پوتین برنده آشفته بازا ر جهان

رهبـران کشـورهای عضو گروه 20 در حالی نشست خود را در آرژانتین آغاز کردند که جنگ تجـاری بین آمریـکا و چیـن و اختلافات متعـدد بر سر موضوعـات مختلف، بر این نشست سایه انداخته است. مهم‌تـرین این اختلافات بر سر موضوعـاتی نظیر تجـارت، آب و هـوا، و سیـاست مهاجـرتی است.
از سوی دیگر این نشست دو روزه فرصتی مناسب برای شرکت‌کنندگان جهت پیشبرد مذاکرات به بن‌بست رسیده و تلاش برای یافتن راه‌حل‌های جدید بحران‌ها‌ و مناقشات کنونی بود. بر سر سامان دادن تجارت بین‌المللی بین رهبران و سران کشورهای گروه 20 توافق نظر وجود ندارد. مشکلات اقلیمی، گرمایش زمین و کانون‌های بحران‌زده جهان از یمن تا شبه‌جزیره کریمه در برابر اجلاس گروه 20 قرار دارند. تصویری که بیش از هر چیزی در این نشست مورد توجه قرار گرفت، تنهایی بن‌سلمان و دوری رهبران جهان از هم‌کلام شدن یا حتی دیدار رسمی با ولیعهد سعودی بود. تنها کسی که برخورد گرمی با ولیعهد جوان داشت، رییس‌جمهور روسیه بود.
به نوشته نیویورک‌تایمز، پوتین امیدوار است بتواند از نفوذ خود و تاثیرش بر ولیعهد عربستان برای ابقای روند استخراج نفت در وضعیت کنونی و بدون کاهش آن استفاده کند. تولید بالا بسیار بااهمیت‌تر از قیمت‌های بالا برای تولیدکنندگان روسی است. اما این مساله احتمالا برای پوتین دور از دسترس باشد چراکه دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا که از بن‌سلمان حمایت می‌کند از عربستان خواسته تولید نفت را افزایش ‌دهد و بازارهای بین‌المللی را در معرض کاهش تولید قرار ندهد چراکه این مساله به افزایش قیمت‌ها می‌انجامد. افزایش تولید به ترامپ برای مقابله با ایران و روسیه کمک می‌کند.
شاید پوتین برای مرحله‌ای برنامه‌ریزی می‌کند که در آن ترامپ نتواند حمایت کافی از بن‌سلمان به خاطر فشارهای آمریکایی‌ها به عمل آورد. در این وضعیت احتمالا پوتین از عربستان دلجویی می‌کند تا به سمت مسکو برگردد و در کنار آن به خرید سلاح از روسیه و گسترش برخی منافع بپردازد. صرف‌نظر از این حساب باز کردن‌های پوتین در منطقه خلیج فارس، پوتین در دیدارش با بن‌سلمان درباره پرونده‌های دیگری از جمله پرونده سوریه صحبت کرده است آن هم در شرایطی که ترامپ در حال اعمال فشار بر بن‌سلمان برای کشاندن عربستان به جنگ شمال سوریه و شرق فرات است.


رییس‌جمهور آرژانتین در سخنرانی افتتاحیه اجلاس سران و رهبران کشورهای گروه 20 در بوئنوس‌آیرس خطاب به شرکت‌کنندگان در این اجلاس گفت: چالش‌های جهانی، پاسخ‌های جهانی می‌طلبند. مائوریسیو ماکری در سخنان خود از جمله به تغییرات اقلیمی اشاره کرد و گفت: برای یافتن راه‌حلی مشترک برای گرمایش زمین نیاز به گفت‌وگو و دیالوگ است. رهبران و سران شرکت‌کننده در این کنفرانس باوری مشترک نسبت به علت‌های ناظر بر تغییرات اقلیمی ندارند. به عنوان نمونه، دونالد ترامپ نقش انسان در گرمایش زمین را انکار می‌کند.
همایش رهبران و مسائل سیاسی
رییس شورای اروپا‌ نیز در سخنرانی خود کوشید با بهره گرفتن از امکان برخاسته از دهمین اجلاس رهبران و سران کشورهای گروه 20، توجه همگان را به مسائل و مشکلات واقعی موجود در جهان جلب کند. تاسک به موازات اشاره به مشکلات اقتصادی و از جمله به تجارت جهانی، به مسائل سیاسی و کانون‌های بحران‌زده جهان نیز اشاره کرد. رییس شورای اروپا از جنگ یمن و همچنین دور جدید تنش‌ها در مناسبات بحرانی روسیه و اوکراین به‌مثابه مشکلات جدی لحظه حاضر سخن گفت.
