تب خرید‌های هجومی فروکش کرد

گروه بازرگانی- با اینکه تا همین چند هفته پیش به دنبال نگرانی مردم از کمبود کالاهای اساسی تا 13 آبان و آغاز دور جدید تحریم‌ها، بازار انبار نفت با افزایش قابل توجه تقاضای مردم مواجه شده بود اما شواهد حاکی از آن است که تنظیم‌کنندگان بازار اقلام اساسی تا حدی توانسته‌اند از بروز تلاطم و کمبود در این بازار جلوگیری کنند به طوری که بازار انبار نفت این روزها شاهد نابسامانی نیست‌‌. اگرچه بررسی‌ها حاکی از آن است که از اوایل سال‌جاری تاکنون قیمت بسیاری از کالاهای اساسی 50 تا 60 درصد افزایش داشته است‌‌.
گشت و گذاری در بازار بنکداران انبار نفت نشان می‌‌دهد که این روزها انبار نفت و خیابان‌های اطراف آن آرام‌تر از هر زمان دیگری است‌‌. بنکداران این منطقه معتقدند تمرکز دولت بر کالاهای اساسی از جمله شکر، قند، حبوبات و این گونه مواد غذایی باعث شده تا نه نوسان قیمتی گریبانگیر این بازار شود، نه کمبود و نقص در سیستم توزیع‌‌. البته در این بین سیاست‌های کنترلی در خصوص برخی کالاها از جمله رب و تخم‌مرغ چندان موفق نبوده و علاوه بر افزایش قیمت در این دو، شاهد نوسانات قیمتی در این دو قلم کالا هستیم‌‌.
ثبات نسبی قیمت‌ها
بر همین اساس یکی از بنکداران و عمده‌فروشان این بازار با بیان اینکه دولت در این مدت، به‌خوبی توانسته کنترل عرضه و تقاضا در بازار اقلام ضروری را مدیریت کند، به فارس گفت: با وجود نوسانات قیمتی و به‌هم‌ریختگی تعادل عرضه و تقاضا در بازارهای دیگر، این بازار چندان دستخوش تغییرات قیمتی نشده‌‌. به‌عنوان مثال قیمت شکر در این چند ماهه نه‌تنها افزایش نداشت، بلکه تا اندازه‌ای کاهش هم یافت؛ تنها زمانی که مشکلاتی در سیستم حمل‌ونقل و کامیون‌داران به‌وجود آمد، شاهد بودیم که قیمت شکر کمی افزایش یافت ولی مجددا قیمت‌ها به حالت عادی بازگشت و شکر به نرخ گذشته خود یعنی 3200 تومان بازگشت‌‌.


یکی دیگر از بنگاه‌داران انبار نفت بر این عقیده است که مدیریت بازار اقلام ضروری درحالی انجام شد که در برهه‌های مختلف، فضای مناسب برای افزایش قیمت‌ها وجود داشت؛ وی افزود: به عنوان مثال در برهه‌ای، قیمت عدس روند افزایشی گرفت که با ورود به‌موقع به بازار، قیمت‌ها کنترل شد؛ البته این در مورد همه اقلام نیست چراکه در مورد «ذرت وارداتی» که برای مصارف خانگی است، شاهد افزایش قیمت نسبتا زیاد بودیم ولی در اقلام ضروری، هیچ مشکلی در بازار وجود ندارد‌‌.
