خط و نشان واشنگتن برای پکن

رهبران ۲۱ کشور و منطقه حاشیه اقیانوس آرام که ۶۰ درصد از اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهند برای نشست سالیانه اپک در پاپوآ گینه نو در سایه جنگ تجاری آمریکا و چین گردهم آمده‌اند. آنها در تلاشند تا به یک توافق درخصوص یک اعلامیه مشترک برای ایجاد تغییر در سازمان تجارت جهانی برسند؛ سازمانی که قوانین را برای تجارت وضع می‌کند و می‌تواند کشورهایی را که این قانون را نقض می‌کنند، مجازات کند.
اَپِک یک گروه اقتصادی منطقه‌ای متشکل از کشورهای حاشیه اقیانوس آرام است که در سال 1989 با هدف استفاده از وابستگی متقابل فزاینده کشورهای منطقه آسیا و اقیانوس آرام تشکیل شد و سران کشورهای عضو آن به صورت سالانه با یکدیگر ملاقات می‌کنند.
21 کشور استرالیا، برونئی، کانادا، اندونزی، ژاپن، کره‌جنوبی، مالزی، نیوزیلند، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، تایوان، هنگ‌کنگ، پاپوآ گینه نو، چین، مکزیک، شیلی، پرو، روسیه، آمریکا و ویتنام، اعضای اَپِک هستند و پاپوا گینه نو اکنون ریاست دوره‌ای این سازمان را برعهده دارد.
بر اساس گزارش بانک‌ جهانی اعضای اپک با دارا بودن حدود 40 درصد جمعیت جهان، ‌57 درصد کل تولید ناخالص داخلی و 60 درصد خروجی اقتصادی جهان را در اختیار دارند، اما آنچه مانع از قدرت‌ گرفتن و ایفای نقش اصلی اپک در اقتصاد جهانی شده شامل گستردگی و تنوع اقتصاد‌های این گروه بزرگ اقتصادی است.


اکنون مجموعه‌ای از کشورهای فقیر و ثروتمند در این سازمان عضویت دارند و هم سطح نبودن قدرت اقتصادی آنها به عنوان سدی برای افزایش اثر‌گذاری جهانی اپک عمل کرده است. این بلوک اقتصادی با سابقه حدود 30 سال خود که دبیرخانه آن در سنگاپور قرار دارد، به دنبال ایجاد مکانیسم اقتصادی پویا و تسهیل فضای تجاری مطلوب و پایدار است.
چشم‌انداز این سازمان دستیابی به بازار مشترک آسیا- اقیانوس آرام در سال 2020 میلادی است و مسوولان آن اعلام کردند که در تلاش هستند تا آن زمان تمامی موانع تجارت کالا، خدمات و سرمایه‌گذاری در منطقه را به تدریج از میان بردارند.
رییس‌جمهوری چین، رییس‌جمهوری روسیه، نخست‌وزیر ژاپن، نخست‌وزیر استرالیا، نخست‌وزیر نیوزیلند و نخست‌وزیر مالزی در فهرست رهبران شرکت‌کننده این اجلاس هستند. دونالد ترامپ در این اجلاس شرکت نکرده اما مایک پنس معاون وی هدایت هیات آمریکایی را در اجلاس سران اپک برعهده دارد. ولادیمیر پوتین نیز از رهبران غایب این اجلاس بوده و نخست‌وزیر مدودوف در این نشست شرکت کرده است. طبق گزارش رسانه‌های آسیایی علاوه بر سران‌، بیش از یک هزار و 500 نفر از کارشناسان، مقام‌ها و مسوولان ارشد کشورها نیز در این اجلاس شرکت می‌کنند.
اپک هدف از اقدامات اقتصادی خود را پشتیبانی از رشد و رونق اقتصادی پایدار در منطقه آسیا و اقیانوس آرام اعلام کرده و از ایجاد طرح‌هایی برای گسترش و افزایش تجارت و ارتباطات اقتصادی حمایت می‌کند. محور اصلی مباحث اجلاس سران اپک، توسعه اقتصاد‌های منطقه‌ای، گسترش همکاری تجاری و تقویت سرمایه‌گذاری‌های درون منطقه‌ای است. اپک عمدتا در نشست‌های مختلف خود به ویژه سران به دنبال ایجاد مکانیسم‌های نوین اقتصادی و پویا برای تسهیل تجارت جهانی است.
ناظران منطقه‌ای می‌گویند طی دهه‌های گذشته، آسیا و اقیانوس آرام یک موتور مهم رشد جهانی بوده و تجارت درون منطقه‌ای آن به تجارت آزاد در جهان متعهد و وابسته بوده است، اما اجلاس اخیر این سازمان درحالی برگزار می‌شود که چشم‌انداز اقتصادی جهانی با توجه به سیاست‌های اخیر اقتصادی آمریکا ناشی از یکجانبه‌گرایی و به چالش کشیدن چندجانبه‌گرایی و محدود کردن همکاری‌های تجاری به خطر افتاده است. جنگ تجاری آمریکا علیه چین اکنون نه تنها پکن و واشنگتن بلکه بسیاری از اقتصادهای وابسته به نظام اقتصادی‌- تجاری این دو کشور را تحت آثار منفی خود قرار داده است.
