دریای تغییرات در «سهند» و «دنا» و غافلگیری بزرگ «فاتح»

هادی محمدی – نیروی دریایی ارتش که روزی جولانگاه مستشاران آمریکایی و انگلیسی بود، در 40 سال اخیر توانسته به عنوان یکی از بخش‌های درخشان در حوزه خودکفایی و اتکا به توان داخلی قد علم کند و امروز از تعمیر و نگهداری تا ساخت شناورهای سطحی و زیرسطحی و از آموزش‌های به روز شده تا اقتداری که به پشتوانه ایران و ایرانی چشم دوست و دشمن را خیره کرده، نشان می دهد که چرا در 40 سالگی انقلاب اسلامی می‌توانیم آن را موفق و الگویی برای دیگران بدانیم.به مناسبت 7 آذر، روز نیروی دریایی در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، با فرمانده خوش‌برخورد و بادانش نیروی دریایی ارتش، امیر دریادار حسین خانزادی گفت و گو کرده ایم، فرماندهی که یک سال از سکانداری‌اش بر سفید‌پوشان این نیرو می‌گذرد و حرف ها، خبرها و ناگفته هایی دارد درباره دو دستاورد مهم این نیرو که به زودی رونمایی می شوند؛ یعنی ناوشکن پیشرفته سهند و زیردریایی مخوف فاتح. مشروح این گفت و گو را بخوانید.   * به نظر شما نیروی دریایی امروز بعد از‌ گذشت‌‌40‌ ‌سال از پیروزی انقلاب، در کجا ایستاده و چه پیشرفت‌هایی داشته‌ که‌ بتوانید از آن‌ها به عنوان شاخص اقتدار‌40 ساله یاد کنید‌؟ در آن زمان ما به لحاظ بهره‌مندی از تجهیزات به‌طور کامل به کشورهای خارجی به خصوص غربی‌ها وابسته بودیم و حجم زیادی از تجهیزات ما حتی سلاح‌های سبک از اروپا و آمریکا وارد می‌شد و برای به کار‌گیری این تجهیزات و داشتن دانش دریایی در همه حوزه‌های آموزشی به کشورهای خارجی وابسته بودیم، به طوری که افسران ما دوره دیده آمریکا و انگلیس و ایتالیا بودند. نکته مهم این که عمده این تجهیزات برای به کارگیری در محیط بسته خلیج‌فارس پیش‌بینی شده بود، یعنی نیروی دریایی ما در ابتدای انقلاب برای به کارگیری در آب‌های سبز که شامل مناطق دریایی تحت حاکمیت است، تجهیز و آموزش داده شده بود، در‌حالی که هیچ‌کدام از آب‌های تحت حاکمیت ما به‌200 مایل هم نمی‌رسد. ما بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دیدیم همه کسانی که تجهیزات را آماده و پشتیبانی می‌کردند، با عنوان مستشار از کشور ما خارج شدند و هیچ‌کس باقی نماند. در همین مدت شاهد حمله دشمن بعثی با حمایت غرب و شرق نیز بودیم و دیدیم که اتفاقا اولین سیلی را هم در دریا خوردند، به گونه‌ای که تنها 67 روز از شروع جنگ نگذشته بود که در عملیات پیروز مروارید همان تجهیزاتی که فکر می‌کردند کار نخواهد کرد و نیروی انسانی که دشمن گمان می کرد برای جنگ آماده نیست، پیروزی بزرگی را به ارمغان آوردند. این دوران گذشت و پس از آن تجهیزات ما به قطعات نیاز داشتند تا کاربرد آن ها متوقف نشود. در این مدت شاهد بازنشستگی چند فروند از تجهیزات خیلی قدیمی هم بودیم. همچنین احساس کردیم باقی ماندن در فضای بسته خلیج فارس برای کشور بزرگی مثل جمهوری اسلامی ایران که سواحل