بورس در مسیر ناپایداری

هادی مومنی- آمارهای معاملاتی بورس در هفته گذشته نشان از نامتعادل شدن این بازار برای سهامداران دارد. در حالی که انتظار می‌رفت تا به آرامش رسیدن بازارهای ارز، طلا و سکه بورس در مسیر تازه‌تری از افزایش شاخص و رونق‌بخشی معاملات گام بردارد اما واکنش‌های بازار سهام در چند مدت اخیر و به خصوص در هفته اول آبان‌ماه به خوبی نشان می‌دهد که شرایط در این بازار به شدت متزلزل و ناپایدار است. رشدهای تقریبا مصنوعی در این بازار به صورت کامل تحت تاثیر ریزش‌های شدید قرار دارد و دیگر خبری از استمرار روزهای سبز بورس نیست. هر چند در این میان از امروز اصلاحات در بازار سهام وارد فاز تازه‌تری می‌شود اما باید اعتراف کرد که بورس همانند چند ماه گذشته مورد توجه سرمایه‌گذاران نیست و به نوعی از سکه افتاده است و باز هم در گرداب نوسان‌های خردکننده گذشته‌ای نه چندان دور اسیر شده است. کاهش شدید شاخص‌ها، ارزش بازار سهام، افت قیمت اکثر سهم‌ها و در کنار آن عدم وجود شوک‌های تکان‌دهنده مثبت برای بورس و سهامداران آن باعث ایجاد و عمیق‌تر شدن این رکود شده است.
کاهش 7 درصدی شاخص
آمارهای معاملاتی نیز تایید‌کننده اوضاع قرمز تالار شیشه‌ای است به طوری که شاخص کل بورس در هفته‌‌ اول آبان‌ماه با افت هفت درصدی نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل از خود به رقم 163 هزار و 772 واحد رسید. به این ترتیب بازدهی شاخص کل بورس که از ابتدای امسال تا دو هفته قبل به بیش از 92 درصد رسیده بود در پایان آخرین روز معاملاتی این هفته به 70 درصد کاهش یافت. شاخص کل بورس تهران در ابتدای امسال در کانال 96 هزار و 290 واحدی نوسان می‌کرد و تا این لحظه نوسان 67 هزار و 482 واحدی را تجربه کرده است.
بازار اول و دوم


نماگر بازار اول بورس تهران نیز همچون شاخص کل بورس با کاهش هفت درصدی در پایان معاملات هفته گذشته نسبت به هفته ماقبل خود به عدد 120 هزار و 393 واحد رسید. این شاخص در هفته منتهی به 30 آبان‌ماه امسال به رقم 129 هزار و 960 واحد رسیده بود. همچنین شاخص بازار دوم بورس تهران با کاهش شش درصدی در پایان هفته جاری به رقم 327 هزار و 503 واحد دست یافت. شاخص بازار اول و دوم بورس تهران در نخستین روز معاملاتی بورس تهران به ترتیب 68 هزار و 124 واحد و 206 هزار و 487 واحد بودند. از سوی‌ دیگر‌ به گزارش فارس، شاخص کل هم‌وزن اما در معاملات هفته‌ای که گذشت، روند نزولی کمتری را نسبت به سایر نماگر‌های بورسی تحمل کرد، به طوری که این نماگر با کاهش سه درصدی نسبت به هفته قبل از خود به عدد 27 هزار و 237 واحد رضایت داد. بازدهی این نماگر از ابتدای امسال تاکنون به 58 درصد رسیده است.
