روزنامه جهان صنعت
1397/08/28
طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن و املاک در انتظار تصویب کمیسیون عمران مجلس
گروه مسکن- در حالی که قرار بود روز گذشته طرح مالیات بر عایدی سرمایه در کمیسیون عمران مجلس بررسی شود این موضوع در کمیسیون مطرح نشد و قرار است در اولین جلسه در مورد آن تصمیمگیری شود. فرجالله رجبی، عضو کمیسیون عمران مجلس در گفتوگو با «جهانصنعت» از مطرح نشدن این طرح در جلسه روز گذشته مجلس خبر داد و گفت کمیسیون در اولین فرصت به بررسی این طرح میپردازد.بر همین اساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن و املاک به زودی در کمیسیون عمران مجلس بررسی خواهد شد. این طرح چند هفته قبل در کمیسیون اقتصادی بررسی و تقریبا بدون مخالف تصویب شد و قرار بود دیروز در کمیسیون اصلی (عمران) بررسی شود اما به جلسه آینده موکول شد. این طرح در صورت تصویب در این کمیسیون، به صحن علنی مجلس خواهد آمد.
لزوم وضع مالیات بر عایدی مسکن که بارها از سوی کارشناسان اقتصادی مطرح شده، معاملات سوداگرانه و متعدد از سوی یک نفر در زمانهای کوتاه را مهار خواهد کرد و یکی از ابزارهای کنترل قیمت مسکن است که به علت مخالفت عباس آخوندی وزیر سابق راهوشهرسازی، اجازه پیگیری آن به صورت لایحه از سوی دولت داده نشد و نهایتا نمایندگان مجلس آن را از کانال طرح در دستور کار قرار دادند.
آخوندی معتقد بود آنچه سبب افزایش قیمت مسکن میشود، معاملات سوداگرانه زمین است و اگر قرار بر اعمال مالیات باشد، باید بر عایدی زمین مالیات وضع کرد. همچنین یکی دیگر از دلایل مخالفت آخوندی با مالیات بر عایدی مسکن، کاهش سرمایهگذاری در بخش مسکن و درنتیجه کاهش تولید و افزایش ناگهانی قیمت مسکن در آینده بود. به نظر میرسد با ورود محمد اسلامی به وزارت راهوشهرسازی، دیدگاه کلی این وزارتخانه در خصوص مالیات بر عایدی مسکن تفاوت کرده و وزیر جدید راهوشهرسازی با تصویب این طرح و وضع مالیات بر عایدی مسکن موافق باشد.
در همین ارتباط محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است اکنون شرایط به گونهای است که باید مالیات بر عایدی سرمایه را در اقتصاد پایهگذاری کنیم. در بسیاری از کشورها مالیات بر عایدی سرمایه وجود دارد و هر عایدی که از طریق سرمایه ایجاد میشود باید مالیاتش پرداخت شود.
وی افزود: ما بهدلیل اهمیت موضوع، مالیاتی تحت عنوان مالیات بر عایدی در اقتصاد کشور با وجود اینکه دولت آن را در لایحه خود لحاظ و بهشکلی ارائه نکرده بود را در کمیسیون اقتصادی بهعنوان مبنا قرار دادیم. هدف از این کار ایجاد درآمد برای دولت نبود. ما گاهی اوقات برای اینکه بتوانیم تصمیمات بهینه در اقتصاد کشور بگیریم از سیاستها و ابزارهای سیاستی استفاده میکنیم که در این خصوص مالیات بر عایدی نیز از جمله این موارد بود.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس ادامه داد: هدف از ایجاد مالیات بر عایدی این است که ما بازار سوداگری و تقاضای کاذبی را که به آن اشاره شد در شکل اقتصادی خود به حداقل ممکن برسانیم و بتوانیم تقاضای واقعی مصرفی را که خانوادهها نیاز دارند ارتقا دهیم. ضمن آنکه بتوانیم شفافیت را در اطلاعات اقتصادی کشور ارائه کنیم. از اهداف مهمی که در این موضوع مطرح شده و قرار بود ارائه شود این بود که ما فرآیند سمت و سو دادن نقدینگی در کشور را بهسمت رویکرد اقتصاد مولد سوق دهیم.