دونالد تاسک در اظهارات خود در برابر خبرنگاران گفت: کشورهای گروه 20 باید همه توان خود را متمرکز و در راستای حل این مشکلات تلاش کنند. همه پیش‌شرط‌های حل این مشکلات وجود دارند و تنها به رویکردی مثبت برای حل این مشکلات نیاز است.
بی‌توجهی رهبران جهان به ولیعهد سعودی
در پی جنجال گسترده به دلیل حضور محمد بن‌سلمان در اجلاس بین‌المللی گروه ۲۰ به دلیل قتل جمال خاشقجی، حضور او در این اجلاس هم بی‌حاشیه نبود به طوری که او در جریان گرفتن عکس دسته‌جمعی رسمی رهبران و شخصیت‌های برجسته در اجلاس گروه ۲۰ در بوئنوس‌آیرس آرژانتین مورد بی‌توجهی قرار گرفت و در حاشیه بود.
با افتتاح اجلاس سران گروه ۲۰ در بوئنوس‌آیرس نگاه‌ها متوجه حضور ولیعهد سعودی بود و دوربین‌های عکاسان روی تعامل و برخورد رهبران و مقامات جهان با او متمرکز بودند؛ کسانی که از نحوه برخورد عربستان با پرونده قتل جمال خاشقجی عصبانی شکایت داشته‌اند. بعد از گرفتن عکس، رهبران جهان او را مورد بی‌اعتنایی قرار دادند و به همین دلیل این حاکم دوفاکتوی سعودی به سرعت بدون هیچ دست دادنی و صحبتی با هیچ یک از مقامات محل را ترک کرد. تنها کسی که با گرمی از بن‌سلمان استقبال کرد ولادیمیر پوتین بود که با لبخند و گشاده‌رویی با او دست داد. پوتین و بن‌سلمان در جریان نشست نیز در کنار یکدیگر نشستند.
قبل از افتتاحیه اجلاس سران گروه ۲۰ محمد بن‌سلمان حدود یک ساعت قبل از افتتاحیه رسمی نشست، مورد استقبال رییس‌جمهوری آرژانتین قرار گرفت و رییس‌جمهوری آرژانتین قبل از اجلاس با او درباره شکایت‌ها علیه او در خصوص نقض حقوق بشر و جرائم جنگی و پرونده خاشقجی صحبت کرده بود. منابع خبری اظهار کردند‌ براساس پروتکل تنظیم شده آرژانتین عمدا بن‌سلمان در گوشه تصویر قرار داده شده بود تا بقیه رهبرانی که تمایلی به عکس با او ندارند در کنار او نباشند.
رجب طیب اردوغان که مورد توجه رسانه‌ها بود کاملا نسبت به بن‌سلمان بی‌توجه بود. باوجود اینکه بارها با او رو در رو شد و از کنار او گذشت اما هیچ توجهی به او نکرد و کاملا علامت‌ تعجب‌ها در زمان عبور اردوغان از کنار بن‌سلمان و بی‌توجهی‌اش به او روی صورت بن‌سلمان مشخص بود. حتی بزرگ‌ترین حامی بن‌سلمان یعنی دونالد ترامپ هم تنها به نگاهی به سمت او بسنده کرد و بن‌سلمان نیز به او لبخند زد اما ترامپ بدون صحبت با بن‌سلمان رد شد و رفت.
پیام بسیار جدی ماکرون به بن‌سلمان
کاخ الیزه در بیانیه‌ای اعلام کرد: امانوئل ماکرون در دیدار کوتاهی که با محمد بن‌سلمان در حاشیه نشست سران گروه ۲۰ در آرژانتین داشت، پیام بسیار مهم و جدی را به وی درباره قتل جمال خاشقجی و بحران یمن منتقل کرد. ماکرون در دیدارش با بن‌سلمان بر پا فشاری اروپایی‌ها برای مشارکت کارشناسان بین‌المللی در تحقیقات در خصوص خاشقجی تاکید کرد.
بر اساس ویدئویی که روزنامه‌های ریاض، سبق و برخی دیگر از رسانه‌های سعودی منتشر کرده‌اند، بن‌سلمان و ماکرون گفت‌وگوی چند دقیقه‌ای در حاشیه نشست ۲۰ داشتند. در این ویدئو ماکرون در حالی که لبخند می‌زند و جدی است، چشم در چشم محمد بن‌سلمان دوخته است و از وی انتقاد می‌کند. محمد بن‌سلمان نیز با سر تکان دادن اظهارات ماکرون را تایید کرده و در برخی از اوقات نیز لبخندی بر لب او دیده می‌شود.
