تعلل بروکسل در اجرای تعهدات برجام

بسته پیشنهادی اعضای اروپایی برجام که قرار بود قبل از اعمال تحریم های ثانویه آمریکا به منظور خنثی سازی آن تقدیم ایران شود، تاکنون به مقامات کشورمان تحویل داده نشده است. البته تیرماه به دنبال خروج آمریکا از برجام، نخستین بسته اروپایی به ایران تقدیم شد که البته محتوای آن با انتظارات تهران بسیار فاصله داشت. از این رو حجت الاسلام والمسلمین «حسن روحانی» رئیس جمهوری کشورمان آن را مایوس کننده دانست و گفت: متاسفانه در بسته پیشنهادی ارائه شده راهکار عملیاتی و شیوه مشخصی برای ادامه همکاری‌ها وجود نداشت و یک سری تعهدات کلی در حد بیانیه‌ های سابق اتحادیه اروپا عنوان شده بود.
به گزارش ایرنا، پس از ازسرگیری دور دوم تحریم ها از سوی آمریکا، گویی هنوز اروپایی ها در تدوین بسته نهایی مورد قبول ایران موفق عمل نکرده اند. در این راستا «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز  (دوشنبه 28 آبان) در جریان نشست وزرای امور خارجه این اتحادیه که در شهر بروکسل برگزار شد به «کانال مالی ویژه» (SPV) در بسته پیشنهادی اتحادیه اشاره کرد؛ سازوکاری که رفع موانع بانکی و تجاری ایران و اتحادیه اروپارا مد نظر دارد.
مسوول سیاست خارجی اتحادیه در کنار اعلام حمایت مجدانه اروپا از توافق هسته ای اما تاکید کرد که نمی‌ تواند تاریخ مشخصی را برای را‌ه‌ اندازی کانال ویژه تسهیلات مالی با ایران مشخص کند. این موضع گیری مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با آن چه جمهوری اسلامی ایران در قبال پایبندی کامل به برجام از اتحادیه انتظار دارد، بسیار فاصله دارد.
مقامات کشورمان در ازای همکاری های برجامی بر پایه 13 گزارش مثبت آژانس، توقع برداشته شدن گام های هماهنگ و ملموس از جانب اتحادیه اروپایی دارند که در ظاهر برای نجات برجام در مقابل ایالات متحده ایستادگی کرده است. ضمن این که اعلام زمان دقیق تحویل بسته برجامی برای ایران و شرکای اقتصادی کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه روز دوشنبه گذشته در جریان چهارمین همایش بین المللی «نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به تشریح تلاش های اروپا به منظور حفظ برجام پرداخت.


معاون سیاسی وزیر امور خارجه ناتوانی تروئیکای اروپا را در پیاده سازی کانال ویژه مالی ناشی از فشار سنگین آمریکا دانست اما در عین حال تاکید کرد: چه اروپا نمی‌خواهد با ما کار کند و بازی می‌کند و چه این‌که می‌خواهد کار کند و قادر نیست با فشارهای آمریکا، در نتیجه فرقی ندارد. ما با شرایطی روبه‌رو هستیم که اروپا نتوانسته یا نخواسته سازوکاری ایجاد کند که خواست ایران را تأمین کند. تا زمانی در برجام می‌مانیم که منافع ما تأمین شده باشد. الآن به‌دلیل منافعی که برای ما از لحاظ اقتصادی و سیاسی وجود دارد در برجام هستیم.
از نگاه تهران تنها نتیجه مهم است و اروپا چه به دلیل فشارهای آمریکا و چه به لحاظ سیاسی کاری و خرید زمان، برجام را به عنوان یکی از بزرگترین ابتکارهای خود با خطر مواجه خواهد کرد؛ خطری که به باور تحلیلگران و حتی مقامات اروپایی، هر چند به بروز مشکل در اقتصاد ایران منجر خواهد شد اما در نهایت دامن اتحادیه اروپا را پیش از آمریکا خواهد گرفت.
به باور کارشناسان، اهمیت سیاسی- امنیتی برجام و خاورمیانه ای با ثبات همواره بیش از فواید اقتصادی توافق مورد توجه مقامات اروپایی قرار داشته به طوری که در سفر روز دوشنبه «جرمی هانت» وزیر امور خارجه بریتانیا به ایران نیز به آن پرداخته شد. وی شرایط خاورمیانه را بسیار پیچیده، دشوار و مسموم ارزیابی کرد که حفظ برجام در این شرایط اهمیت دارد.