پاپوآ گینه نو از سال 1993 یک کشور کوچک عضو APEC بوده است و اقتصادش برپایه تجارت آزاد و باز و سرمایه‌گذاری قراردارد اما سهم این کشور از حجم تجارت درون منطقه‌ای بسیار پایین بوده است.
رییس‌جمهوری چین: جنگ تجاری برنده ندارد
رییس‌جمهور چین و معاون رییس‌جمهور آمریکا در جریان سخنرانی‌های دیروز خود در نشست همکاری اقتصادی آسیا- پاسیفیک (اپک) سخنان طعنه‌‌آمیزی را رد و بدل کرده و از آنجایی که تنش‌های تجاری و دیگر تنش‌ها بین این دو کشور شدت یافته دیدگاه‌های رقابتی را برای رهبری جهانی مطرح کردند.
مایک پنس در جریان سخنرانی خود گفت: هیچ وقفه و توقفی در سیاست دونالد ترامپ برای مبارزه با سیاست موازنه اقتصادی و سرقت مالکیت معنوی توسط چین که جنگ تعرفه‌ها میان دو قدرت جهانی را موجب شد، وجود ندارد.
به گزارش آسوشیتدپرس، آمریکا تعرفه‌های بیشتری را بر کالاهای چینی به ارزش ۲۵۰ میلیارد دلار اعمال کرده است. مایک پنس بار دیگر تهدیدهای دولت ترامپ برای دو برابر کردن این اقدامات تنبیهی را بازگو کرد. پنس ضمن متهم کردن پکن به سرقت مالکیت معنوی و اعمال سوبسیدهای بی‌سابقه برای کسب‌و‌کارهای دولتی و موانع متعدد و بسیار بر سر راه شرکت‌های خارجی برای ورود به بازار بزرگ این کشور گفت: مادامی که چین روش خود را تغییر ندهد آمریکا هیچ تغییری در تصمیمات خود اعمال نخواهد کرد. وی اعلام کرد: آمریکا در برنامه‌ استرالیا برای ساخت یک پایگاه دریایی در پاپوآ گینه نو جایی که نشست اپک در حال برگزاری است، شرکت می‌کند.
چین به شدت تلاش کرده تا با ارائه کمک مالی و وام برای ساخت تاسیسات زیربنایی حمایت و دوستی پاپوآ گینه نو و دیگر کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام را به دست آورد. مایک پنس گفت: دیدگاه ما برای یک منطقه هند- اقیانوس آرام باز و آزاد قدرتمندتر و بهتر خواهد بود.
معاون رییس‌جمهور آمریکا به شدت از تلاش جهانی چین در زمینه ساخت تاسیسات زیربنایی معروف به راه ابریشم جدید یا طرح یک کمربند و یک جاده انتقاد کرد و گفت: بسیاری از این پروژه‌ها از کیفیت پایینی برخوردار هستند که کشورهای در حال توسعه را متحمل وام‌هایی می‌کند که قادر به پرداخت این وام‌ها نیستند.
وی افزود: آمریکا که یک دموکراسی محسوب می‌شود شریک بهتری نسبت به چین خودکامه است. بدانید که آمریکا گزینه بهتری پیشنهاد می‌دهد. ما شرکایمان را در دریایی از بدهی غرق نمی‌کنیم و آنها را وادار به انجام کاری نمی‌کنیم و استقلال آنها را نمی‌گیریم. ما یک کمربند باریک و تنگ و یا یک راه یک‌طرفه پیشنهاد نمی‌دهیم. وقتی شما شریک ما باشید ما نیز شریک شما خواهیم بود و همه ما سعادتمند خواهیم شد.
رییس‌جمهور چین که قبل از مایک پنس سخنرانی کرده بود بسیاری از انتقادهای آمریکا را در سخنرانی‌اش پیش‌بینی کرده بود. شی جین‌پینگ در جریان سخنرانی خود گفت: از آنجایی که سیاست حمایت از صنایع داخلی و یکجانبه‌گرایی در حال گسترش است، کشورها با گزینه همکاری یا رویارویی مواجه هستند. رییس‌جمهوری چین در حاشیه نشست رهبران سازمان همکاری اقتصادی آسیا پاسیفیک (اپک) که در پاپوآ گینه نو برگزار می‌شود، تاکید کرد: اقدامات حمایت‌گرایانه و کوته‌بینانه محکوم به شکست هستند.
