روزنامه ایران
1397/09/07
تکاپوهای دقیق و نواندیشانه در فرهنگ
کامیار عابدی
پژوهشگر و منتقد ادبی
«ایران»: در اواخر دهه هفتاد و نیمه نخست دهه 80، که نشستهای ادبی، فلسفی و فرهنگی مجله «کتاب ماه ادبیات و فلسفه» حسابی رونق داشت، از طریق شاعر و ادیب ارجمند، ولیالله درودیان، با یکی از پژوهشگران حوزه ادبیات و اندیشه سیاسی و اجتماعی ایران آشنا شدم. نام این پژوهشگر حجتالله اصیل بود؛ مردی فرهیخته، خوشرو، کمسخن و آدابدان. اصیل در سال 1316 در شهرستان ملایر چشم به جهان گشوده بود. به سبب مشکلات معیشتی نسبت به همسالانش قدری دیر به درس و مدرسه پرداخت. تحصیلات دانشگاهی را نیز در دهه پنجاه تا اخذ درجه کارشناسی ارشد در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به پایان رساند. او در این دوره از دانشجویان استاد حمید عنایت شمرده میشد. با آنکه اصیل ناگزیر از کار اداری در زمینهای غیر مرتبط با رشته تحصیلیاش شده بود، اما به هیچ وجه سررشته دانش و پژوهش را گم نکرد. او بویژه به حوزه ادبیات و اندیشه سیاسی و اجتماعی دورههای بیداری و مشروطه علاقهمند بود. از اینرو، علاوه بر عرضه منتخبهایی از آثار شاعران دوره مشروطه مانند اشرفالدین نسیم شمال و ملکالشعرای بهار و نیز بررسی شعر این دوره از منظر مفهومهای سیاسی و اجتماعی در یک کتاب، به تحقیق در آثار میرزا مَلکم خان، علیاکبر دهخدا و احمد کسروی پرداخت. او بویژه با کوشش و دقت بسیار زیاد و راهنمایی استاد فریدون آدمیت توانست مجموعه مُنقّح و معتبری از رسالههای میرزا ملکم خان را گردآوری و سال 1381 در نشر نی منتشر کند. علاوه بر این، از این پژوهشگر نواندیش – که به لحاظ شخصی، انسانی بسیار با فضیلت بود- تحقیقی خواندنی درباره «آرمانشهر در اندیشه ایرانی» (نی، ویرایش 1:1370، ویرایش 2: 1381) نیز در دست است. منتخبی از «سیاستنامه» خواجه نظامالملک، برگردانی از مقاله تفصیلی استاد شفیعی کدکنی درباره تاریخ ادبی ایران از دوره تیموری تا دوره پهلوی و نگارش شمار درخور توجهی مقاله در زمینههای تاریخ ادبی و فرهنگی برای مجلهها و دانشنامهها از دیگر تکاپوهای اصیل در حوزه فکر و قلم است. این نوشتهها به احتمال زیاد در آینده به کوشش دوستش، ولیالله درودیان، در یک مجموعه منتشر خواهد شد. همچنین از وی یک تکنگاری منتشر نشده درباره زادگاهش، کرتیل آبادِ ملایر، نیز برجای مانده است.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر معظم انقلاب در دیدار برنامه سازان سیما: هنر باید میداندار باشد
هرگز از نقد سرمایه داری دست نکشیدم
تکاپوهای دقیق و نواندیشانه در فرهنگ
پرونده کیروش و برانکو در کمیته اخلاق
بازی استیضاح
پاریس و برلین میزبان کانال انتقال مالی
مصائب تولید
افتخار امنیتی کردن مسأله جمعیت را به دیگران بدهید
ابلاغ چارچوب پوشش برای دانشجویان آزاد
ریسک بالای ساخت و ساز
ایران اجتماعی ضمیمه امروز
آسیبهای دو استیضاح
سیل زندگی ما را با خود برد
رایزنی ظریف با عبدالله در ژنو
کرمانشاه ایستاد