عضویت در شورای نگهبان شغل است؟

تاکنون تعبیر و تفسیر از قانون اساسی این بود که عضویت در شورای نگهبان شغل محسوب نمی‌شود، اما به صورت عقلی و عرفی این کار به هر حال شغل است. شورای نگهبان بیشترین تاثیر را در حیات سیاسی و اجتماعی مردم دارد و در تصمیمات دارای اختیارات زیادی است. اتخاذ همه این تصمیمات نیز وقت‌گیر و مهم است. اولا در مورد نظارت استصوابی در ادوار مختلف انتخابات و خبرگان تا رئیس جمهوری. دوما در تطبیق مصوبات مجلس با قانون اساسی و شرع و سوم سایر امور مربوط به شورای نگهبان. به عنوان مثال مجمع تشخیص مصلحت نظام دو نوع عضو دارد؛ اعضای ثابت و اعضای متغیر. اعضای ثابت به تبع عنوان، شغل و سمتی که دارند در مجمع تشخیص مصلحت نیز حضور دارند. یعنی فقهای شورای نگهبان، اعضای ثابت مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز هستند. البته اعضای حقوقدان شورای نگهبان اینگونه نیستند. با این ابعاد تاثیر و حضور در کشور و ابعاد سمت و سیاسی و اجتماعی و اقتصادی در کشور و کار فراوانی که این شورا دارد، نمی‌توان آن را شغل محسوب نکرد. در نظر داشته باشید که برای هر انتخابات، چند هزار نفر نام‌نویسی می‌کنند که باید صلاحیتشان توسط شورای نگهبان احراز شود. از این رو چطور می‌توان گفت که عضویت در شورای نگهبان شغل محسوب نمی‌شود؟ اتفاقا این شغل حساس، بیش از هر شغل دیگری وقتگیر است. اصل 140 قانون اساسی افراد را از داشتن بیش از یک شغل منع می‌کند. با این حال جای تعجب است که این قانون را به اعضای شورای نگهبان تسری نمی‌دادند در حالی که برخی از اعضا در چندین سمت دیگر هم حضور داشته‌اند. در صورتی که عضویت در شورای نگهبان شغل محسوب شود، طبق اصل 140 قانون اساسی این افراد نباید در شغل دیگری حضور یابند. به عنوان مثال آیت‌ا...جنتی در چندین نهاد حضور دارند. به غیر از این موضوع آقای عباسعلی کدخدایی به مورد دیگری پرداخته که باید تحسین کرد؛ اینکه عضویت در شورای نگهبان نباید بیش از دو دوره باشد. این مساله نیازی به تصویب در قانون اساسی نیز ندارد و با قانون عادی نیز می‌توان آن را رفع و رجوع کرد. دوره‌های شورای نگهبان 6 ساله است. به عنوان مثال آیت‌ا... جنتی از بدو تاسیس شورای نگهبان 40 سال است که عضویت دارد. ایشان در این مدت 21 سال دبیر بوده است. بالاخره گردش آزاد مدیریت یکی از مهم‌ترین اصول دموکراسی است. مشاغل انتخابی در دنیا بیش از دو دوره به یک فرد نمی‌رسد. چرا که هر جایگاهی نیاز به یک تفکر جدید دارد و در عین حال فرد هر اندیشه، ذوق و هنری داشته باشد، می‌تواند در دو دوره آن را به ظهور برساند. یکی از پیشنهادهای بسیار منطقی و اصولی در قانون اساسی اجرایی شدن این مساله در مورد شورای نگهبان است که صرفا نیاز به تصویب قانون عادی دارد. در مورد تک شغله بودن، مجمع تشخیص مصلحت نظام نظر مشورتی خود را درباره اصل 140 قانون اساسی اعلام کرده است.
* حقوقدان