هماکنون تعداد زیادی از کشورهای منطقه از جمله هند، چین، ژاپن و مالزی گرفته تا کشورهای اروپایی مانند فرانسه و ایتالیا و حتی خود آمریکا این مالیات را بهعنوان یک مالیات بسیار مهم تلقی و با نرخهای بسیار بالا آن را اخذ میکنند. وی اظهار داشت: یکی از بازارهایی که در آن سفتهبازی و سوداگری جریان دارد و مانع جذب نقدینگی به فعالیتهای مولد میشود، در حوزه بازارهای مسکن است که متاسفانه آثار و پیامدهای آن علاوه بر افزایش قیمت مسکن، موجب شده حجم نقدینگی از بخش مولد و واقعی اقتصاد کشور جدا شود.
پورابراهیمی تصریح کرد: عمده بحث این بود که بتوانیم با توجه به ظرفیتهای اقتصادی کشور و همچنین با توجه به تجربه جهانی که در این خصوص وجود دارد اقدام کنیم. هماکنون تعداد زیادی از کشورهای منطقه از جمله هند، چین، ژاپن و مالزی گرفته تا کشورهای اروپایی مانند فرانسه و ایتالیا و حتی خود آمریکا این مالیات را بهعنوان یک مالیات بسیار مهم تلقی و با نرخهای بسیار بالا آن را اخذ میکنند.
تولیدکنندگان مسکن از مالیات بر عایدی معاف هستند
همچنین زهرا سعیدیمبارکه، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز درباره طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: باید توجه کرد در حال حاضر یکی از دلایل التهاب در بازارهای مختلف مانند بازار مسکن و ایجاد حباب قیمتی، بحث رشد قابل توجه نقدینگی در اقتصاد است که البته سوداگران با استفاده از این شرایط به سودهای نجومی دست مییابند.
وی ادامه داد: اگر نقدینگی موجود در جامعه به بخش مولد اقتصادی هدایت میشد بسیاری از مشکلات اقتصادی حل میشد اما سوداگران تمام تلاش خود را به کار بستهاند تا فضای سوداگری در بازارهای مختلف از رونق نیفتد.
نماینده مردم مبارکه در مجلس افزود: در شرایطی که جمعیت قابل توجهی از خانوارهای کشور به مسکن نیاز دارند سوداگران با ایجاد التهاب در بازار مسکن به سودهای نجومی دست مییابند که باید این روند کنترل شود.
سعیدیمبارکه با تاکید بر اینکه باید رویکرد سرمایهای به مسکن کنترل شود، تصریح کرد: سوداگران در بازار سکه، ارز و مسکن جولان میدهند و مالیات پرداخت نمیکنند.
در طرح پیشنهادی، ساخت و ساز مسکن از مالیات بر عایدی سرمایه معاف است. وی یادآور شد: هدف از مالیات بر عایدی سرمایه جلوگیری از فعالیتهای سوداگرانه در بخش مسکن است چرا که عدم مهار سوداگری در بخش مسکن به رشد کاذب قیمتها منجر شده است بنابراین نباید تولیدکنندگان مسکن نگران این مالیات باشند چرا که در طرح پیشنهادی، ساخت و ساز مسکن از مالیات بر عایدی سرمایه معاف است. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: در زمینه اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در بسیاری از کشورها تجربه وجود دارد و این تجربه نشان میدهد این نوع مالیات نقش مهمی در جلوگیری از دلالی کاذب دارد.
درآمد این مالیات صرف تولید مسکن میشود
رحیم زارع، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و طراح طرح مالیات بر عایدی سرمایه با اشاره به اینکه مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر کل دارایی نیست بلکه مالیات بر ارزش افزوده و سودی است که در خرید و فروش حاصل شده است، افزود: در کانادا هشت درصد ثروتمندان ۸۰ درصد مالیات میدهند اما در کشور ما ۱۰ درصد دهک بالای جامعه سه درصد مالیات میپردازند و علت آن این است که در کشور ما مالیات بر عایدی سرمایه وجود ندارد.
