بهای 10 برابری بنزین و 39 برابری گازوییل در همسایگان شرقی

بهای 10 برابری بنزین و 39 برابری گازوییل در همسایگان شرقی ایران و افزایش جذابیت قاچاق سبب رشد50 درصدی مصرف بنزین در مناطق مرزی، ایجاد صف‌های طولانی پمپ بنزین‌ها و داغ شدن بازار خرید و فروش کارت سوخت شده است.
در چند ماه اخیر میزان مصرف بنزین، گازوییل و انواع فرآورده‌های نفتی در استان‌های مرزی افزایش قابل توجهی یافته که در این میان‌ رشد مصرف در استان سیستان‌و‌بلوچستان قابل توجه است.
به گفته دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان‌و‌بلوچستان، قاچاق فرآورده‌های نفتی در شش ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال 42 درصد رشد داشته است. البته گزارش‌های جدید نشان می‌دهد میزان رشد قاچاق بنزین و فرآورده‌های نفتی در پایان مهرماه به حدود 50 درصد رسیده که نشان‌دهنده داغ‌تر شدن بازار قاچاقچیان است.
در آخرین نشست کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان‌و‌بلوچستان، از کشف بیش از هفت میلیون لیتر مواد سوختی قاچاق، توقیف بیش از 170 دستگاه کامیون نفتکش با بارنامه جعلی در سیستان‌و‌بلوچستان و سرازیر شدن هزاران کارت سوخت مهاجر به این استان از ابتدای سال‌جاری خبر داده شد که نشان می‌دهد با وجود برخورد با متخلفان، سود بالای قاچاق عاملی برای تداوم این ناهنجاری شده است.


به گفته معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری سیستان‌و‌بلوچستان، قاچاق روزانه سه تا پنج هزار لیتر سوخت از مرزهای این استان سبب شده است تا پس از سرازیر شدن کارت‌های سوخت مهاجر به سیستان‌و‌بلوچستان، اکنون نوبت به هجوم خودروهای وانت‌بار برای انتقال سوخت قاچاق به این استان برسد .
ابطال 140 هزار کارت سوخت قاچاق
از دلایل افزایش مصرف سوخت در سیستان‌و‌بلوچستان، ورود کارت‌های سوخت مهاجر از سایر مناطق کشور بوده که تاکنون بیش از 140 هزار کارت سوخت متخلف در این استان ابطال و مسدود شده است. البته مهاجرت کارت‌های سوخت از سایر مناطق کشور از جمله تهران به سوی استان‌های مرزی، هنوز متوقف نشده و گزارش‌ها از بازار داغ خرید و فروش این کارت‌ها حکایت دارد.
برای مقابله با قاچاق روز‌افزون بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی در نواحی مرزی، چندی پیش اجرای طرح «پایش مصرف سوخت» در استان سیستان‌و‌بلوچستان آغاز شد. بر این اساس‌ به منظور جلوگیری از توزیع خارج از شبکه، طرح کنترل مجاری عرضه و مصرف‌کنندگان عمده، به صورت آزمایشی در منطقه زاهدان اجرا می‌شود.
با این وجود تا‌کنون اما نه تنها معضل قاچاق بنزین و انواع دیگر سوخت‌ها رفع نشده بلکه ابعاد پیچیده‌تری یافته است‌ به طوری که گزارش‌ها از رشد مصرف غیرمتعارف فرآورده‌های نفتی در مناطق مرزی حکایت دارد که بخش عمده آن مختص قاچاق است.
براساس گزارش‌های غیررسمی، میزان مصرف بنزین از ابتدای امسال تا پایان مهرماه در استان سیستان‌و‌بلوچستان نسبت به مدت مشابه پارسال 50 درصد افزایش داشته و مصرف گازوییل نیز در این مدت 40 درصد رشد یافته است. نکته جالب اینکه همزمان با افزایش شدید مصرف بنزین و گازوییل در استان‌های مرزی از جمله سیستان‌و‌بلوچستان، بازار خرید و فروش کارت سوخت در مناطق مختلف کشور نیز داغ شده است. براساس گزارش‌ها، برخی جایگاه‌داران با خریداری کارت سوخت در تهران و سایر شهرها، آن را به قاچاقچیان می‌فروشند.
درباره میزان قاچاق انواع سوخت آمار دقیقی وجود ندارد اما برآورد می‌شود روزانه 10 میلیون لیتر بنزین و بیش از 10 میلیون لیتر گازوییل به کشورهای همسایه قاچاق می‌شود.
بر اساس این گزارش، عامل اصلی قاچاق سوخت، اختلاف بهای آن در ایران نسبت به کشورهای همسایه است که باعث شده توجه قاچاقچیان به آن جلب شود.
بنزین در پاکستان در 12 نوامبر (21 آبان) به نرخ لیتری 73 سنت خرید و فروش می‌شده که معادل 10 هزار و 220 تومان (با احتساب دلار 14 هزار تومانی در زمان تنظیم گزارش) است.
قیمت بنزین در افغانستان نیز 75 سنت بوده که معادل 10 هزار و 500 تومان است در حالی که بنزین در ایران لیتری هزار تومان به فروش می‌رسد‌ بنابراین در صورت انتقال بنزین از ایران به همسایگان شرقی سود 1000 درصدی عاید قاچاقچیان خواهد شد.
البته ناگفته نماند که کاهش ارزش پول ملی از دلایل اصلی این مساله از سوی کارشناسان اعلام شده است که با افزایش نرخ سوخت نیز این بحران قاچاق پایان نمی‌پذیرد.
با این حال، میزان سود قاچاق گازوییل بسیار بیشتر است به طوری که در ایران لیتری 300 تومان به فروش می‌رسد، اما بهای آن در پاکستان (21 آبان) لیتری 84 سنت (معادل 11 هزار و 760 تومان) بوده است.
گازوییل نیز در افغانستان لیتری 72 سنت معادل 10 هزار و 80 تومان دادوستد می‌شده است. قاچاقچیان در صورت انتقال گازوییل به پاکستان و افغانستان، به ترتیب سود 39 و 33 برابری را کسب می‌کنند.