در این که مقامات اروپایی همچون وزیر امور خارجه بریتانیا از برجام حمایت سیاسی می کنند، شک و شبهه ای وجود ندارد. چند روز پیش رهبران اتحادیه از جمله «دونالد توسک» رئیس شورای اروپا و «ژان کلود یونکر» رئیس کمیسیون اروپا به همراه «سیریل راماپوسا» رئیس جمهوری آفریقای جنوبی در پایان هفتمین نشست مشترک خود، بر اهمیت برجام و ضرورت بهره گیری ایران از منافع آن تاکید کردند.
در بخشی از بیانیه مذکور آمده بود که «ما بر اهمیت حفظ و تداوم اجرای کامل و موثر همه ابعاد برجام، از جمله لغو تحریم‌ ها و پیامدهای ناشی از آن که همسو با صلح و امنیت منطقه و جهان است، تاکید می ‌کنیم.»
اینک در شرایطی که تهران به دلیل تحریم های نفتی و بانکی انتظار برداشته شدن گام های عملی از سوی اتحادیه را دارد، کانال مالی ویژه ایران و اروپا (اس.پی.وی) که رهبران قاره سبز شامل وزرای امور خارجه آلمان، بریتانیا، فرانسه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با همراهی چین و روسیه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل از آن رونمایی کردند با مشکل مواجه شده است.
بهانه تراشی 
خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌ها گزارش داد که در رابطه با ادعای اروپایی‌ها مبنی بر قصد ایران برای انجام سوءقصد در دانمارک و فرانسه، وزیران امورخارجه اتحادیه اروپا برای اعمال تحریم اقتصادی علیه اتباع ایرانی اعلام آمادگی کردند.
به گزارش ایسنا، پنج دیپلمات به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که وزیران امورخارجه فرانسه و دانمارک روز دوشنبه در نشست بروکسل همتایان اروپایی خود را در جریان طرح‌های سوءقصد در این دو کشور قرار دادند و آنها نیز موافقت کردند که در پاسخ اعمال تحریم‌های هدفمند علیه اتباع ایرانی را بررسی کنند. هرچند درباره جزئیات و نام افراد اطلاعاتی منتشر نشده است.
وزیران امورخارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در این نشست توافق کردند، شهروندان ایرانی‌ را که ادعا می‌شود در برنامه‌ریزی برای انجام ترور در دانمارک و فرانسه نقش داشته‌اند، مورد تحریم اقتصادی قرار دهند. در حقیقت، توافق کلی برای اعمال تحریم انجام گرفت و وزرا مشغول تهیه فهرستی از افراد احتمالی هستند که باید مورد تحریم قرار بگیرند.
این در حالی است که اتحادیه اروپا تلاش می‌کند پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال تحریم علیه ایران راهی برای ادامه تجارت با این کشور ایجاد کند چراکه جمهوری اسلامی هشدار داده است که اگر اتحادیه اروپا از منافع اقتصادی و تجارت با ایران حمایت نکند، ممکن است از این توافق خارج شود.
فرانسه تاکنون نیز به بهانه قصد ایران برای انجام حمله تروریستی علیه گروهک منافقین در پاریس دو ایرانی و سرویس اطلاعات ایران را هدف تحریم قرار داده است. یکی از گزینه‌ها این است که این تحریم‌ها به سطح اتحادیه اروپا گسترش یابد.
دانمارک در اکتبر ۲۰۱۸ دولت جمهوری اسلامی ایران را به برنامه‌ریزی برای ترور اعضای گروهک الاحوازیه در خاک این کشور متهم کرد. سرویس امنیتی دانمارک در همین رابطه نیز یک تبعه ایران را دستگیر کرد. دانمارک سپس سفیر ایران در کپنهاگ را احضار کرد و همچنین سفیر خود در تهران را برای مشاوره به کشور فرا خواند. جمهوری اسلامی بارها دانمارک، هلند و بریتانیا را به پناه‌ دادن به اعضای گروهک الاحوازیه متهم کرده است.
 به گزارش ایسنا، مقامات ایران بارها این اتهامات را رد کرده و این حوادث را سناریوهایی برای تخریب ایران و تضعیف روابط با اروپا دانسته است.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در واکنش به این مسئله گفته بود که جمهوری اسلامی نیز خواستار روشن شدن پرونده حمله تروریستی در دانمارک است و این آمادگی را دارد که با مقامات امنیتی دانمارک در این زمینه همکاری کند.