کاخ الیزه در واکنش به این ویدئو اعلام کرد: نوعی تناقض میان چهره محمد بن‌سلمان که لبخندی بر لب دارد که نگرانی‌اش را پشت آن پنهان کرده‌ و چهره جدی ماکرون که قصد دارد پیام‌های بسیار مهمی را منتقل کند، وجود دارد. در این ویدئو محمد بن‌سلمان و ماکرون با صدای بسیار پایینی صحبت می‌کنند و در این ویدئو شنیده می‌شود که محمد بن‌سلمان می‌گوید‌ نگران نباش اما ماکرون می‌گوید: اما من نگرانم. ماکرون به محمد بن‌سلمان می‌گوید: تو هیچ‌وقت به حرف‌های من گوش نکردی! محمد بن‌سلمان جواب می‌دهد و می‌گوید: من همیشه گوش داده‌ام. در پایان این دیدار نیز صدای ماکرون شنیده می‌شود که می‌گوید: من مردی هستم که به حرف‌هایش احترام گذاشته می‌شود.
در بیانیه کاخ الیزه آمده است که از زمان قتل خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول، این اولین بار‌ است که ماکرون با محمد بن‌سلمان دیدار می‌کند. همچنین وزارت خارجه عربستان در صفحه خود در توئیتر تصاویری از دیدار محمد بن‌سلمان با ماکرون و برخی کشورهای عضو گروه ۲۰ منتشر کرد.
سلام و استقبال گرم ولادیمیر پوتین با محمد بن‌سلمان از نگاه ناظران دور نمانده است. گفته می‌شود پوتین به‌زودی برای انجام یک دیدار رسمی به عربستان سفر خواهد کرد. این در حالی است که دیگران در تماس خود با شاهزاده عربستان سعی در حفظ فاصله داشتند.
گفته می‌شود امانوئل ماکرون در دیدار با محمد بن‌سلمان از نگرانی عمیق خود نسبت به ماجرای قتل خاشقجی سخن گفته است و شاهزاده عربستان در پاسخ به او گفته است دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. رییس‌جمهور چین برخلاف رهبران و سران کشورهای اروپایی ابایی از برگزاری یک نشست جداگانه با محمد بن‌سلمان نداشته است.
حال آنکه دونالد ترامپ در برخورد خود با محمد بن‌سلمان ترجیح داده بود فاصله خود را حفظ کند. ترامپ البته پیش از شروع اجلاس رسما گفته بود قرار فروش میلیاردها دلار جنگ‌افزار به عربستان به قوت خود باقی است. نخست‌وزیر بریتانیا هم در حاشیه اجلاس با محمد بن‌سلمان دیدار و گفت‌وگو کرده است. گفته می‌شود می از شاهزاده عربستان خواسته در آینده مانع از بروز چنین مسائلی شود.
ناخشنودی پوتین
قرار دیدار بین پوتین و ترامپ از سوی کاخ سفید لغو شد. آمریکا دلیل لغو این قرار را برخورد گارد ساحلی روسیه با قایق‌های نظامی نیروی دریایی اوکراین در تنگه کرچ اعلام کرده است. در همین رابطه دونالد تاسک، رییس شورای اروپا خواستار تشدید تحریم‌ها علیه روسیه شده است. تاسک بر حمایت و پشتیبانی اتحادیه اروپا از اوکراین تاکید کرده است.
ولادیمیر پوتین از سیاست تحریم‌ها و تلاش‌هایی که برای منزوی کردن روسیه صورت می‌گیرد به‌شدت انتقاد کرده است. او گفت: برخی از کشورها با دنبال کردن این سیاست بر آن هستند تا از منظر اقتصادی سود بیشتری در رقابت با روسیه برای خود کسب کنند. پوتین تاکید کرده است که تحریم‌ها نه تنها به بازرگانی جهانی به گونه‌ای جدی آسیب می‌رساند، بلکه زمینه‌های اعتماد متقابل را نیز از بین می‌برد. موضوع تجارت جهانی یکی از رئوس اصلی گفت‌وگوهای دیروز رهبران و سران کشورهای گروه 20 بود. گفته می‌شود ترامپ از دیدار با رییس‌جمهوری چین استقبال کرده و پیشاپیش گفته است که به نتایج مثبت این دیدار و گفت‌وگو باور دارد.
رقابت تسلیحاتی پیامد خروج آمریکا از آی‌ان‌اف
رییس‌جمهوری روسیه تاکید کرد‌ خروج آمریکا از پیمان قوای هسته‌ای میان‌برد احتمالا موجب رقابت تسلیحاتی غیر‌قابل کنترل شود. ولادیمیر پوتین در نشست رهبران جی ۲۰ در آرژانتین گفت: خروج از پیمان آی‌ان‌اف خطراتی را بابت رقابت تسلیحاتی غیر‌قابل کنترل ایجاد می‌کند. پوتین همچنین با اشاره به توافق هسته‌ای ایران از آمریکا درخواست کرد مانع از ایجاد دور جدیدی از تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران شود. پیمان آی‌ان‌اف در ۱۹۸۷ به امضای میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی و رونالد ریگان، رییس‌جمهوری وقت آمریکا رسید. با این حال دونالد ترامپ ۲۱ اکتبر درباره خروج از این پیمان صحبت کرد.
