روزنامه جمهوری اسلامی
1397/08/27
چه کنیم که «مهریه» به عامل «نامهربانی» تبدیل نشود
«آمار زندانیان مهریه دو برابر شد!»بنابر آخرین آمار ارائه شده در مهرماه 97 بیش از 4500 نفر به علت ناتوانی از پرداخت مهریه زندانی شده‌اند که بالا رفتن قیمت سکه بر افزایش تعداد زندانیان مهریه تاثیر قابل توجهی داشته است.
این روزها بحث سکه و مهریه رواج یافته است، گروهی معتقدند که باید مرزی برای تعیین مهریه مشخص کرد و از آن بیشتر را اجازه نداد و در مقابل گروه دیگری استدلال می‌کنند که این یک حق شرعی برای خانم‌ها است و قانونگذار نباید این حق را محدود کند!
فرهنگی که طی سالهای اخیر در جامعه شکل گرفته، استفاده از سکه به جای پول نقد است که علت آن هم کاهش شدید ارزش پول طی سالها وکم شدن ارزش مهریه می‌باشد. گرچه مهریه با محاسباتی به قیمت روز حساب میشود ولی عملاً آن ارزش اولیه را ندارد، لذا خانواده‌ها برای تثبیت ارزش مهریه به سکه روی آورده‌اند تا ارزش پول حفظ شود و گاه بیشتر هم بشود. البته اگر اوضاع اقتصادی طبیعی باشد این هدف برآورده خواهد شد ولی در زمان‌های بحران و یا عدم ثبات اقتصادی، باز هم تعادل ارزش مادی مهریه به هم می‌خورد و این بار چند برابر قیمت اصلی و اولیه آن بر مرد تحمیل میشود که در نتیجه همین وضعیت فعلی پیش می‌آید یعنی زندانی شدن مردانی که توان پرداخت مهریه را به هنگام مطالبه از سوی همسر که البته اغلب در زمان طلاق و جدایی اتفاق می‌افتد، ندارند.
هر چند در این میان مسائل جدیدی نیز به وجود می‌آید از قبیل ازدواج‌هایی که تنها با طمع به جیب زدن مهریه از سوی برخی دختران صورت می‌گیرد و سپس آنچنان شوهر را مستاصل می‌کنند که او به فکر طلاق بیفتد و در نتیجه بدون صرف هزینه‌ای از سوی زن، طلاق جاری شود. چشم و همچشمی‌ها و رقابت‌هایی که در مبلغ تعیین شده برای مهریه انجام میشود و آنرا به مرحله نجومی می‌رساند نیز در این وضعیت بی‌تاثیر نیستند.
مشکلات پدید آمده سبب شده تا راه‌های مختلفی اندیشیده شود، از جمله محاسبه مهریه به قیمت روز، توصیه‌ها به جوانان از سوی سردفتران هنگام عقد برای توجه به عواقب سهل انگاری، برنامه‌های فرهنگی در رسانه‌ها و بالاخره ممنوعیت زندانی کردن مرد به علت عجز از پرداخت مهریه و دستور به محاکم برای تقسیط آن. با این حال این معضل همچنان پایدار مانده است. از سویی مردان به علت ناتوانی از پرداخت مهریه‌هایی که به صورت عرف درآمده به زندان و یا پرداخت اقساط طویل المدت محکوم می‌شوند که تا سالیان زیاد زندگی شان را تحت الشعاع قرار می‌دهد و از سویی زنان که اغلب نمی‌توانند مهریه خود را که حق شرعی و قانونی شان است به سادگی به دست آورند و چه بسا مردانی که با داشتن امکانات مالی کافی با بهانه‌های اعسار و عجز از پرداخت این حق قانونی و شرعی زنان طفره می‌روند و اغلب هم راهی برای تغییر وضعیت و استیفای حق خود نمی‌یابند و مظلوم واقع می‌شوند. واقعیت این است که انتخاب سکه به عنوان مهریه به جای پول نقد، نه تنها مشکلی را در زمینه پرداخت و دریافت مهریه حل نکرده بلکه بر مشکلات افزوده است.