وی با بیان اینکه شرایط بازار مسکن و بازار خودرو آماده عملیاتی کردن مالیات بر عایدی سرمایه است، گفت: علت اینکه اکنون این موضوع مطرح شده این است که فعالیتهای سوداگری و رانت که غیرمولد است اکنون در جامعه ما سود بسیار بالایی دارد و تولید و اشتغال، مغفول مانده است.
زارع با بیان اینکه میخواهیم اهرم سیاستی جدید برای مدیریت منابع در اختیار دولت قرار دهیم، ادامه داد: مالیات بر عایدی سرمایه موجب کاهش نابرابری درآمد و کاهش نوسانات قیمتی در بخش املاک میشود.
وی با اشاره به اینکه اخذ مالیات بر عایدی سرمایه همچنین موجب کاهش سهم مسکن در سبد خانوار میشود، افزود: در جهان ۷ تا ۱۷ درصد درآمد برای مسکن هزینه میشود اما در کشور ما حداقل ۳۵ تا ۸۰ درصد درآمد برای مسکن هزینه میشود.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه دو میلیون و ۶۰۰ هزار خانه خالی به ارزش ۲۵۰ میلیارد دلار در کشور وجود دارد، گفت: از سال ۷۱ تا سال ۱۳۹۴ در شهر تهران بهای زمین ۱۲۸ برابر، بهای مسکن ۸۸ برابر و اجارهبها ۱۰۶ برابر شده است. از سال ۵۵ تا ۶۵، ۸۰ درصد تقاضاها برای مسکن مصرفی و ۲۰ درصد سوداگری بود اما از سال ۸۵ تا ۹۵، ۶۶ درصد سوداگری و دلالی و ۳۴ درصد مصرفی بود.
نماینده مردم آباده افزود: در سال ۷۱ افراد با حقوق شش سال خود میتوانستند خانه بخرند اما این رقم در سال ۹۴ با حقوق 3/10 سال است و در سال ۹۷ با پسانداز یک سوم حقوق به مدت ۳۱ سال میتوان خانه خرید.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه بیش از ۵۰ کشور در حال اجرای مالیات بر عایدی سرمایه هستند گفت: درآمد مالیات بر عایدی سرمایه مسکن صرف تولید و رونق مسکن میشود. میخواهیم تولید مسکن را تشویق کنیم تا عرضه زیاد شود و زمانی که عرضه زیاد شود سوداگری کاهش مییابد.
مخالفت مشاور آخوندی با طرح
در همین خصوص غلامرضا سلامی، مشاور وزیر سابق راهوشهرسازی به عنوان یکی از مخالفان این طرح معتقد است: اگرچه مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات رایج در همه دنیاست اما ما باید با توجه به شرایط اقتصادی کشورمان درباره آن تصمیم بگیریم. ما در ایران در بخش مسکن و زمین در سال ۱۳۶۶ مالیات بر عایدی سرمایه داشتیم اما به قدری در آن فساد ایجاد شد که ناچار شدند قیمت منطقهای مسکن را برای مالیات ملاک عمل قرار دهند.
وی با اشاره به اینکه سیستم اطلاعاتی اقتصادی کشور ما ناقص است، افزود: در شرایطی که در مسکن رکود است، بازار سوداگری میتواند به تولید کمک کند.
وجود ۵۰۰ هزار خانه خالی تهران، نتیجه نبود مالیات بر عایدی مسکن است
مهدی غلامی، کارشناس اقتصاد مسکن در گفتوگو با مهر با اشاره به تاثیر مثبت این مالیات بر قیمت مسکن، درباره طرح نمایندگان مجلس گفت: تصویب و اجرای این طرح میتواند با کاهش انگیزههای سوداگرانه در بازار مسکن، از ورود حجم بالای نقدینگی به بازار خرید و فروش مسکن جلوگیری کند.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا اجرای مالیات بر عایدی املاک تهدیدی برای سرمایهگذاری در بازار مسکن نخواهد شد گفت: سرمایهگذاریهای موجود در بخش مسکن را باید به دو دسته مولد و غیرمولد تقسیم کرد. در سرمایهگذاریهای غیرمولد، هدف افراد از حضور در بازارها ایجاد ارزش افزوده از طریق تولید نیست بلکه این افراد با رفتار سوداگرانه مانند سفتهبازی، انجام معاملات مکرر و احتکار مسکن به دنبال کسب سودهای سرشار و بادآورده هستند. وجود نزدیک به ۵۰۰ هزار واحد مسکونی خالی در شهر تهران نشانهای از وجود این رفتارهای سوداگرانه در بازار مسکن است. طرح مالیات بر عایدی سرمایه در حوزه مسکن به دنبال کاهش سودهای بادآورده حاصل از این نوع سرمایهگذاریهاست.