نمایش قدرت آشکار علیه چین
رهبران ایالات متحده، ژاپن و هند در نمایش قدرتی آشکار علیه چین، برای اولین بار به صورت مشترک دیدار و بر کشتیرانی آزاد در آسیا تاکید کردند.
دونالد ترامپ با نارندرا مودی و شینزو آبه در حاشیه اجلاس اقتصادی گروه۲۰ در بوئنوس‌آیرس آرژانتین دیدار کرد. این ملاقات تنها ۱۵ دقیقه به طول انجامید و بیشتر جنبه نمادین داشت تا طرح‌ریزی استراتژی. اما در شرایطی انجام شد که سه طرف نگرانی‌های مشترکی از افزایش اقتدار چین دارند. ژاپن و هند از دیرباز اختلافات ارضی با همسایه‌شان داشته‌اند و ترامپ هم چین را بابت تجارت تحت فشار گذاشته است و مجددا نسبت به قدرت‌نمایی پکن در آب‌های مورد مناقشه دریای چین جنوبی ابراز نگرانی کرده است. شینزو آبه گفت: ژاپن، آمریکا و هند ارزش‌های بنیادین و منافع استراتژیک مشترکی دارند. با این همکاری سه جانبه، ما شکوفایی بیشتر و ثبات‌ بیشتری برای این منطقه و همچنین جهان به ارمغان می‌آوریم.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، نخست‌وزیر هند هم تاکید کرد: رمزواژه نام کشورهای ژاپن، آمریکا و هند به انگلیسی که کلمه «Jai» را تشکیل می‌دهد به زبان هندی به معنای بادوام، با عمر طولانی است. سخنگوی کاخ سفید در بیانیه‌ای گفت: ملاقات مذکور مجددا تاکیدی بر اهمیت دیدگاه هند- اقیانوسیه آزاد و باز برای ثبات و شکوفایی جهانی و تعهد به تعمیق همکاری سه‌جانبه است. با این حال نخست‌وزیران هند و ژاپن دیدارهای جداگانه‌ای با رییس‌جمهوری چین داشتند.
این در حالی است که رییس‌جمهور چین و رییس‌جمهور ترکیه در حاشیه این اجلاس با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. وزارت خارجه چین به نقل از شی اعلام کرد: پکن آماده است همکاری‌ها و هماهنگی‌ها را با ترکیه تقویت کند و به طور مشترک دو کشور با سیاست‌های حمایت‌گرایانه و محدودیت‌های یکجانبه مخالفت و از منافع مشترک دفاع کنند.
اردوغان نیز در این دیدار بر حفظ روابط مثبت با چین تاکید کرده و تمایل خود را برای تقویت همکاری‌ها با پکن در امور منطقه‌ای و بین‌المللی اعلام کرد. وزارت خارجه چین در این بیانیه آورد: اردوغان در این دیدار گفته است که ترکیه امیدوار است روابط سطوح عالی و نزدیکش با طرف چینی را حفظ کند و در چارچوب ابتکار کمربند و جاده همکاری‌ها را در حوزه‌های اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری، هوانوردی و گردشگری گسترش دهند.
بیانیه پایانی نشست سران بریکس
رهبران کشورهای عضو گروه بریکس (روسیه، برزیل، هند، چین و آفریقای جنوبی) در پایان نشست خود که جمعه گذشته در حاشیه نشست سران گروه 20 در بوئنوس‌آیرس، پایتخت آرژانتین برگزار شد، بیانیه‌ای را تصویب کردند. رهبران پنج کشور روسیه، چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی خواستار مبارزه با اقدامات محدودکننده علیه سایر کشورها و متحد شدن تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم بین‌المللی شدند.
رهبران کشورهای عضو بریکس در بیانیه پایانی از همه اعضای سازمان تجارت جهانی خواستند با اقدامات محدودکننده یکجانبه و غیرتجاری علیه سایر کشورها مقابله کنند. در این بیانیه بر ضرورت اصلاح سازمان تجارت جهانی با این شرط که ارزش‌های اساسی آن باقی بماند، تاکید شده است. رهبران کشورهای گروه بریکس همچنین از جامعه بین‌الملل‌ خواستند تلاش‌های خود را برای مبارزه قاطع با تروریسم متحد سازد. آنها همچنین پایبندی خود به توافقنامه پاریس درباره آب و هوا را مورد تاکید قرار دادند.