درآمد جوامع محلی در دنیا از گردشگری ورزشی – تفریحی زمستانی چقدر است؟ خواب زمستانیِ گردشگری زمستانی

زهرا داستانی
از نخستین روز اولین ماه پاییز تا آخرین روز زمستان، آسمان ابری و گرفته و هوای سرد تنها خستگی و بی‌رمق به همراه دارد. گردشگری خفته زمستانی در ایران نیز دردی روی دردهای دیگر است. گردشگری که می‌تواند بسیار موثر و درمانگر برای روح افسرده ایرانیان باشد.
32 روز تعطیل با احتساب روزهای جمعه که 25 روز را در تقویم پاییزی و زمستانی ایران به خود اختصاص داده‌اند، تنها تعطیلاتی در 6 ماه پاییزی و زمستانی هستند که ایرانیان فرصتی برای پرداختن به تفریحات زمستانی پیدا می‌کنند. روزهایی بدون برنامه‌ریزی برای گردشگری زمستانی از سوی متولیان که اغلب بی‌هدف طی می‌شوند و گاهی بدون هدف و بدون برنامه، گاهی به دلیل آلودگی هوا و گاهی به دلیل بارش برف روزهای تعطیل دیگری نیز به آن‌ها افزوده می‌شود. این تعطیلی‌ها در ایران توانسته مدارس را حتی تا 5 روز تعطیل کند و حاصلی جز دردسر برای والدین و عقب افتادن مدارس از برنامه‌های درسی ندارد. آخرین تصمیمات برای سامان دادن به بی‌هدفی روزهای تعطیل زمستانی در ایران به پیشنهاد تعطیلی یک هفته‌ای مدارس در اسفند ماه باز می‌گردد که آن هم به سرانجام نرسیده است. این در حالی است که ‌ در بعضی مناطق جهان بیش از نیمی از درآمد سالیانه جوامع محلی از طریق ‌ گردشگری‌های ورزشی- تفریحی زمستانی تامین می‌شود.
گردشگری‌های ورزشی- تفریحی مدت‌ها است که به دلیل علاقمندان بسیار و بازتاب‌های فراوان اقتصادی در جهت بالا بردن مشاغل محلی و افزایش رفاه اقتصادی به مثابه راهبر رشد و توسعه اقتصادی در دستور کار برنامه‌های توسعه منطقه‌ای در نقاط مختلف جهان قرار گرفته است. خصوصا در مناطقی که امکان توسعه دیگر بخش‌‌های اقتصاد با محدودیت اساسی روبه‌رو است. حتی با پذیرش واقعیت فصلی و کوتاه مدت بودن دوره آن این گردشگری سهم بالایی در درآمد سالیانه جوامع محلی دارد. جوامعی که هر چه بیشتر می‌گذرد بیشتر به سمت این گردشگری و فعالیت‌های جانبی آن روی می‌آورند. کارشناسان دلایل این توجه و توسعه فعالیت‌های گردشگری زمستانی در مناطق محلی کوهستانی دنیا، علاوه بر افزایش تقاضا از سوی مخاطبان، عمدتا نتیجه عدم کارایی فعالیت‌های سنتی در اشتغال و درآمدزایی و محدودیت‌هایی که بخش کشاورزی با آن روبه‌رو است، می‌دانند. اتفاقی که ایران با قرار گرفتن در مسیر کم آبی و خشکسالی بیشتر از پیش به آن نیازمند است و علیرغم پتانسیلی که در توسعه این گردشگری دارد، آن را محدود به چند نقطه جغرافیایی کرده است. سرآمد گردشگری‌های ورزشی- تفریحی در زمستان شمشک و دربندسر است. آغاز گردشگری زمستانی و به طور خاص اسکی، در شمشک به دهه 1330 و 40 و دربندسر به سال 1360 باز می‌گردد. اگرچه در ابتدا هدف از توسعه این فعالیت ورزشی- تفریحی تنها پاسخ‌گویی به تقاضای علاقه‌مندان بوده، به تدریج زندگی ساکن روستاهای محدوده با این فعالیت پیوند خورده و کماکان نیز ادامه دارد. درآمد سالیانه برخی از ساکنان اگرچه تنها در دو فصل از سال و کوتاه مدت است، تنها از طریق اجاره خانه‌های محلی و ویلا، مربیگری اسکی، فروشندگی، کرایه لوازم اسکی و کارهای خدماتی تامین می‌شود و مستقیما از کاهش یا افزایش گردشگران تاثیر می‌پذیرد. تعداد گردشگران زمستانی طی این سال‌ها به موازات رشد جمعیت تهران و البته عمومیت یافتن آن نسبت به دهه‌های نخست افزایش بسیاری یافته اما در سال‌های اخیر تعداد این گردشگران کاهش یافته و به رشد مورد انتظار نرسیده است. یکی از الزامات موفقیت گردشگری رضایت گردشگران است که در ایران عمدتا مورد غفلت قرار می‌گیرد. توسعه و موفقیت در گردشگری بدون در نظر گرفتن رضایت گردشگران و شناخت عوامل موثر بر آن ممکن نیست و از آنجایی که گردشگری زمستانی در ایران که محدود به ورزش اسکی می‌شود اغلب گردشگری گرانی است، اغلب مردم نمی‌توانند به آن روی آوردند و تنها جامعه محدودی از ایران را شامل می‌شود که نابسامانی اوضاع اقتصادی نیز بر کاهش این جمعیت اندک دامن می‌زند. با این حال اما گردشگری زمستانی می‌تواند سایر ورزش‌ها و تفریحات دیگر را نیز شامل شود، البته در صورتی که متولیان این صنعت برای آن برنامه داشته باشند و از پتانسیل‌‌های استان‌هایی که می‌توانند قطب این گردشگری باشند غافل نشوند. استان اردبیل یکی از این قطب‌های گردشگری زمستانی است که میراث فرهنگی به عنوان متولی گردشگری برای نخستین بار تصمیم گرفته تا برای این گردشگری اقدامی کند و گردشگری زمستانی را از خواب بیدار کند.