گسترده‌ای دارد، قابل توجیه نیست و یک حرکت انقلابی و انبساطی از خلیج فارس به سواحل مکران آغاز شد. یکی از نیازهای این حرکت تجهیزاتی بود که ظرفیت دریانوردی اقیانوسی داشته باشند و ما با همان تجهیزاتی که برای آب‌های بسته‌ای چون خلیج‌فارس پیش‌بینی شده بود، وارد اقیانوس‌ها شدیم و تا امروز 58 ناوگروه را برای مبارزه با دزدان دریایی و حفظ امنیت مواصلات دریایی اعزام کرده‌ایم. * آیا امکان اعزام ناوگروه در قبل از انقلاب وجود داشت‌؟ ما هر سال یک اعزام آموزشی داشتیم که برای آن یک اعزام، همه نیروی دریایی در یک سال بسیج می‌شد، اما الان در‌10 سال، 58 ناوگروه اعزام کردیم که تقریبا سالی 6 ناوگروه بوده است. * یکی از دستاوردهای ما پس از انقلاب موضوع ‌آموزش‌هاست. در این حوزه تحول چگونه بوده است؟ ما به هیچ‌وجه قبل از انقلاب دانشگاه افسری دریایی نداشتیم و دانشگاه امام خمینی(ره) نوشهر با پیروزی انقلاب و در سال‌60 آغاز به کار کرد. در‌حالی که پیش از انقلاب آموزش افسری به طور کامل ‌و بخشی از آموزش درجه‌داری در خارج‌ازکشور بود. من خودم دانش آموخته ششمین دوره دانشگاه امام خمینی(ره) نوشهر در سال 65 هستم و تا الان 37 دوره دانشجویی در دانشگاه نوشهر برگزار شده است. *  امروز می‌توانید ادعا کنید که همه کارکنان نیروی دریایی در هر رده‌ای آموزش‌دیده داخل کشور هستند‌؟ بله. من اولین فرمانده نیروی دریایی هستم که بعد از انقلاب در دانشگاه امام خمینی(ره) نوشهر آموزش دیده است و امروز به برکت انقلاب اسلامی همه رده‌های پایین‌تر اعم از فرماندهان و معاونان بدون استثنا ، آموزش‌دیده‌های مراکز داخل کشور هستند. * در حوزه قطعات و تجهیزات نیروهای نظامی، از ابتدای انقلاب دچار تحریم‌های تقریبا 100 درصد بودیم. در این حوزه چگونه توانستیم هم نگهداری را داشته‌ و هم به روز باشیم‌؟ بعد از پیروزی انقلاب و زمانی که مستشاران رفتند، نسلی این کار را برعهده گرفت که در برابر انقلاب‌، کشور و تمامیت ارضی متعهد بود. آن ها با جدیت و تلاش تمام آن چیزهایی را که در قالب آموزش فهمیده بودند، در ناوبری و تعمیر به کار بردند. اما در جایی نیاز داشتیم تجهیزات جدید را وارد کنیم یعنی باید تناسبی بین تجهیزات و تهدیدات ایجاد می‌کردیم و فناوری جدید را به خدمت می‌گرفتیم، تا جایی که می‌شد، سلاح‌های روز و فناوری‌های مختلف را روی همان شناورها نصب کردیم. امروز بعد از 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، تجهیزاتی مثل ناوشکن نقدی را استفاده می‌کنیم که 54 سال عمر دارند و همین الان در خلیج عدن مشغول ماموریت هستند اما همه تجهیزات داخلی را تغییر دادیم و بدنه ها را طوری نگهداری کردیم که الان در اقیانوس کار می‌کنند. این به برکت انقلاب اسلامی است و پیشرفت بسیار خوبی به شمار می‌رود. زمانی ما خواستیم که به سمت شناورهای جدیدتر برویم اما کسی به ما شناور نمی‌داد. این‌که امروز می‌گویند تحریم‌ها سنگین است، واقعا برای ما شوخی