وضعیت 30 شرکت بزرگ
بیشترین افت شاخص‌ها در هفته گذشته به نماگر 30 شرکت بزرگ بورسی تعلق گرفت که با افت هشت درصدی به رقم هشت هزار و 90 واحد رسید. این نماگر در هفته گذشته شاهد ریزش 692 واحدی بود که منجر به کاهش بازدهی آن از ابتدای امسال تا این لحظه به 88 درصد شده است. روند نزولی نماگر‌های منتخب بورس تهران در پایان معاملات این هفته در حالی دنبال شد که ارزش کل معاملات این هفته بورس تهران نیز با کاهش 38 درصدی به دو هزار و 427 میلیارد و 500 میلیارد تومان بالغ شد. این رقم برای معاملات هفته منتهی به 30 آبان‌ماه امسال معادل سه هزار و 944 میلیارد و 600 میلیون تومان بود. بر اساس این گزارش ارزش کل معاملات بورس تهران از ابتدای امسال تا‌کنون بالغ بر 107 هزار و 9 میلیارد و یکصد میلیون تومان شده است. حجم کل معاملات این بازار در هفته‌ای که گذشت نیز بالغ بر پنج میلیارد و 956 میلیون سهم بود که در 511 هزار و 321 نوبت داد و ستد شد. حجم معاملات بورس تهران در این هفته در مقایسه با هفته قبل کاهش 38 درصدی را نشان می‌داد، در عین حال دفعات معاملات نیز در این آمار مقایسه‌ای افت 41 درصدی را به نمایش گذاشته است.
بازار بدهی
ارزش معاملات بازار اول بورس تهران نیز با کاهش 41 درصدی در این هفته نسبت به هفته قبل از خود به رقم هزار و 161 میلیارد و 500 میلیون تومان بالغ شده است. حجم معاملات در بازار اول بورس تهران طی هفته‌ای که گذشت با افت 40 درصدی نسبت به هفته گذشته به چهار میلیارد و 144 میلیون سهم رسیده است. این رقم برای بازار دوم سهام نیز با کاهش 39 درصدی به یک میلیارد و 745 میلیون سهم رسید. بالاترین افت ارزش معاملات هفته‌ای که گذشت به بازار مشتقه سهام اختصاص یافت که با افت 100 درصدی ارزش معاملات این هفته را به 500 میلیون تومان رساند. ارزش معاملات این بازار از ابتدای امسال تا‌کنون بالغ بر 17 میلیارد و 300 میلیون تومان شده است. بازار بدهی بورس تهران نیز با کاهش 28 درصدی در حجم معاملات این بازار در هفته‌ای که گذشت به رقم 573 میلیارد و 400 میلیون تومان رسید. ارزش معاملات بازار بدهی بورس تهران از ابتدای امسال تا‌کنون بالغ بر هفت هزار و 216 میلیارد و 300 میلیون تومان شده است. در نهایت طی هفته‌ای که گذشت صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) در بورس تهران با افت 50 درصدی در ارزش معاملات به 62 میلیارد و 500 میلیون تومان رسید‌. ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله از ابتدای امسال بالغ بر سه هزار و 747 میلیارد و 800 میلیون تومان بوده است.
آمار معاملات 8 ماه اخیر
تعداد ۳۵۰ میلیارد و ۹۶۲ میلیون سهم و حق تقدم از ابتدای امسال تاکنون در مدت ۱۶۴ روز معاملاتی در بورس اوراق بهادار دادوستد شده است. از ابتدای امسال تاکنون در مدت ۱۶۴ روز معاملاتی تعداد ۳۵۰ میلیارد و ۹۶۲ میلیون سهم و حق تقدم به ارزش ۱۰۷۰ هزار و ۹۱ میلیارد ریال در ۲۰ میلیون و ۶۴۰ هزار و ۴۳۰دفعه مورد معامله قرار گرفته است. همچنین بررسی معاملات بازار سهام به تفکیک بازار نشان می‌دهد در این مدت ۲۳۸ میلیارد و ۶۲۱ میلیون سهم به ارزش ۶۱۸ هزار و ۴۱۱ میلیارد ریال در ۱۱ میلیون