گرانی برنج
اما این همه ماجرا نیست؛ برخی بنکداران این بازار معتقدند طی هفته گذشته قیمت برنج خارجی وارداتی بین 8 تا 10 درصد افزایش قیمت داشته و قیمت برنج ایرانی هم روند رو به رشد داشته است‌‌. در این بین تخم‌مرغ شاید جنجالی‌ترین رشد قیمت را در هفته‌های اخیر داشته؛ موضوعی که با توجه به ارزش غذایی آن و میزان مصرفش در اقشار مختلف مردم به‌خصوص قشر کم‌درآمد، پراهمیت‌تر از دیگر کالاها به‌نظر می‌رسد‌‌. در این باره نیز یکی از بنکداران انبار نفت گفت: قیمت تخم‌مرغ در این مدت گرچه افزایش داشته ولی این افزایش به‌اندازه بازارهای دیگر نبوده اما با این همه، با توجه به اینکه بسیاری از اقشار مختلف به‌خصوص قشر آسیب‌پذیر، از تخم‌مرغ به‌عنوان یک وعده غذایی استفاده می‌کنند، افزایش قیمت آن برای مردم بسیار پراهمیت است‌‌. البته به‌هرحال افزایش قیمت اخیر تا اندازه زیادی به سرد شدن هوا و کاهش دما وابسته است‌‌.
آشفته‌بازار تخم‌مرغ
به گفته فعالان بازار‌، قیمت هر کارتن تخم‌مرغ طی روزهای اخیر حدود ۱۵ هزارتومان افزایش داشته است‌‌. بر همین اساس در شرایط فعلی قیمت هر عدد تخم‌مرغ در مراکز خرده‌فروشی به حدود ۷۵۰ تا ۸۰۰ تومان رسیده و هر شانه از این محصول نیز ۲۱ هزار و ۶۰۰ تومان به فروش می‌‌رسد‌‌. البته در برخی مناطق سطح شهر تخم‌مرغ با افزایش قیمت‌های بیشتری به فروش می‌‌رسد‌‌. این در حالی است که به گفته مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام، تنظیم بازار تخم‌مرغ از دیروز آغاز شده و هر شانه تخم‌مرغ 30 تایی به قیمت 13 هزار و 800 تومان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و میادین میوه و تره‌بار عرضه می‌شود‌‌.
اما نکته قابل تامل در این میان این است که اظهارنظرهای ضد و نقیضی در مورد عامل افزایش قیمت تخم‌مرغ در بازار وجود دارد به‌طوری که اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران معتقد است که دولت مشکل کامیون‌داران را حل نکرده و این موضوع کمبود دان و افزایش قیمت تخم‌مرغ را به دنبال داشته در حالی که شرکت پشتیبانی امور دام معتقد است مشکل کامیون‌داران حل شده است و روزانه دو هزار کامیون صرفا برای بارگیری غلات به بندر وارد می‌شوند‌‌.
واقعیت این است که در حال حاضر قیمت تخم‌مرغ با افزایش چشمگیری در بازار مواجه است و مشخص نیست که این روند افزایش قیمت تا کجا ادامه داشته باشد‌‌. بر همین اساس رییس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران با بیان اینکه درحال حاضر بیماری آنفلوآنزای فوق حاد تنها در استان اصفهان گزارش شده است،گفت: عدم انتقال و کمبود دان دلیل افزایش نرخ تخم‌مرغ است‌‌.
ناصر نبی‌پور با بیان اینکه قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ جلوی در مرغداری میانگین بین ۸۲۰۰ تا ۸۳۰۰ تومان است، اظهارداشت: دلیل این مساله عدم انتقال و کمبود دان است به طوری که مرغداران به سختی می‌‌توانند دان تهیه کنند‌‌. وی اضافه کرد: این مساله باعث شده تولید تخم‌مرغ دچار افت شود‌‌. به عنوان مثال در واحد تولیدی ما، تولید این محصول بین ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش یافته. این در حالی است که مرغداران پول نهاده‌ها را نیز پرداخت کرده‌اند اما به دلیل مشکلاتی که با کامیون‌داران پیش آمده، حمل و نقل انجام نمی‌شود و دان به موقع به مرغداری‌ها نمی‌رسد‌‌.