است، زیرا تحریم‌ها‌40 سال است که به مجموعه نیروهای مسلح تحمیل شده اما در همین فضای تحریم، ما ساخت ناوهای موشک‌انداز را شروع کردیم که الان نسل‌های متعدد کلاس پیکان در دریای خزر مشغول عملیات هستند. تمام تجهیزاتشان بومی و  ساخته شده توسط فرزندان این کشور در مراکز علمی‌، دانشگاه‌ها، صنایع‌، وزارت دفاع و نیروی دریایی است. امروز ارتباط ما با کشورهای دریای خزر با همین تجهیزات است. اصولا ما قبل از انقلاب هیچ تجهیز نظامی در منطقه خزر نداشتیم. در دریای خزر ابتدا ناوهای توپدار کلاس قائم و سپس موشک‌اندازهای پیکان و بعد دماوند را ساختیم که دماوند به خاطر مسئله ای که برایش پیش آمد، الان در مسیر احیا قرار دارد. امروز دماوند احیا شده، اولین ناوشکنی است که در سینه‌اش یک پروانه دارد و این به خاطر شرایط خزر است تا بتواند با مانور سینه ناو را از صخره‌ها دور کند. با این تجهیزات امروز ما در خزر یک قدرت معنا‌دار هستیم. در ناوگان جنوب هم ساخت ناوشکن جماران آغاز شد. جماران اولین ناوشکن بومی ساخت فرزندان ایران بود که در سال 88 با حضور رهبر معظم انقلاب به ناوگان نیروی دریایی ملحق شد و از آن زمان همواره و به صورت متناوب در ماموریت‌های خلیج عدن حضور داشته است. بعد از جماران، کار ساخت ناوشکن سهند آغاز شد که قرار است در هفتم آذرماه به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی الحاق شود. سهند، یک نسل جدید از کلاس ناوشکن‌های موج است و دریایی از تغییرات و امکانات بالاتر نسبت به جماران در سهند وجود دارد. ناوشکن سهند به سامانه دفاع نقطه‌ای بومی کمند و موشک‌های کروز ضدکشتی مجهز شده است . این ناوشکن بازتاب راداری کوچک تری دارد و نسبت به جماران سخت‌تر قابل شناسایی است، ضمن این‌که در همین ناوشکن پیش‌بینی پروانه در قسمت سینه‌ آن شده است. سهند پایداری و ماندگاری بیشتری دارد و باند پروازی آن امکان نشستن بالگردهای سنگین‌تر را عملی می‌کند، همچنین در ساخت شناورهای بعدی ناوشکن‌های سنگین را در برنامه داریم. ناوشکن دنا هم که پروژه موج 3 محسوب می‌شود، الان آماده است و به زودی به نیروی دریایی ملحق می‌شود. ناوشکن دنا، از نسل ناوشکن جماران است و تا پایان سال به آب انداخته می‌شود و اواسط سال آینده هم به طور عملیاتی کامل و به ناوگان جنوب الحاق می‌شود. همزمان با آن کار ساخت موج 5 هم شروع شده و الان در بندرعباس در حال ساخت است و هم اکنون کاسه آن تمام شده، همچنین امیدواریم که خبر الحاق موج 5 را   سال آینده در 7 آذر بدهیم. درباره خزر باید بگویم که دریای خزر، دریای ویژه‌ای است که در بیشتر ایام سال توفانی است و ما امروز مشکلات آن را شناخته‌ایم. ما کار احیای ناوشکن دماوند را شروع کردیم و دماوندی که 12 سال طول کشید تا ساخته شود، الان در کمتر از یک سال آمادگی پیدا می‌کند، پس از نصب تجهیزات و تسلیحات جدید به آب بیفتد. امیدواریم که این ناوشکن تا پایان سال به آب برود و برای سال آینده نیز