روزنامه جهان صنعت
1397/08/28
مردم زیر فشار تورم
گروه اقتصادی- خیز دوباره رشد قیمت‌ها در اقتصاد هرچند از شیب افزایشی قیمت کالاها و خدمات مصرفی و کاهش شدید قدرت خرید دهک‌های مختلف درآمدی خبر می‌دهد، اما سیاست حمایتی دولت برای تزریق نقدینگی به حساب سرپرستان خانوار، خود مُسکن مقطعی است که حتی در بلندمدت می‌تواند عاملی باشد که با افزودن بر حجم نقدینگی‌های موجود، رشد دوباره قیمت‌ها را در اقتصاد به دنبال داشته باشد.براساس آمارهای موجود در تارنمای بانک مرکزی، خیز تورمی از نخستین ماه سال شروع شده و با گذشت هشتمین ماه سال نیز کماکان به رشد قیمتی خود در اقتصاد ادامه می‌دهد. چنین رشدی علاوه بر اثرگذاری نامطلوب بر قدرت خرید دهک‌های مختلف درآمدی و رشد هزینه سبد معیشتی خانوارها، دولت را به اتخاذ سیاستی واداشته که خود یکی از عاملان رشد دوباره نقدینگی و تورم در اقتصاد خواهد بود.
سبدی برای ترمیم معیشت
آن‌طور که دولت در سیاست حمایتی‌اش پیش‌بینی کرده، توزیع سبدهای حمایتی کالایی در کنار تزریق نقدی 200 هزار تومانی به حساب سرپرستان خانوار، سیاستی در راستای جبران معیشت ازدست‌رفته خانوارهاست. اجرای طرح بسته حمایتی دولت در دو مرحله شامل مشمولان کمیته امداد و بهزیستی و مددجویان و سیاست جبرانی کارکنان دولت برای واریز ۲۰۰ هزار تومان به حساب حقوق از هفته گذشته به‌صورت مرحله‌ای آغاز شده است.
«آن‌طور که وزیر کار اعلام کرده، برای کمک به وضعیت بهبود معیشت و دستمزد خانوارها در سه مرحله و متناسب با وضعیت خانوار بسته‌های حمایتی بین 100 تا 300 هزار تومان در دولت تعیین شده که به گروه‌های هدف پرداخت خواهد شد.»
اجرای چنین طرحی در راستای سیاست‌های متناقض دولت برای کنترل نرخ ارز در طول یک سال گذشته است که علاوه بر آشفتگی‌های طولانی‌مدت در بازار ارز، موجب شد با اثرگذاری بر قیمت کالاهای مصرفی، رشد افسارگسیخته قیمت‌ها در اقتصاد را موجب شود و قدرت خرید بخش اعظم خانوارهای جامعه را با چالش عمده‌ای در تامین مخارج معیشتی مواجه کند.
حال به دنبال چنین قضایایی و با افزایش بیش از 100 درصدی قیمت ارز، بالطبع شاهد افزایش‌های فراگیرتری در قیمت کالاهای مصرفی و موردنیاز خانوارها بودیم؛ موضوعی که بر اساس آمارهای منتشره از سوی مراکز دولتی نیز به راحتی قابل استناد است.
اما حتی براساس گفته‌های مسوولان دولتی نیز بسیاری از کالاهای مورد نیاز مصرفی در جامعه، مدت‌ها انتظار ترخیص از پشت درهای گمرک را می‌کشیدند و اقتصاد جرات مقابله با اقلامی که قرار است با نرخ ارزهای 13 هزار و 14 هزار تومانی وارد بازار اقتصادی کشور شود را ندارد.
این در حالی است که تا پیش از ترخیص چنین کالاهایی که مدت‌ها پشت درهای گمرک انتظار می‌کشیدند، تقریبا در تمامی گروه‌های کالایی افزایش لجام‌گسیخته قیمت‌ها را تجربه کردیم و شاهد رشد چند برابری ارزش قیمتی مواد مصرفی خانوارها بودیم.
رشد دوباره تورم
جدیدترین آمارهای منتشره در تارنمای بانک مرکزی، از افزایش دوباره قیمت‌ها در اقتصاد خبر می‌دهد. بر این اساس بررسی آمارهای موجود نشان می‌دهد که شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، در دوره هفت ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل، به رقم 3/20 درصد رسیده است. این در حالی است که نیمه نخست سال با تجربه تورم 5/17 درصدی در اقتصاد به پایان رسید.
آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مهرماه ۱۳۹۷ نسبت به ماه قبل در تمام اسـتان‌های کشور با افزایش همراه بود. بر این اساس شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران (شاخص تورم) در مهرماه ۱۳۹۷ به عدد 4/148 رسید که نسبت به ماه قبل معادل 6/4 درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل 9/36 درصد افزایش یافت. این شاخص در دوره شش ماهه اول سال، به عدد 9/141 رسید که نسبت به ماه قبل از آن، 1/6 درصد افزایش و نسبت به ماه مشابه سال قبل، معادل 4/31 درصد افزایش یافت. پیش از این نرخ تورم 12 ماهه منتهی به شهریور 97 برای خانوارهای ساکن شهر، رقم 4/11 درصد اعلام شده بود.
بر اساس آمارهای موجود در تارنمای بانک مرکزی، میانگین نرخ تورم کالاها و خدمات مصرفی از فروردین تا مهر سال جاری، معادل 72 درصد رشد داشته است و از تورم تک‌رقمی 2/9 درصدی، به رقم 9/15 درصد در مهرماه رسیده است.
بررسی تاثیر سیاست‌های دولت بر رشد قیمتی کالاهای مصرفی خانوارها، از افزایش 9/5 درصدی شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در مهرماه، نسبت به ماه قبل خبر می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد که این افزایش بیشتر مربوط به گروه کالاهای ضروری موردنیاز خانوارهاست که مستقیما سفره معیشتی آنان را هدف قرار داده و به کوچک شدن گسترده آن منجر شده است.
شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در مقایسه با ماه مشابه سال قبل نیز معادل 9/55 درصد افزایش نشان می‌دهد. در این گروه شاخص بهای گروه خوراکی‌ها معادل 1/56 درصد و گروه آشامیدنی‌ها 4/51 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش داشته است. شاخص بهای گروه مذکور پس از حذف نوسانات فصلی نسبت به ماه قبل 1/7 درصد افزایش داشت.
مطابق آمارهای منتشره، در ماه مورد بررسی، شاخص بهای گروه دخانیات نسبت به ماه قبل معادل 5/17 درصد، شاخص بهای گروه پوشاک و کفش نسبت به ماه قبل معادل 5/9 درصد، شاخص بهای گروه مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها نسبت به ماه قبل با افزایشی معادل 9/0 درصد، شاخص بهای گروه اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه نسبت به ماه قبل معادل 9/12 درصد، شاخص بهای گروه بهداشت و درمان نسبت به ماه قبل 2/2 درصد، شاخص بهای گروه حمل و نقل نسبت به ماه قبل 1/3 درصد، شاخص بهای گروه ارتباطات نسبت به ماه قبل معادل 6/4 درصد، شاخص بهای گروه تفریح و امور فرهنگی نسبت به ماه قبل معادل ۷ درصد، شاخص بهای گروه رستوران و هتل نسبت به ماه قبل معادل 6/4 درصد و شاخص بهای گروه کالاها و خدمات متفرقه نسبت به ماه قبل معادل 5/11 درصد رشد نشان می‌دهد.
این ارقام در شهریورماه ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نسبت به ماه قبل معادل 4/6 درصد افزایش دارد. شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نیز در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، معادل 5/46 درصد افزایش نشان می‌دهد. در این گروه شاخص بهای گروه خوراکی‌ها معادل 8/46 درصد و گروه آشامیدنی‌ها 3/40 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش داشته است. شاخص بهای گروه مذکور پس از حذف نوسانات فصلی نسبت به ماه قبل 7/7درصد افزایش داشته است.
ترمیم قدرت خرید یا رشد نقدینگی؟
با توجه به رشد قیمتی در تمامی گروه‌های کالایی و کوچک شدن سفره معیشتی خانوارها، چگونه می‌توان با تزریق مبالغ ناچیز و اعطای بسته‌های حمایتی، به ترمیم قدرت خرید و سبد معیشتی خانوارها کمک کرد، آن هم با تزریق دوباره نقدینگی‌ها به اقتصاد که نتیجه‌ای جز انباشتگی دوباره نقدینگی‌ها در اقتصاد به دنبال نخواهد داشت.