راه حل چیست؟
راه حل بسیار ساده است. تغییر فرهنگ پرداخت مهریه! این نکته همواره مغفول می‌ماند که مهریه هم دینی است همچون همه بدهیهای دیگر و نباید تصور شود که زنان فقط به هنگام طلاق و یا پس از فوت همسر (که چه بسا پس از فوت خودشان روی می‌دهد) می‌توانند آن را دریافت کنند. در حقیقت صورت صحیح مهریه باید به این شکل باشد که همان زمان جاری شدن عقد به زن پرداخت شود. این شیوه بسیاری از مشکلات را از بین می‌برد، زیرا اولاً مردان در حد توان اقتصادیشان مهریه قرار می‌دهند و به «وقت گل نی» موکول نمی‌شود که پرداخت و تادیه آن زیر سوال برود. ثانیاً زنان که مهریه شان را از همان ابتدا دریافت کرده اند، با توان اقتصادی ناشی از آن می‌توانند هر چقدر هم اندک برای هزینه کردن آن شخصاً تصمیم بگیرند و عمل کنند.
شاید یکی از علل تشریع مهریه همین باشد تا عزت نفس زنها هم حفظ شود.
متاسفانه این فرهنگ غلط رایج شده که «مهریه را کی گرفته و کی داده؟» و اگر زنی به هر دلیل مطالبه حق شرعی و قانونی خود را بکند عملی ستیزه جویانه تلقی شده و به صفا و آرامش خانواده خلل وارد می‌کند. به همین دلیل هم هست که مردها در زمان عقد و تعیین مهریه به مبلغ هنگفت آن اهمیت لازم را نمی‌دهند و درک صحیحی از آن ندارند. شیوه ساده پرداخت مهریه در زمان عقد که فرهنگ صحیح مهریه است، باید به صورت فرهنگ و عرف جامعه در آید تا از عواقب ناخوشایند برای هر دو زوج جلوگیری به عمل آید و حقوق زوجین به درستی رعایت شود.
ممکن است گفته شود «حالا که مهریه سر عقد پرداخت نمی‌شود مردها توان اقتصادی لازم را برای ازدواج و شروع زندگی مشترک ندارند وای به وقتی که مجبور به پرداخت مهریه در زمان عقد هم باشند» هر چند این ایراد در ظاهر وارد است ولی باید توجه داشت که این فرهنگ‌های غلط است که توان اقتصادی ازدواج را در جامعه کم می‌کند. همانطور که خرید طلا و آینه شمعدان و... در حد وسع اقتصادی برای زن به عهده مرد و تهیه جهیزیه و لوازم زندگی باز هم در حد توان و نه روی چشم و همچشمی‌ها به عهده زن و خانواده اوست و خانواده‌ها تلاش می‌کنند به هر قیمت آن را تامین نمایند، مهریه هم می‌تواند جزو همان ضروریات تلقی شود و مورد توجه قرار بگیرد.
شکی نیست که پرداخت مهریه‌هایی که در این سالها تعیین میشود، قطعاً از عهده بسیاری از مردان بر نمی‌آید ولی اگر پرداخت مهریه در زمان عقد تبدیل به عرف و فرهنگ بشود، میزان و مبلغ آن به صورتی تعیین میشود که فرد از عهده پرداخت آن بر بیاید و مشکلات هم از پیش رو برداشته شود. نه زنها دنبال مهریه‌های کلان باشند که نتیجه عملی آن بعضاً محرومیت از ازدواج است و نه مردها مطالبه مهریه از سوی همسرشان را نامردی و ستیزه جویی و... تلقی کنند. در این صورت هر دو از فواید این شیوه بهره‌مند خواهند شد و آمار اختلافات بر اثر مهریه در دادگاه‌ها کاهش خواهد یافت و مهریه که به اقتضای نامش باید عامل مهربانی باشد به عاملی برای نامهربانی تبدیل نشود.