آماده عملیات در دریا شود. این یعنی اگر روزی ناوشکن را در 12 سال می‌ساختیم، الان ظرف 18 ماه می‌سازیم. هرچند من ادعا دارم که ما می‌توانیم زیر یک سال ناوشکن بسازیم و این را در آینده اثبات خواهیم کرد. ما در‌کنار شناورهای سطحی، به شناورهای زیر‌سطحی پرداختیم که پیچیده‌ترین شناورها در نیروی دریایی هم هستند. زیردریایی کلاس غدیر را با قابلیت پرتاب اژدر در داخل ساختیم و الان دانش زیردریایی در کشور کاملا بومی شده و حتی اژدر و مین را به عنوان سلاح زیرسطحی می‌سازیم. بعد از غدیر، زیردریایی کلاس فاتح را شروع کردیم و امروز به جرئت می‌گویم زیردریایی کلاس نیمه سنگین فاتح که طی امسال و پس از الحاق ناوشکن سهند در فاصله کوتاهی به نیروی دریایی الحاق می‌شود، یک زیردریایی پیشرفته و به روز است. معمولا یک شناور که ساخته می‌شود، چند آزمایش را باید بگذراند که شامل آزمایش ها و تمرین ها در مجموعه کارخانه ها و آزمایش در کنار اسکله می‌شود و در صورت موفق بودن این آزمایش‌ها باید به دریا برود و آزمایش های سطحی را انجام بدهد. زیر‌دریایی فاتح آزمایش‌های سطحی را انجام داده و غوص هم کرده اما ما به دلیل این‌که سختگیرانه به زیردریایی نگاه می‌کنیم، درخواست کردیم برخی جزئیاتش از استانداردها هم بالاتر باشد. این زیردریایی برای دشمنان قطعا یک غافلگیری است و از فناوری‌های روز دنیا ‌استفاده می‌کند، بسیار پیچیده است و به طور کامل ساخت دست ایرانی‌هاست و علاوه بر فاتح، فروندهای بعدی هم در داخل کارخانه در حال ساخت است، به گونه‌ای که برخی از آن‌ها بدنه‌ شان هم به پایان رسیده است. این نشان می‌دهد به برکت انقلاب و به لطف تحریم‌ها به سطحی از خودباوری رسیده‌ایم که طراحی‌، ساخت و تجهیز شناورهای سطحی و زیرسطحی به صورت بومی در اختیار صنعت داخل کشور است. * وضعیت ما در حوزه اقتدار دریایی چگونه بوده است؟ در حوزه اقتدار دریایی، بحث نمایش پرچم و حضور در دریاها و اقیانوس‌هاست. همان‌طور که مقام معظم رهبری می‌فرمایند، نفس حضور در دریاها قدرت است یعنی اگر بتوانیم در دریاها و اقیانوس‌ها حضور داشته باشیم، به این‌ معناست که سطح بالایی از دانش و فناوری و فرهنگ به برکت انقلاب در کشور به وجود آمده و به سرعت در‌حال رشد و توسعه است. امروز در اقیانوس هند حضور فعال داریم، در دریای سرخ و مدیترانه و دریای چین حضور داشتیم و از تنگه مالاگا‌ گذشتیم. به دماغه امید نیک رسیدیم و امیدواریم اهتزاز پرچم ایران را در اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک شاهد باشیم. * چه زمانی به اقیانوس اطلس ورود خواهیم کرد‌؟ به زودی.‌ برنامه ما این است که از عرض اقیانوس اطلس عبور کنیم. ما حتما از عرض اقیانوس اطلس می گذریم و در کشور گامبیا که روزی آمریکایی ها برای برده داری به سواحل این کشور رفتند، پرچم جمهوری اسلامی ایران را برای نمایش صلح و دوستی و این که ایران با هرگونه تبعیض و نژاد پرستی مخالف است، به اهتزاز درمی آوریم.