غلامی افزود: این در حالی است که در سرمایهگذاریهای مولد، تولید و عرضه واحدهای مسکونی برای افراد سود و منفعت خواهد داشت. در طرح پیشنهادی نمایندگان مجلس سرمایهگذاریهای مولد نه تنها متضرر نمیشوند، بلکه قرار است با حذف مالیات بر ساخت مسکن، این افراد بهره بیشتری از سرمایهگذاری خود در بخش تولید کشور داشته باشند. وی ادامه داد: در صورت اجرای این مالیات، بهرهمندی رانتخواران نیز محدود میشود. یکی از متداولترین رانتخواریها در کشور استفاده از رانت اطلاعاتی است. سودجویان با استفاده از ارتباطات خود، از طرحهای عمومی کشور که قرار است در آینده ایجاد شود، باخبر میشوند و زمینها و خانههای اطراف این طرحها را به ثمن بخس و با بهای اندک از مردم خریداری میکنند و در زمان مقتضی، بعد از تکمیل طرح، با قیمتهای چند برابر به فروش میرسانند. مالیات بر عایدی املاک با این گونه استفادههای نادرست نیز مقابله خواهد کرد.
مدیر گروه مسکن مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت ضمن بیان تجربه موفق بیش از ۵۰ کشور توسعه یافته و در حال توسعه در اجرای این مالیات، گفت: این مالیات که با عنوان CGT در دنیا شناخته میشود، قدیمیترین مالیات حوزه املاک است و سابقه اجرای آن بعضا به ۱۰۰ سال هم میرسد.
غلامی در خصوص ابهاماتی چون حرکت به سمت معاملات صوری و واقعی نبودن قیمت معاملات املاک در صورت اجرای این مالیات در کشور گفت: یکی از مهمترین ویژگیهای این مالیات، خودکنترل بودن آن است به این معنی که بدون مداخله حکومت و با یک سازوکار نرم، این مالیات به واقعی شدن قیمتها و معاملات کمک هم خواهد کرد. پرداخت این مالیات بر عهده فروشنده است و براساس مابهالتفاوت میزان خرید و فروش وضع خواهد شد و در نتیجه، اگر خریداری هنگام خرید ملک بپذیرد که برای کاهش میزان مالیات فروشنده، رقم کمتری در معامله ثبت شود، باید هنگام فروش ملک خود در آینده هزینه مالیاتی بیشتری را پرداخت کند زیرا میزان مابهالتفاوت خرید و فروش خود را بیشتر از میزان واقعی کرده است.
سایر اخبار این روزنامه
برخورد قضایی با دستکاری در بورس
سقوط در انتظار بیبی
انتخابات نماینده مدیران مسوول در هیات نظارت بر مطبوعات به دور دوم کشیده شد
امروز وزیر خارجه انگلستان وارد تهران می شود
ادامه سقوط شدید بورس
طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن و املاک در انتظار تصویب کمیسیون عمران مجلس
حسین علیزاده: تحریم موسیقی نتیجه عکس داشته است
رسوایی 25 میلیارد دلاری در فوتبال جهان
امکان رشد تورم وجود دارد
مردم زیر فشار تورم
بخش خصوصی با تاکید بر راههای برونرفت از بحران اقتصادی دلار هشدار داد
پیشنهاد 10 مادهای زنجیره خودروسازی کشور به وزیر صمت
پای حرفهای ساکنان مناطق محروم الیگودرز
آیا جنگلهایمان نفس میکشند
روزنامه آمریکایی استارز اند استریپس:
انتخابات نماینده مدیران مسوول در هیات نظارت بر مطبوعات به دور دوم کشیده شد
تنش آمریکا- چین عامل شکاف در اجلاس سران اپک