این یک پیشنهاد است که به زعم نگارنده در تصحیح فرهنگ ازدواج نقش موثری دارد. در سایر موارد مربوط به ازدواج از قبیل جهیزیه و... نیز پیشنهاداتی وجود دارد که انشاءالله در زمانی دیگر ارائه میشود. طبیعی است در این زمینه هرگونه پیشنهاد سازنده از سوی کارشناسان و خود مردم و البته تصمیم جمعی جامعه به جایگزینی فرهنگ صحیح کمک می‌کند.
* مهریه هم دینی است همچون همه بدهیهای دیگر و نباید تصور شود که زنان فقط پس از طلاق یا فوت همسر می‌توانند آن را دریافت کنند. این وضعیت موجب مشکلاتی برای زنان شده است
* واقعیت این است که انتخاب سکه برای مهریه به جای پول نقد نه تنها مشکلی را در زمینه مهریه حل نکرده، بلکه بر مشکلات افزوده است
* راه حل مشکلاتی که در زمینه مهریه وجود دارد ساده است؛ تغییر فرهنگ پرداخت مهریه
* شیوه پرداخت مهریه در زمان عقد که فرهنگ صحیح مهریه است باید به صورت فرهنگ و عرف جامع در آید
سایر اخبار این روزنامه
تجهیز ناوگان ریلی با ورود 45 لکوموتیو و 2800 واگن جدید
رهبر معظم انقلاب در دیدار با رئیس جمهور عراق:
مسئولان جمهوری اسلامی برای گسترش همکاری ها با عراق بسیار مصمم و محکم هستند و من هم به این موضوع عمیقا معتقدم
دکتر روحانی در نشست خبری با رئیس‌جمهور عراق:
مبادلات تجاری ایران و عراق می‌تواند به 20 میلیارد دلار افزایش یابد
در جریان سفز رئیس‌جمهور عراق به تهران و دیدار با رهبری و رئیس جمهور مطرح شد
تاکید مسئولان ایرانی بر تقویت روابط همه جانبه با عراق
چه کنیم که «مهریه» به عامل «نامهربانی» تبدیل نشود
سبک زندگی حاج سیدمهدی قوام در لاله‌زار، نیاز امروز ما
تیر خلاص به معامله بزرگ قرن
صلیب سرخ: مرگ، گرسنگی و ویرانی بر زندگی یمنی‌ها خیمه زده است
ایندیپندنت:نتانیاهو بزرگترین بازنده درگیری‌های اخیر با غزه است
در دوره زمانی یک ساله؛
قیمت نفتخام سنگین ایران بشکه‌ای 8 دلار بالا رفت
طی هفت ماه سال جاری؛
10 میلیون و 450 هزار تن کالای اساسی وارد کشور شد
یک مقام مسئول در ترکیه:
«سر» قاشقچی به ریاض منتقل شده است
اخبار کوتاه اقتصادی
مدیرعامل ذوب آهن اصفهان در جمع مدیران روابط عمومی‌های استان:
مسئولیت سنگینی در حوزه فرهنگی برعهده روابط عمومی‌ها است
با توافق سازمان برنامه و بودجه و وزارت جهاد کشاورزی؛
82 هزار فرصت شغلی در بخش کشاورزی ایجاد میشود
اسامی پنج استان نیازمند اهدای خون اعلام شد
همکاری‌های علمی و پژوهشی ایران و عمان گسترش می‌یابد
تخصیص اعتبار 400 میلیارد تومانی برای توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در سال جاری
مجلس امروز در جلسه‌ای غیرعلنی موضوعات اقتصادی را بررسی می‌کند
در دیدار با دبیر کل سازمان ملل
خوشرو خواستار موضع‌گیری گوترش علیه آمریکا شد
