«همدلی» از حواشی دسترسی ایران به یک سیستم سرنوشت‌ساز در اقتصاد، در گفت‌‍وگو با کارشناسان، گزارش می‌دهد

پای سوئیفت در میان است
همدلی| گروه اقتصادی: سوئیفت؛ یا جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانک‌ها، همان واژه‌ای است که این‌روزها بیشتر از همیشه از زبان فعالان و آگاهان اقتصادی شنیده می‌شود؛ همان سیستمی که زمینه را برای نقل و انتقالات ارزی بین ایران و کشورهای خارجی و انجام مبادلات تجاری هموار می‌کند. دست‌اندرکاران اقتصادی، دسترسی به سیستم سوئیفت را یکی از بهترین روش‌ها برای انجام حواله‌های ارزی می‌دانند. به باور این تحلیلگران، استاندارد بودن، قابلیت اطمینان، امنیت، سرعت، کاهش هزینه‌ها و تسویه سریع و هم زمان حساب‌ها، از جمله مزایای دسترسی به سیستم سوئیفت است.
اگرچه این‌ها تحلیلی کلی از مزایای دسترسی ایران به سوئیفت هستند، اما به نظر می‌رسد که برای درک صحیح این واژه بهترین راهکار این است که پای صحبت‌های فعالان اقتصادی نشسته باشیم و از دنیای آن‌ها به خبرهایی با این رنگ و لعاب نگاه کنیم.
روز گذشته خبر مهمی در این زمینه منتشر شده بود. در تارنمای اسپوتنیک، این چنین آمده بود، یک منبع در اتحادیه اروپا روز جمعه اعلام کرد که در حال حاضر ارتباط تمام بانک های ایران با سیستم پرداخت بین المللی سوئیفت قطع نشده است.


وقتی اسپوتنیک، این خبر را منتشر کرد، سوالاتی در میان اذهان عمومی ایجاد شد؛ اینکه به راستی در این شرایط تحریمی، فعالان اقتصادی و تجار تا چه اندازه نگران این وضعیت هستند و وقتی دسترسی بانک‌های ایرانی به سوئیفت قطع یا وصل می‌شود، چه اتفاقی برای فعالیت‌های تجاری آن‌ها می‌افتد؟
مجیدرضا حریری، نایب رئیس اتاق ایران و چین، این فضا را این‌طور برای «همدلی»، تحلیل می‌کند: «مشکل فعالان اقتصادی ما اکنون دسترسی یا عدم دسترسی به سیستم سوئیفت نیست، بلکه مهمترین دغدغه ما اکنون مسائل و مشکلات مربوط به تجارت فرامرزی است.»
حریری، در میان صحبت‌های خود به نکته مهمی اشاره می‌کند؛ «پیگیری این موضوع که کدام بانک‌ها به سوئیفت دسترسی دارند و کدام‌ها ندارند، اکنون کاملا غیر منطقی است، چرا که مشکل ما اکنون این است که ببینیم کدام یک از بانک‌ها با ما کار می‌کنند و در ارتباط هستند.»
نایب رئیس اتاق ایران و چین در ادامه می‌گوید: «وقتی معلوم شد که اصلا بانکی برای کار کردن وجود دارد یا خیر، آن موقع می‌توان گفت که نقش سوئیفت در چیست و با این سیستم چگونه می‌توان کار کرد؟»
آن‌طور که از صحبت‌های حریری برمی‌آید، برای ایجاد یک رابطه تجاری موفق با دیگر کشورها باید به چندین نکته مهم توجه کرد که همکاری بانک‌های خارجی در درجه اول برای ما اهمیت دارد. اینکه در چنین شرایطی نیز فعالان اقتصادی چقدر نگران عدم دسترسی به سوئیفت هستند، نکته‌ای است که حریری آن را این‌طور تحلیل می‌کند: «فعالیت‌های اقتصادی رشته‌های متفاوتی دارند و صادرکنندگان به اندازه میزان صادرات خود راه‌حل‌های مختلفی را برای آن دارند، بنابراین برخی با استفاده از سیستم صرافی‌ها و برخی با کمک شرکت‌های اقماری، گرفتاری‌های خود را در زمینه مبادلات تجاری حل و فصل می‌کند.»
حریری در ادامه به این نکته نیز اشاره می‌کند که «موضوع وارد کنندگان ما بحثی متفاوت است؛ بر این اساس که دولت از کجا به آن‌ها حواله ارزی می‌دهد.» هر چه که هست، بسیاری از فعالان اقتصادی بر این باور هستند که اینک مشکل مبادلات تجاری ایران سوئیفت نیست، بلکه این سیستم تنها یک ابزار برای ارتباطات مالی است و مهم این است که در دنیا بانکی برای این ارتباطات تجاری وجود داشته باشد.
این‌ تحلیل‌ها همگی در حالی از زبان آگاهان اقتصادی شنیده می‌شود که به باور حریری: «ارتباط بانکی ایران در دنیا قابل قبول نیست و این موضوع باعث شده تا بانک‌های بین‌المللی تمایلی برای ایجاد این ارتباط نداشته باشند.» حریری برای مصداقی‌تر شدن اظهارات خود مثالی می‌زند: «مثل اینکه برای بازی فوتبال بهترین بازیکن و مربی وجود داشته باشد، اما چون قوانین مربوط به فیفا در زمین بازی رعایت نمی‌شود، فیفا بازی ما را رد کند.»
هر چه که هست حالا شرایط اقتصادی ایران در مرحله حساس‌تری قرار گرفته است و به نظر می‌رسد که باید از راهکارهای کارشناسانه برای ادامه ارتباطات تجاری ایران با دیگر کشورهای پایبند به برجام بهره برد.
گفتنی است که سوئیفت پیشتر گزارش داده بود که دسترسی تعدادی از بانک های ایران را به سیستم تبادل اطلاعات خود متوقف می‌کند. این تصمیم در راستای خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران و بازگرداندن تحریم های علیه ایران گرفته شده است.
این منبع افزود: ما موضع خود را قبال این تصمیم سوئیفت اعلام کرده‌ایم، گفتیم که از این تصمیم متاسفیم، اما باید توجه داشت که این راز بر کسی پوشیده نیست که ارتباط تمامی بانک‌های ایران قطع نشده است.
به گفته وی، کار برای ایجاد یک مکانیزم محاسبه با ایران ادامه دارد و در حال حاضر این کار عمدتا بعد فنی دارد. وی افزود بررسی بعضی از سوالات توسط کارشناسان مالی، زمانبر است.
با این حال، او به این سوال که از چه کشورهای اروپایی برای شرکت در تدارک این مکانیزم مالی دعوت شده بود پاسخ نداد. این منبع گفت: من نمی توانم به شما بگویم که به کدام کشورها به طور خاص (برای این مکانیزم) مراجعه شده است اما به طور کلی، مدل های مختلف برای آن در نظر گرفته می‌شود.
کمیسیون اروپا در این هفته از اعلام نظر در خصوص گزارش هایی مبنی بر ادعای اینکه اتریش و لوکزامبورگ میزبانی زیرساخت لازم برای مکانیزم دور زدن تحریم های آمریکا علیه ایران را رد کرده‌اند،خودداری کرد.
اتحادیه اروپا پیشتر از تصمیم سوئیفت برای قطع ارتباط چندین بانک ایرانی از این سیستم ابراز تاسف کرده بود و به این امر اشاره کرده بود که این کار می تواند بر یکپارچگی سیستم مالی بین‌المللی تاثیر بگذارد.
سایر اخبار این روزنامه