معادن، ظرفیت کم‌نظیر و مغفول مانده در کشور

«جهان صنعت»- هر روز خبر تعطیلی یا ورشکستگی یک واحد تولیدی، یک معدن و یک بنگاه صنعتی به گوش می‌رسد که با یک مصوبه حمایتی می‌توان از تعطیلی آنها جلوگیری کرد.
‌شاید به دلیل ‌بی‌توجهی به مشکلات از سوی دولت هر روز مشکلات این بخش‌ها بیش از گذشته می‌شود اما وجود رانت در بخش‌های مختلف معدن و صنعت توانسته حجم زیادی از ظرفیت‌ها در بخش‌های مختلف صنایع را‌‌ به آوار‌ی وحشتناک بر سر تولید تبدیل کند‌. به نظر می‌رسد اتفاقی که در ثبت‌سفارش واردات خودروهای خارجی چندی پیش در همین وزارتخانه رخ داد این بار در ثبت معادن رخ داده و افرادی از داخل وزارتخانه که به سیستم دسترسی دارند محدوده‌های جدیدی را خارج از زمان ثبت عمومی در این سامانه به نام افرادی ثبت کرده‌اند. هرچند در آن زمان هم وزارت صمت با رد این تخلف قصد بازگشت آرامش و اعتماد به این حوزه را داشت اما طی چند روز گذشته، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران ضمن گلایه از کم‌توجهی‌ها به حوزه معدن در کشور از معادن به عنوان یک ظرفیت کم‌نظیر اما مغفول در کشور یاد کرد و گفت: معدن گرفتارترین بخش تولید در ایران است.
همچنین سعید باستانی سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس در رابطه با آخرین اقدامات هیات تحقیق و تفحص مجلس از عملکرد وزارت صنعت، به تسنیم گفته بود، برخی از معادن باید حقوق ۴۰۰ میلیارد تومانی را در سال پرداخت کنند اما در نهایت فقط ۵۰ میلیارد تومان حقوق دولتی پرداخت شده است. البته این ارقام حدودی است اما در تحقیق و تفحص به دنبال شناسایی تخلفات احتمالی و تقویت بخش
معدن هستیم.


در همین رابطه، سیدعبدالوهاب سهل‌آبادی رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گردهمایی خانه‌های صنعت و معدن کشور که در سمنان برگزار شد، اظهار کرد: در مظلومیت این بخش همین بس که ساخت اکثر قریب به اتفاق ماشین‌آلات معدنی کشور به قبل از 1975 میلادی برمی‌گردد و بانک‌ها نه تنها از اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت به معدن‌داران خودداری می‌کنند بلکه حتی اسناد معادن و محل کار ما را به عنوان وثیقه و ضمانت نمی‌پذیرند.
وی با انتقاد از واگذاری برخی معادن سوده به افراد خاص خاطرنشان کرد: تا این ارتباطات و روابط که طی آن بهترین معادن در اختیار افراد خاص قرار می‌گیرد قطع شود، وضعیت معادن بر همین منوال ناصواب است که وجود دارد.
سهل‌آبادی با برشمردن برخی واگذاری‌های خاص از کاشی‌سازی اصفهان به عنوان یکی از این واگذاری‌های نادرست نام برد و گفت: بعد از واگذاری و به فاصله کمی همه ابزارآلات و ماشین‌آلات و انبارهای این واحد خالی شد.
وی با بیان اینکه بسیاری از خصوصی‌سازی ناموفق بوده افزود: تعدادی از کارخانه‌ها بعد از واگذاری و مثلا خصوصی‌سازی، به ویرانه و خرابه تبدیل شدند.
برخی کارخانه‌ها بعد از واگذاری به ویرانه تبدیل شدند
این فعال معدنی و صنعتی از خانه‌های صنعت، معدن و تجارت به عنوان مشاوران بی‌جیره و مواجب نام برد و خاطرنشان کرد: شگفتی من از این است که چرا از این مشاوران متخصص و بی جیره و مواجب استفاده نمی‌کنند.
به گزارش ایسنا، وی با بیان اینکه مسوولان از ما به عنوان سربازان جنگ اقتصادی نام می‌برند ادامه داد: سوال ما این است که چرا از این سربازان وطن پشتیبانی نمی‌شود که پایان برخی از آنها در این جنگ اقتصادی به زندان و ورشکستگی ختم نشود.