نادر فلاحی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اردبیل در این باره به ایرنا گفته: «تاکنون گردشگری اردبیل تک فصلی بوده و بیشتر به تابستان و گهگاه عید نوروز محدود شده و این در حالی است که قابلیت های طبیعی این استان نه تنها به فصل گرم سال که بیشتر به فصول پاییز و زمستان مربوط می‌شود.» او افزوده: «اردبیل از جمله مناطقی است که در فصل سرما می‌توان اقلیم متفاوت از گرم و معتدل تا سرد را در آن مشاهده کرد، شمال اردبیل شامل پارس آباد و بیله سوار مغان اغلب در فصول سرد دارای آب و هوای معتدل است و دیگر مناطق که زمستان های تا حدودی پر برف دارند با این ویژگی که آب های گرم معدنی در این مناطق در تمام اوقات سال در حال جوشش بوده و فصل سرما بهترین موقع برای استفاده بهینه از آنهاست.» فلاحی درباره اقدامات صورت گرفته برای این گردشگری گفته است: «از پارسال توسط استاندار اردبیل با ارائه طرح «زمستان بیدار» تصمیم برآن شده تا استان از گردشگری تک فصلی خارج شده و بخش توریسم آن در تمامی سال و در تمامی مناطق فعال و پررونق باشد. تحقق این مهم باعث می‌شود که هم میزان درآمد عمومی مردم استان که تا نصف متوسط کشوری است، افزایش یابد و هم آهنگ اشتغال در آن شتاب و سرعت گرفته و درآمد پایدار برای شهروندان و فعالان بخش خصوصی ایجاد شود.» او افزوده است: «مدیریت عالی استان برای پیشبرد صنعت گردشگری استان ایجاد زیر ساخت ها را دراولویت قرار داده و تاکید بر افتتاح راه آهن اردبیل در مدت زمان سه ساله اقدامی در این راستاست زیرا مسیر ریلی یکی از مطمئن ترین و امن ترین مسیرهای ارتباطی بوده و در تحقق زمستان بیدار تاثیر شگرفی خواهد داشت.» او با اشاره به طرح زمستان بیدار که قرار است در این استان اجرایی شود افزوده: «این طرح برای کوتاه مدت و میان مدت برنامه ریزی شده، مثلا در زمینه ایجاد بزرگراه‌ها که استان اردبیل در آن بسیار فقیر است گام‌های بزرگی برداشته شده است، تا پیش از این میزان بزرگراه‌های افتتاحی در استان سالانه به چند کیلومتر نمی‌رسید اما استاندار اردبیل تاکید دارد که سالانه باید دست کم 30 کیلومتر بزرگراه در استان ایجاد شود. همچنین رسیدگی و اصلاح ضربتی جاده‌های گردشگری استان نیز در این راستا مورد تاکید بوده و اقدام‌های خوبی در این زمینه در دست اجراست.»
درحالی که مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل از اقدامات عمرانی اجرایی شده در این استان به منظور جذب گردشگر زمستانی خبر داده اما باز هم در این اقدامات خبری از برنامه‌ها و حتی فستیوال‌هایی هدفمند به منظور سرگرم کردن و جذب گردشگران زمستانی دیده نمی‌شود.
سایر اخبار این روزنامه
حنای آخوندی نزد شورای شهر رنگ نداشت؛ حناچی شهردار تهران شد یک رای تا «بهشت» علیرضا صدقی تیغ دولبه شهرداری تهران بخشنامه هیات کوهنوردی خراسان رضوی درباره نیاز کوهنوردان زن به اجازه همسر یا ولی قهری واکنش‌های فراوان به دنبال داشت درآمد جوامع محلی در دنیا از گردشگری ورزشی – تفریحی زمستانی چقدر است؟ خواب زمستانیِ گردشگری زمستانی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: هجمه کنندگان به ظریف، علیه خود افشاگری می‌کنند «ابتکار» از لایحه «تابعیت ایرانی فرزندان زنان دارای همسر خارجی» گزارش می‌دهد اصلاح نگاه تبعیضی به فرزندان زنان ایرانی از همسران خارجی دونالد ترامپ به دلیل پیشنهاد تشکیل ارتش اروپایی از سوی فرانسه، ماکرون را هدف حمله لفظی قرار داد رئیس‌جمهوری در جلسه شورای عالی اجتماعی کشور: نمی‌توان با سوءظن با مردم برخورد کرد فیلم مستند «جغد جنگ» به شهدای تمام دنیا تقدیم شد آیت‌الله محقق داماد: اکنون زمان صلح است رشدِ بالِ دِموکراسى، کاهشِ بارِ دولت معاون اول رئیس‌جمهوری: تنها با اراده‌ای عاشقانه مقابله با ریزگرد‌ها میسر شد