسی بزرگترین میراث امام و انقلاب
تصویب لایحه بودجه سال 1398 کل کشور در هیأت دولت
روز دانشجو خارج از مرکز
انتصاب 1000 مدیر زن در یک سال
رخنه لوازم خانگی قاچاق در بازار
خزان اروپایی
دانشجوی پزشکی ناخواسته قاتل شد
سلام ایران