دولت مشکل کامیون‌داران را حل نکرده
نبی‌پور با اشاره به اینکه مگر مساله حمل‌ونقل سخت است که دولت آن را حل نمی‌کند، گفت: کامیون‌داران را با مرغداران رو‌به‌رو کرده‌اند و این مساله به تولید آسیب می‌‌زند‌‌. وی درباره اینکه چرا با وجود اینکه مشکل حمل‌ونقل بسیاری از بخش‌ها حل و فصل شده است اما مشکل حمل دان همچنان ادامه دارد، توضیح داد: موضوع اینجاست که دولت مساله کرایه کامیون‌داران را حل نکرده و در حال حاضر این مشکل بین مرغدار، کامیون‌دار و باربری‌ها نمود یافته است در حالی که دولت باید آن را حل می‌‌کرد‌‌.
نبی‌پور با بیان اینکه قبلا برای حمل ۱۵ تن نهاده حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان از مرغداران هزینه اخذ می‌‌شد، گفت: هم‌اکنون این مبلغ بیش از دو برابر شده و به بیش از چهار میلیون تومان رسیده است که پرداخت چنین کرایه حملی، هیچ توجیه اقتصادی برای ما ندارد‌‌.
وی درباره توزیع تخم‌مرغ تنظیم بازاری نیز افزود: این کار چیزی را حل نمی‌کند بلکه بحث اصلی تولید داخل است‌‌. به این معنی که ما مشکلی در تولید نداریم و اگر کمبود دان رفع شود تولید به روال سابق برمی‌گردد‌‌. این فعال بخش خصوصی با بیان اینکه مشکل اصلی عدم برنامه‌ریزی است، تصریح کرد: مسوولان هنوز نمی‌دانند مساله عرضه و تقاضا در تعیین شرایط بازار نقش دارد و فکر می‌‌کنند همه چیز را می‌‌توان با زور حل کرد‌‌.
وعده تنظیم بازار تخم‌مرغ
این در حالی است که مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام معتقد است مشکلی در تنظیم بازار تخم‌مرغ وجود ندارد به طوری که هر شانه تخم‌مرغ 30 تایی به قیمت 13 هزار و 800 تومان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و میادین میوه و تره‌بار عرضه می‌‌شود‌‌. حمید ورناصری گفت: این برنامه تا زمانی که قیمت در بازار متعادل شده و به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده شود، ادامه خواهد یافت‌‌.
وی گفت: سال گذشته بیماری آنفلوآنزا ۲۵ میلیون قطعه مرغ تخمگذار کشور را از بین برد و وزارت جهاد کشاورزی تلاش کرده تا اینها را در مرغداری‌ها جایگزین کند و بخشی از آن پوشش داده شده است‌‌. اما با افزایش قیمت در بازار مجبور به واردات شدیم تا قیمت در بازار تنظیم شود‌‌.
ورناصری با بیان اینکه فعلا برنامه تنظیم بازار در شهر تهران است، گفت: اتحادیه مرغ تخمگذار هم به این تنظیم بازار ورود کرده و بخشی از تخم‌مرغ‌های تولید داخل را هم به قیمت تنظیم بازار عرضه می‌کند‌‌. وی با بیان اینکه نگرانی از کاهش تولید یا تنظیم بازار وجود ندارد، گفت: مصرف تخم‌مرغ معمولا در نیمه دوم سال افزایش می‌یابد و این عاملی برای بالا رفتن قیمت شده است‌‌. ضمن اینکه کمبود مرغ تخمگذار هم با جایگزینی‌های وزارت جهاد پوشش داده شده و تولید در بازار به حد طبیعی خواهد رسید‌‌.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام در پاسخ به اینکه برخی مرغداران از تامین نهاده‌ها به دلیل اختلال در باررسانی کامیون‌داران گلایه دارند، گفت: مشکل کامیون‌داران حل شده است و روزانه دو هزار کامیون صرفا برای بارگیری غلات به بندر وارد می‌شوند، اما اختلاف‌نظری درباره پرداخت کرایه حمل وجود دارد و کامیون‌داران فکر می‌کنند که باید کرایه بیشتری به آنها پرداخت شود‌‌. اما در این زمینه باید وزارت راه ورود پیدا کند و رقم مناسبی را در نظر بگیرند تا هم به نفع تولیدکننده و هم به نفع کامیون‌داران باشد‌‌.