شی جیپ‌ینگ گفت: تلاش‌ها برای ایجاد موانع و قطع روابط اقتصادی نزدیک برخلاف قوانین اقتصادی و جریان‌های تاریخی است. این یک رویکرد کوته‌بینانه محسوب می‌شود که محکوم به شکست خواهد بود. شی در اشاره‌ای انتقادی به سیاست‌های اول آمریکای دولت ترامپ گفت: ما باید به سیاست حمایت از صنایع داخلی و یکجانبه‌گرایی نه بگوییم. رییس‌جمهوری چین در اشاره به واشنگتن تاکید کرد، هیچ کس از هیچ درگیری چه نظامی، چه تجاری یا سیاسی پیروز خارج نخواهد شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، شی افزود: جهان باید سیستم تجارت چند‌جانبه ایجاد شده توسط سازمان تجارت جهانی را حفظ کند و جهانی‌سازی اقتصادی را بیش از پیش آزاد، جامع، متعادل و سودمند برای همگان کند.
با توجه به افزایش نگرانی‌ها نسبت به تشدید خصومت میان آمریکا و چین شی نسبت به آخر این راه هشدار داد. وی گفت: تاریخ نشان داده که رویارویی خواه در قالب جنگ سرد، جنگ گرم یا جنگ تجاری هیچ برنده‌ای نخواهد داشت. رییس‌جمهوری چین افزود: ما معتقدیم مادامی که مذاکرات در قالب برابری و درک متقابل انجام شود هیچ مساله‌ای وجود ندارد که کشورها نتوانند آن را از طریق مذاکره حل کنند.
وی از سیستم تجارت آزاد جهانی که باعث شد کشورش طی ۲۵ سال گذشته به دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از آمریکا ارتقا یابد، حمایت کرد. شی گفت: قوانین ایجاد شده نباید تنها به خاطر آنکه از نظر یک کشور مناسب هستند دنبال شوند و باید با معیارهای دوگانه برای برنامه‌های خودخواهانه اعمال شوند. وی افزود: بشریت بار دیگر بر سر یک دوراهی رسیده است. او باید انتخاب کند که چه راهی را برگزیند؛ همکاری یا رویارویی؟ درها را باز بگذارد یا ببندد؟ پیشرفت برد- برد را انتخاب کند یا بده و بستان را.
شی در واکنش به انتقادات از ساخت تاسیسات زیربنایی بین‌المللی کشورش گفت: این اقدام نه یک تله است و نه قدرت‌گیری. این اقدام یک برنامه ژئوپلتیک سری و محرمانه‌ محسوب نمی‌شود و هیچ کشوری را هدف نمی‌گیرد و هیچ کشوری را مستثنی نمی‌کند. این اقدام یک کلوب خاص تشکیل نمی‌دهد و به روی کشورهای غیر عضو بسته نیست و یک تله محسوب نمی‌شود.
چین از آمریکا خواسته تا گشت‌زنی‌های دریایی و هوایی‌اش در نزدیکی‌های جزایر مصنوعی که در آب‌های مورد مناقشه دریای چین جنوبی ساخته متوقف کند اما مایک پنس تاکید کرد که آمریکا عقب‌نشینی نخواهد کرد. وی گفت: ما به گشت‌زنی‌های هوایی و دریایی در هر کجایی که قوانین بین‌المللی اجازه دهند و منافع ملی ما لازم بداند ادامه خواهیم داد. فشار تنها باعث تقویت عزم می‌شود. ما از راه خود عقب‌نشینی نخواهیم کرد.
مایک پنس افزود: واشنگتن به حمایت از تلاش‌ کشورهای جنوب شرق آسیا برای مذاکره درخصوص یک آیین‌نامه قانونی الزام‌آور با چین که به حقوق تمامی کشورها از جمله آزادی دریانوردی در دریای چین جنوبی احترام می‌گذارد، ادامه می‌دهد.
نخست‌وزیر روسیه
در همین حال رویترز گزارش داد که دیمیتری مدودف، نخست‌وزیر روسیه در جریان سخنرانی در نشست اپک نسبت به افزایش حمایت‌گرایی هشدار داده و خواستار قوانین شفاف و دقیق در زمینه تجارت شده است.
نخست‌وزیر استرالیا
در همین حال اسکات موریسون نخست‌وزیر استرالیا نیز به رهبران جهان گفت: باید از تجارت آزاد حمایت کنند. وی در جریان سخنرانی در نشست اپک از رهبران جهان خواست تا از تجارت آزاد و باز حمایت کرده و سیاست حمایت از صنایع داخلی را رد کند. وی گفت: آزمونی که در حال حاضر همه ما در آن قرار داریم حمایت از ارزش‌های اقتصادی است که به آنها باور داریم. ما باید نشان دهیم که این ارزش‌ها چطور کارآمد هستند. موریسون افزود: این ارزش‌ها منجر به سیاست‌هایی شده‌اند که باعث شده صدها و میلیون‌ها تن از فقر نجات پیدا کنند و به همین خاطر این ارزش‌های اقتصادی کلیدی توانسته‌اند به اهدافی که می‌خواستیم دست یابند.