و ۲۸۹ هزار و ۱۸۶نوبت در بازار اول، ۱۰۶ میلیارد و ۷۹۲ میلیون سهم به ارزش ۳۴۱ هزار و ۸۶۶ میلیارد ریال در ۹ میلیون و ۱۴۹ هزار و ۳۳نوبت در بازار دوم، ۷۳ میلیون سهم به ارزش ۷۲ هزار و ۱۶۳ میلیارد ریال در ۲۶ هزار و ۹۱۱نوبت در بازار بدهی، یک میلیارد و ۴۱۵ میلیون سهم به ارزش ۱۷۳ میلیارد ریال در سه هزار و ۳۹۸ نوبت در بازار مشتقه و سه میلیارد و ۶۴۹ میلیون واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش ۳۷ هزار و ۴۷۸ میلیارد ریال در ۱۶۸ هزار و ۵۶۸نوبت مورد معامله قرار گرفته است. همچنین شاخص کل نیز که معاملات امسال بورس را از ارتفاع ۹۶ هزار و ۲۹۰ واحد آغاز کرده است تاکنون با ۶۷ هزار و ۴۸۲ واحد افزایش معادل ۷۰درصد رشد را به ثبت رسانده و به ارتفاع ۱۶۳ هزار و ۷۷۲واحد رسیده است. شاخص بازار اول نیز در این مدت با ۵۲ هزار و ۲۶۸ واحد رشد و شاخص بازار دوم با ۱۲۱ هزار و ۱۷واحد افزایش مواجه شده‌اند. این گزارش می‌افزاید‌ ارزش بازار ناشران بورس تهران در پایان آبان‌ماه به بیش از ۶۸۱ هزار میلیارد تومان بالغ شده که نشان از رشد این متغیر دارد. ارزش بازار ناشران بورس تهران در پایان آبان‌ماه به بیش از ۶۸۱ هزار میلیارد تومان بالغ شد. بر اساس این گزارش، از میان ۳۲۵ شرکتی که در بورس تهران فعالیت دارند، رتبه اول تا سوم از نظر ارزش بازار به صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس با 022/482 میلیارد ریال، فولاد مبارکه اصفهان با 525/411میلیارد ریال و سنگ‌آهن گل‌گهر با220/284 میلیارد ریال اختصاص یافته است. همچنین شرکت‌های ملی صنایع مس ایران، پتروشیمی پارس، گسترش نفت و گاز پارسیان، چادرملو، سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، ارتباطات سیار ایران و سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به ترتیب با 640/239 میلیارد ریال،646/221 میلیارد ریال،587/196 میلیارد ریال،‌ 902/187 میلیارد ریال، 049/183 میلیارد ریال، 506/184 میلیارد ریال و 953/181 میلیارد ریال رتبه‌های چهارم تا دهم را به نام خود ثبت کردند. از سوی‌ دیگر شرکت‌های نوش مازندران، ماشین‌سازی نیرو‌محرکه، جوشکاب یزد، آلومراد، درخشان تهران، تولیدی گرانیت بهسرام، کشت و صنعت پیاذر، سامان‌گستر اصفهان، لعابیران و تولیدی لنت ترمز ایران به ترتیب در انتهای این جدول قرار دارند. افزون بر این، متوسط نسبت قیمت به درآمد ناشران بورس تهران (P/E) در پایان آبان‌ماه به 51/10 مرتبه رسید. لازم به ذکر است بین شرکت‌هایی که در تابلوهای بورس تهران معامله می‌شوند، ۹۵ شرکت دارای P/E بیش از ۲۰ مرتبه هستند. همچنین ۹۱ شرکت دارای P/E‌ بین ۱۰ تا ۲۰ مرتبه و ۱۰۴ شرکت دارای P/E‌کوچک‌تر از ۱۰ هستند. این درحالی است که ۳۵ شرکت با پیش‌بینی زیان، P/E منفی دارند. گفتنی است قیمت به ازای هر سهم برای ۴۹ شرکت بیش از ۱۰۰۰۰ ریال است. قیمت هر سهم ۱۵۰ شرکت نیز بین ۳۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ ریال، ۱۱۵ شرکت هم با قیمتی مابین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ ریال در تابلوی بورس مشاهده می‌شود و قیمت سهم ۱۱ شرکت نیز کمتر از ۱۰۰۰ ریال داد و ستد می‌شود.