آخرین آمار از رشد نقدینگی در ماه منتهی به مهر نشان می‌دهد که نقدینگی نسبت به ماه مشابه سال قبل، معادل 5/20 درصد رشد داشته است و حجم نقدینگی در این ماه به بیش از هزار و ۶۴۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
در حالی که کارشناسان و صاحب‌نظران همواره بر این موضوع اتفاق نظر دارند که نقدینگی خود یکی از کانال‌های اثرگذار بر رشد قیمت‌ها در اقتصاد است، تزریق مبالغ به بخش اعظم خانوارها برای ترمیم قدرت خرید از دست رفته‌شان می‌تواند بر حجم این نقدینگی‌ها بیفزاید و رشد دوباره قیمت‌ها را در اقتصاد موجب شود.
از سویی قرار گرفتن در شرایط تحریمی نیز ناخواسته حجم درآمدهای دولت را نشانه می‌گیرد که به افزایش دوباره نرخ ارز در اقتصاد می‌انجامد؛ موضوعی که خواهد توانست به رشد قیمتی کالاهای مصرفی و مورد نیاز خانوارها موجب شود.
با این اوصاف به نظر می‌رسد اقتصاد بر همان مسیری حرکت خواهد کرد که دولت خود با سیاست‌های ضد و نقیض‌اش پیش از این طراحی کرده و قرار گرفتن بر یک مسیر باثبات اقتصادی با اعطای بسته‌های حمایتی ممکن نخواهد شد.
امکان رشد تورم وجود دارد
محمد ثاقب‌فر*- هرچند سیاست‌های بانک مرکزی در کنترل تورم از زمان روی کار آمدن رییس جدید بانک مرکزی قابل قبول بوده و مانع از وارد آمدن شوک قیمتی به بازار شده است اما به دلیل اثرگذاری تحریم‌ها، هرچه به پایان سال نزدیک می‌شویم، شاهد رشد تورمی در بازار کالا و خدمات خواهیم بود.
اما چون تورم در ایران بیش از آنکه پایه پولی داشته باشد، پایه مالی دارد، باید در سطح کلان‌تری به رشد شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی توجه کرد. بر این اساس با وجود اهمیت سیاست‌های بانک مرکزی برای کنترل تورم نقطه به نقطه، جبران کسری بودجه دولت با افزایش درآمدهایش، می‌تواند بهترین راهکار برای کنترل تورم باشد به‌طوری‌که اگر درآمدهای دولت در شش ماهه دوم سال قابلیت تحقق داشته باشد، می‌توان به کاهش نرخ تورم امیدوار بود.
حتی با وجود تورم‌زا بودن بسته نقدی حمایتی دولت هم باید دید در پایان سال دولت چه میزان کسری بودجه دارد. بر این اساس اگر دولت بتواند با کسب درآمدهای پیش‌بینی‌شده، کسری بودجه‌اش را کاهش دهد، تورم پایان سال به میزان قابل قبولی خواهد رسید اما در صورتی که درآمدهای دولت محقق نشود، بسته حمایتی دولت که با واریز مبالغ نقدی همراه است، می‌تواند به رشد تورم دامن بزند.
*کارشناس اقتصادی
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
برخورد قضایی با دستکاری در بورس
سقوط در انتظار بی‌بی
انتخابات نماینده مدیران مسوول در هیات نظارت بر مطبوعات به دور دوم کشیده شد
امروز وزیر خارجه انگلستان وارد تهران می شود
ادامه سقوط شدید بورس
طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن و املاک در انتظار تصویب کمیسیون عمران مجلس
حسین علیزاده: تحریم موسیقی نتیجه عکس داشته است
رسوایی 25 میلیارد دلاری در فوتبال جهان
امکان رشد تورم وجود دارد
مردم زیر فشار تورم
بخش خصوصی با تاکید بر راه‌های برون‌رفت از بحران اقتصادی دلار هشدار داد
پیشنهاد 10 ماده‌ای زنجیره خودروسازی کشور به وزیر صمت
پای حرف‌های ساکنان مناطق محروم الیگودرز
آیا جنگل‌هایمان نفس می‌کشند
روزنامه آمریکایی استارز اند استریپس:
انتخابات نماینده مدیران مسوول در هیات نظارت بر مطبوعات به دور دوم کشیده شد
تنش آمریکا- چین عامل شکاف در اجلاس سران اپک