سهل‌آبادی با بیان اینکه سرباز به فشنگ و ابزارآلاتی برای جنگیدن در میدان نیاز دارد، اضافه کرد: سرباز نباید در زندان با مرگ و سرطان دست و پنجه نرم کند. همین چندی پیش یک تولیدکننده در اصفهان که بالغ بر 1300 اشتغال ایجاد کرده بود و بارها می‌گفت باید تا پای جان کار کنیم، راهی زندان شد و در آنجا در جدال با سرطان از پای درآمد.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه دولت و مسوولان کشور باید بپذیرند که این سربازان در میدان نبرد ممکن است هر آن مجروح شوند خاطرنشان کرد: وقتی بانک‌ها به یک فرد می‌تواند 1200 میلیارد تومان تسهیلات و با تنفس یک ساله بدهند پس می‌توانند به واحدهای کوچک هم تنفس هزار میلیارد تومانی بدهند.
وی به مشکل وثیقه برای صنعتگران و صاحبان معادن اشاره کرد و گفت: شرایط برای تولیدکننده‌ها به گونه‌ای شده که دیگر سندی که در گرو بانک‌ها نباشد در بین صنعتگران وجود ندارد.وی از کمیته حمایت قضایی در استان‌ها به عنوان یک تجربه خوب و موفق نام برد و افزود: چرا چنین کمیته موفق و کارآمدی را منحل و کمیته دیگری را جایگزین آن کردند.
وی از خانه‌های صنعت و معدن به عنوان تخصصی‌ترین تشکل‌ها در بخش تولید کشور نام برد و گفت: چرا در خصوصی‌سازی‌ها از ظرفیت این تشکل‌ها استفاده نمی‌شود.
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران بر لزوم حمایت واحدهای صنعتی و معدنی از جوانان نخبه تاکید کرد و با بیان اینکه کسی از جوانان نخبه این حوزه حمایت نمی‌کند، افزود: ما با وجود همه مشکلات فعلی وظیفه داریم که استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان را حمایت کنیم و به این حمایت همچون زکات و روزه به عنوان یک عمل و کار خیریه نگاه کنیم.
این فعال اقتصادی قانون منع به کارگیری بازنشستگان را یک اشتباه و طرح شتاب‌زده خواند و بیان کرد: اگر هم به جوان‌گرایی در مدیریت باور داریم که باید هم باور داشته باشیم باید این مهم در روندی تدریجی و آرام اتفاق می‌افتاد.
وی با بیان اینکه اصفهان به دلیل همین قانون الان دو سه ماه است که بلاتکلیف و تعطیل است و اتفاقی در آن نمی‌افتد، افزود: نباید تجربه مدیران به طور کلی کنار گذاشته شود چرا که کشور به این تجربه‌ها نیاز دارد.
سامانه نیما نقص دارد
با توجه به بیان مشکلات از سوی رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران مهم‌ترین مشکل داخلی مربوط به صادرات سنگ‌آهن را نواقص‌ سامانه نیما عنوان کرد.
سعید عسگرزاده با بیان اینکه حل مشکلات خارجی مانند تحریم که شامل نقل و انتقالات مالی و سیستم حمل‌ونقل است از اختیار ما خارج است، گفت: اما در داخل، سامانه نیما مشکلات اساسی دارد، چرا که این سامانه بر پایه واردات و معاملات نقدی طراحی شده است.
وی با اشاره به اینکه معاملات بین‌المللی عموما مبنای اعتباری دارند، اظهار کرد: فرض سامانه نیماست که تمام قراردادها با مبادلات پولی انجام می‌شود، اما در موارد زیادی می‌توان به جای پول، کالا عرضه کرد که این روش در شرایط تحریم می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کند. به گفته عسگرزاده، یکی از اهداف انجمن‌ها، توسعه معادن برپایه قراردادهای اعتباری است که ترجیحا نیازمند انتقال پول نباشد.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران با اشاره به حضور مجموعه‌های بین‌المللی در بخش صادرات سنگ‌آهن، گفت: صادرکنندگان باید سنگ‌آهن را با نرخ ارز آزاد از معادن بخرند و با نرخ ارز نیما به سامانه عرضه کنند که باعث ضرر و زیان صادرکنندگان شده و برخی از آنها صادرات را متوقف کرده‌اند.
وی افزود: تولیدکنندگان سنگ‌آهن لزوما صادرکننده نیستند، اما از آنجایی که توسعه بخش استخراج و فرآوری سنگ‌آهن در زنجیره تولید فولاد، از دیگر حلقه‌های این زنجیره سرعت بیشتری داشته، ضرر آن به معدن‌داران باز‌می‌گردد.
عسگرزاده، رشد تولید محصولات پایین‌دست زنجیره فولاد را نیز از عوامل دیگر کاهش صادرات دانست که به گفته وی اتفاق خوبی است اما تاثیر آن از عوامل مبادلات مالی کمتر است.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران همچنین با اشاره به کاهش صادرات سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله در هفت ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته،‌ تصریح کرد: ظرفیت مازاد سنگ‌آهن کشور حدود ۱۸ تا ۲۰ میلیون تن است که برای تداوم کار معادن و روند توسعه آنها باید صادرات مازاد ظرفیت معادن تسهیل شود.